Dự án với “vật liệu xây dựng” là cây xanh được kỳ vọng sẽ giúp bảo vệ Trái đất khỏi điều kiện môi trường ngày càng xấu đi.
Có thể bạn không tin nhưng điều này hoàn toàn có thật!
Trong 17 năm qua, 20 quốc gia châu Phi đã chung tay xây dựng “Bức tường xanh vĩ đại” (còn gọi là Great Green Wall). Đây được coi là dự án lớn và đầy tham vọng khi quyết định trồng hàng loạt loài cây chịu hạn để phủ xanh sa mạc. Bức tường xanh sẽ chạy dọc châu Phi, bắt đầu từ Sahel (ranh giới của sa mạc Sahara) đến Biển Đỏ.
Hình ảnh hoang tàn, khô cằn xung quanh làng Sahel ở Kebemer, Senegal được ghi lại ngày 5/11/2021. Ảnh AP/Leo Correa
Trong nhiều thập kỷ, rừng ở châu Phi – được mệnh danh là “lục địa đen” – đã bị chặt phá và phá hủy để mở rộng đất nông nghiệp. Cùng với đó, tình trạng sa mạc hóa cũng ngày càng nghiêm trọng trên lục địa này. Ngoài việc làm cho đất kém màu mỡ, sa mạc hóa còn khiến đất dễ bị xói mòn do gió và giảm khả năng giữ ẩm. Nó cũng dẫn đến mất đa dạng sinh học trong hệ thực vật và động vật. Tất cả những yếu tố này khiến con người khó tồn tại hơn.
Vì vậy, hàng chục quốc gia châu Phi đã và đang thực hiện dự án đầy tham vọng mang tên Bức tường xanh vĩ đại để trồng cây và hoa màu trên 100 triệu ha đất, diện tích lớn gấp 2,3 lần California. Dự án có kinh phí ước tính khoảng 36-49 tỷ USD. Theo Business Insider, mục tiêu của nó cũng bao gồm tạo ra 10 triệu việc làm và giảm 250 triệu tấn carbon vào năm 2030.
Ý tưởng tạo ra một bức tường xanh làm từ cây cối thực chất đã có từ giữa thế kỷ trước, lần đầu tiên được đề xuất bởi nhà hoạt động người Anh Richard St. Barbe Baker. Tuy nhiên, phải đến năm 2007, dự án này mới thực sự đi vào thực tế.
Liên minh châu Phi chính thức bắt đầu dự án vào năm 2007. GGW ban đầu bao gồm 11 quốc gia: Burkina Faso, Chad, Djibouti, Eritrea, Ethiopia, Mali, Mauritania, Niger, Nigeria, Senegal và Sudan. Trong vòng vài năm kể từ khi thành lập, nhiều quốc gia khác đã tham gia. Lúc đầu, dự án nhằm mục đích lấp đầy diện tích 16×7.000km của Sahel bằng cây xanh. Cây xanh có thể giúp làm chậm quá trình xói mòn đất, hấp thụ carbon dioxide và thúc đẩy đa dạng sinh học thông qua việc cung cấp thức ăn và nơi trú ẩn cho động vật.
Dự án nhằm mục đích tái phát triển rừng và chống sa mạc hóa ngày càng nghiêm trọng. Ảnh: MMN
Tuy nhiên, có một số rào cản. Vấn đề lớn nhất nằm ở sức đề kháng của cây. Một số cây non sinh trưởng kém hoặc chết do trồng ở vùng sâu vùng xa và việc chăm sóc không thuận tiện. Nhiệt độ ấm hơn và lượng mưa thấp cũng góp phần gây ra vấn đề. Một số ý kiến cho rằng Chính phủ chưa huy động đủ nguồn nhân lực tại địa phương để duy trì tốt dự án.
Ngoài ra, mức độ thành công của Bức tường xanh vĩ đại rất khó theo dõi ở một số khu vực. Các chuyên gia độc lập đã gặp khó khăn trong việc xác minh một số dữ liệu của Chính phủ. Năm 2020, dự án chỉ hoàn thành được 4%.
Năm 2021, các nhà lãnh đạo thế giới cam kết chi 19 tỷ USD để hỗ trợ đo lường và thúc đẩy sự thành công của dự án.
Cây được trồng ở Walalde, Sénégal. Ảnh: Reuters
Vào thời điểm đó, trọng tâm của GGW bắt đầu chuyển sang kết hợp các phương pháp trồng trọt và tưới tiêu truyền thống. Trước khi GGW bắt đầu, người dân địa phương ở các vùng của Niger và Burkina Faso đã bắt đầu sử dụng một kỹ thuật gọi là tái sinh tự nhiên do nông dân quản lý.
Thay vì trồng cây mới, nông dân ở miền trung nam Niger khuyến khích chăm sóc các cây bụi và cây hiện có. Hoạt động đó đã giúp phủ xanh 4,9 triệu ha và trồng 2 triệu cây xanh. Ở Burkina Faso, nông dân dựa vào kinh nghiệm truyền thống để thích ứng sau hạn hán những năm 1970 và 1980. Họ đào những hố sâu gọi là zai và lắp đặt các rào chắn bằng đá để giúp thu thập và giữ lại độ ẩm.
Kể từ khi GGW ra đời, nhiều quốc gia đã đạt được thành công với các dự án nhỏ do nông dân khởi xướng. Tại Senegal, nông dân bắt đầu trồng vườn zai trong thời gian cách ly vì Covid-19. Được đặt tên là Tolou Keur theo ngôn ngữ Wolof, các lỗ hình bán nguyệt chứa và dẫn nước đến cây trồng. Mặc dù không phải Tolou Keur nào cũng sống sót nhưng nhiều người vẫn đang phát triển mạnh mẽ. Nông dân trồng mọi thứ từ lúa miến đến dâm bụt. Hố hình bán nguyệt được xây dựng rất nhanh, không chiếm nhiều diện tích và chỉ cần khoảng 10 người duy trì.
Máy bay không người lái và vệ tinh gần đây đã bắt đầu cung cấp thông tin chi tiết về đất khai hoang, sử dụng AI để xác định từng loài cây. Nhiều tổ chức và khởi nghiệp công nghệ như Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) đang hợp tác để giúp đỡ các cộng đồng trên bản đồ Sahel và giám sát quần thể cây bao báp, giúp giảm xói mòn đất. Ethiopia, Niger và Senegal đều đã phủ xanh lại vùng đất của họ. Ngoài vườn zai, Senegal đã trồng 20.234 ha cây xanh. Năm 2023, Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc báo cáo dự án GGW đã hoàn thành 18%, khôi phục hơn 7,7 triệu ha đất và tạo ra 350.000 việc làm.
Dù gặp nhiều khó khăn nhưng dự án này như một luồng gió mới, mạnh mẽ hơn, thiết thực hơn và mang lại lợi ích to lớn mà người dân có thể cảm nhận, nhìn thấy và “lượng hóa”. Điều này càng trở nên ý nghĩa và quan trọng hơn khi những “lá phổi xanh” của Trái đất liên tục bị “tổn thương” bởi cháy rừng, chặt phá bừa bãi… để lại những “vết sẹo” khó lành.
Dựa theo Business Insider, Associated Press, Bright Side
>> Siêu thành phố dài 170km xuyên sa mạc, cao tới 500m, có sức chứa 9 triệu dân ngang thành phố đắt đỏ nhất nước Mỹ
Nhớ để nguồn bài viết này: https://nguoiquansat.vn/luc-dia-den-chi-gan-50-ty-usd-ngan-chan-sa-mac-hoa-o-khu-vuc-rong-gap-2-3-lan-california-uoc-tinh-tao-ra-10-trieu-viec-lam-129274.html
Chuyên mục: Kiến thức chung
Trả lời