Tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ là một tác phẩm được tác giả Hàn Mặc Tử coi là hay nhất được đưa vào trong chương trình Ngữ văn 11.
Dưới đây Học may sẽ gợi ý những bài viết tham khảo về phân tích tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ mong rằng các bạn sẽ nắm rõ được cách phân tích cũng như nắm được nội dung chính và trị giá nội dung, nghệ thuật của bài thơ Đây thôn Vĩ dạ.
Xem thêm bài viết: Phân tích bài thơ Câu cá mùa thu – Nguyễn Khuyến
Dàn ý phân tích tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ
1. Mở bài:
Giới thiệu về tác giả, tác phẩm.
2. Thân bài:
a. Khổ 1: Bức tranh tự nhiên tươi đẹp vườn Vĩ Dạ
– Câu hỏi tu từ: “Sao anh ko về chơi thôn Vĩ”:
+ Lời mời gọi, trách móc của người con gái thôn Vĩ.+ Lời tự vấn của thi sĩ.
– “Nắng hàng cau”, “nắng mới lên”:
+ Những tia nắng trước nhất trong ngày.+ Hàng cau là loài cây đón nhận ánh nắng trước tiên, hòa quyện vào nhau tạo nên vẻ đẹp trong trẻo của rạng đông xứ Huế.
– Tính từ “mướt quá”: gợi tả lên vẻ non tơ, mềm mại, mỡ màng sức sống của cây lá.– so sánh “xanh như ngọc”: gợi tả một khu vườn tỏa ra ánh sáng xanh mát rười rượi, lung linh, kì diệu.– “Lá trúc che ngang mặt chữ điền”: có khả năng hiểu theo hai cách
+ Bóng vía người con gái kín đáo, e ấp bước ra từ khu vườn, ẩn hiện dưới lá trúc xanh lại càng tôn lên vẻ đẹp của quang cảnh và con người đất Huế.+ Hình ảnh nhân vật trữ tình trở về nhưng chỉ dám đứng bên ngoài.
b. Khổ 2: Cảnh vật nhuốm màu tâm trạng, dự cảm chia phôi
– Gió và mây luôn gắn liền với nhau, giải pháp đối lập “gió theo lối gió, mây đường mây” nhấn mạnh sự chia phôi đôi ngả.– Nhân hóa “dòng nước buồn thiu hoa bắp lay” càng khẳng định nỗi sầu giăng kín trong lòng người thi sĩ, nỗi buồn thấm vào cảnh vật.– “Sông trăng”: đêm khuya ánh trăng tan mình giữa dòng nước tạo thành dòng sông trăng huyền ảo.– Câu hỏi tu từ: “Có chở trăng về kịp tối nay?”:
+ “Kịp”: cho ta biết được nỗi lo lắng, phấp phỏng về sự xuất hiện của trăng.+ Trăng chính là tri kỉ, tri kỉ của thi sĩ.
→ cho ta biết nỗi độc thân của tác giả.→ Khát khao được giao hòa với cuộc đời.
c. Khổ 3: Nỗi mong đợi vô vọng của thi nhân
– Từ “mơ”:
+ Được đặt ở đầu câu càng nhấn mạnh giấc mộng, khát khao của nhân vật trữ tình.+ cho thấy nỗi tự ti của thi sĩ, chỉ dám mơ
– Điệp từ “khách đường xa”:
+ Khẳng định khát khao được gặp mặt của Hàn Mặc Tử.+ Giấc mộng đó không thể nào thành bởi vị khách đã xa lại càng xa.
– “Áo em trắng quá nhìn ko ra”:
+ Người con gái với tà áo dài trắng là vẻ đẹp nhưng mà Hàn Mặc Tử tôn thờ.+ “Nhìn ko ra” ko phải là sự bất lực của thị giác nhưng mà là do ko dám tin, nghĩ rằng mình ko có quyền tin.
→ Khẳng định thêm nỗi tự ti của thi sĩ.
– “Ở đây sương khói mờ nhân ảnh”:
+ “Ở đây”: quang cảnh của thi nhân.+ vị trí đây chỉ có bóng tối, đau thương.
– “Người nào biết tình người nào có đặm đà”
+ “Người nào” thứ nhất: nhân vật trữ tình.+ “Người nào” thứ hai: chính là “em”, bao quát hơn là tình đời, tình người trong cõi nhân gian.
→ Hoài nghi về tình đời, tình người.→ cho ta biết sự khát khao tình đời tới mãnh liệt của thi sĩ.
d. nhận xét
– Về nội dung: Bài thơ là bức tranh phong cảnh xứ Huế đẹp nhưng mà buồn, trình bày nỗi độc thân cùng tình yêu tự nhiên, cuộc sống và con người của Hàn Mặc Tử.– Về nghệ thuật: Tứ thơ có sự vận động lạ mắt, tiếng nói thơ thông minh, hình ảnh thơ rực rỡ.
3. Kết bài:
Khẳng định trị giá tác phẩm, tài năng nghệ thuật của tác giả.
XEM THÊM: Tóm tắt lặng lẽ Sa Pa ngắn gọn đầy đủ
Phân tích Đây thôn Vĩ Dạ, mẫu số 1
nhắc tới Hàn Mặc Tử buộc phải nhắc tới bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ- một trong những tuyệt phẩm bất hủ của ông. Bài thơ được bắt nguồn cảm hứng từ bức bưu ảnh của Hoàng Thị Kim Cúc- người con gái ông từng thầm yêu. “Đây thôn Vĩ Dạ” được sáng tác trong thời kì ông đang điều trị bệnh ở Quy Hòa nên mỗi tứ thơ trong câu từ của tác phẩm đều mang một nỗi niềm khát khao được giao cảm của thi sĩ.
“Sao anh ko về chơi thôn Vĩ?”
Câu hỏi tu từ được sử dụng mở bài bài thơ trình bày sự trông ngóng, nỗi mong đợi của người con gái đang thôn Vĩ. Câu hỏi vừa như lời trách móc kèm chút hờn dỗi, lại vừa như lời mời gọi, mong đợi. Lời thơ nhẹ nhõm như tiếng lòng của người xứ Huế, vừa da diết lại quá đỗi dịu dàng.
Sau câu hỏi từ từ là bức tranh tươi đẹp của thôn Vĩ hiện lên đầy đẹp tươi, tươi mắt, tinh khôi:
“Nhìn nắng hàng cau nắng mới lênVườn người nào mướt quá xanh như ngọcLá trúc che ngang mặt chữ điền”
Phải chăng vì lời mời gọi thiết tha đó, nhưng mà dù đôi chân ko thể bước về Huế, Hàn Mặc Tử vẫn quyết trở về trong tiềm thức để ngắm nhìn và tận hưởng vẻ đẹp của chốn cũ, ý trung nhân. Hình ảnh trước nhất ta là “nắng hàng cau”- một màu nắng thật đáng chú ý trong thơ ca. đó là cái nắng đầy mới mẻ, trong trẻo của buổi sớm rạng đông xứ Huế- “nắng mới lên”, những hàng cau vừa tỉnh giấc sương còn đọng trên lá long lanh dưới nắng sớm mai. Từ xa ngắm nhìn nắng hàng cau, lúc tới gần, được cảm nhận rõ hơn về vẻ đẹp của cảnh vật. Màu xanh ngọc bích vừa tươi tỉnh vừa sang trọng được gợi lên từ vẻ đẹp khu vườn. Tính từ “mướt” càng gợi lên vẻ non tơ, mềm mại, mỡ màng sức sống của cây lá. Phải chăng, mảnh vườn được tưới tắm bởi hương vị của tạo hoá, được chăm sóc bởi bàn tay khôn khéo của chúng ta nhưng mà đẹp càng thêm đẹp, tươi càng thêm tươi. Bóng vía người con gái kín đáo, e ấp bước ra từ khu vườn cổ tích, ẩn hiện dưới lá trúc xanh lại càng tôn lên vẻ đẹp của ko gian và con người đất Huế. Ẩn sâu trong từng lời thơ trong sáng, thanh thoát và tươi tỉnh đó là một tâm hồn với khát khao mạnh mẽ được giao cảm, được trở về chốn cũ, gặp lại sức xưa sau những tháng ngày xa cách. nhưng có nhẽ điều đó thật khó có khả năng có được.
phân tích bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ để thấy được tình cảm của Hàn Mặc Tử dành cho thôn Vĩ
nếu như khổ thơ đầu gợi cho ta ấn tượng về buổi sáng trong ngần thì khổ thơ thứ hai cho dẫn con người về với ko gian thuyền nước, sông trăng vào buổi xế chiều- đêm tối:
“Gió theo lối gió, mây đường mâyDòng nước buồn thiu, hoa bắp layThuyền người nào đậu bến sông trăng đóCó chở trăng về kịp tối nay
Gió và mây gợi sự trôi nổi, lang thang, giải pháp đối “gió theo lối gió, mây đường mây” càng nhấn mạnh sự chia phôi đôi ngả. Phải chăng, đấy là hình ảnh ẩn dụ cho sự xa cách của thi sĩ với người mình thầm thương yêu, dù yêu nhưng ko thể cùng là bạn đồng hành trong quãng đời ngắn ngủi còn lại của kiếp người. Nghệ thuật nhân hóa “Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay” càng khẳng định nỗi sầu giăng trong lòng người thi sĩ, nỗi buồn thấm vào cảnh vật, hay chính tâm hồn thi sĩ đang sầu muộn, nhưng mà cảm nhận tự nhiên cũng sầu thương, buồn chán tới nặng lòng, bởi vốn dĩ:
“Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầuNgười buồn cảnh có vui đâu bao giờ”
nếu khổ thơ đầu, nỗi buồn nhẹ nhõm, cảnh vật còn mang sự tươi tỉnh thì tới với khổ thơ hai, cảnh vật nhuốm màu buồn hơn, nỗi buồn và độc thân cũng vì thế nhưng mà thấm đẫm hơn:
“Thuyền người nào đậu bến sông trăng đấyCó chở trăng về kịp tối nay?”
Chữ “kịp” được đặt trong câu hỏi tu từ “Có chở trăng về kịp tối nay?” cho ta biết được nỗi hoài vọng của tác giả về một hạnh phúc, về một người có khả năng cùng thi nhân giao cảm. Trong câu thơ, ta thấy được sự bất lực trước thời kì của tác giả. Hình như, thi sĩ đã đem nỗi tự ti về căn bệnh quái ác của chính mình vào trong cả tứ thơ của mình.
“Mơ khách đường xa, khách đường xaÁo em trắng quá nhìn ko ra.”
“Ở đây sương khói mờ nhân ảnhAi biết tình người nào có đặm đà.”
Từ “mơ” được đặt ở đầu câu càng nhấn mạnh giấc mộng của tác giả về một điều lung linh, có vị khách đường xa tới thăm, cùng đồng điệu, tâm tình với kẻ độc thân trong cảnh bệnh tật. Điệp từ “khách đường xa” được lặp lại càng khẳng định khát khao được gặp mặt của Hàn Mặc Tử tuy nhiên có nhẽ giấc mộng đó không thể nào thành bởi vị khách đã xa lại càng xa.
Bằng ngòi bút đầy tài năng và nội tâm nhiều chủng loại của mình, Hàn Mặc Tử đã mang tới cho độc giả những vần thơ đẹp tươi. Trong chữ có tình, trong tình có chữ, những giác quan đầy tinh tế gợi cho người đọc bao dư vị về tình đời qua bài thơ.
Phân tích tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ mẫu số 2
Hàn Mặc Tử – một trái tim, một tâm hồn lãng mạn dạt dào mến thương đã bật lên những tiếng thơ, tiếng khóc của nghệ thuật trước cuộc đời. Những phút giây xót xa và sung sướng, những phút giây nhưng mà ông đã thả hồn mình vào trong thơ, những phút chốc ông đã gạn lọc, đã thăng hoa từ nỗi đau của tâm hồn mình để viết lên những bài thơ tuyệt bút. Và bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ đã được ra đời ngay trong những phút giây tuyệt diệu đó. Ở bài thơ, cái tình mặn nồng trong sáng đã hòa quyện với tự nhiên tươi đẹp, mối tình riêng đã ở trong mối tình chung hồn thơ vẫn đượm vẻ đau buồn.
Đây thôn Vĩ Dạ là một trong những bài thơ tình hay nhất của Hàn Mặc Tử. Một tình yêu thiết tha man mác, đượm vẻ u buồn ẩn hiện giữa ko gian tự nhiên hoà vào lòng người, cái thực và mộng, huyền ảo và rõ ràng hoà vào nhau. mở đầu đầu thơ là một lời trách móc nhẹ nhõm của nhân vật trữ tình.
Sao anh ko về chơi thôn Vĩ. Chỉ một câu hỏi thôi! Một câu hỏi của cô gái thôn Vĩ nhưng tràn đầy bao mến thương mong đợi. Câu thơ vừa có ý trách móc vừa có ý tiếc nuối của cô gái đối với người yêu vì đã bỏ qua được chiêm ngưỡng vẻ đẹp mặn nhưng mà, ấm áp tình quê của thôn Vĩ – vùng nông thôn ngoại thành xinh xẻo mộng mơ, một phương diện của cảnh Huế. con người hãy xem xét quan sát, tận hưởng vẻ đẹp của thôn Vĩ:
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền.
Nét rực rỡ của thôn Vĩ – quê hương người con gái gợi mở ở câu trước tiên đã được tả rõ nét. Một bức tranh tự nhiên tuyệt tác rộng mở trước mắt người coi. Hình ảnh nắng tưới lên phía trên ngọn cau tươi đẹp, tràn đầy sức sống. Nắng mới là nắng sớm bắt tay vào làm của một ngày, những hàng cau cao vút vươn mình đón tích lũy những tia nắng sớm kia, và tất cả tràn trề ánh nắng và buổi rạng đông. Cái nắng hàng cau nắng mới lên sao lại gợi một nỗi niềm làng quê hương tới thế. Câu thơ này bỗng nhiên khiến ta nghĩ tới những câu thơ Tố Hữu trong bài thơ Xuân lòng.
Nắng xuân tươi trên thân dừa xanh dịu
Tàu cau non lấp loáng muôn gươm xanh
Ánh nhởn nhơ đùa quả non trắng phếu
Và chảy tan qua kẽ lá cành chanh.
Nắng mới cũng còn có ý nghĩa là nắng của mùa xuân, mở bài cho một năm mới nên bao giờ nó cũng bừng lên rực rõ nồng nàn.
đấy là những tia nắng trước tiên rọi xuống làng quê nhưng mà trước nó chiếu vào những vườn cau làm cho những hạt sương đêm đọng lại sáng lên, nhấp nhánh như những viên ngọc được đính vào chiếc choàng nhung xanh mịn: Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc.
Cái nhìn như chạm khẽ vào màu sắc của sự vật để rồi bật lên một sự ngạc nhiên tới thờ thẫn. Tới câu thơ này, ta bắt gặp cái nhìn của thi nhân đã hạ xuống thấp hơn và bao quát ở chiều rộng. Một khoảng xanh của vườn tược xuất hiện, nhắm mắt nhắm mũi lại ta cũng tưởng tượng ra ngay cái màu xanh mượt nhưng mà, mỡ màng của vườn cây. Ta ko những cảm nhận ở đó màu xanh của vẻ đẹp nhưng mà nó còn tràn trề sức sống mơn mởn.
Những tán lá cành cây được sương đêm tẩy rửa trở thành cành lá ngọc. Ko phải xanh mượt, cũng ko phải xanh mỡ màng nhưng mà chỉ có xanh như ngọc mới diễn tả được vẻ đẹp ngồn ngộn, sự sống của vườn tược. Một màu xanh cao quí, nhấp nhánh, trong trẻo làm cho vườn cây càng sáng bóng lên.
Hình như cả vườn cây đều tắm trong luồng ko khí đang còn run rẩy sự trinh trắng sơ khai chưa từng nhuốm bụi. Lăng kính ko khí đó làm hiện rõ hơn đường nét màu sắc của cảnh sắc nhưng mà mắt thường chúng ta bỏ qua. nếu ko có một tình yêu sâu nặng nồng nàn đối với Vĩ Dạ thì Hàn Mặc Tử ko thể có được những vần thơ trong trẻo tương tự. Người nào từng sinh ra và lớn lên ở nước ta, đáng chú ý ở xứ Huế thì mới thấm thía những vần thơ này: Lá trúc che ngang mặt chữ điền.
Trong vườn thôn Vĩ Dạ kia, nhành lá trúc và khuôn mặt chữ điền sao lại có mối tác động bất thần nhưng mà đẹp thế: những chiếc lá trúc thanh mảnh, thon thả che ngang gương mặt chữ điền. Mặt chữ điền – khuôn mặt đó càng xuất hiện nhấp nhoáng sau lá trúc mơ mòng, hư hư thực thực.
Thôn Vĩ Dạ nằm cạnh ngay bờ sông Hương êm đềm. bởi vậy nhưng mà từ cách tả cảnh làng quê ở khổ thơ đầu hé mở tình yêu, tác giả chuyển sang tả cảnh sông với niềm bâng khuâng, nỗi nhớ mong sầu muộn hư ảo như trong giấc mộng:
Gió theo lối phong vân đường mây
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay
Thuyền người nào đậu bến sông trăng đấy
Có chở trăng về kịp tối nay?
Gió và mây để gợi buồn vì nó trôi nổi, lang thang thì nay lại càng buồn hơn gió đi theo đường gió, mây đi theo đường mây, gió và mây xa nhau; ko thể là bạn đồng hành, ko thể gặp mặt và sự xa cách của thi sĩ so với người yêu có thể là vĩnh viễn. Phải chăng Nó là cảm giác của thi sĩ trong xa cách thương nhớ, và đây cũng là tự ti của những con người xưa trong cuộc sống.
Nỗi buồn về sự chia li, tiễn biệt đọng lại trong lòng người phảng phất buồn và mang một nỗi niềm xao xác. chúng ta ko còn thấy giọng tươi mát đầy sức sống ở đoạn trước nữa, con người gặp lại Hàn Mặc Tử – một tâm hồn đau buồn, u uất: Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay
Dòng sông Hương xuất hiện mới buồn làm sao với những bông hoa bắp màu xám tẻ nhạt, âm u như màu khói. Với một tâm hồn mạnh mẽ như Hàn Mặc Tử thì dòng sông trôi lững lờ của xứ Huế chỉ là dòng sông buồn thiu gợi cảm giác buồn lặng, quạnh quẽ. Hoa bắp cũng lay nhè nhẹ trong một nỗi buồn xa vắng. Sự thay đổi tâm trạng chính là thái độ của những người sông trong vòng đời tối tăm, thất vọng.
Mặt nước sông Hương êm quá gợi tới những bế bờ xa vắng, những mảnh bèo trôi dạt lênh đênh của số kiếp người. Tâm trạng thoắt vui – thoắt buồn nhưng mà buồn thì nhiều hơn, ta đã gặp rất nhiều ở các thi sĩ lãng mạng khác sống cùng với thời Hàn Mặc Tử. Ý thơ thật buồn, được tiếp nối trong hai câu sau tuy nhiên với cách diễn tả, thật tuyệt diệu, thực đó nhưng mà mộng đấy:
Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?
toàn thể như tan loãng trong vầng trăng thân thuộc của Hàn Mặc Tử. Cảnh vật tự nhiên tràn trề ánh sáng, một ánh trăng vàng sáng nhoáng chiếu xuống dòng sông, làm cho cả dòng sông và những bãi bồi sống động, huyền ảo. Cảnh nên thơ quá, mộng mơ quá! Và cũng đa tình quá! Dòng nước buồn thiu đã hóa thành dòng sông trăng lung linh, con thuyền khách đã trở thành thuyền trăng.
Tác giả đã gởi gắm một tình yêu khát khao, nỗi trông ngóng, mong nhớ vào con thuyền trăng, vào cả dòng sông trăng. Thơ lồng trong tiếng nói thơ thật là tài tình, thật là đẹp với xứ Huế thơ mộng. Tác giả đã lướt bút viết nên những câu thơ nhẹ nhõm, sâu kín nhưng hàm chứa cả tình yêu rộng lớn, nồng thắm tới vô cùng.
Vầng trăng trong hai câu thơ này là vầng trăng nguyên vẹn của thi nhân trước mảnh tình yêu chưa bị phôi pha. Hàn Mặc Tử rất yêu trăng tuy nhiên vầng trăng ở các bài thơ khác ko giống thế này. Một ánh trăng gắt gao, kì quái, một ánh trăng khơi gợi, lơi lả:
Gió tít tầng cao trăng té ngửa
Vờ tan thành vũng đọng vàng kho.
Hay:
Trăng nằm sóng soãi trên cành liễu
Đợi gió đông về để lơi lả.
Trăng trở thành một khí quyển xung quanh mọi xúc cảm, mọi suy nghĩ của Hàn Mặc Tử, ngoài ra nó còn lẫn vào thể xác ông. Đây là ông là trời đất, là người ta. Trăng trở thành vô lượng trong thơ ông, lúc hữu thể lúc vô hình, lúc mê hoặc lúc kinh hoàng:
Thuyền người nào đậu đên sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tôi nay?
Vầng trăng ở đây phải chăng là vầng trăng hạnh phúc và con thuyền ko kịp trở về cho người trên bến đợi? Câu hỏi biểu lộ niềm lo lắng của một số phận vẫn chưa có tương lai. Hàn Mặc Tử hiểu căn bệnh của mình nên ông tự ti về thời kì cuộc đời ngắn ngủi, vầng trăng ko về kịp và Hàn Mặc Tử cũng ko đợi vầng trăng hạnh phúc đấy nữa, một năm sau ông vĩnh biệt cuộc đời. tuy nhiên hiện nay, chúng ta đang sống và đang mở màn giấc mơ:
Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn ko ra;
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Người nào biết tình người nào có đặm đà?
Trái tim khát khao mến thương, những nỗi đau kỉ niệm tình yêu đó, ông đã gửi toàn thể vào những trang thơ. Và rồi tất cả như trôi trong những giấc mơ của ước ao, hi vọng. Màu áo trắng cũng là màu ánh nắng của Vĩ Dạ nhưng mà dựa vào đấy tác giả choáng ngợp, thấy ngây ngất trước sự trong trắng, thanh khiết, cao quý của người yêu. Hình như giữa những mĩ nhân áo trắng đó với thi nhân có một khoảng cách nào đó khiến thi nhân ko khỏi ko nghi ngờ:
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Người nào biết tình người nào có đặm đà?
Câu thơ đã tả thực cảnh Huế – kinh thành sương khói. Trong màn sương khói đó chúng ta như nhòa đi và có khả năng tình người cũng nhòa đi? Thi sĩ ko tả cảnh nhưng mà tả tâm trạng mình, biết bao tình cảm trong câu thơ đó. Những cô gái Huế kín đáo quá, ẩn hiện trong sương khói, trở thành xa vời quá, liệu lúc họ yêu họ có đặm đà chăng? Tác giả đâu dám khẳng định về tình cảm của người con gái Huế, ông chỉ nói: Người nào biết tình người nào có đặm đà?
Lời thơ như nhắc nhở, ko phải bộc lộ một sự vô vọng hay kỳ vọng, đó chỉ là sự thất vọng. Sự thất vọng của một trái tim khát khao mến thương nhưng mà ko bao giờ và trọn đời vẫn chưa có tình yêu hợp lý. Bài thơ càng hay càng ngậm ngùi, nó đã khép lại tuy nhiên lòng người vẫn thổn thức. Cả bài thơ được liên kết bởi từ người nào mở đầu: Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc; tiếp tới Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó; và kết thúc là Người nào biết tình người nào có đặm đà? Càng làm cho “Đây thôn Vĩ Dạ” sương khói hơn, kì bí hơn.
“Đây thôn Vĩ Dạ” là một bức tranh đẹp về cảnh người và người của miền tổ quốc qua tâm hồn giàu tưởng tượng và đầy mến thương của thi sĩ với nghệ thuật gợi liên tưởng, hòa quyện tự nhiên với lòng người. Trải qua bao năm tháng, cái tình Hàn Mặc Tử vẫn còn nguyên sốt dẻo, lay động day dứt lòng người đọc.
Phân tích bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ mẫu số 3
Hàn Mặc Tử – một trái tim, một tâm hồn lãng mạn dạt dào mến thương đã bật lên những tiếng thơ, tiếng khóc của nghệ thuật trước cuộc đời. Những phút giây xót và sung sướng, những phút giây nhưng mà ông đã thả hồn mình vào tronq thơ, những phút chốc ông đã chắc lọc, đã thăng hoa từ nỗi đau của tâm hồn mình để viết lên những bài thơ tuyệt bút. Và bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ đã được ra đời ngay trong những phút giây tuyệt diệu đó. Ở bài thơ, cái tình mặn nồng trong sáng đã hòa quyện với tự nhiên tươi đẹp, mối tình riêng đã ở trong mối tình chung hồn thơ vẫn đượm vẻ đau buồn.
Đây thôn Vĩ Dạ là một trong những bài thơ tình hay nhất của Hàn Mặc Tử. Một tình yêu thiết tha man mác, đượm vẻ u buồn ẩn hiện giữa quang cảnh tự nhiên hoà vào lòng người, cái thực và mộng, huyền ảo và rõ ràng hoà về nhau.
mở bài đầu thơ là một lời trách móc nhẹ nhõm của nhân vật trữ tình.
Sao anh ko về chơi thôn Vĩ.
Chỉ một câu hỏi thôi! Một câu hỏi của cô gái thôn Vĩ nhưng tràn đầy bao mến thương mong đợi. Câu thơ vừa có ý trách móc vừa có ý tiếc nuối của cô gái so với người yêu vì đã bỏ qua được chiêm ngưỡng vẻ đẹp mặn nhưng mà, yên bình tình quê của thôn Vĩ – vùng nông thôn ngoại thành xinh xẻo mộng mơ, một phương diện của cảnh Huế.
chúng ta hãy xem xét quan sát, tận hưởng vẻ đẹp của thôn Vĩ:
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền.
Nét rực rỡ của thôn Vĩ – quê hương người con gái gợi mở ở câu đầu liên đây đã được tả rõ nét. Một bức tranh tự nhiên tuyệt tác rộng mở trước mắt người đọc. Hình ảnh nắng tưới lên phía trên ngọn cau tươi đẹp, tràn đầy sức sống. Nắng mới là nắng sớm mở màn của một ngày, những hàng cau cao vút vươn mình đón lấy những lia nắng sớm kia, và toàn thể tràn trề ánh nắng và buổi rạng đông. Cái nắng hàng cau nắng mới lên sao lại gợi một nỗi niềm làng quê hương tới thế. Câu thơ này bỗng nhiên khiến ta nghĩ tới những câu thơ Tố Hữu trong bài thơ Xuân lòng.
Nắng xuân tươi trên thân dừa xanh dịu T
àu cau non lấp loáng muôn gươm xanh
Ánh nhởn nhơ đùa quả non trắng phếu
Và chảy tan qua kẽ lá cành chanh.
Nắng mới cũng còn có ý nghĩa là nắng của mùa xuân, mở bài cho một năm mới nên bao giờ nó cũng bừng lên rực rõ nồng nàn. đó là những tia nắng trước tiên rọi xuống làng quê nhưng mà trước nó chiếu vào những vườn cau làm cho những hạt sương đêm đọng lại sáng lên, nhấp nhánh như những viên ngọc được dính vào chiếc choàng nhung xanh mịn:
Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc
Cái nhìn như chạm khẽ vào sắc màu của sự vật để rồi bật lên một sự ngạc nhiên đên thờ thẫn. Tới câu thơ này, ta bắt gặp cái nhìn của thi nhân đã hạ xuống thấp hơn và bao quát ở chiều rộng. Một khoảng xanh của vườn tược xuất hiện, nhắm mắt nhắm mũi lại ta cũng tưởng tượng ra ngay cái màu xanh linh hoạt, mỡ màng của vườn cây. Ta ko những cảm nhận ở đó màu xanh của vẻ đẹp nhưng mà nó còn tràn trề sức sống mơn mởn. Những tán lá cành cây được sương đêm tẩy rửa trở thành cành lá ngọc. Ko phải xanh mượt, cũng ko phải xanh mỡ màng nhưng mà chỉ có xanh như ngọc mới diễn tả được vẻ đẹp ngồn ngộn, sự sống của vườn tược. Một màu xanh cao quí, nhấp nhánh, trong trẻo làm cho vườn cây càng sáng bóng lên. Hình như cả vườn cây đều tắm trong luồng ko khí đang còn run rẩy sự trinh trắng sơ khai chưa hề nhuốm bụi. Lăng kính ko khí đó làm hiện rõ hơn đường nét màu sắc của cảnh sắc nhưng mà mắt thường con người bỏ qua. nếu vẫn chưa có một tình yêu sâu nặng nồng nàn so với Vĩ Dạ thì Hàn Mặc Tử ko thể có được những vần thơ trong trẻo tương tự. Người nào từng sinh ra và lớn lên ở nước ta, đáng chú ý ở xứ Huế thì mới thấm thìa những vần thơ này:
Lá trúc che ngang mặt chữ điền.
Trong vườn thôn Vĩ Dạ kia, nhành lá trúc và khuôn mặt chữ điền sao lại có mối liên quan bất thần nhưng mà đẹp thế: những chiếc lá trúc thanh mảnh, thon thả che ngang gương mặt chữ điền. Mặt chữ điền – gương mặt đó càng xuất hiện nhấp nhoáng sau lá trúc mơ mòng, hư hư thực thực.
Thôn Vĩ Dạ nằm cảnh ngay bờ sông Hương êm đềm. bởi vậy nhưng mà từ cách tả cảnh làng quê ở khổ thơ đầu hé mở tình yêu, tác giả chuyển sang tả cảnh sông với niềm bâng khuâng, nỗi nhớ mong sầu muộn hư ảo nhưưong giấc mộng:
Gió theo lối phong vân đường mây
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay
Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?
Gió và mây để gợi buồn vì nó trôi nổi, lang thang thì nay lại càng buồn hơn gió đi theo đường gió, mây đi theo đường mây, gió và mây xa nhau; ko thể là bạn đồng hành, ko thể gặp mặt và sự xa cách của thi sĩ đối với người yêu có khả năng là vĩnh viễn. Phải chăng Đây là cảm giác của thi sĩ trong xa cách thương nhớ, và đây cũng là tự ti của những con người xưa trong cuộc sống. Nỗi buồn về sự chia li, tiễn biệt đọng lại trong lòng người phảng phất buồn và mang một nỗi niềm xao xác. con người ko còn thấy giọng tươi mát đầy sức sống ở đoạn trước nữa, chúng ta gặp lại Hàn Mặc Tử – một tâm hồn đau buồn, u uất:
Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay
Dòng sông Hương xuất hiện mới buồn làm sao với những bông hoa bắp màu xám tẻ nhạt, âm u như màu khói. Với một tâm hồn mãnh liệt như Hàn Mặc Tr thì dòng sông trôi lững lờ của xứ Huế chỉ là dòng sông buồn thiu gợi cảm giác buồn lặng, quạnh quẽ. Hoa hắp cũng lay nhè nhẹ trong một nỗi buồn xa vắng. Sự thay đổi tâm trạng chính là thái độ của những người sông trong vòng đời tối lăm, thất vọng. Mặt nước sông Hương êm quá gợi tới những bế bờ xa vắng, những mảnh bèo trôi dạt lênh đênh của số kiếp người. Tâm trạng thoắt vui – thoắt buồn nhưng mà buồn thì nhiều hơn, ta đã gặp rất nhiều ở các thi sĩ lãng mạng khác sống cùng với thời Hàn Mặc Tử. Ý thơ thật buồn, được tiếp nối trong hai câu sau nhưng với cách diễn tả, thật tuyệt diệu, thực đó nhưng mà mộng đấy:
Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó
Cỏ chở trăng về kịp tối nay?
tất cả như tan loãng trong vầng trăng thân thuộc của Hàn Mặc Tử. Cảnh vật tự nhiên tràn đầy ánh sáng, một ánh trăng vàng sáng nhoáng chiếu xuống dòng sông, làm cho cả dòng sông và những bãi bồi sống động, huyền ảo. Cảnh nên thơ quá, thơ mộng quá! Và cũng đa tình quá! Dòng nước buồn thiu đã hoá thành dòng sông trăng đẹp tươi, con thuyền khách đã trở thành thuyền trăng. Tác giả đã gởi gắm một tình yêu khát khao, nỗi trông ngóng, mong nhớ vào con thuyền trăng, vào cả dòng sông trăng. Thơ lồng trong tiếng nói thơ thật là tài tình, thật là đẹp với xứ Huế thơ mộng. Tác giả đã lướt bút viết nên những câu thơ nhẹ nhõm, sâu kín nhưng hàm chứa cả tình yêu rộng lớn, nồng thắm tới vô cùng. Vầng trăng trong hai câu thơ này là vầng trăng nguyên vẹn của thi nhân trước mảnh tình yêu chưa bị phôi pha. Hàn Mặc Tử rất yêu trăng tuy nhiên vầng trăng ở các hài thơ khác ko giống thế này. Một ánh trăng gắt gao, kì quái, một ánh trăng khêu gởi, lơi lả:
Gió tít tầng cao trăng té ngửa
Vờ tan thành vũng đọng vàng kho.
Hay:
Trăng nằm sóng soãi trên cành liễu
Đợi gió đông về để lơi lả.
Trăng trở thành một khí quyển xung quanh mọi cảm giác, mọi suy xét của Hàn Mặc Tử, ngoài ra nó còn lẫn vào thể xác ông. Nó là ông là trời đất, là người ta. Trăng trở thành vô lường trong thơ ông, lúc hữu thể lúc vô hình, lúc mê hoặc lúc kinh hoàng:
Thuyền người nào đậu đên sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tôi nay?
Vầng trăng ở đây phải chăng là vầng trăng hạnh phúc và con thuyền ko kịp trở về cho người trên bến đợi? Câu hỏi biểu lộ niềm lo lắng của một vài phận ko có tương lai. Hàn Mặc Tử hiểu căn bệnh của mình nên ông tự ti về thời kì cuộc đời ngắn ngủi, vầng trăng ko về kịp và Hàn Mặc Tử cũng ko đợi vầng trăng hạnh phúc đó nữa, một năm sau ông vĩnh biệt cuộc đời.
nhưng hiện nay, con người đang sống và đang mở màn giấc mơ:
Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo trắng quá nhìn ko ra;
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Người nào biết tình người nào có đặm đà?
Trái tim khao khái mến thương, những nỗi đau kỉ niệm tình yêu đó, ông đã gởi tất cả vào những trang thơ. Và rồi tất cả như trôi trong những giấc mơ của ước ao, hi vọng. Màu áo trắng cũng là màu ánh nắng của Vĩ Dạ nhưng mà dựa vào đấy tác giả choáng ngợp, thấy ngây ngất trước sự trong trắng, thanh khiết, cao quý của người yêu.
Hình như giữa những mĩ nhân áo trắng đó với thi nhân có một khoảng cách nào đó khiến thi nhân ko khỏi ko nghi ngờ:
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Người nào biết tình người nào có đặm đà?
Câu thơ đã tả thực cảnh Huế – kinh thành sương khói. Trong màn sương khói đó con người như nhoà đi và có khả năng tình người cũng nhoà đi? Thi sĩ ko tả cảnh nhưng mà tả tâm trạng mình, biết bao tình cảm trong câu thơ đó. Những cô gái Huế kín đáo quá, ẩn hiện trong sương khói, trở thành xa vời quá, liệu lúc họ yêu họ có đặm đà chăng? Tác giả đâu dám khẳng định về tình cảm của người con gái Huế, ông chỉ nói:
Người nào biết tình người nào có đặm đà?
Lời thơ như nhắc nhở, ko phải bộc lộ một sự vô vọng hay kỳ vọng, đấy chỉ là sự thất vọng. Sự thất vọng của một trái tim khát khao mến thương nhưng mà ko bao giờ và trọn đời ko có tình yêu trọn vẹn. Bài thơ càng hay càng ngậm ngùi, nó đã khép lại tuy nhiên lòng người vẫn thổn thức. Cả bài thơ được liên kết bởi từ người nào mở đầu: Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc; tiếp tới Thuyền người nào đậu bến sông trăng đó; và kết thúc là Người nào biết tình người nào có đặm đà? Càng làm cho Đây thôn Vĩ Dạ sương khói hơn, kì bí hơn.
Đây thôn Vĩ Dạ là một bức tranh đẹp về cảnh người và người của miền tổ quốc qua tâm hồn giàu tưởng tượng và đầy mến thương của thi sĩ với nghe thuật gợi liên tưởng, hoà quyện tự nhiên với lòng người.
Trải qua bao năm tháng, cái tình Hàn Mặc Tử vẫn còn nguyên sốt dẻo, lay động day dứt lòng người coi.
Phân tích tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ mẫu số 4
Hàn Mặc Tử là một trong những cây bút tuyệt vời của dòng văn học thơ ca thơ mộng. Thơ của ông mang nhiều sắc thái ko giống nhau, có những vẫn thơ thấm đẫm nước mắt, nhưng cũng có những vần thơ vô cùng trong trẻo, tinh khiết. Bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” là một trong những bài thơ hay nhất của Hàn Mặc Tử về đề tài tình yêu. Bài thơ được sáng tác lúc ông đã mắc bệnh nặng, vì thế mang một vẻ đượm buồn thâm thúy.
mở bài bài thơ là câu hỏi:
“ Sao anh ko về chơi thôn Vĩ?
Thôn Vĩ Dạ nằm bên bờ sông Hương mộng mơ, đã đi vào trong rất nhiều bài thơ, bài văn. Câu thơ là một câu hỏi, như một lời trách nhẹ nhõm, nhưng cũng có khả năng xem là một lời mời về thăm thôn Vĩ để thưởng thức những cảnh sắc tươi đẹp nơi đây. Và quả thực, những câu thơ tiếp theo là những câu thơ nói đến về cảnh vật thôn Vĩ:
coi thêm: Tả cây xoài của nhà em – Văn mẫu lớp 3
“ Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
Hàng cau là một điểm đặc trưng của các thôn xóm nước ta, bởi nhân dân ta đã có tập tục ăn trầu từ nghìn đời nay. Cây cau cũng gắn với rất nhiều câu chuyện về tình yêu lứa đôi nhưng mà ông cha ta đã kể từ nghìn đời nay. ko những có thế, hàng cau trong thơ Hàn Mặc Tử còn có thêm cả ánh nắng mới lên biểu sớm, hay chính là biểu tượng của sức sống của thú vui, của tuổi xanh và tình yêu.
Nhìn xa xa hơn, đấy là cả một khu vườn xanh tươi, xanh um. Vườn cây được chăm sóc kĩ lưỡng nên xanh tươi, xanh um. Tác giả sử dụng chữ “mướt”, vừa để chỉ sự óng ả, xanh tươi của lá, vừa để chỉ màu xanh ngọc đẹp tươi của lá. Ở đó ánh lên một sự khỏe mạnh, chứa chan đầy sức sống của cảnh vật cũng như chúng ta vị trí đây.
Giữa ko gian tự nhiên tươi đẹp, đầy sức sống, đã có bóng vía chúng ta xuất hiện, làm cho cảnh càng trở thành sinh động hơn. Trúc là biểu tượng cho người quân tử, lại che ngang khuôn mặt chữ điền của người nào đấy, có thể là người khách tới thăm thôn Vĩ chăng? Thật là hai hình ảnh thật đẹp, hài hòa, làm cho quang cảnh thêm vài phần thi vị.
Tới những câu thơ tiếp theo, cảnh vật ngày càng mở rộng ra, thấy gió, thấy mây, thấy dòng nước sông Hương lững lờ:
“Gió theo lối phong vân đường mây
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay”
Hai câu thơ tả cảnh tự nhiên, nhưng cũng chứa đựng trong số đó nỗi buồn của chúng ta, làm cho cảnh vật cũng trở thành hiu hắt. thông thường thì gió thổi mây bay, mây với gió thường đi với nhau, tuy nhiên ở đây gió với gió, mây với mây lại tách riêng ra, mỗi vật một hướng. Dòng nước cũng buồn hiu hắt với những bông hoa bắp nhẹ nhõm lay động ở hai bên bờ.Đây là cảnh tả thực ở thôn Vĩ, cảnh vật đều thơ mộng, nhẹ nhõm chuyển động, nhưng thi sĩ cũng lồng vào trong số đó tâm trạng của mình, một nỗi buồn man mác vì nuối tiếc, ko thể về gặp người trong mộng.
Hàn Mặc Tử là một người rất yêu trăng, rất nhiều bài thơ của ông xảy ra hình ảnh trăng. Trong bài thơ này cũng vậy. Hình ảnh vầng trăng hiện lên một cách lạ mắt:
“Thuyền người nào đậu bến sông trăng đấy
Có chờ trăng về kịp tối nay?”
Vầng trăng là biểu tượng của cái đẹp, của yên bình, của hạnh phúc. thế nhưng, thi sĩ lại hỏi một cách day dứt, liệu người nào đó có kịp chở trăng về? Là hỏi người nào, hay hỏi chính mình. Câu hỏi bộc bạch một nỗi niềm hoang mang, tự ti của thi sĩ, về sự nhỡ nhàng, muộn màng, vô phận với tình yêu.
Dòng thời kì trong bài thơ trôi thật nhanh. Vừa buổi sáng với khu vườn mướt xanh như ngọc, thoắt cái lại tới tối bên bến trăng, bến mơ.
“Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn ko ra”
Vì nhớ mong da diết, nên vị khách đường xa đi cả vào trong giấc mơ của Hàn Mặc Tử. Hình ảnh trong mơ vừa gần lại vừa xa, vừa thân thiết nhưng lại xa ko cách nào với tới. Màu áo trắng là màu đặc trưng của áo dài – đồng phục thân thuộc của nữ sinh Huế. Mối tình chưa lời ước hứa của thi sĩ với người con gái trong trắng, tinh khôi vẫn đau đáu trong tim ông chẳng bao giờ phai nhạt.
“Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Người nào biết tình người nào có đặm đà?”Giữa mênh mông khói sương mờ ảo, hay cũng chính là giữa dòng đời nhiều hư ảo, liệu trong tâm trí đối phương còn nhớ tới hình bóng của mình hay ko? Câu hỏi cuối như hỏi “người nào”, tuy nhiên cũng là tự vấn chính mình. Chỉ có lòng dạ này ghi tạc, chứ cuộc sống ngắn ngủi, khiến ông phải nuối tiếc khá nhiều về mối tình còn dang dở. đớn đau thay!
Tình yêu trong thơ Hàn Mặc Tử, đẹp, nhưng buồn quá! “Đây thôn Vĩ Dạ” là một bức tranh đẹp về cảnh thôn Vĩ bên bờ sông Hương thơ mộng. Trong lúc mắc căn bệnh hiểm nghèo, tuy nhiên ko vì thế nhưng mà trong bài thơ thấm đượm một nỗi vô vọng thâm thúy. Ta chỉ thấy đâu đó sự nuối tiếc so với sự sống ngắn ngủi, với cuộc đời dang dở nhưng mà thôi. Ta càng thấy khâm phục hơn, một tư cách cao đẹp, dù trong khó khăn tuy nhiên vẫn sử dụng những câu chữ chau chuốt nhất, những tình cảm đẹp nhất để gửi tới ý trung nhân của mình.
Phân tích bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ mẫu số 5
Người nào đã từng sinh ra và lớn lên phía trên cõi đời này nhưng mà ko biết tới “lời rao trăng” nổi tiếng đó của một thi sĩ cũng rất nổi tiếng trong những năm ba mươi của thế kỉ XIX, vâng đấy chính là Hàn Mặc Tử – một tên tuổi mãi mãi in đậm trong tấm lòng đọc giả. Ông là “một hồn thơ mãnh liệt nhưng luôn quằn quại, đớn đau, dường như có một cuộc vật lộn và xâu xé dữ dội giữa vong linh và xác thịt”. Ông “đã tạo ra cho thơ mình một toàn cầu nghệ thuật điên loạn, ma quái và xa lạ với cuộc đời thực”. Có nhẽ Vì vậy nhưng mà trong “Thi nhân Việt Nam”, Hoài Thanh và Hoài Chân đã xếp Hàn Mặc Tử vào group thơ “kì lạ” cùng với Chế Lan Viên. tuy nhiên, bên những dòng thơ điên loạn đó, vẫn có những vần thơ trong trẻo tới lạ thường. “Đây thôn Vĩ Dạ” trích trong tập “Thơ Điên” là một bài thơ như thế. Nó là hàng hóa của nguồn thơ lạ lùng kia – là một lời tỏ tình với cuộc đời của một tình yêu vô vọng, yêu đơn phương nhưng ẩn bên dưới mỗi hàng chữ tươi sáng là cả một khối u hoài của tác giả. Bài thơ còn là tình yêu tự nhiên, yêu chúng ta Vĩ Dạ một cách nồng thắm – nơi chất chứa biết bao kỉ niệm và luôn sống mãi trong hồi ức của ông. Chính vì thế đọc bài thơ này ta thấy được một khía cạnh rất đẹp của tâm hồn thi sĩ.
“Đây thôn Vĩ Dạ” – bài thơ tuyệt bút này đã từng gây ra biết bao thảo luận bởi cái hay của nó ko chỉ trình bày ở nội dung nhưng mà còn hay ở nghệ thuật từ âm điệu, câu chữ, hình ảnh tới cả nghệ thuật tả cảnh ngụ tình được vận dụng một cách thuần thục và khôn khéo, tuy nhiên cảnh thì ít nhưng mà tình thì nhiều cho nên cả bài thơ là một âm điệu du dương được gảy lên từ tiếng lòng của chính thi sĩ. Có tài liệu cho rằng bài thơ được gợi hứng từ tấm ảnh phong cảnh Huế cùng mấy lời thăm hỏi của Hoàng Cúc – người yêu đơn phương nhưng mà ông đã thầm yêu cướp nhớ từ ngày xưa – một người con gái dịu dàng thướt tha của thôn Vĩ xứ Huế. nhưng bức tranh thôn Vĩ nhưng mà Hoàng Cúc gửi cho tác giả chỉ là cái cớ trực tiếp để phát sinh thơ, còn động lực và cội nguồn sâu xa làm nên cảm hứng thì Hàn Mặc Tử có sẵn lâu rồi, chỉ chờ tới thời cơ là nó sẽ bột phát. đấy là vẻ đẹp của một dáng Huế yêu kiều – nơi đã khắc chạm một dấu ấn khó quên của một người con gái cũng như nơi để lại một mối tình đơn phương trong lòng tác giả:
“Sao anh ko về chơi thôn Vĩ?”
Xứ Huế thơ mộng đã từng là nơi khơi nguồn cho bao văn nghệ sĩ, ko ít người đã có những sáng tác xúc động về xứ Huế thơ mộng này: “Đã bao lần tới với Huế mộng mơ, tôi ôm ấp một tình yêu dịu ngọt” hay là “Trở lại Huế thương bài thơ khắc trong chiếc nón, em cầm trên tay ra đứng bờ sông…”, Huế có trong câu hát, có trong lòng mọi người và nay lại có trong thơ Hàn Mặc Tử. Câu thơ mở đầu bài thơ là một câu hỏi mang nhiều sắc thái: vừa hỏi, vừa nhắc nhở, vừa trách móc, vừa như là một lời giới thiệu và mời gọi mọi người. Câu thơ có bảy chữ tuy nhiên chứa tới sáu thanh bằng đi liền nhau làm cho âm điệu trách móc cứ dịu nhẹ đi, trách đấy nhưng mà sao tha thiết và bâng khuâng thế! nhưng người nào trách, người nào hỏi? Ko phải của Hoàng Cúc nhưng mà của chủ thể trữ tình Hàn Mặc Tử, từ nỗi lòng da diết vối Huế của thi nhân nhưng mà vút lên câu hỏi tự vấn khắc khoải này. Thật sự ở thôn Vĩ có cái gì đặc thù và lôi cuốn nhưng mà tác giả đã thúc giục mọi người tới đấy? Ba câu thơ kế tới sẽ vạch ra một hình tượng chung – một mảnh vườn thông Vĩ:
“Nhìn nắng hàng cau nắng mới lênVườn người nào mướt quá xanh như ngọcLá trúc che ngang mặt chữ điền”
Thôn Vĩ hiện lên trong thơ Hàn Mặc Tử thật giản dị nhưng mà sao đẹp quá! Bằng tình yêu tự nhiên của mình, tác giả đã mở ra trước mắt ta một bức tranh tự nhiên tuyệt tác, đẹp một cách lộng lẫy. Thôn Vĩ nói riêng và Huế nói chung được đặt tả bằng ánh sáng của buổi rạng đông và một vườn cây thân thuộc. đây chính là ánh nắng nhưng mà ta có thể bắt gặp trong bài “Mùa xuân chín” của tác giả:
“Trong làn nắng ửng khói mơ tanĐôi mái nhà tranh lấm tấm vàng”.
Nắng trong thơ Hàn Mặc Tử thường lạ, đầy lạ mắt với những “nắng tươi”, “nắng ửng”, còn ở Đây là “nắng mới lên”. Điệp từ “nắng” đã tỏa sức nóng cho bức tranh, cho sự sống, nắng ở đây trong và sáng đang trải dài trên những tán cau còn ướt đẫm sương đêm. Hàng cau hiện lên trong một khoảnh khắc đáng chú ý, luôn đi chung với cái “nắng mới lên” trong trẻo, tinh khôi, thật cụ thể và đầy gợi cảm trong buổi sớm mai.
Nắng mới cũng còn có ý nghĩa là nắng của mùa xuân, mở bài cho một năm mới nên xoành xoạch bừng lên rực rỡ nồng nàn. đấy là những tia nắng trước nhất chiếu rọi xuống làng quê, chiếu trực tiếp vào những vườn cây tươi mát, sum sê làm cho những hạt sương đêm đọng lại sáng lên, nhấp nhánh như những viên ngọc được đính vào chiếc áo choàng nhung xanh mượt:
“Vườn người nào mướt quá xanh như ngọc”
Câu thơ sử dụng đại từ phím chỉ “người nào” để nói tới chúng ta xứ Huế. Câu thơ có vẻ đẹp thật long lanh, vì có sắc “mướt” chăng? Hay vì được sánh với “ngọc” chăng? Vườn thôn Vĩ như một viên ngọc nhấp nhánh đang tỏa vào quang cảnh cái sác xanh của mình. ko gian đơn sơ tuy nhiên vô cùng lộng lẫy, chỉ bằng một số từ gợi tả “mướt quá” và ghen tuông tị “xanh như ngọc” Hàn Mặc Tử đã tạo nên một bức tranh quê rực rỡ, chan hòa sự sống. Qua đấy chứng tỏ, thi sĩ là một ngòi bút có tài quan sát tinh tế và trí tượng phong phú. Và cảnh vật đó như sinh động hẳn lên lúc có sự hiện diện của con người, tuy nhiên người ở đây ko phải toàn diện từ lúc mở màn tới chân nhưng mà chỉ là gương mặt “chữ điền” kín đáo, dịu dàng và phúc hậu:
“Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
Ở đây có hơi hướng Á Đông cổ điển, mặt chữ “điền” là khuôn mặt đượm nét phúc hậu đoan trang, nếu nói “lá trúc che ngang” thì chỉ có khả năng nói đến về một cô gái có vẻ đẹp rất Huế. Cô gái nhát gan đứng nhấp nhoáng sau những lá trúc càng chứng tỏ “vườn người nào” và vườn cô gái đứng chỉ là một. Tự nhiên và con người hài hòa với nhau đã tạo nên cái thần thái, cái hồn của Vĩ Dạ – một Vĩ Dạ vốn thơ mộng. Và so với tâm tưởng của Hàn Mặc Tử, đấy là thôn Vĩ của tình yêu và hoài niệm.
Thôn Vĩ nằm cạnh ngay bờ sông Hương êm đềm nên ắt hẳn nhịp sống của chúng ta ở đây cũng sẽ bị chi phối bởi cái yên ả của sông Hương: “Dòng sông Hương vẫn yên ả lững lờ trôi” – nhẹ nhõm nhưng mà vô cùng đẹp. Từ cách tả cảnh làng quê ở khổ đầu tác giả đã chuyển sang tả cảnh sông với niềm bâng khuâng, nỗi nhớ mong, sầu muộn hư ảo trong giấc mộng. Ở khổ thơ thứ 2 tâm trạng của tác giả đã chuyển sang một gam khác nên bước vào khổ thơ này chính là bước vào ko gian tâm trạng riêng của Hàn Mặc Tử:
coi thêm: Nghị luận về truyền thống tôn sư trọng đạo của dân tộc tổ quốc ta – Văn mẫu lớp 11
“Gió theo lối gió, mây đường mâyDòng nước buồn thiu hoa bắp layThuyền người nào đậu bến sông trăng đóCó chở trăng về kịp tối nay”
Thực tại phiêu tàn mở màn bao trùm cả bài thơ. Nhịp thơ 4/3 cùng với hai hình ảnh đối lập: “gió” và “mây” đã gợi lên nỗi buồn vì mây và gió trôi nổi, lang thang chính vì thế nhưng mà nó bay thẳng vào thơ của Hàn Mặc Tử. Cái buồn sẵn có của nó liên kết với vần thơ của tác giả thì chính nó đã tự làm cho nó buồn hơn bởi: gió đi theo đường của gió, mây theo đường của mây, gió và mây từ nay xa cách nhau, ko còn là bạn đồng hành của nhau nữa nên mất tích lí do gì để gặp nhau. Mượn hình ảnh mây và gió tác giả mong muốn nói lên tâm trạng buồn của mình, về sự xa cách của mình và người yêu và cũng có khả năng sự xa cách đấy là vĩnh viễn vì Hàn Mặc Tử hiện giờ đã là một phế nhân, đang nằm chờ cái chết. chúng ta ko còn thấy giọng thơ tươi mát, đầy sức sống như ở đoạn trước nữa nhưng lại bắt gặp một tâm hồn đau buồn, u uất:
“Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay”
Dòng sông Hương hiện lên mới buồn làm thế nào với những bông hoa bắp màu xám tẻ nhạt. Với giải pháp nhân hóa “dòng nước buồn thiu” đã làm cho ảnh chụp dòng nước trở thành u buồn, xa vắng. “Dòng nước buồn” vì tự mang trong lòng một tâm trạng buồn hay nỗi buồn chia phôi của gió – mây đã bỏ buồn vào dòng sông? Câu thơ này dường như còn trình bày nhịp sống thường nhật của người dân nơi đây: một lối sống êm đếm và buồn tẻ. Hình ảnh “hoa bắp lay” gợi một nỗi buồn hiu hắt – một nỗi buồn bao phủ từ bầu trời tới mặt đất, từ đất, gió, mây tới dòng nước và hoa bắp trên sông. Đằng sau những cảnh vật đó là tâm trạng của một con người mang nặng một nỗi buồn xa cách, một mối tình vô vọng, toàn thể hiện giờ chỉ là hư ảo trong mộng tưởng.
Trên cái xu thế đang trôi đi, chảy đi, thi sĩ chợt ước ao một thứ có thể ngược dòng “về” với mình, đó là “trăng”:
“Thuyền người nào đậu bến sông trăng đóCó chở trăng về kịp tối nay? ”
một môi trường tràn đầy ánh trăng, một dòng sông trăng, một bến đò trăng, một con thuyền đầy trăng…Ko gian “bến sông trăng” nghe sao nhưng mà thân thuộc tới thế: “Bến sông trăng ôi nỗi nhớ đã đi qua mong tìm tới, biết lúc nào được gặp lại em yêu hỡi. Trong cái lãnh cung của sự chia phôi, vốn vẫn chưa có “niềm trăng và ý nhạc” nên thi sĩ ước ao có trăng về như một niềm khát khao, một tri kỉ, một vị phúc tinh. ko hề biết thuyền có chở trăng về kịp cho người trên bến đợi hay ko? – đó là một câu hỏi biểu lộ niềm sợ của một vài phận ko có tương lai. Tác giả hiểu căn bệnh của mình nên ông tự ti về thời kì nhanh chóng ngủi của cuộc đời mình. Giờ đây so với ông, sống là chạy đua với thời kì, ông luôn tranh thủ từng ngày, từng buổi trong cái quỹ thời kì còn quá ít ỏi của mình. Chữ “kịp” nghe thật xót xa, đớn đau, gây nên nỗi xót thương cho người coi. bằng câu hỏi tu từ “có chở trăng về kịp tối nay?” cùng với hình ảnh vừa hư vừa thực ở đoạn cuối thơ vừa như khắc khoải, thấp thỏm, vừa như hi vọng mong đợi một cái gì đó đang rời xa, biết lúc nào trở lại. Đây là nỗi ước ao tha thiết với một nỗi buồn man mác của Hàn Mặc Tử lúc vọng nhớ về thôn Vĩ Dạ.
tiếp nối mạch thơ trên, khổ thơ thứ ba trình bày một nỗi niềm canh cánh của thi nhân trong cái mênh mông, rộng lớn của trời đất. đó là sự hi vọng, hy vọng, mong mỏi và một niềm khắc khoải khôn nguôi. mặc dù lời thơ thấm đẫm cái buồn của tâm trạng nhưng tác giả vẫn ko quên gợi cho ta về cảnh đẹp của Huế cũng như con người ở đây:
“Mơ khách đường xa, khách đường xaÁo em trắng quá nhìn ko raỞ đây sương khói mờ nhân ảnhAi biết tình người nào có đặm đà?”
Vườn đẹp, trăng đẹp và hiện giờ là tới hình bóng đẹp của người “khách đường xa”. Điệp từ “khách đường xa” liên kết với nhịp thơ 4/3 trình bày nỗi niềm trông ngóng tới da diết của tác giả. Đây còn là cách nói đến về nỗi cách xa nhưng ko những có ko gian nhưng mà còn có sự xa cách về tâm hồn và tình cảm. có khả năng “đường xa” là xa về quang cảnh, về thời kì tuy nhiên cũng có khả năng là “đường tới trái tim xa”, cho nên toàn thể chỉ gói gọn trong một chữ “mơ” duy nhất. Hình ảnh “sương khói” cùng với cụm từ “nhìn ko ra” gợi lên hình ảnh của cô gái thôn Vĩ ngày xưa chập chờn trong cõi mộng tạo cho thi sĩ một xúc cảm bâng khuâng, ngơ ngẩn. Nhưng vì sao lại “nhìn ko ra”? Có nhẽ là vì màu áo trắng của cô gái Huế trắng quá hòa lẫn vào làn sương mờ ảo. thiệt ra “nhìn ko ra” ko phải là ko nhìn ra, đây chỉ là một cách nói để cực tả sắc trắng – trắng một cách kì lạ, bất thần. Và hình như giữa mĩ nhân áo trắng đó với thi nhân có một khoảng cách nào đó khiến thi nhân ko khỏi ko nghi ngờ:
“Ở đây sương khói mờ nhân ảnhAi biết tình người nào có đặm đà?”
“Ở đây sương khói mờ nhân ảnh” phác họa một cảnh tượng mờ mờ, ảo ảo lại còn có cả sương và khói làm cho ta thấy con người này đang ở ranh giới giữa hai toàn cầu sống và chết, và toàn cầu nào cũng mù mờ đáng sợ. Câu thơ diễn tả rất đắt nỗi đau của một con người đang phải đối đầu với “sinh, lão, bệnh, tử”. Tác giả đã cố níu kéo, cố bám víu tuy nhiên ko được vì cảnh và đời chỉ toàn là “sương” với “khói”. Điều đặc thù ở hai câu thơ này là ngoài nói về nỗi đau, tác giả còn mô tả rất thực về cảnh Huế – kinh thành sương khói. Trong màn sương khói đó, chúng ta như nhòa đi và có thể tình người cũng nhòa đi nên tác giả rất sợ điều đấy. Tác giả ko dám khẳng định tình mình với cô gái Huế nhưng mà chỉ nói “người nào”– điệp từ “người nào” dường như xuyên suốt cả bài thơ, khổ thơ nào cũng có sự hiện diện của “người nào”, từ “vườn người nào”, “thuyền người nào” và hiện giờ thì “người nào biết tình người nào có đặm đà”. Câu thơ ngân xa như một tiếng than, nỗi đau của Hàn Mặc Tử như đang trải ra, vào cõi mênh mông vô cùng. Lời thơ dường như nhắc nhở nhưng ko bộc lộ vô vọng hay hi vọng nhưng mà là toát lên một sự thất vọng. Sự thất vọng của một thi nhân – người chủ của những mối tình “khuấy” mãi ko thành khối, của một trái tim khát khao mến thương nhưng mà ko bao giờ và mãi mãi vẫn chưa có tình yêu trọn vẹn. Lời thơ như một lời thanh minh làm cho ta cảm nhận thấy thông cảm và xót xa cho tác giả nhiều hơn.
Bài thơ mở màn là một câu hỏi tu từ “Sao anh ko về chơi thôn Vĩ?” và kết thúc bài thơ cũng là một câu hỏi tu từ “Người nào biết tình người nào có đặm đà?” làm cho nỗi niềm của tác giả được đẩy thêm tầm vóc. Những câu hỏi tu từ trong bài dường như cứ xoáy lên mỗi lúc một cao hơn? Cảnh vật thì đẹp tuy nhiên những ảnh chụp về mảnh vườn xanh mướt, về bến sông trăng, về con thuyền và cả mối tình của tác giả dường như vô tình làm nhòe đi để tạo nét mênh mang, thích hợp với tâm trạng của thi sĩ – một con người đang ở giữa hai bờ của sự sống và cái chết. Cảnh thật sống động, huyền ảo, đầy mộng mơ nhưng lồng vào đấy là tâm trạng của chủ thể trữ tình thì cũng trở thành buồn, buồn nhưng nhưng mà có hồn. Thật vậy, âm hưởng của bài thơ chỉ cô đúc trong một chữ “buồn” nhưng ko làm cho người ta bi quan, bởi đằng sau nỗi niềm đó của thi nhân ta thấy được một tình yêu tự nhiên mạnh mẽ, nồng thắm và một khát vọng về cuộc sống ấm tình hơn. Những cụ thể, những thủ pháp nghệ thuật, cách cấu tứ đã được Hàn Mặc Tử vận tải bằng chính tình cảm của mình. Đọc cả bài thơ, ta ko thấy có cái gì gượng gập ép, trái lại ta như đang cùng sống với thi sĩ trong cái toàn cầu huyền ảo của ông. Bài thơ là sự liên kết, giao hòa giữa tình và cảnh bộc lộ những nét đẹp, những nét trong sáng gắn với quê hương Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử.
“Đây thôn Vĩ Dạ” là một bức tranh đẹp về cảnh và người của một miền quê tổ quốc qua tâm hồn thơ mộng, giàu trí tưởng tượng và đầy mến thương của một thi sĩ đa tình đa cảm. Bằng thủ pháp nghệ thuật liên tưởng cùng với những câu hỏi tu từ xuyên suốt bài thơ, tác giả Hàn Mặc Tử đã phác họa ra trước mắt ta quang cảnh nhất mực nên thơ, đầy sức sống và ẩn trong đó là nỗi lòng của chính thi sĩ: nỗi đớn đau trước sự độc thân, buồn chán trần thế, đau cho số phận ngắn ngủi của mình. Dầu vậy tuy nhiên ông vẫn sống hết mình trong sự đớn đau của ý thức và thể xác. Điều đó chứng tỏ ông ko buông thả mình trong dòng sông số phận nhưng mà luôn quyết tâm vượt lên nó để lúc xa lìa cõi đời sẽ ko còn gì phải hối tiếc. Trải qua bao năm tháng, cái tình của Hàn Mặc Tử vẫn còn tươi nguyên, sốt dẻo và day dứt trong lòng người đọc. “Tình yêu trong ước mơ của chúng ta đớn đau đó có sức bay bổng kì lạ” tuy nhiên nó cũng giản dị, trong sáng và tươi đẹp như làng quê Vĩ Dạ. Đây là một nghệ sĩ tài hoa, một trái tim suốt cuộc đời luôn thổn thức tình yêu, một tâm hồn thi sĩ đã biến những nỗi đau thương, xấu số của đời mình thành những đóa hoa thơ, nhưng mà trong số đó thơm ngát nhất, thanh khiết đặc thù là “Đây thôn Vĩ Dạ”.
Tổng kết
Trên đây là 5 bài làm mẫu phân tích tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử hay nhất, bạn có thích thú bài thơ này? Cảm nhận của bạn về Đây thôn Vĩ Dạ ra sao, hãy cùng san sớt với Học may qua các bình luận dưới bài viết nhé.
Bạn thấy bài viết TOP 10 bài phân tích tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ đạt điểm cao nhất có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về TOP 10 bài phân tích tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ đạt điểm cao nhất bên dưới để thpttranhungdao.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Kiến thức chung
Nguồn: thpttranhungdao.edu.vn
Trả lời