Không chỉ có hệ sinh thái đa dạng với nhiều loại động thực vật quý hiếm, đây còn là khu rừng có nhiều “cảnh đẹp thiên nhiên” làm say đắm lòng người.
Trong một tương lai không xa, Vườn quốc gia Bù Gia Mập sẽ là khu dự trữ sinh quyển thế giới thứ 12 của Việt Nam và thứ 3 của khu vực Đông Nam Bộ.
Tuyệt tác thiên nhiên giữa rừng già
Một ngày nắng giữa tháng 4, chúng tôi đến Vườn quốc gia Bù Gia Mập để chiêm ngưỡng khu rừng “thiên nhiên kiệt tác” quý hiếm còn sót lại của tỉnh Bình Phước do thiên nhiên ban tặng.
Do vướng một số việc dọc đường nên quá trưa chúng tôi mới có mặt tại trụ sở Vườn quốc gia Bù Gia Mập. Tại đây, chàng trai trẻ Lê Duy Thắng, cán bộ Phòng Kỹ thuật của Vườn đã chờ sẵn, anh nở nụ cười tươi chào khách và nói: “Hôm nay giám đốc đi công tác, chắc anh cũng biết, tôi được giao nhiệm vụ. phân công, công đón anh đưa vào rừng”.
Nghe tôi kể mục đích chuyến đi, Thắng cười: “Khu vườn nào cũng có cảnh đẹp như phim Hollywood, nhưng nếu 1-2 ngày chỉ “cưỡi ngựa xem hoa” thì dừng lại một chút để suy nghĩ. Trước mắt, tôi sẽ đi theo 2 tuyến đường chính của Vườn là quốc lộ 14C xuyên rừng và đường tuần tra nội bộ chạy dọc sông Đak Huýt, dọc đường có nhiều cảnh đẹp, cây cối, suối, và thác nước, 2 tuyến đường này có hình vòng cung và giao điểm là ranh giới giữa Bình Phước, Đắk Nông và Campuchia, chúng tôi gọi khu vực này là ngã ba biên giới.”
Sau khi thống nhất lộ trình, chúng tôi lên 2 chiếc xe máy và khởi hành vào rừng.
Vườn quốc gia Bù Gia Mập nằm cuối dãy Trường Sơn Nam, thuộc địa giới hành chính huyện Bù Gia Mập, đây là khu rừng nguyên sinh liên hoàn lớn nhất của tỉnh Bình Phước với diện tích gần 26.000 ha, diện tích che phủ trên 26.000 ha. 90%, chủ yếu là rừng tự nhiên với 2 kiểu rừng chính là rừng kín thường xanh mưa ẩm nhiệt đới và rừng kín nửa thường xanh mưa ẩm nhiệt đới. Hai loại rừng này tạo nên sự đa dạng về loài thực vật, từ đó tạo sinh cảnh thuận lợi cho nhiều loài động vật phát triển.
Mặc dù có đường biên giới tiếp giáp với Đắk Nông, một tỉnh của Tây Nguyên nhưng Vườn quốc gia Bù Gia Mập không thuộc Tây Nguyên. “Ranh giới VQG Bù Gia Mập vào Tây Nguyên chẳng phải hợp lý hơn sao?”, tôi băn khoăn. Thắng nói: “Đúng là “đất” với Đắk Nông, nhưng không phải ở dãy Trường Sơn, ngọn núi cao nhất nằm sát Đắk Nông chỉ cao 738m so với mực nước biển. Tây Nguyên, độ cao từ 1.000m trở lên, nếu để ý sẽ thấy sự khác biệt rất rõ về thời tiết, khí hậu, sự khác biệt về thổ nhưỡng, thời tiết cũng tạo nên một khu rừng có hệ sinh thái mang nét đặc trưng riêng của vùng Đông Nam Bộ , đặc tính sinh học khác với rừng của Tây Nguyên.
Sau khoảng 15 phút chạy xe từ trụ sở VQG, chúng tôi bắt đầu vào rừng trên quốc lộ 14C. Đầu đường chuẩn bị vào rừng có chốt kiểm lâm dựng barie, du khách đi vào đường này phải dừng lại và khai báo lộ trình, mục đích đi. Do có sự hướng dẫn của nhân viên Vườn nên ngay khi nhìn thấy chúng tôi, barie đã được nâng lên.
Khi xe vừa vượt qua lan can đi vào con đường hai bên là những chiếc ô che gần như che nắng, tôi chợt thấy dễ chịu bởi không khí mát lạnh. “Mày có ngửi thấy gì không?”, Thắng hỏi ngược lại tôi. “Mùi ẩm thấp, mùi cây cối, mùi lá mục,” tôi đáp. Thắng mỉm cười gật đầu.
Sau khoảng 2 tiếng di chuyển bằng xe máy và đi bộ, tôi ngỡ ngàng khi một khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp hiện ra trước mắt. Đó là một thác nước rộng khoảng 20m và cao 15m. Do bờ đá của con suối thượng nguồn khá bằng phẳng nên nước đổ xuống hồ bên dưới cũng đều đặn, trông như một dải lụa trắng tinh khôi, hoặc cũng có thể tựa đám mây trắng giữa trời. Nước đổ xuống tạo thành hơi nước bốc lên rồi lan tỏa vào không trung khiến khu rừng nguyên sinh quanh thác cũng chìm trong sương khói.
“Đây là thác Đak Bô tôi đã nói với các bạn rồi. Thác có 3 tầng, mỗi tầng có một bãi tắm rộng, đủ cho hàng trăm người cùng tắm. Do có sự chuyển tiếp từ cao nguyên xuống đồng bằng nên địa hình Vườn quốc gia Bù Gia Mập bị chia cắt mạnh tạo nên những đồi núi, thung lũng đan xen với khoảng 20 con suối lớn nhỏ và những ngọn thác đẹp như thác Đak. Mai, Đak Bô, Đak Ca, Đak Xoay, Lưu Ly, Đak Sam… tổng thể cảnh quan của Vườn vô cùng đa dạng. Những nơi này ai đã đến một lần thì rất khó quên”, ông Thắng nói.
Nơi bảo tồn nguồn gen động thực vật mang tầm quốc tế
Kết quả nghiên cứu về đa dạng sinh học gần nhất tại VQG Bù Gia Mập cho thấy đây là nơi có hệ sinh thái đặc hữu với nhiều loài động thực vật quý hiếm.
Về hệ thực vật, Vườn quốc gia có 1.114 loài thuộc 480 chi và 126 họ, với nhiều cây thuộc họ đậu quý hiếm như hương thảo, sồi đỏ, tuyết tùng, trầm hương, kim giao. Trong đó, 88 loài nguy cấp, quý hiếm, 11 loài có tên trong Sách đỏ thế giới (IUCN 2020), 14 loài có tên trong Sách đỏ Việt Nam (2007), 76 loài có tên trong Nghị định số 06/2019/ NĐ-CP, có 5 loài được liệt kê trong Công ước quốc tế về các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES)… cùng 278 giống cây thuốc.
Về hệ động vật tại Vườn có 835 loài, trong đó có 106 loài thú, 248 loài chim, 59 loài bò sát, 28 loài lưỡng cư, 342 loài côn trùng và 49 loài cá. Có 106 loài nguy cấp quý hiếm, 9 loài trong Sách đỏ thế giới (IUCN 2020), 15 loài trong Sách đỏ Việt Nam năm 2007, 84 loài được ghi trong Nghị định số 06/2019/NĐ-CP và 40 loài có tên trong Nghị định Số 06/2019/NĐ-CP. có tên trong danh sách CITES 2019.
Không chỉ có hệ sinh thái đa dạng, Vườn quốc gia Bù Gia Mập còn là nơi bảo tồn các tiêu chuẩn sinh thái và nguồn gen quý hiếm của các loài động, thực vật đặc hữu phục vụ nghiên cứu khoa học và phát triển du lịch sinh thái. không chỉ trong nước mà cả quốc tế.
“So với những khu rừng “láng giềng” như Đồng Nai hay Đắk Nông, VQG Bù Gia Mập… đẹp hơn?”, tôi hỏi đạo diễn Hòa. Anh cười: “Đừng so sánh như thế. Bây giờ tôi nói rừng ở đây đẹp nhất, các chủ rừng khác cũng nói rừng mình đẹp hơn. Tôi nghĩ rừng nguyên sinh nào cũng đẹp, mỗi nơi có một vẻ đẹp riêng”.
Tại Vườn quốc gia Bù Gia Mập có hai cộng đồng cư dân bản địa sinh sống lâu đời và đóng góp cho Vườn một nét văn hóa bản địa tiêu biểu, đó là người S’Tiêng và người M’Nông. “Hiện nay, loại hình du lịch sinh thái đang dần nở rộ, ngoài việc có hệ sinh thái đặc trưng với cảnh quan đẹp, di tích lịch sử thì cộng đồng bản địa đóng một vai trò không nhỏ. Họ có những “đặc sản” ẩm thực truyền thống như rượu cần, canh, canh, cơm lam, bên cạnh những nét văn hóa bản địa đặc trưng như lễ hội cồng chiêng, lễ cúng thần rừng, cơm lam. Nếu có sự đầu tư bài bản, đây là những yếu tố quan trọng thu hút du khách đến với Vườn. Ngoài việc giúp nhà vườn tăng thu nhập còn mang tính tuyên truyền, giáo dục cao”, ông Hòa nói.
Vườn quốc gia Bù Gia Mập còn là nơi ghi dấu nhiều dấu tích lịch sử trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Là tuyến đường huyết mạch QL14C hay còn gọi là ĐT741 dài hơn 20km nối Tây Nguyên với miền Đông Nam Bộ. Ít ai để ý, tuy đường quanh co trên địa hình đồi núi, bị chia cắt bởi nhiều sông suối nhưng toàn tuyến không có cầu. Đó là vì xây đường có cầu, nếu bị giặc phá, xây dựng lại khó gấp vạn lần lấp hố bom giữa đường. Không chỉ mất nhiều thời gian mà còn không có nguyên liệu.
Ngoài quốc lộ 14C, trong vùng lõi Vườn quốc gia Bù Gia Mập còn có Khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt. Đó là điểm cuối của đường ống xăng dầu VK96. Cùng với di tích Bình xăng – Tổng kho xăng dầu VK98 ở xã Lộc Quang, huyện Lộc Ninh, là hai di tích thuộc mạng lưới di tích Trường Sơn – Đường Hồ Chí Minh.
Họ đã bảo vệ “viên kim cương xanh” như thế nào?
Có thể nói, công tác bảo vệ rừng ở VQG Bù Gia Mập không thể hiệu quả hơn. Ông Hòa cho biết, mọi con đường ra vào rừng đã được “phong tỏa” nghiêm ngặt bởi các chốt, trạm bảo vệ của cộng đồng nhận khoán phối hợp với kiểm lâm Vườn. “Lúc nào người “không có nhiệm vụ” vào rừng là bị phát hiện ngay”, ông Hòa nói.
Ông Hòa cho biết, từ năm 2003 đến nay, Vườn đã giao khoán bảo vệ rừng cho cộng đồng dân cư và lực lượng vũ trang đóng quân trên địa bàn, các đồn biên phòng, diện tích năm sau sẽ tăng thêm hơn năm năm. trước. “Năm 2003 diện tích nhận khoán chỉ có 2.600ha với 2 đơn vị tham gia thì đến nay, hơn 90% diện tích rừng đã được giao cho 15 đơn vị nhận khoán với gần 600 hộ tham gia”, ông Hòa nói.
Tôi được biết, mỗi hộ tham gia nhận khoán bảo vệ rừng được nhận khoảng 2,5 triệu đồng/tháng. Đây là nguồn thu đáng kể giúp tăng thu nhập cho các hộ nhận khoán, giảm áp lực lên rừng, nâng cao nhận thức cộng đồng trong bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học.
Theo chân Thắng đến chốt kiểm lâm ở thôn Bù Đốm, xã Bù Gia Mập, Điểu Như, 54 tuổi, đang làm nhiệm vụ. Ông Điểu Nhu cho biết, tổ cộng đồng thôn Bù Đốm có 32 hộ dân nhận khoán bảo vệ 2.100 ha rừng. “Anh tham gia hợp đồng từ khi nào?”, tôi hỏi. “Mới bảy năm thôi,” anh đáp. “Thu nhập có tốt không?” Tôi tiếp tục. “Nó phụ thuộc vào việc bạn đi nhiều hay ít trong một tuần. Như tôi làm mỗi quý từ 30-40 ngày. Mỗi ngày 250.000. Trung bình mỗi quý được khoảng 8 triệu đồng”, ông Diệu Như trả lời.
Tại cộng đồng thôn Bù Rèn, anh Điểu Thiện, 37 tuổi, Tổ trưởng tổ cộng đồng nhận khoán cho biết, tổ có 30 hộ, nhận khoán gần 1.800ha. “Tôi nhận khoán bảo vệ rừng đã 10 năm. Mỗi tháng làm từ 10 đến 15 ngày, trung bình mỗi tháng được 3 triệu đồng. Tôi hỏi: “Thu nhập tốt không, em có muốn làm không?”. Anh trả lời: “Có. Làm tốt. Chỉ cần có tiền và đi rừng. Nhưng không tham gia khoán thì làm sao vào rừng được? Nhờ nhận khoán bảo vệ rừng mà kinh tế gia đình ổn định, không còn khó khăn như trước”, tôi nói tiếp: “Vậy trước đây nếu không nhận khoán bảo vệ rừng thì có thường xuyên xâm hại rừng không? Lúc này, Điểu K’Lơ, 40 tuổi, ngồi cạnh đáp: “Không, dân ở đây ít phá rừng lắm, chỉ có dân vùng khác đến phá thôi. Nhưng bây giờ không ai phá rừng nữa”.
Nhớ để nguồn bài viết này:
‘Viên kim cương xanh’ Đông Nam bộ của website thpttranhungdao.edu.vn
Chuyên mục: Phong thủy
Đặt mâm cúng tất niên cuối năm 2022 tại đây: cungtatnien.com
#Viên #kim #cương #xanh #Đông #Nam #bộ
Trả lời