Sông La Tinh bắt nguồn từ xã Cát Sơn (huyện Phù Cát, Bình Định), trên sông có 2 đập Cây Gai và Cây Kè có nhiệm vụ cung cấp nước tưới cho 7.000 ha cây trồng.
2 đập “gánh” 7.000ha đất nông nghiệp
Trên thượng nguồn sông La Tinh có hồ chứa nước Hội Sơn với dung tích khoảng 44,5 triệu m3 nước. Hồ Hội Sơn có nhiệm vụ tạo nguồn nước cho hệ thống sông La Tinh. Qua mỗi mùa mưa, sau khi tích nước, đến vụ sản xuất, đầu tháng 12 hàng năm, hồ Hội Sơn điều tiết nước về sông La Tinh để cung cấp nước tưới cho sản xuất nông nghiệp vùng hạ du.
Trên sông La Tinh có hai đập dâng Cây Gai và Cây Kè. Đập Cây Gai nằm trên, thuộc xã Cát Lâm; còn đập Cây Ké nằm phía dưới, thuộc địa bàn xã Cát Tài (huyện Phù Cát).
Tổng diện tích tưới của hồ Hội Sơn hiện nay qua đập Cây Gai và đập Cây Ké nằm trên sông La Tinh là gần 7.000 ha, diện tích tưới lớn hơn diện tích tưới của hệ thống sông Lại Giang tại thị trấn Hoài Nhơn.
Đặc biệt, sau khi hệ thống kênh Vân Phong được hình thành, chuyển nước sông Kôn qua đập Vân Phong thuộc huyện Tây Sơn về hồ Hội Sơn, diện tích đất nông nghiệp lấy nước từ hệ thống sông La tinh tăng nhanh.
Trước đây, mỗi năm hệ thống sông La Tinh chỉ tưới cho khoảng 4.000 ha diện tích sản xuất nông nghiệp, nhưng từ khi có hệ thống kênh Vân Phong chuyển nước về hồ Hội Sơn, diện tích đất nông nghiệp nhận nước từ hệ thống sông La Tinh tăng lên gần 7.000 ha.
Các đập Cây Gai, Cây Kè đưa nước sông La Tinh về tưới cho toàn bộ diện tích sản xuất nông nghiệp của huyện Phù Cát và 1/2 diện tích đất sản xuất phía Nam huyện Phù Mỹ.
Theo ông Nguyễn Văn Phú, Chủ tịch Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Bình Định, khi bàn giao hệ thống kênh Văn Phong cho đơn vị này quản lý, tuyến kênh này chỉ cung cấp nước cho hệ thống đập Cây Kè từ 1,2 – 1,5 m3/s. Đến nay, hệ thống đập Cây Kè vẫn không đủ nước để cung cấp cho những vùng “ăn” nước trong hệ thống này.
Hiện nay, UBND tỉnh Bình Định tiếp tục đầu tư xây dựng thêm các tuyến kênh bên dưới kênh cũ, để bổ sung thêm lưu lượng nước từ đập Văn Phong về hệ thống đập Cây Gai, Cây Kè thêm từ 1,2 – 1,5 m3/s. Công trình này do Ban Quản lý dự án các công trình NN-PTNT Bình Định đang hoàn thiện.
“Nhờ UBND tỉnh Bình Định quan tâm xây dựng thêm kênh mương để chuyển thêm nước từ đập Vân Phong về hồ Hội Sơn nên hệ thống đập Cây Gai, Cây Kè đủ tưới cho 7.000 ha đất sản xuất của huyện Phù Cát và một nửa diện tích đất sản xuất của huyện Phù Mỹ”, ông Bình nói.
Bố trí nhiều bậc đập để nước về hạ lưu
Theo ông Đinh Văn Chánh, Trưởng phòng Quản lý nước và công trình Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Bình Định, hệ thống kênh dẫn nước từ hệ thống đập Cây Gai, Cây Kè về các địa phương rất dài.
Riêng tuyến kênh lấy nước từ hồ Hội Sơn là hơn 10km, trong khi tổng chiều dài kênh nằm ở hạ lưu đập Cây Gai là hơn 63km, tổng chiều dài kênh nằm ở hạ lưu đập Cây Kè là gần 29 km. Đó là các tuyến kênh chính và kênh cấp 1, cấp 2 do công ty quản lý, chưa kể các tuyến kênh cấp dưới do địa phương quản lý.
Ông Nguyễn Văn Phú kể lai lịch hồ Hội Sơn và 2 đập Cây Gai, Cây Kè: Hồ Hội Sơn được xây dựng sau ngày đất nước thống nhất, do UBND tỉnh Bình Định cho xây dựng. Đập Cây Gai xây dựng lúc nào ông Phú cũng không biết. Riêng đập Cây Ké, trước ngày đất nước thống nhất đang được xây dựng, sau năm 1975 chính quyền cách mạng tiếp tục hoàn thiện.
Năm 1984, đập Cây Kè xuống cấp nghiêm trọng, UBND tỉnh Bình Định cho phá dỡ toàn bộ đập cũ, kiên cố hóa đập mới. Năm 2010, đập Cây Kè được sửa chữa bằng nguồn vốn vay WB4 của Ngân hàng Thế giới, nay được đóng mở bằng tời điện, không còn đóng mở thủ công bằng ván ép như trước. Đập Cây Gai có chiều dài đập 72,6m, chiều cao đập 6,9m; còn đập Cây Kè có chiều dài đập 74m, chiều cao đập 5,8m.
Nhờ có đập Cây Gai, Cây Ké ngăn dòng, nâng nước hồ Hội Sơn xả về tưới tiêu sản xuất, những vùng đất nông nghiệp phía Tây huyện Phù Cát như Cát Sơn, Cát Lâm, Cát Hiệp, Cát Hanh từng là “vùng đất chết” bỗng hồi sinh với nhiều loại cây trồng cho hiệu quả kinh tế cao.
Trước đây, vùng đất cát rộng mênh mông phía Tây huyện Phù Cát chỉ trồng được cây mì (sắn) hoặc điều nhưng cũng không phát triển được, do thiếu nước tưới. Từ khi hồ Hội Sơn được tiếp nước từ hồ Định Bình (huyện Vĩnh Thạnh) qua hệ thống kênh Văn Phong, nguồn nước tưới cho đất sản xuất nông nghiệp ở đây dồi dào hơn.
“Nhờ có đủ nước tưới nên hiện nay người dân các xã phía tây huyện Phù Cát đang mưu sinh bằng cây lạc (đậu phộng) và xoài cát, những loại cây trồng cho hiệu quả kinh tế cao. Nhờ chủ động được nước tưới nên Phù Cát đã mạnh dạn đẩy mạnh chuyển đổi cây trồng và gặt hái được nhiều thành công”, ông Lương Văn Khoa, Phó Trưởng phòng NN-PTNT huyện Phù Cát cho biết.
Nhớ để nguồn bài viết này:
Hai con đập trên sông La Tinh ‘hồi sinh’ nhiều vùng đất chết của website thpttranhungdao.edu.vn
Chuyên mục: Phong thủy
Đặt mâm cúng tất niên cuối năm 2022 tại đây: cungtatnien.com
#Hai #con #đập #trên #sông #Tinh #hồi #sinh #nhiều #vùng #đất #chết
Trả lời