Qua những bài văn mẫu phân tích tác phẩm Dưới bóng hoàng Lan của Thạch Lam chúng tôi sưu tầm dưới đây, các em dễ dàng hiểu và nắm sâu nội dung, nghệ thuật cũng như những điều tác giả muốn gửi gắm tới độc giả về tình yêu thương nhân đình qua tác phẩm. Cụ thể mời các em học trò cùng thầy cô tham khảo dưới đây.
Dàn bài phân tích Dưới bóng hoàng lan
1. Mở bài:
- Giới thiệu tác giả Thạch Lam
- Giới thiệu tác phẩm Dưới bóng hoàng lan
2. Thân bài:
2.1. Nội dung chính và chủ đề của văn bản:
– Nội dung chính: Truyện kể về một lần về quê thăm bà của nhân vật Thanh sau thời kì đi tỉnh làm ăn. Tại ngôi nhà thân yêu, những kỉ niệm ngọt ngào ùa về trong tâm trí anh. Sau vài ngày ở nhà, anh trở lại tỉnh để tiếp tục công việc. Vào ngày đi, anh nghĩ mình sẽ trở về thường xuyên.
– Chủ đề: trị giá của tình cảm gia đình đối với mỗi tư nhân.
2.2. Phân tích nội dung:
* Tâm trạng của nhân vật Thanh lúc vừa trở về nhà:
– Vẻ đẹp của ko gian khu vườn và trong nhà khiến Thanh vô cùng xúc động:
Xúc cảm của Thanh lúc bước vào khu vườn: “mát hẳn cả người”, cảm thấy nghẹn họng, mãi mới cất được tiếng gọi khẽ “Bà ơi”.
Cảm thấy bao nhiêu sự ồn ĩ ở ngoài kia đều ngừng lại ở bậc cửa.
=> Đó là nỗi xúc động ko nói thành lời của người con đi xa nay được trở về với mái nhà thân yêu.
* Tâm trạng của Thanh lúc ở bên bà:
– Cảm động, mừng rỡ lúc gặp lại bà.
– Cảm thấy mình thật nhỏ nhỏ lúc bên bà:
- Sự đối lập giữa một bên là dáng người thẳng của Thanh và cái lưng còng của bà đã diễn tả được nỗi xúc động của Thanh. Trong trái tim anh, dù đã lớn khôn, trưởng thành nhưng anh vẫn luôn cảm thấy mình nhỏ nhỏ lúc ở bên bà.
- Mỗi lần trở về, Thanh đều cảm thấy bình yên và thư thả vì anh biết ở nhà luôn có bà đợi mong.
- Trong khoảnh khắc, mùi hương của cây hoàng lan làm anh nhớ lại kí ức thời thơ nhỏ.
– Xúc động lúc thu được tình mến thương của bà:
- Nghe tiếng bà đi vào, giả vờ ngủ.
- Nằm yên, ko dám động đậy, chờ cho tới lúc bà đi ra.
=> Cảm thu được tình mến thương của bà, Thanh cảm động gần ứa nước mắt.
* Xúc cảm của Thanh đối với Nga:
– Bất thần lúc nghe thấy giọng nói thân thuộc của Nga:
- Chuyên chú quan sát dáng vẻ xinh xẻo của Nga.
- Vui vẻ ăn cơm cùng Nga, có lúc lầm tưởng Nga là em ruột của mình.
– Ngại ngùng:
- Nhớ lại hai bàn chân xinh xẻo, lấm tấm cát của Nga ngày còn nhỏ rồi mỉm cười.
- Dắt Nga đi thăm vườn, cảm thấy mái tóc Nga thoảng thoảng mùi hoàng lan.
- Nghe thấy câu nói của Nga, Thanh ko biết nói gì, vít cành lan ở trong tay để Nga tìm hoa.
– Xúc cảm thương yêu:
Cầm lấy tay Nga, để yên trong tay mình.
=> Cảm thấy có điều gì đó dịu ngọt trong tâm hồn.
* Tâm trạng của Thanh trong buổi sáng lên tỉnh:
– Bâng khuâng, lưu luyến:
- Cảm thấy nửa vui nửa buồn.
- Nghĩ tới căn nhà và nghĩ tới Nga.
2.3. Thẩm định:
a. Về nội dung:
– Tác phẩm đem lại cho người đọc cảm thu được sự bình yên của mái nhà, quê hương.
Đồng thời, nó còn ca tụng tình cảm gia đình thiêng liêng, đẹp tươi.
b. Về nghệ thuật:
– Ngôn từ tinh tế.
– Lối kể chuyện nhẹ nhõm, có sự đan xen giữa quá khứ với hiện nay.
– Giọng văn tha thiết, dịu dàng.
3. Kết bài: Khẳng định trị giá của tác phẩm.
Phân tích Dưới bóng hoàng lan của Thạch Lam lớp 10 hay nhất – Mẫu 1
Thạch Lam là một cây bút tiêu biểu của nhóm Tự lực văn đoàn, cũng là một nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam những năm 1930- 1945. Tuy sáng tác ko nhiều nhưng những tác phẩm văn học của Thạch Lam lại thấm đượm những trị giá nhân văn thâm thúy, những câu chuyện của đời sống vô cùng bình dị được nhà văn đưa vào tác phẩm với những điểm nhấn tạo thành những tác phẩm có trị giá, có sức lôi cuốn đặc thù đối với bao thế hệ độc giả xưa- nay. Để tìm hiểu về phong cách, tư tưởng của nhà văn Thạch Lam, ta có thể phân tích thông qua truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan”.
“Dưới bóng hoàng lan” là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của Thạch Lan, tình tiết nhẹ nhõm, quang cảnh làng quê thân thiện nhưng người đọc vẫn cảm thu được những cái lạ mắt, mới lạ nhưng mà nhà văn Thạch Lam mang tới, đó chính là hương vị của con người, của tình người. Những tình cảm ngỡ như đơn sơ, giản dị nhưng lại vô cùng thầm kín, có sức lay động mạnh mẽ tới tiềm thức, trái tim của người đọc, người nghe.
Truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan” viết về nhân vật Thanh thông qua một lần trở về quê hương, thăm bà, gặp lại những người anh luôn mến thương, tôn trọng. Truyện ngắn còn là một quang cảnh đơn sơ, giản dị nhưng đầy chất thơ, thấm đượm hương vị của tình người. Thanh vốn mồ côi cha mẹ từ nhỏ, người thân yêu duy nhất của Thanh đó là bà, tuổi thơ của Thanh là một cuộc sống vất vả nhưng luôn tràn đầy hơi ấm, tình yêu, sự chở che của người bà. Do đó, với chàng thanh niên đấy nhưng mà nói, người bà vừa là người cha, người mẹ, cũng là người thân duy nhất của anh.
Từ lúc Thanh lên thị thành công việc thì ngôi nhà vốn neo người của bà cháu anh càng trở thành hoang vắng, quạnh quẽ hơn “Yên tĩnh quá, ko một tiếng động nhỏ trong căn vườn, tựa như bao nhiêu sự ồn ĩ ngoài kia đều ngừng lại trên bậc cửa”, dù xa nhà một thời kì dài nhưng mỗi lần trở về thăm quê thì ngôi nhà đấy vẫn chẳng có sự thay đổi nào, tựa như tình mến thương nơi người bà vậy “ …cảnh tượng gian nhà cũ ko có gì thay đổi, cũng y như ngày chàng đi lúc xưa”. Sự yên ắng của căn nhà bỗng gợi lên trong Thanh biết bao tư vị, khiến anh “…trở thành nghẹn họng”.
Chỉ qua những dòng trước nhất của tác phẩm thôi nhưng chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy ở Thanh một tình yêu quê hương da diết, một thứ tình cảm gắn bó thiêng liêng với ngôi nhà, nhưng mà trên tất cả là với người bà nhưng mà anh rất mực mến thương, kính trọng. Vì vậy nhưng mà mỗi lần về thăm quê, Thanh ko tránh khỏi cảm giác bổi hổi, mừng rỡ, đó là thứ tình cảm của một người con xa quê lúc được trở về nơi mái nhà thân yêu, nơi quê hương mình được sinh ra, được lớn lên “…Lúc Thanh từ giã cái bức nóng của phố xã, bước chân vào ngôi nhà mát rượi của bà, gặp lại những gì thương yêu sau hai năm xa cách. Sự chăm sóc quan tâm của bà, hương ngọc lan dịu ngọt phảng phất đâu đây đem lại chàng sự nhẹ nhõm….” Đó là sự nhẹ nhõm của tâm hồn con người luôn yêu quê, hướng về quê hương.
Các trang văn của Thạch Lam luôn vậy, nhẹ nhõm, giản dị nhưng lại có sức lay động tới bình dị. Theo bước chân Thanh, người đọc như được hòa nhập làm một với nhân vật, cùng trải qua bao trạng thái, xúc cảm, từ bổi hổi, mừng rỡ tới hạnh phúc ngập tràn lúc gặp lại sức bà. Chỉ một câu nói của bà “Đi vào trong nhà ko nắng cháu” làm cho người đọc xúc động khôn nguôi, sự quan tâm dù rất nhỏ nhỏ nhưng lại trình bày được tình cảm, tấm lòng rộng lớn của người bà đối với Thanh, luôn quan tâm tới cháu từ những thứ nhỏ nhặt nhất.
Vì vậy nhưng mà dù đã lớn khôn, trưởng thành nhưng lúc ở bên bà Thanh luôn cảm thấy mình như một đứa nhỏ, được mến thương, chăm sóc bởi bà: “Thanh đi bên bà, người thẳng, mạnh, cạnh bà cụ gầy còng. Tuy vậy, chàng cảm thấy chính bà chở che cho chàng, cũng như những ngày chàng còn nhỏ”. Thế mới nói tình cảm gia đình, nhưng mà ở đây là tình bà cháu thật lớn lao, thiêng liêng, nó làm cho con người ta cảm thấy nhỏ nhỏ, tâm hồn như được trở về tuổi thơ để đón nhận từng cử chỉ, từng quan tâm của những người nhưng mà ta yêu quý nhất.
Trở về thăm nhà sau hai năm xa quê, gặp lại bà, được nhận những mến thương, quan tâm của bà, Thanh có cảm giác như được trở về với tuổi tthow “…tất cả những ngày thuở nhỏ trở lại với chàng”. Sự xa cách của thời kì cũng ko thể làm thay đổi những cảnh vật ngôi nhà, càng ko tác động được tới thứ tình cảm thiêng liêng, vững bền của tình bà cháu “…Thanh vắng nhà đã gần hai năm nay, vậy nhưng mà chàng có cảm giác như vẫn ở nhà tự bao giờ. Phong cảnh vẫn y nguyên, gian nhà vẫn tịch mịch và bà chàng vẫn tóc bạc phơ và hiền từ”.
Tình yêu nhẹ nhõm giữa Thanh và Nga cũng làm cho người đọc cảm thấy xúc động bởi nó trong sáng, lại rất đáng yêu, qua những đoạn hội thoại của Thanh và Nga, lời yêu chưa từng được nói ra nhưng ta vẫn có thể cảm thu được bao nhiêu ý tình chứa trong đó. Sự nhẹ nhõm, tinh tế lúc Thanh cài lên mái tóc Nga bông hoa hoàng lan, theo tôi đó chính là khoảnh khắc lãng mạn, tinh tế của lứa đôi. Dù sau đó Thanh vẫn tiếp tục phải lên đường, Nga ở lại, mỗi năm lại tự cài lên mái tóc của mình bông hoa hoàng lan như lúc Thanh đang ở kế bên. Tình yêu chưa lời ngỏ, chuyện tình chưa đi được tới hồi kết nhưng sự nhẹ nhõm của tình yêu đấy cũng đủ để lay động biết bao tâm hồn.
Chất thơ của truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan” còn được trình bày rõ nét qua nhân vật người bà. Người bà tuy xuất hiện ko hẳn nhiều nhưng qua vài cụ thể, những hành động, những lời nói quan tâm ta có thể cảm nhận trọn vẹn được tình cảm rộng lớn của người ba dành cho người cháu mến thương của mình. Từ lời quan tâm “Đi vào trong nhà ko nắng cháu” tới lời thúc giục cháu đi rửa mặt rồi ngơi nghỉ “ Con rửa mặt đi, rồi đi nghỉ ko mệt. Trời nắng thế này nhưng mà con ko đi xe ư?….”. Sợ cháu mệt, bà sửa gối chiếu, dùng phất trần để phủi bụi trên giường, bà giục cháu ngơi nghỉ còn mình thì xuống bếp nấu bếp vì sợ cháu đói.
Người bà quan tâm từng việc nhỏ nhặt nhất của người cháu. Đối với Thanh lúc ở bên bà lúc nào cũng có cảm giác được chở che, được quan tâm thì đối với bà, người cháu dù có lớn khôn tới đâu thì với bà lúc nào cũng là một đứa nhỏ cần được mến thương, chăm sóc: “ …Ở đấy, bà chàng lúc nào cũng sẵn sàng hy vọng để mến yêu chàng”. Tình mến thương của bà giản dị nhưng thật thiêng liêng, cao quý biết bao!
Từng cử chỉ, hành động của bà đều khiến ta cảm động, bà luôn quan tâm chăm sóc cho Thanh “Bà lại gần săn sóc buông màn, nhìn cháu và xua đuổi muỗi, gió quạt nhẹ trên mái tóc chàng”. Tuy chỉ được mô tả qua một câu ngăn ngủi nhưng ta dường như còn cảm thu được ánh mắt trìu mến, nụ cười ấm áp, hiền từ của người bà. Ánh mắt đấy là cả trời mến thương, quan tâm tới đứa cháu làm cho Thanh “..cảm động ứa nước mắt”, còn đối với người đọc như được trở về với những kí ức bên người bà, mỉm cười hạnh phúc với những kỉ niệm thân yêu của chính mình.
Truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan” là một câu chuyện nhẹ nhõm, giản dị nhưng đầy tinh tế, thâm thúy, bởi nó mang tới cho người đọc cảm giác thư thái, nhẹ nhõm thông qua câu chuyện của Thanh. Sở dĩ nó mang lại cho con người biết bao xúc cảm mến thương, trìu mến bởi nó khơi gợi được thứ tình cảm gắn bó, sâu kín ở mỗi người, đó là tình yêu quê hương, tình cảm gia đình, tình yêu đầu đời.
Phân tích bài Dưới bóng hoàng lan ngắn gọn – Mẫu 2
Thạch Lam là một thi sĩ nổi tiếng của nền văn học Việt Nam, chắc hẳn chúng ta ko còn xa lạ với những tác phẩm nổi tiếng của ông như Hai đứa trẻ, Gió đầu mùa,…Tác phẩm của ông thường có tình tiết đơn giản hoặc thậm chí ko có tình tiết nhưng vẫn để lại ấn tượng thâm thúy trong lòng người đọc. Cũng tương tự, tác phẩm Dưới bóng hoàng lan của Thạch Lam có nội dung xoay quanh chuyến đi về quê thăm bà của nhân vật Thanh, mồ côi cha mẹ và sống với bà từ nhỏ, với cây hoàng lan được trồng ở mái nhà thân yêu. Tình tiết Dưới bóng hoàng lan đúng như phong cách sáng tác của tác giả Thạch Lam, vô cùng đơn giản, nhưng nó đã để lại dấu ấn với người đọc với nhiều ý nghĩa thâm thúy.
Lúc trở về thăm bà, Thanh vô cùng sung sướng và hạnh phúc, cũng như ko kém phần xúc động. Thanh cảm nhận quang cảnh yên bình bao lấy mình lúc về tới nhà, nào là “tuyến đường lát gạch Bát Tràng rêu phủ”, gió thổi mùi lá tươi non bay, tường hoa thẳng tới cửa nhà, quang cảnh đó tồn tại trong ko gian vô cùng yên tĩnh của làng quê. Tất cả những điều dung dị bình yên tương tự đã làm cho Thanh cảm thấy “bao nhiêu sự ồn ĩ ở ngoài kia đều ngừng lại bên trên bậc cửa”. Vào tới bên trong nhà, đặt chiếc vali xuống, Thanh nhìn ngắm lại tổ ấm thân yêu đã lâu ngày mới được nhìn lại của mình và rồi chàng nghẹn ngào xúc động, mọi thứ vẫn giống y như lúc xưa mình đi. Căn nhà được bà chăm sóc, giữ gìn cẩn thận để cho Thanh cảm thấy thoải mái nhất mỗi lúc trở về. Thanh khởi đầu gọi bà, bà đang ở trong vườn, nghe được tiếng gọi bà chống gậy trúc đi lên, Thanh mừng rỡ khôn xiết chạy lại gần người bà thân yêu của mình, bà đã già, mái tóc bạc phơ. Với đôi mắt hiền từ và mồm đang nhai trầu, bà nhìn ngắm đứa cháu một cách “âu yếm và mến thương”, rồi bà nói “Đi vào trong nhà ko nắng cháu”. Tuy Thanh đã lớn, nhưng vẫn mãi chỉ là một cậu nhỏ trong mắt của bà mình, vẫn được bà mến thương, lo lắng cho những điều nhỏ nhỏ nhất. Tác giả Thạch Lam đã mang tới cho chúng ta một hình ảnh đối lập thật ý nghĩa, đó là Thanh lúc đi bên bà người “thẳng, mạnh”, còn bà thì “gầy còng”, đấy vậy nhưng mà Thanh vẫn cảm thu được bà đang chở che cho mình. Sự vui tươi, hạnh phúc lúc được gặp lại nhau của bà cháu Thanh thật đáng quý. Những kỉ niệm từ lúc nhỏ đã dần theo dòng kí ức hiện về trong tâm trí Thanh, với bóng cây hoàng lan thơm thoang thoảng trong khu vườn xanh mát. Chàng cảm thấy thân thuộc như chưa hề rời xa ngôi nhà của mình và bà bao giờ, mặc dù thời kì Thanh xa nhà là hai năm. Những đồ vật trong nhà và con mèo già vẫn vậy, tình yêu của bà luôn ở đó, khiến cuộc sống của Thanh như chậm lại và cảm thấy bình yên, thư thả. Bà ko nói yêu Thanh, nhưng từng hạnh động, lời nói của bà lại trình bày điều đó, bà thu dọn lại giường, rồi bảo Thanh ngơi nghỉ để bà đi hái rau sẵn sàng cơm cho chàng, bà buông màn, đuổi muỗi cho cháu. Thanh gần rơi nước mắt vì cảm động trước tình cảm bà dành cho mình. Tình bà cháu sâu đậm của Thanh và bà tuy ko được mô tả trực tiếp quá nhiều bằng lời trình bày tình cảm, nhưng vẫn làm cho người đọc thấy được tình thân thâm thúy đó, qua những câu văn đầy ý nghĩa của nhà văn Thạch Lam.
Sau lúc nghe thấy tiếng người cùng bà nấu cơm dưới bếp nhưng ko nhớ ra đó là giọng người nào, Thanh ngồi dậy, qua khung cửa sổ nhìn ra cây hoàng lan trong vườn, rồi giật thột nhìn thấy đó là Nga, người láng giềng cùng mình lớn lên từ nhỏ, có thể xem như là thanh mai trúc mã. Trong tâm trạng vui sướng, Thanh chạy xuống bếp để gặp Nga, đối với chàng, cô là một người thân tình nhưng mà lần nào về mình cũng gặp. Nga được mô tả là một cô gái xinh xẻo, đang đi học vì mặc áo dài trắng, có mái tóc đen nhánh. Những câu trò chuyện lúc lâu ngày gặp lại của Nga và Thanh vẫn mộc mạc, giản dị như trước. Đã có lúc, Thanh còn xem Nga như là em gái ruột của mình. Nhưng rồi, lần về này tình cảm của hai người có sự chuyển đổi, có nhẽ, một tình yêu đẹp đang nhen nhóm giữa hai người. Tính từ lúc việc hai người ra vườn ngắm cây hoàng lan, ôn lại chuyện hồi nhỏ, ngắm nhìn những tia nắng vương trên tóc Nga, tim của Thanh đập nhẹ nhõm. Cho tới tối, sau lúc ăn cơm xong, Thanh lại dắt nàng đi thăm vườn, dưới bóng hoàng lan, chàng cảm thu được mùi hương thơm vương vấn trên mái tóc Nga. Cô đã mạnh dạn bộc bạch trực tiếp tình cảm với Thanh: “Những ngày em tới đây hái hoa, em nhớ anh quá”. Đáp lại câu nói đó, Thanh cũng đã có một lời hứa hứa hẹn lúc Nga hỏi bao giờ anh lên tỉnh rằng mai mốt anh sẽ về ở đây lâu hơn, đây như một lời hứa hứa hẹn và mong muốn Nga chờ mình của Thanh. Lúc tiễn Thanh về tới cổng, ko chần chừ gì nữa, Thanh đã dùng hành động thay cho lời tỏ tình, chàng đã nắm lấy tay Nga thật lâu, cho tới lúc Nga bảo đi về. Từ lúc đó, tâm hồn Thanh bỗng thấy ngọt ngào, một cảm giác hạnh phúc mới đã xuất hiện ở trong Thanh.
Tới sáng hôm sau Thanh phải lên tỉnh, vali lại nặng những thức quà là tình thương của bà sắp cho. Thanh đi trong xúc cảm vừa vui, vừa buồn. Buồn vì lại phải xa nhà, xa bà, xa ý trung nhân để đi xa học hành, lập nghiệp. Nhưng Thanh cũng vui vì Thanh biết mình còn có ngôi nhà thân yêu cùng bà mến yêu để trở về lúc nhọc nhằn và lần này, anh còn có thêm một người đợi mình, với mái tóc vương mùi hoa hoàng lan, chính là cô Nga.
Tác phẩm Dưới bóng hoàng lan của nhà văn Thạch Lam có cốt chuyện thật giản dị và sâu lắng nhưng lại thành công ghi dấu ấn trong lòng người đọc vì sự tinh tế, dịu dàng trong từng câu chữ đầy tài năng của tác giả. Qua đó, tình thân và tình yêu chân thực được khắc họa thành công qua nhân vật Thanh, bà của Thanh và cô Nga.
Phân tích tác phẩm Dưới bóng hoàng lan lớp 10 – Mẫu 3
Lúc nhận xét về Thạch Lam, nhà văn Nguyễn Tuân đã từng viết rằng: “Lời văn Thạch Lam nhiều hình ảnh, nhiều tìm tòi, có một làm mới thanh thản, bình dị và thâm thúy…Văn Thạch Lam đọng nhiều suy nghiệm, nó là cái kết tinh của một tâm hồn nhạy cảm và từng trải về sự đời.”. Quả đúng là tương tự, đọc trang văn của Thạch Lam, độc giả luôn có cảm giác thư thái và nhẹ nhõm. Trong truyện “Dưới bóng hoàng lan”, chúng ta như được đắm mình vào ko gian bình dị, thân thuộc, nơi nhưng mà ở đó luôn có những người thân yêu chờ ta trở về.
Câu chuyện xoay quanh về một lần thăm nhà của nhân vật Thanh. Thanh đi làm ăn xa trên tỉnh, nay anh mới về thăm bà. Trong quang cảnh bình dị của ngôi nhà, những hình ảnh thân thuộc hiện lên trong tâm trí anh. Dưới bóng hoàng lan, anh nhớ về kỉ niệm thơ dại lúc bên bà. Cũng vào lần về lần này, anh gặp lại Nga, người bạn thuở thơ ấu. Anh và Nga đã có một mối tình chớm nở. Sau vài ngày ở nhà, anh trở lại tỉnh để tiếp tục công việc. Vào ngày đi, anh nghĩ mình sẽ trở về thường xuyên. Điểm đặc thù là tác phẩm ko có tình tiết. Dẫu vậy, nó vẫn làm cho người đọc ko thể rời mắt hay bỏ ngang bởi lời văn quá đẹp tươi và thơ mộng. Văn bản cho thấy trị giá của tình cảm gia đình đối với mỗi tư nhân. Điều này được trình bày rõ qua cảm nhận của nhân vật Thanh.
Xúc cảm của Thanh lúc trở về nhà là tâm trạng của người con đi xa nay được trở về với mái nhà, gia đình thân yêu. Lúc bước vào khu vườn của bà, anh cảm thấy “mát hẳn người”. Quang cảnh quê hương hiện lên thật tươi đẹp, yên bình qua hình ảnh “ánh sáng lọt qua vòm cây xuống nhảy múa theo chiều gió” cùng “mùi lá non phảng phất”. Anh thư thả đi dọc “tường hoa thấp chạy thẳng tới đầu nhà”. Bước lên thềm, nhìn vào nhà, anh thấy “bóng tối dịu và man mát”. Lúc đã quen rồi, Thanh thấy mọi thứ ko có gì thay đổi, vẫn y nguyên như ngày anh đi. Cảnh tượng đấy khiến anh ko thể nói thành lời, mãi mới cất được tiền gọi khẽ “bà ơi”. Tất cả đã tạo nên sự khác lạ giữa ko gian bên trong và bên ngoài khu vườn. Ko gian bên trong là ko gian của kí ức ngọt ngào, của tình mến thương và sự ấm áp. Đó là điều nhưng mà ko gian xô bồ, hỗn loạn bên ngoài khu vườn ko bao giờ có được. Cảm thu được sự khác lạ đấy, Thanh thấy tâm hồn mình được nâng đỡ, xoa dịu sau những ồn ĩ, mỏi mệt của đời sống phố thị.
Trong khoảnh khắc gặp lại bà, Thanh như vỡ òa xúc cảm, “Thanh cảm động và mừng rỡ, chạy lại gần.”. Ở bên bà, anh cảm thấy mình thật nhỏ nhỏ. Hình như, có sự đối lập giữa một bên là dáng người của Thanh còn một bên là cái lưng còng của bà. Tuy nhiên, nó ko làm cho Thanh cảm thấy xa cách, nhưng mà trái lại, anh cảm thấy mình được chở che. Mỗi lần trở về, Thanh đều cảm thấy bình yên và thư thả vì anh biết ở nhà luôn có bà đợi mong, “Căn nhà với thửa vườn này đối với chàng như một nơi mát lạnh và hiền lành, ở đấy bà chàng lúc nào cũng sẵn sàng hy vọng để mến yêu chàng”. Dù đã lớn, nhưng trong con mắt của bà, Thanh vẫn là cậu nhỏ ngày nào. Bà vẫn “ko thôi phẩy chiếc phất trần lên đầu giường”, “sửa chiếu và xếp lại gối”. Trong khoảnh khắc, mùi hương của cây hoàng lan làm anh nhớ lại kí ức thời thơ nhỏ, “Thanh nhắm mắt nhắm mũi ngửi hương thơm và nhớ tới cái cây đấy chàng thường hay chơi dưới gốc nhặt hoa. Đã từ lâu lắm, ngày mới có căn nhà này, ngày cha mẹ chàng hãy còn. Rồi tới ngày một bà một cháu vấn vít nhau.”. Nghĩ về quá khứ, Thanh thấy tâm hồn mình trở thành nhẹ nhõm “như vừa tắm ở suối”.
Nỗi xúc động càng trào dâng lúc Thanh thu được tình mến thương của bà. Biết bà đi vào, anh giả vờ nằm ngủ. Bà tới gần “săn sóc buông màn, nhìn cháu và xua đuổi muỗi”. Hành động của bà ngập tràn biết bao nỗi thương yêu. Thấu hiểu được tình cảm của bà, anh nằm yên, ko dám động đậy, chờ cho tới lúc bà đi ra. Tình thương vô bờ đấy khiến Thanh “cảm động gần ứa nước mắt”. Dòng xúc cảm triền miên đan xen giữa quá khứ và hiện nay cho thấy Thanh cũng là một người rất nhạy cảm, tinh tế.
Kế bên tình cảm gia đình, ta còn thấy được tình cảm lứa đôi vô tư, trong sáng. Tình cảm của Thanh và Nga cũng có sự pha trộn giữa kỉ niệm đẹp thời thơ ấu với những ngọt ngào, ý nhị của tình yêu. Lúc nghe thấy điệu cười thân thuộc, anh “lẳng lặng ngồi dậy, tì trên cửa sổ, cúi mình nhìn ra phía ao”. Bóng cây hoàng lan đã gợi nhắc anh về cô nhỏ Nga ngày trước. Anh ko chần chừ “chạy vùng xuống nhà ngang rồi vui vẻ gọi “cô Nga””. Thanh vô tư ăn cơm cùng Nga, có lúc còn lầm tưởng Nga là em ruột của mình. Dẫu vậy, ở Thanh cũng có chút ngại ngùng của người đàn ông biết yêu. Lúc cùng Nga đi dưới bóng hoàng lan, anh “nhớ lại đôi bàn chân xinh xẻo, lấm tấm cát” của Nga ngày còn nhỏ rồi bất giác mỉm cười. Dắt Nga đi thăm vườn, Thanh cảm thấy mái tóc Nga thoảng thoảng mùi hoàng lan. Nghe thấy câu nói của Nga, Thanh ko biết nói gì, vít cành lan ở trong tay để cô tìm hoa. Những ngượng ngùng đấy đã được thổi bùng lên thành xúc cảm thương yêu. Trước hôm về tỉnh, Thanh tiễn Nga ra cổng. Anh đã cầm lấy tay Nga và để yên trong tay mình. Trong khoảnh khắc đấy, Thanh cảm thấy có điều gì đó dịu ngọt trong tâm hồn.
Có nhẽ, nỗi bâng khuâng, lưu luyến của nhân vật được trình bày rõ nhất lúc Thanh lên tỉnh. Anh ko đi ngay nhưng mà ngoảnh lại nhìn cây hoàng lan và các cây khác trong vườn. Anh thấy nửa vui nửa buồn. Anh biết rằng căn nhà vẫn ở đó, vẫn có hình dáng bà thân thuộc ngóng chờ anh. Thanh còn nghĩ tới cả Nga, “biết rằng Nga vẫn sẽ đợi chàng, vẫn nhớ mong chàng như ngày trước”.
Hình ảnh cây hoàng lan trở đi trở lại trong văn bản chứa đựng nhiều ý nghĩa. Hình ảnh này có thể hiểu là hình ảnh cây hoàng lan trong vườn, cũng có thể hiểu là hình ảnh người bà tảo tần, giàu tình mến thương. Bà cũng như cây hoàng lan, tỏa bóng chở che cho cháu, chở che cho cả mối tình trước nhất giữa cháu và cô nhỏ Nga cạnh nhà. Hoàng lan chứng kiến sự trưởng thành của hai đứa như bà trông thấy cháu trưởng thành, lớn khôn trong vòng tay mến thương.
Với ngôn từ tinh tế, lối kể chuyện nhẹ nhõm, giọng văn tha thiết, dịu dàng, cùng sự đan xen giữa quá khứ với hiện nay, Thạch Lam đã đưa người đọc trở về tuổi thơ tươi đẹp với người bà ấm áp và hình ảnh quê hương thân thuộc. Tác phẩm như một lời nhắc nhẹ nhõm đối với những đứa con xa nhà lâu ngày chưa trở về thăm quê.
Bạn thấy bài viết Văn mẫu lớp 10: Phân tích bài Dưới bóng hoàng lan của Thạch Lam ngắn gọn có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Văn mẫu lớp 10: Phân tích bài Dưới bóng hoàng lan của Thạch Lam ngắn gọn bên dưới để thpttranhungdao.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Văn học
Nguồn: thpttranhungdao.edu.vn
Trả lời