Trong kho tàng ca dao Việt Nam, ca dao ngược chiếm số lượng ít nhưng chính vì nghệ thuật trình bày đặc thù là những ý nghĩa nghệ thuật tinh tế đã khiến tác phẩm nhanh chóng tới được với người nghe, người xem. . Bưu kiện Bước sang tháng sáu tuyển chọn trong SGK Ngữ văn lớp 7 là một trong những bài viết tương tự.
Nét rực rỡ của những câu ca dao này là nghệ thuật nói ngược. Qua lăng kính hí hước của tác giả dân gian, trật tự toàn cầu bị xáo trộn, tính chất và hành động của các cặp sự vật hoán đổi cho nhau theo kiểu “râu ông nọ cắm cằm bà kia” tạo nên những bức tranh ngộ nghĩnh. Dù biết là vô lý nhưng người ta vẫn đọc, vẫn nghe và ko khỏi phì cười trước những hình ảnh:
Con chuột kéo cái cày lồi
Con trâu nhặt lúa ngồi…
Con voi kia đang nằm trên giường
Cóc đi chinh chiến bốn phương vất vả…
Sự hí hước của hình ảnh và sự hí hước của tác giả dân gian đã mang lại tiếng cười sảng khoái cho người nghe, người xem. Một nụ cười bằng mười thang thuốc bổ – đó là mục tiêu cũng như trị giá trước nhất của câu ca dao này.
Tuy nhiên, nếu chỉ hiểu ý nghĩa của câu ca dao là để tiêu khiển hay dạy dỗ trẻ em nhưng mà thôi thì e rằng chưa hiểu hết ngụ ý của tác giả dân gian. Tiếng cười khiến người ta nhanh chóng tới với tác phẩm, còn tính chất ngụ ngôn tinh tế là yếu tố mang tới cho người đọc, người nghe những điều thú vị về cuộc sống con người ẩn sau hình ảnh những đứa trẻ. các nhân vật và “nghịch lý” của chúng. Bài hát như một ẩn dụ sinh động về cuộc sống lao động của một làng quê xưa, bao gồm những công việc thường nhật của người nông dân: cày bừa, thả rau, trồng dưa, chăn lợn… Các con vật cũng hồ hết là những con vật thân thiện với người nông dân: trâu, bò, gà, lợn, vịt, ếch, chuột… Ở tầng sâu hơn, ca dao còn ngầm phản ánh các quan hệ xã hội. Ko phải tình cờ nhưng mà ở đây, những con vật nhỏ nhỏ, yếu ớt như chuột, vịt, cóc, chích chòe (ở bản khác) phải “kéo cày”, phải “đi bừa”, đi “đánh giặc”… xa. “vùng vẫy” trong lúc những con vật to khỏe như trâu, bò, voi, hổ chỉ việc ăn no, tắm mát và tận hưởng. Thân phận của những con vật yếu ớt, bị ức hiếp, bị “cướp” đều mang bóng vía của những con người thấp cổ nhỏ họng, một nắng hai sương ngày xưa. Còn chuyện “trâu bốc cơm”, “bò tắm nắng”, “voi nằm trên giường” là những hình ảnh ẩn dụ của bọn bóc lột trên đầu, trên cổ người dân.
Nếu như nửa trên của câu ca dao là 6 cặp đối lập về thực chất nhưng vẫn cùng tồn tại thì nửa sau (từ câu “Bao giờ cho tới… biết tìm đâu”) ở mỗi dòng đã có sẵn một cặp. đối lập có tính chất đối kháng, độc quyền (ếch – rắn, hùm – heo, chích – diều hâu, gà – quạ…). Phép đối ko còn là phép đối song song với hai câu một như 12 dòng trên nhưng mà đã được đối lập bằng các thao tác trong từng câu. Ngay cả cụm từ “Until March”… đã ẩn chứa điều đó. Người ta thường mong “Tháng mười” (tháng ngày, mùa màng bội thu) chẳng người nào mong tháng ba (ngày đói kém)… Đời nào những cái đó chỉ để cho vui thôi sao? Phải chăng, tới một tháng ba cực đoan nào đó, lúc những tranh chấp, đối kháng đã tăng trưởng tới mức loại trừ lẫn nhau, những điều “nhỏ nhỏ” sẽ nhất tề đứng lên “vượt mặt” để giành quyền tồn tại cho mình? . Chuyện “ếch cắn cổ rắn”, “gà bắt quạ”… cũng như chuyện châu chấu đá xe, về thực chất chỉ là chuyện “nhảm nhí”, nhưng nếu là một ngụ ý về mối quan hệ trong cuộc sống của trẻ. con người ko phải là ko có nghĩa. Tương tự, đằng sau vẻ “ngớ ngẩn” gây cười là khát vọng thay đổi một xã hội bất công và ý thức đấu tranh để một ngày đứng lên lật đổ nó. Đó có nhẽ là điều nhưng mà tác giả dân gian muốn trình bày.
Ca dao ngược nói chung diễn tả cái nghịch lý, cái phi lý của những điều để đem ra làm trò cười, và đó là điều hiển nhiên. Xã hội ẩn sau những hình ảnh hí hước và tiếng cười chỉ có thể được cảm nhận. Dù sao đây cũng là một cách hiểu, xin hãy lắng tai ý kiến của mọi người.
Bạn thấy bài viết Giỏi Văn – Bài văn: Vè nói ngược: Ðằng sau vẻ “phi lý” là một khát vọng… có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Giỏi Văn – Bài văn: Vè nói ngược: Ðằng sau vẻ “phi lý” là một khát vọng… bên dưới để thpttranhungdao.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Ngữ Văn
Nguồn: thpttranhungdao.edu.vn
Trả lời