Hoang mạc hay bán hoang mạc là gì? Xuất xứ của hoang mạc và bán hoang mạc? Nêu đặc điểm khí hậu hoang mạc và bán hoang mạc? Nguyên nhân dẫn tới khí hậu hoang mạc và bán hoang mạc? Thảm thực vật hoang mạc, bán hoang mạc?
Khí hậu hoang mạc và bán hoang mạc Khí hậu được tìm thấy chủ yếu ở vùng cận nhiệt đới. Vậy khí hậu này có những đặc điểm gì, mời các bạn tham khảo bài viết dưới đây.
1. Thế nào là hoang mạc, bán hoang mạc?
Bất kỳ sa mạc nào cũng là một vùng đất rộng lớn với khí hậu vô cùng khô cằn với thảm thực vật thưa thớt. Đây là một trong những loại hệ sinh thái chính trên Trái đất, hỗ trợ một số đông thực vật và động vật thích ứng đặc trưng với môi trường khắc nghiệt.
Sa mạc là những vùng đặc trưng bởi khí hậu nóng và khô.
Môi trường sa mạc khô tới mức chúng chỉ hỗ trợ thảm thực vật rất thưa thớt, ở nhiều nơi ko có thảm thực vật và ở vùng khí hậu phổ biến, cây bụi hoặc cây thân thảo chỉ cung ứng lớp phủ mặt đất rất thưa thớt. . Sự khô cằn khắc nghiệt khiến một số sa mạc hầu như ko có thảm thực vật; Tuy nhiên, sự cằn cỗi này được cho là một phần do tác động của những xáo trộn của con người, chẳng hạn như chăn thả gia súc dày đặc trong một môi trường thiếu thảm thực vật nghiêm trọng.
Theo một số khái niệm, bất kỳ môi trường nào gần như hoàn toàn ko có thảm thực vật đều được coi là sa mạc, bao gồm cả những khu vực quá lạnh để hỗ trợ thảm thực vật – tức là “sa mạc lạnh”.
2. Xuất xứ hoang mạc và bán hoang mạc:
Môi trường sa mạc hiện nay, về mặt địa chất, có xuất xứ tương đối gần đây. Chúng đại diện cho kết quả khắc nghiệt nhất của quá trình làm lạnh và khô dần khí hậu toàn cầu trong Đại Tân sinh (65,5 triệu năm trước đến nay). Điều này cũng dẫn tới sự tăng trưởng của thảo nguyên và cây bụi ở những vùng ít khô cằn gần vùng nhiệt đới và ôn đới. Có ý kiến cho rằng nhiều họ thực vật sa mạc hiện đại tiêu biểu, đặc trưng là những họ có sự nhiều chủng loại ở Trung Á như chenopods và liễu, xuất hiện lần trước hết trong thế Miocene (23 tới 5,3 triệu năm trước), tiến hóa trong môi trường khô, mặn của Tethys A đang mất tích biển dọc theo trục Địa Trung Hải-Trung Á ngày nay.
Các sa mạc cũng có thể đã tồn tại sớm hơn nhiều, trong các thời kỳ trước đó của khí hậu toàn cầu khô cằn ở chân đồi của các dãy núi che mưa cho chúng hoặc ở trung tâm của các vùng lục địa rộng lớn. Tuy nhiên, điều này xảy ra chủ yếu trước sự tăng trưởng của thực vật hạt kín (thực vật có hoa nhưng hồ hết các loài thực vật ngày nay thuộc về, bao gồm cả những loài ở sa mạc). Chỉ có một số loài thực vật nguyên thủy, có nhẽ là một phần của thảm thực vật sa mạc cổ điển, được tìm thấy ở các sa mạc ngày nay.
3. Đặc điểm khí hậu hoang mạc và bán hoang mạc:
3.1. Lượng mưa:
Khu vực này thu được lượng mưa thấp. Tổng lượng mưa hàng năm dưới 250 mm mỗi năm. Lượng mưa ko thường xuyên nhưng xối xả dẫn tới lũ lụt theo mùa.
Trong một số trường hợp, vài năm có thể trôi qua nhưng ko có mưa; ví dụ, ở Cochones, Chile, trời ko mưa trong 45 năm liên tục từ 1919 tới 1964. Tuy nhiên, thông thường, mưa rơi trên sa mạc ít nhất vài ngày trong năm, thường là 15 tới 20 ngày. Lúc lượng mưa xảy ra, nó có thể rất lớn trong một thời kì ngắn. Ví dụ, 14 mm đã rơi xuống Mashʾabe Sade, Israel, chỉ trong bảy phút vào ngày 5 tháng 10 năm 1979 và ở phía tây nam Madagascar, tất cả lượng mưa hàng năm thường xảy ra dưới dạng mưa lớn trong vòng một tháng. Lượng mưa tương tự thường xảy ra trên các khu vực nhỏ và là kết quả của các tế bào đối lưu cục bộ, với sự lan rộng hơn so với lượng mưa trực tiếp giới hạn ở rìa phía nam và phía bắc của sa mạc. Ở một số trận mưa sa mạc, mưa rơi xuống từ các đám mây sẽ bốc hơi trước lúc chạm tới mặt đất. Các khu vực gần rìa xích đạo của sa mạc nóng nhận hồ hết mưa vào mùa hè, từ tháng 6 tới tháng 8 ở Bắc bán cầu và từ tháng 12 tới tháng 2 ở Nam bán cầu, trong lúc các khu vực gần rìa ôn đới nhận nhiều mưa nhất. mùa đông Lượng mưa đặc trưng thất thường và hầu như ko có trong tất cả các mùa ở các vùng trung tâm.
3.2. Nhiệt độ:
Sa mạc nóng, đúng như tên gọi, có nhiệt độ rất cao vào ban ngày, đặc trưng là vào mùa hè. Nhiệt độ ko khí tối đa tuyệt đối ở tất cả các sa mạc nóng vượt quá 40 °C (104 °F), và nhiệt độ cao nhất được ghi nhận, ở Libya, là 58 °C (136,4 °F). Nhiệt độ bề mặt trái đất có thể tăng cao hơn nhiệt độ ko khí, với trị giá lên tới 78 °C (172 °F) được ghi nhận ở sa mạc Sahara. Tuy nhiên, nhiệt độ đêm tối có thể giảm đáng kể do thiếu mây che phủ, vốn thừa nhận mức bức xạ mặt trời cao vào ban ngày, cũng cho phép thất thoát năng lượng nhanh chóng do bức xạ sóng dài. lên trời. Nhiệt độ tối thiểu tuyệt đối, ngoại trừ ở các vùng sa mạc gần biển, thường dưới mức đóng băng. Nhiệt độ trung bình hàng năm tiêu biểu là từ 20 °C (68 °F) tới 25 °C (77 °F).
Sa mạc ôn đới hoặc lạnh xảy ra ở các vùng ôn đới ở vĩ độ cao hơn và do đó có nhiệt độ mát hơn so với các vùng có sa mạc nóng. Những môi trường khô cằn này là do khoảng cách xa bờ biển, dẫn tới độ ẩm thấp do bờ biển thiếu gió, hoặc sự hiện diện của những ngọn núi cao cách trở sa mạc với bờ biển. Mặc dù chúng có nhiệt độ thấp hơn so với các sa mạc nóng tiêu biểu hơn, nhưng các sa mạc ôn đới tương tự nhau về độ khô cằn và môi trường, do đó bao gồm cả địa hình và đất đai.
3.3. độ ẩm:
Ở hồ hết các khu vực sa mạc, độ ẩm thường quá thấp để sương mù tạo nên ở bất kỳ mức độ đáng kể nào. Tiềm năng về vận tốc bay hơi (vận tốc bay hơi sẽ xảy ra nếu nước liên tục) tương ứng cao, tiêu biểu là 2.500 tới 3.500 mm mỗi năm, với khả năng bay hơi lên tới 4.262 mm mỗi năm đã được ghi nhận. thu được ở Thung lũng chết ở California. Gió ko mạnh hoặc thường xuyên thất thường so với các môi trường phụ cận, nhưng việc thiếu thảm thực vật nói chung ở các sa mạc làm trầm trọng thêm tác động của gió trên mặt đất. Gió có thể làm xói mòn các vật liệu mịn và làm bay hơi ẩm và do đó giúp xác định loài thực vật nào có thể tồn tại trong sa mạc.
4. Nguyên nhân tạo nên khí hậu hoang mạc và bán hoang mạc:
Điều kiện khô hạn của các vùng sa mạc rộng lớn là do vị trí của chúng ở các vùng cận nhiệt đới ở cả hai phía của vùng xích đạo ẩm. Mẫu hình hoàn lưu khí quyển được gọi là Tế bào Hadley đóng một vai trò quan trọng trong khí hậu sa mạc.
Ở những khu vực gần Xích đạo, nơi lượng năng lượng mặt trời tới trên một đơn vị diện tích bề mặt là lớn nhất, ko khí gần mặt đất được làm nóng, sau đó bốc lên, nở ra và nguội đi. Quá trình này dẫn tới ngưng tụ và kết tủa.
Ở tầng cao trong bầu khí quyển, ko khí bốc lên vận chuyển ra khỏi đường xích đạo để cuối cùng đi xuống vùng cận nhiệt đới lúc nó nguội đi; nó vận chuyển trở lại Xích đạo ở độ cao thấp, hoàn thành mẫu hình lưu thông tế bào Hadley. Ko khí cận nhiệt đới đi xuống mất phần lớn độ ẩm lúc mưa tạo nên trong quá trình đi lên phía trước của nó gần Xích đạo. Lúc nó đi xuống, nó trở thành nén hơn và ấm hơn, và độ ẩm tương đối thậm chí còn giảm nhiều hơn.
Các sa mạc nóng xảy ra ở các khu vực phía bắc và phía nam của đường xích đạo bên dưới những khối ko khí khô, giảm dần này. Mẫu hình này có thể bị phá vỡ lúc lượng mưa cục bộ tăng lên, đặc trưng là ở phía đông của các lục địa nơi gió thổi vào bờ, mang hơi ẩm qua các đại dương. Trái lại, sa mạc có thể được tìm thấy ở những nơi khác, chẳng hạn như ở chân đồi của các dãy núi, nơi ko khí buộc phải tăng lên, làm mát và mất độ ẩm lúc mưa rơi trên các sườn đón gió.
5. Thảm thực vật hoang mạc và bán hoang mạc:
Tất cả các sa mạc đều có một số dạng thực vật như cỏ, cây bụi, thảo mộc, cỏ dại, rễ hoặc củ. Dù có thể ko phải lúc nào cũng xanh tốt, nhưng chúng nằm im lìm trong lòng đất chờ mưa tới loáng thoáng hoặc mỗi năm một lần.
Môi trường thiếu độ ẩm và quá nóng là bất lợi nhất cho sự tăng trưởng của cây và ko thể có thảm thực vật đáng kể. Nhưng rất hiếm lúc có những sa mạc ko có gì tăng trưởng. Thảm thực vật chiếm ưu thế ở cả sa mạc nóng và vĩ độ trung bình là cây bụi khô hạn hoặc cây bụi chịu hạn. Điều này bao gồm xương rồng củ, bụi gai, cỏ rễ dài và keo lùn tản mạn.
Cây rất hiếm ngoại trừ nơi có nhiều nước ngầm để hỗ trợ các nhóm chà là. Dọc theo các sa mạc ven biển phía tây bị dòng nước lạnh cuốn đi như Sa mạc Atacama, sương mù và sương mù, được tạo nên bởi ko khí ấm được làm mát bởi dòng nước lạnh, được hút vào lục địa và được vận chuyển vào lục địa. được nuôi dưỡng bởi một lớp thực vật mỏng.
Thực vật sống sót trong sa mạc có phương tiện chuyên biệt cao để thích ứng với môi trường khô cằn. Bốc hơi mạnh làm tăng độ mặn của đất nên muối hòa tan có xu thế tích tụ trên bề mặt tạo thành các chảo cứng. Thiếu độ ẩm làm chậm quá trình phân hủy và đất sa mạc rất thiếu mùn.
Thực vật, dù là cây hàng năm hay cây lâu năm, đều phải vật lộn để tồn tại trong điều kiện đất khô cằn và nghèo dinh dưỡng. Hồ hết các cây bụi sa mạc đều có rễ dài, cách đều nhau để tích lũy độ ẩm và tìm kiếm nước ngầm. Cây có ít hoặc ko có lá và tán lá có dạng sáp, có lông, có lông hoặc hình kim để giảm mất nước do thoát hơi nước. Một số trong số chúng hoàn toàn ko có lá, có gai hoặc gai.
Bạn thấy bài viết Đặc điểm khí hậu của môi trường hoang mạc, bán hoang mạc có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Đặc điểm khí hậu của môi trường hoang mạc, bán hoang mạc bên dưới để thpttranhungdao.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Kiến thức chung
Nguồn: thpttranhungdao.edu.vn
Trả lời