Trong kho tàng ca dao – dân ca Việt Nam, cùng với những bài hát về tình cảm gia đình, tình yêu quê hương quốc gia, con người, những bài ca dao than thân, trào phúng chiếm một số lượng đáng kể. . Những câu thơ trào phúng đã trình bày khá tập trung những nét rực rỡ của nghệ thuật trào phúng dân gian Việt Nam. Thông qua các hình thức ẩn dụ, tượng trưng, lập luận phản bác phóng đại …, ca dao châm biếm đã vạch trần những sự thực tranh chấp, nghịch lý, phê phán những tệ nạn, tệ nạn, con người và hiện tượng. hình ảnh đáng cười, đáng trách trong cuộc đời. Nói cách khác, ca dao trào phúng là vũ khí ý thức sắc bén của nhân dân ta.
Trong số hàng trăm, nếu ko muốn nói là hàng nghìn câu thơ trào phúng, thì bốn câu thơ trào phúng và ba bài đọc thêm nhưng học trò lớp 7 được học có nhẽ là tiêu biểu nhất.
Trước hết, chúng ta hãy thử chỉ ra những người nhưng nhân dân ta đã giễu và phê phán, đó là hiện tượng gì? Đó là “cậu tôi” – một chàng trai làng – ko hiểu sao lại là một thầy tướng, một “cậu nhỏ” (trong bài chính). Đó là thầy cúng luôn gõ chũm chọe, là “mèo” – một loại quan lại, địa chủ trong làng. Đó cũng là “tướng số” (ở phần đọc thêm), về các hiện tượng xã hội, những câu ca dao châm biếm tập trung vào các đám ma trong làng (bài 3, chính văn), hay đám cưới, đám hỏi trong làng. Tất cả những chân dung người này đều tiêu biểu cho loại người ko công, loại chức sắc, quan lại từ nhỏ tới lớn, nhiều năm kinh nghiệm mê tín dị đoan,… Họ lười biếng. , vị tha, gian dối, độc ác, sách nhiễu nhân dân, gây bao tiêu cực trong làng ngoài làng, gieo bao đau thương cho nhân dân. Họ đáng cười, đáng trách và đáng lên án.
Trước nhất phải kể tới anh chàng “ông chú xấu xa” nhưng tác giả ca khúc muốn giới thiệu tới “cô đào” xinh đẹp và trẻ trung. “Bác” lười và nhiều tật xấu, thói hư tật xấu. “Chú” nghiện rượu (hoặc rượu, hoặc tăm), nghiện chè (hoặc chè đặc), thường ngủ muộn, thích nằm dài trong nhiều “ngày mưa”, mong muốn một đêm dài (canh no thừa). để khỏi phải ra đồng. cái cày. Tác giả bài ca dao đã sử dụng văn pháp ngụ ngôn (“ngoan” lặp lại bốn lần, “ngày” hai lần, “ước” hai lần, “đêm” hai lần) để gợi lên cảm giác day dứt, quay quắt, rất bức bối, khó khăn. con gấu. Đồng thời, những trò chơi chữ, nói ngược (hoặc rượu, hoặc tăm, hoặc chè đặc, …) có vẻ như để truyền tụng người chú tài giỏi, nhưng thực chất là để giễu, chỉ trích. Lời nói nhẹ nhõm, vui nhộn vui vẻ nhưng ý nghĩa phê phán khá thâm thúy.
Kế bên chân dung “chú tôi” là chân dung ông thầy tướng và “cai”. Ở bài thứ hai, tác giả bắt chước lời thầy tướng, ghi lại nguyên văn lời nói của mình trước một cô gái mê tín. Bạn đoán gì và bạn nói gì? Đây đều là những điều quan trọng nhưng người “môn đệ” cầu mong điều tốt đẹp, mới mẻ. Nhưng cô giáo nói đó đều là những lời vô nghĩa, sự việc vốn dĩ là tương tự, hiển nhiên ko cần bói toán, đoán già đoán non gì cả. “Ko giàu thì nghèo – Ngày ba mươi Tết, thịt treo trong nhà…”, đó là những gì anh đoán về “gia tài” của cô gái. Còn về “gia đạo”, về “nhân duyên”… “cô có mẹ, mẹ là phụ nữ, có cha, cha là đàn ông thì sẽ có chồng, có chồng sẽ có con, con gái, con gái. đàn ông. ”… Rõ ràng là nhà thầy tướng này chỉ biết khoe khoang, mồm mép và nói những điều người nào cũng biết. Có một câu tục ngữ rằng “Thầy tướng phán”. Ông thầy tướng này ko chỉ “nói suông” nhưng cho rằng đó là những kẻ nhăng nhít, vô vị và hay cười. Thú vị hơn nữa là giọng nói của thầy cô giáo. Tác giả dân gian đã sử dụng nghệ thuật “nói đôi”, phóng đại, càng nói càng vô vị, vô nghĩa. Rõ ràng bài hát đã phê phán những kẻ hành nghề mê tín dị đoan, lừa đảo lòng tin của người khác để kiếm tiền. Đồng thời, bài hát cũng giễu, phê phán những người ít hiểu biết, thiếu niềm tin vào cuộc sống, tìm tới bói toán, cúng bái vu vơ, phản khoa học, thỉnh thoảng thêm vào những lo lắng ko đáng có “Bói toán gặp ma”. Quét nhà ra rác “. Ông cha ta thường nhắc nhở như thế. Phê phán ông thầy tướng, ca dao đồng thời cảnh báo chúng ta. Còn đối với” cậu nhỏ “- trong bài thứ 4 – điều gì đáng phê phán và phê bình như thế nào? Chân dung “ông quản giáo” được vẽ bằng hai nét đối lập, hàng ngày ăn mặc khá sang trọng, đầu đội “mũ lông gà”, “ngón đeo nhẫn”. Nhưng lúc có việc, cần sự sang trọng, và cần quyền, “Áo ngắn đi mượn, quần dài đi thuê”, tức là anh ta ko có tài phú, thực lực, là danh giả, uy quyền giả! Tác giả dân gian đã sử dụng nghệ thuật đối lập (bên ngoài uy nghiêm, bên trong tầm thường) liên kết với phóng đại (ba năm một lần đi phượt, mượn áo, thuê quần) để hạ bệ “ông cai”, cũng có tức là châm biếm, phê phán giai cấp thống trị cũ. …
Cũng với chân dung con người cụ thể, ca dao trào phúng còn vẽ lại rất nhiều bức tranh xã hội với những cái nhìn đầy trách móc. Đó là cảnh một đám tang đồng quê trong câu ca dao thứ ba. Điều thú vị là tác giả sử dụng nghệ thuật ẩn dụ và tượng trưng. Các nhân vật trong đám tang đều là động vật. Người đưa tang là một gia đình cò – một loại nhà nghèo, thân phận oan gia. Lúc có người thân từ trần, “cò” lo “làm ma”, vừa đớn đau vừa hoang mang. Tuy nhiên, lúc bè bạn, người thân xa gần tới thì ồn ĩ, hỗn loạn, ko được tới chia buồn, giúp tang. Trái lại, “đại ca” uống rượu. Tinh tinh “ăn chia”. Chào mừng “đánh trống”. Chim chích “hành xác ra đi”, chắc là để báo tin cho cả làng, tục tới… Mỗi con vật ẩn dụ một loại người trong làng, già trẻ, gái trai, người trên, người dưới,… Những từ cụ thể, những từ láy, những từ ghép “là đà”, “sang chảnh”, “ngực trần”,… chụp chân dung cử chỉ, hành động rất cụ thể, rất rõ ràng. . Quang cảnh hoàn toàn ko thích hợp để làm tang lễ. Một sự việc nghiêm trọng đáng buồn đã trở thành một vở hài kịch, thành một cuộc cãi vã, thành một cuộc chia rẽ ồn ĩ. Thật đắng cay, thật buồn cười, và thật … đáng khóc. Ca dao đã phê phán gay gắt một tục lệ làng quê xưa …
Mỗi bài có một giọng điệu, với những giải pháp nghệ thuật, gây cười không giống nhau, nhưng những bài trào phúng này đều giống nhau: phê phán gay gắt những con người xấu xa, những hiện tượng xã hội tiêu cực. . Đó là vũ khí ý thức sắc bén nhưng từ xưa tới nay nhân dân ta mong muốn trừ gian diệt ác, xây dựng một xã hội, những con người lành mạnh, lương thiện. Tuy đây là câu nói cổ, nói về ngày xưa, nhưng đọc rồi mới hiểu, suy ngẫm, chúng ta vẫn thấm thía những bài học thiết thực cho ngày hôm nay …
Bạn thấy bài viết Giỏi Văn – Bài văn: Phát biểu cảm tưởng về một số bài ca dao châm biếm trong xã hội phong kiến (3) có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Giỏi Văn – Bài văn: Phát biểu cảm tưởng về một số bài ca dao châm biếm trong xã hội phong kiến (3) bên dưới để thpttranhungdao.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Ngữ Văn
Nguồn: thpttranhungdao.edu.vn
Trả lời