1. Nhớ ngày tôi tòng ngũ, chị Yến bán sách ở Nhà sách Huyện ủy có tặng tôi một tập thơ. Aroma – Bếp lửa và một chiếc khăn bông thêu hoa trắng. Tôi giữ mãi hai món quà của bà trong những năm tháng chiến tranh tàn khốc. Nhưng rồi chiếc khăn phải dùng dọc đường hành quân ko còn nữa; Chỉ còn lại thơ. Rồi tập thơ được chuyển cho một người bạn lính, và người bạn lính của tôi đã hy sinh. Hai kỷ vật bà tặng tôi đã ko còn, nhưng tôi vẫn nhớ những vần thơ của Lưu Quang Vũ và Bằng Việt. Giờ đã 35 năm trôi qua, tập thơ tái bản, Lưu Quang Vũ ko còn nữa, Bằng Việt nhờ tôi làm lại bìa sách. Thành thật nhưng mà nói, tôi vẫn thích bìa nhưng mà Văn Cao đã vẽ cho lần xuất bản trước tiên, và vì vậy tôi phấn đấu giữ nó bằng cách thu nhỏ nó lại như để bảo tồn một tác phẩm nghệ thuật được đặt ở giữa trang bìa mới dựa trên hình mẫu. – tiền boa của anh đấy. Tập thơ còn được bổ sung một số ảnh của hai tác giả, như để gợi nhớ về tuổi thanh xuân của họ với những vần thơ nồng nàn.
2. Thơ Vũ giàu xúc cảm tinh tế, đó là những say mê đầu đời – tình bạn, tình yêu, tình quân nhân, tình quê hương … luôn đan xen một cách đầy ý nghĩa:
Chiều hôm đó các bạn đi
Ánh nắng vàng nhạt
Xào qua lũy tre
Anh đứng nhìn sau cánh cửa
Non sông tranh đấu với quân thù bằng một trăm cách
Bạn đi đâu?Tôi muốn nói hàng trăm nghìn câu
Nhưng chỉ cần nghiêng đầu để chào
Bóng anh dài sau vườn dâu
Những chiếc mũ lụp xụp trên ruộng mía …
Và:
Tôi đi bảo vệ non sông với bao tình mến thương. Từng làng quê qua từng tình yêu.
(Gửi tới các bạn)
Bài đặc thù Vườn trong thị thành Việc làm của Vũ được nhiều chiến sĩ của tôi chép vào vở và thuộc lòng:
Có một khu vườn mát lạnh trong thị thành
Trong số một triệu người có anh trai tôi
…
Nơi lá chuối nghiêng như cánh buồm
Cánh buồm xanh về nhà trong hạnh phúc
Se sẽ, hoặc những cánh buồm sẽ bay
Thông qua sự mềm mại ẩm ướt của đôi môi
Thật hiếm có một ko gian trong sạch và mát lạnh như trong thơ trong thời buổi ồn ĩ, bom đạn. Đó là nét tươi mới của thơ ca chống Mỹ. Sự tươi mới gây ấn tượng mạnh. Sức trẻ ko bị lãng mạn hóa nhưng mà là nét tươi trẻ thành tâm nhất của tâm hồn người lính trẻ đầy mộng mơ. Nhiều câu thơ của Vũ thời đấy tới hiện giờ vẫn còn nguyên trị giá:
Chuỗi đại bàng trên chồi nhỏ
Xanh như yêu nhau
(Ko bao giờ)
Da nâu và nụ cười ngạc nhiên
Bạn giống như cầu vồng bảy sắc xuất hiện sau cơn mưa
(Vườn trong thị thành)
Khoảnh khắc bên nhau, chúng tôi chỉ nắm tay nhau
Những gì chưa được nói, bàn tay đã nói
Tôi ra đi và hơi ấm vẫn ở lại
Hồi sinh trong ngón tay của tôi
(Bàn tay ấm áp)
Những hình ảnh so sánh lúc bấy giờ như “Xanh như yêu nhau”, “Anh em như cầu vồng bảy sắc…” rất mới mẻ. Nó làm cho thơ của Vũ có nhiều màu sắc, một màu sắc nhưng mà chỉ có đôi mắt của một người thơ trẻ mới có thể nhìn thấy được. Và “hơi ấm của bàn tay” nữa, nó làm cho những người yêu nhau cảm thấy khát khao lớn lao trong trận chiến tử sinh: “Tay em đặt trên lồng ngực lớn của cuộc đời”. Lúc đó, chúng tôi tò mò xem người tên Uyên là người nào. được Vũ tặng bài thơ, mãi sau này tôi mới biết đó chính là Tố Uyên, cô gái nhập vai chính trong phim. Chim vành khuyên nổi tiếng – là người yêu, vợ cả của Vũ.
Đủ biết thơ Lưu Quang Vũ bắt nguồn từ niềm say mê chân chính, ngay cả lúc ông nói to về lý tưởng và tranh đấu: “Từng viên đạn gài vào nòng pháo – Bổi hổi nghe hương lá bưởi, lá chanh “. Chúng ta vẫn đọc về sự xao động của một tâm hồn trẻ thơ trước cuộc đời quá rộng lớn.
Bài thơ đấy là bài thơ rung động từ những xúc cảm hồn nhiên, như Hương cây tỏa ngát hương trời. “Hương xạ hương tự nhiên”.
3. Khác với Lưu Quang Vũ, Bằng Việt mang một giọng thơ suy tư, chiêm nghiệm – tiếng nói của một trí thức mới, tức là ông đã mang tới cho thơ ta lúc bấy giờ một lớp văn hiến đương thời được nung đúc. bởi kiến thức mở rộng ra toàn cầu. Bằng Việt đã biết nghe bản giao hưởng Betoven và nhìn thấy trị giá mới của nó trong cuộc kháng chiến chống giặc giã của dân tộc Việt Nam hôm nay qua bài hát. Giao hưởng số 5còn được gọi là Tiếng gõ cửa định mệnh:
Hãy nghĩ về nó, bốn cơn bão sấm sét
Bốn âm thanh của số phận tan tành
Bốn cái tát trong cuộc đời của loài gián
Bốn âm thanh tăng lên tâm hồn!
…
Đừng ngồi yên trong cuộc sống bình yên
Lúc bốn âm vang tàn khốc còn lại
Betoven và Tiếng vọng của hai thế kỷ)
Cũng viết về những lớp học trong lòng đất nhưng Bằng Việt ko mô tả “bom đạn vào đầu, cuộc sống dưới lòng đất” nhưng mà mở ra một góc nhìn hướng tới tri thức mới của thế hệ sẵn sàng cho tương lai:
Copernicus và Newton đã đi xuống cùng họ
Euclid và Pitago đã đi xuống với các bạn
Bên nghĩa trang ngọn đèn dầu cháy sáng.
Bên bãi tha ma đang khởi đầu tương lai.
(Sinh viên hà tĩnh)
Chúng ta bắt gặp trong thơ anh những “chiêu khoa học” trong chiến tranh nhưng mà chúng ta phải vượt qua sự rình rập của bom nổ chậm:
Axit đậm đặc khoan thành hạt nổ
Nơi chưa từng có người nào là nơi bạn đã đi qua
Cái chết nằm im để tôi sáng tỏ
(Thủ môn tuyến đường mùa xuân)
Và những liên tưởng màu sắc lạ lùng, gây ấn tượng sững sờ trong hy sinh mất mát:
Xanh, trắng, đen
Tất cả tan biến đi
Thành thị chỉ có một màu: máu đỏ!
(Màu sắc và âm thanh)
Với tầm nhìn tri thức nhấp nhánh, Bằng Việt đã mở rộng tầm rung cảm của mình để hội nhập với toàn cầu. Từ “Thư gửi người bạn xa quê”, ông lấy “Lời chào Việt Nam 1966” (Gửi người bạn châu Phi) san sớt nỗi lòng của những người đứng lên giải phóng gông xiềng đế quốc:
Hỡi những đám mây, sứ thần bay về đâu Trong bước thú vui, lại chậm nhớ …
…
Đêm trong sáng trước trái tim tôi
Vẫn như ngày xưa, nhưng đã khác rồi
Hay ông nhắc tới “Những kỷ niệm về Che Gevara” (với một người bạn Cuba), người người hùng du kích luôn “muốn có Việt Nam ở khắp mọi nơi” như một “ngọn gió ko ngừng thổi” về ý thức quật cường chống quân thù xâm lược. Thơ Bằng Việt vì thế đã mở đầu cho “thơ chống Mỹ” ngay từ buổi đầu của cuộc Chiến tranh Vệ quốc lớn lao của chúng ta.
Nhưng thơ Bằng Việt ko chỉ viết bằng trí tuệ nhưng mà ông còn để lại nhiều ấn tượng bất thần với những rung cảm lạ mắt, mới lạ. Tôi vẫn nhớ câu thơ cũ của anh:
Cuốn sách cũ gai chất chồng như kỷ niệm
Những gác xép của kỳ vọng
Mỗi con hẻm ẩn chứa một tâm tình
Tôi trở lại tình yêu rutsCánh bướm hạnh phúc tiếp tục bay
– Ôi còn lâu lắm
Tôi vừa đi một ngày nhàn nhã
Thành thị như trái tim tôi yên lặng
Sau rất nhiều công việc khó khăn
(Trở lại trái tim tôi)
– Cơn mưa trên áo đã chạm vào tuổi thơ tôi
Mười năm trước mưa lũ dường như đã quên
(Chúc mừng sinh nhật lần thứ 16)
– Con cò vỗ cánh bay vào con cò đỏ.
Ko có gì là lạ vào buổi chiều
(Ở giữa thác nước)
– Những cánh hoa rau muống rất xa (Vĩnh biệt tuổi thơ)
Và đặc thù là bốn câu thơ đầy xúc động với tình yêu xen lẫn niềm tự hào về Thủ đô – trái tim của Tổ quốc, thấm đẫm màu sắc huyền thoại:
Ôi, sông Hồng! Giông bão ko phai
Thần thoại rùa vẫn đội tháp
Chùa Một Cột đổ lên đầu giặc Pháp
Hoa sen lại nở rộ
Bằng cái nhìn thơ được phóng chiếu qua lăng kính văn hóa, Bằng Việt đã mang tới cho “thơ thời chống Mỹ” một chiều hướng tư tưởng mới. Nó vượt qua những xúc cảm đơn điệu và sáo rỗng của thơ tình cảm, từ đó đánh thức cả một thế hệ thi sĩ hướng tới những thông minh trong chiều sâu của tri thức và tư tưởng hiện đại.
4. Sau 35 năm, hãy đọc lại Mùi cây và Bếp lửaDù ít nhiều bài thơ trong tập đã mai một theo thời kì, nhưng những gì đọng lại vẫn là những xúc cảm lúc đầu trong tôi. Và ko chỉ thế hệ tôi, nhưng mà những thế hệ sau vẫn tìm thấy ở tập thơ này sự đồng điệu, sẻ chia. Tôi đã chứng kiến một lần trong quán bia Vạn Lộc, một cô nhỏ viên chức xúc động đọc thuộc lòng bài thơ Bếp lửa lúc biết người dùng uống bia là Bằng Việt.
Hiện giờ tôi đi rồi. Có khói trăm tàu.
Có lửa trăm nhà, vui trăm phương.
Nhưng vẫn ko bao giờ quên nhắc nhở:
– Ngày mai bạn sẽ vào bếp chứ? ..
Được đọc thơ của mình cho thế hệ sau là niềm hạnh phúc lớn lao của thi sĩ. Lưu Quang Vũ và Bằng Việt là hai thi sĩ tương tự.
Bạn thấy bài viết Giỏi Văn – Bài văn: Đọc lại “Hương cây, Bếp lửa” có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Giỏi Văn – Bài văn: Đọc lại “Hương cây, Bếp lửa” bên dưới để thpttranhungdao.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Ngữ Văn
Nguồn: thpttranhungdao.edu.vn
Trả lời