Cùng THPT Lê Hồng Phong tìm hiểu một số đề đọc hiểu Hai Đứa Trẻ của Thạch Lam. Với 4 bộ đề Hai Đứa Trẻ đọc hiểu dưới đây sẽ giúp những em làm quen với những dạng thắc mắc trong những kì thi sắp tới
Hai đứa trẻ là truyện ngắn xuất sắc, tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Thạch Lam. Ông đã trình bày một cách nhẹ nhõm nhưng mà thấm thía niềm xót thương đối với những kiếp người sống cùng cực, quanh quẩn, tối tăm ở phố huyện.
Bộ đề Đọc Hiểu Hai Đứa Trẻ của Thạch Lam
Đề đọc hiểu Hai Đứa Trẻ – Đề số 1
Đọc đoạn văn sau và trả lời thắc mắc nêu ở dưới:
“Tiếng trống thu ko trên cái chòi của huyện nhỏ ; từng tiếng một vang ra để gọi buổi
Chiều. Phương tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn. Dãy tre làng trước mặt đen lại và cắt hình rõ rệt trên nền trời.
Chiều, chiều rồi. Một chiều êm đềm như ru, vang vọng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng
Theo gió nhẹ đưa vào. Trong shop khá tối muỗi đã khởi đầu vo ve. Liên ngồi yên lặng bên mấy quả thuốc sơn đen ; đôi mắt chị bóng tối ngập đầy dần và cái buồn của buổi chiều quê thấm thía vào tâm hồn thơ ngây của chị; Liên ko hiểu sao, nhưng chị thấy lòng buồn man mác trước cái giờ phút của ngày tàn”
(Trích “Hai đứa trẻ” – Thạch Lam, SGK Ngữ văn 11 tập 1, NXBGD năm 2014)
Câu 1: Đoạn văn trên được viết theo phương thức nào là chính?
Lời giải:
Đoạn văn trên được viết theo phương thức: mô tả
Câu 2: Nêu nội dung của đoạn văn?
Lời giải:
Nội dung của đoạn văn:
Bức tranh tự nhiên, cảnh vật phố huyện trầm buồn, vắng lặng, êm đềm trước cái nhìn, cảm nhận nhẹ nhõm, trung thực, tinh tế, nhạy cảm của nhân vật Liên.
Câu 3: Những rực rỡ về nghệ thuật trong đoạn văn? Tác dụng?
Lời giải:
Những rực rỡ nghệ thuật trong đoạn văn:
Hình ảnh so sánh: Phương tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn.
Tác giả mô tả cảnh vật, tự nhiên tương phản từ ánh sáng tới bóng tối, từ động tới tĩnh để làm vượt trội cảnh vật, tự nhiên phố huyện lúc chiều tàn.
tiếng nói: trung thực, sắp gũi, tinh tế từ những cụ thể rất nhỏ, nhằm trình bày tư tưởng, tình cảm nhẹ nhõm, tinh tế dưới ngòi bút tài hoa.
Giọng điệu: Trầm buồn, nhẹ nhõm, êm đềm, uyển chuyển, linh động góp phần làm câu chuyện thêm dân dã, bình dị, giàu xúc cảm, đậm chất buồn da diết, thê lương.
Âm thanh: Tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng, tiếng muỗi vo ve.. giúp người đọc cảm thấy bức tranh tự nhiên hết sức sinh động, sắp gũi, dân dã, mộc mạc, đậm chất quê.
Tác dụng: Làm vượt trội cảnh vật, tự nhiên phố huyện lúc chiều tàn. Thông qua cách mô tả cảnh vật, tự nhiên tác giả trình bày, thổ lộ quan niệm, thái độ, khát vọng, niềm tin, kỳ vọng sống mãnh liệt trước những nghịch cảnh, trớ trêu.
Câu 4: Vẻ đẹp văn phong Thạch Lam qua đoạn văn trên.
Lời giải:
Vẻ đẹp văn phong của Thạch Lam qua đoạn trích góp phần giúp câu chuyện dễ đi vào lòng người. Với ngòi bút tinh tế, cách nhìn trung thực, giàu tấm lòng mến thương tác giả gửi gắm những điều tốt đẹp, tích cực tới từ ý chí, nghị lực, niềm tin yêu thông tác phẩm.
Câu 5: giảng giải cách sử dụng dấu chấm phẩy “;” trong câu cuối của văn bản.
Lời giải:
Dấu chấm phẩy ở trong câu cuối văn bản có công dụng ngắt quãng giữa câu này với câu kia, sử dụng để liệt kê, dấu câu ranh giới giữa câu ghép song song, giữa những vế có sự liệt kê, bổ sung về nghĩa.
Tác giả tinh tế, trau chuốt, sử dụng từng dấu câu để truyện có mối liên kết, mạnh lạc, có sự kết nối giúp người đọc dễ cảm thụ tác phẩm.
Đề đọc hiểu Hai Đứa Trẻ – Đề số 2
Đọc đoạn văn sau và trả lời thắc mắc nêu ở dưới:
“Trống cầm canh ở huyện đánh tung lên một tiếng ngắn, khô khan, ko vang động ra xa, rồi chìm ngay vào bóng tối. Người vắng mãi, trên hàng ghế chị Tí mới có hai ba không thừa nhận phu ngồi uống nước và hút thuốc lào. Nhưng một lát từ phố huyện đi ra, hai ba người cầm đèn lồng lung lay những bóng dài: Mấy người làm mướn ở hiệu khách đi đón bà chủ ở tỉnh về. không thừa nhận Siêu nghển cổ nhìn ra phía ga, lên tiếng:
– Đèn ghi đã ra kia rồi.
Liên cũng trông thấy ngọn lửa xanh rì, sát mặt đất, như ma trơi. Rồi tiếng còi xe lửa ở đâu vang lại, trong đêm khuya kéo dài ra theo gió xa xôi. Liên đánh thức em:
– Dậy đi, An. Tàu tới rồi.
An nhỏm dậy, lấy tay dụi mắt cho tỉnh hẳn. Hai chị em nghe thấy tiếng dồn dập, tiếng xe rít mạnh vào ghi. Một làn khói bừng sáng trắng lên đằng xa, tiếp tới tiếng hành khách ồn ĩ khe khẽ. Mấy năm nay kinh doanh kém nên người lên xuống ít, có lúc hai chị em đợi chờ chẳng thấy người nào. Trước kia, ở sân ga, có mấy hàng cơm mở đón khách, đèn sáng cho tới nửa đêm. Nhưng hiện thời họ đóng cửa cả rồi, cũng lặng im tối đen như ngoài phố.
Hai chị em chờ ko lâu. Tiếng còi đã rít lên, và tàu rần rộ đi tới. Liên dắt em đứng dậy để nhìn đoàn xe vụt qua, những toa đèn sáng trưng, chiếu ánh cả xuống đường. Liên chỉ thoáng trông thấy những toa hạng trên sang trọng lố nhố những người, đồng và kền óng ánh, và những cửa kính sáng. Rồi chiếc tàu đi vào đêm tối, để lại những đốm than đỏ bay tung trên phố sắt. Hai chị em còn nhìn theo cái chấm đỏ của chiếc đèn xanh trên toa sau rốt, xa xa mãi rồi khuất sau rặng tre.”
(Trich Hai đứa trẻ – Thạch Lam, Ngữ văn 11, Tập một, NXB Giáo dục, 2009, tr. 99-100)
Câu 1. Đoạn văn trên sử dụng những phương thức biểu thị nào? (1đ)
Lời giải:
Đoạn văn trên sử dụng phương thức biểu thị: Tự sự, mô tả, biểu cảm
Câu 2. Hình ảnh đoàn tàu xuất hiện được tác giả mô tả qua những cụ thể nào? Ý nghĩa? (2đ)
Lời giải:
Hình ảnh đoàn tàu xuất hiện qua cụ thể:
– Đèn ghi đã ra kia rồi.. Liên cũng trông thấy ngọn lửa xanh rì.
– Tiếng còi xe lửa.. Hai chị em nghe thấy tiếng dồn dập, tiếng xe rít mạnh vào ghi.
Ý nghĩa:
– Âm thanh: Sôi động
– Ánh sáng: Rực rỡ
=> Làm cho cuộc sống trở thành sôi động, linh hoạt hơn. Con tàu như đã đem tới một tẹo toàn cầu khác lúc đi qua phố huyện.
Câu 3. Chỉ ra văn pháp tương phản về âm thanh và ánh sáng của đoàn tàu với âm thanh và ánh sáng của phố huyện lúc chiều tàn ? (2đ)
Lời giải:
văn pháp tương phản về âm thanh và ánh sáng của đoàn tàu với âm thanh và ánh sáng:
– Âm thanh đoàn tàu: Còi xe lửa kéo dài; Tiếng dồn dập; Tiếng rít mạnh vào ghi; Còi rít lên; Tàu rần rộ đi tới -> huyên náo, sôi động >< Âm thanh phố huyện: Tiếng trống thu ko từng tiếng một;Tiếng ếch nhái.
– Ánh sáng đoàn tàu: Ngọn lửa xanh rì; Khói bừng trắng sáng; Đèn sáng trưng; Đồng và kền óng ánh; những cửa kính sáng -> ánh sáng mạnh mẽ rực rỡ >< Ánh sáng phố huyện: Khe sáng; Quầng sáng; Chấm nhỏ lửng lơ; Thưa thớt từng hột sáng-> ánh sáng yếu ớt, lù mù.
Đề đọc hiểu Hai Đứa Trẻ – Đề số 3
Đoc đoạn văn sau và trả lời những thắc mắc ở phía dưới:
“…Đêm tối đối với Liên quen lắm, chị ko còn sợ nó nữa. Tối hết cả. trục đường thăm thẳm ra sông, trục đường qua chợ về nhà, những ngõ vào làng lại càng sẫm đen hơn nữa. Giờ chỉ còn ngọn đèn con của chị Tí, và cả cái bếp lửa của không thừa nhận Siêu, chiếu sáng một vùng đất cát; trong cửa hang, ngọn đèn của Liên, ngọn đèn vặn nhỏ, thưa thớt từng hột sáng lọt qua phên nứa. Tất cả phố xá trong huyện hiện thời đều thu nhỏ lại nơi hang nước của chị Tí. Thêm được một gia đình không thừa nhận xẩm ngồi trên manh chiếu, cái thau sắt trắng để trước mặt, nhưng không thừa nhận chưa hát vì chưa có khách nghe…”
(Trích “Hai đứa trẻ” – Thạch Lam)
Câu 1. Đoạn văn trên sử dụng phương thức biểu thị nào?
Lời giải:
Đoạn văn trên sử dụng những phương thức biểu thị: tự sự, mô tả, biểu cảm.
Câu 2. Nội dung mô tả của đoạn văn là gì?
Lời giải:
Đoạn văn mô tả quang cảnh và cuộc sống con người phố huyện lúc đêm xuống.
Câu 3. Xác định thủ pháp nghệ thuật chính trong đoạn văn? Nêu tác dụng của thủ pháp đó.
Lời giải:
Thủ pháp nghệ thuật chính được sử dụng trong đoạn văn là thử pháp đối lập giữa ánh sang và bong tối và giải pháp liệt kê.
Tác dụng: mô tả cuộc sống tối tăm, nhịp sống tẻ nhạt, đều đều, quanh quẩn của con người phố huyện lúc đêm xuống.
Câu 4. tìm hiểu ngắn gọn hiệu quả của cách sử dụng từ ngữ trong vế câu “thưa thớt từng hột sáng lọt qua phên nứa”.
Lời giải:
Hiệu quả của cách sử dụng từ ngữ trong vế câu “thưa thớt từng hột sáng lọt qua phên nứa”: Cách nói đảo ngữ và những từ “thưa thớt” “hột sáng” “lọt” gợi tả thứ ánh sáng leo lét, yếu ớt, như những kiếp người phố huyện nhỏ nhỏ, vật vờ trong cái màn đêm mênh mông của xã hội cũ.
Đề đọc hiểu Hai Đứa Trẻ của Thạch Lam – Đề số 4
Đọc đoạn trích và trả lời những thắc mắc sau:
“Tiếng trống thu ko trên cái chòi của huyện nhỏ; từng tiếng một vang ra để gọi buổi chiều. Phương tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn. Dãy tre làng trước mặt đen lại và cắt hình rõ rệt trên nền trời.
Chiều, chiều rồi. Một buổi chiều êm đềm như ru, vang vọng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào. Trong shop khá tối, muỗi đã khởi đầu vo ve. Liên ngồi yên lặng bên mấy quả thuốc sơn đen; đôi mắt chị bóng tối ngập đầy dần và cái buồn của buổi chiều quê thấm thía vào tâm hồn thơ ngây của chị; Liên ko sao hiểu, nhưng chị thấy lòng buồn man mác trước cái giờ phút của ngày tàn.”
(Trích “Hai đứa trẻ”- Thạch Lam, Ngữ văn 11, tập 1, NXB giáo dục Việt Nam 2011)
Câu 1: Cho biết văn bản trên nói về điều gì?
Lời giải:
Văn bản trên mô tả bức tranh tự nhiên tươi đẹp, thơ mộng vào buổi chiều tàn qua cảm nhận của Liên.
Câu 2: Hãy xác định và nêu ý nghĩa tác dụng của giải pháp tu từ trong đoạn một của văn bản.
Lời giải:
giải pháp tu từ trong đoạn trích trên là:
- Nhân hóa: “Tiếng trống thu ko …… gọi buổi chiều.”
- So sánh: “Phương tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn.”
Tác dụng của giải pháp tu từ trong đoạn trích trên là: hình ảnh mô tả trong đoạn văn có tính gợi hình, gợi cảm. Tự nhiên trở thành tươi đẹp thơ mộng trong thời khắc của ngày tàn.
Câu 3: Cho biết những phương thức biểu thị trong văn bản và phương thức biểu thị nào là chủ yếu?
Lời giải:
- những phương thức biểu thị trong văn bản trên là: mô tả, biểu cảm.
- Phương thức biểu thị chính trong văn bản trên là: mô tả
Câu 4: giảng giải cách sử dụng dấu chấm phẩy “;” trong câu cuối của văn bản.
Lời giải:
Cách sử dụng dấu chấm phẩy “;” trong câu cuối của văn bản là:
- Dấu chấm phẩy là một dấu câu thông dụng, có tác dụng ngắt quãng câu hoặc sử dụng để liệt kê.
- Dấu chấm phẩy sử dụng trong câu cuối của văn bản để chỉ ranh giới giữa những vế trong câu ghép song song, giữa những vế có sự liệt kê, bổ sung về nghĩa.
Câu 5:Nhận xét gì về nét rực rỡ nghệ thuật trong văn bản trên?
Lời giải:
Những nhận xét về nét rực rỡ nghệ thuật trong văn bản trên:
– Ở đoạn trích trên, nghệ thuật rực rỡ được sử dụng đó là nghệ thuật mô tả:
- Quan sát tinh tế: ko gian yên ắng, màu sắc hài hòa nhưng có tính đối lập giữa sáng và tối, âm thanh nhiều chủng loại nhưng sắp gũi.
- sử dụng từ ngữ, hình ảnh có tính hình tượng và đầy chất thơ thông qua lối nhân hóa, so sánh, mô tả cảnh và tâm trạng bâng khuâng, man mác.
Đề đọc hiểu Hai Đứa Trẻ của Thạch Lam – Đề số 5
Đọc đoạn trích sau và thực hiện những yêu cầu bên dưới:
“Tiếng trống thu ko trên cái chòi của huyện nhỏ; từng tiếng một vang ra để gọi buổi chiều. Phương tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây ánh hồng như những hòn than sắp tàn. Dãy tre làng trước mặt đen lại và cắt hình rõ rệt trên nền trời.
Chiều, chiều rồi. Một chiều êm đềm như ru, vang vọng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào. Trong shop khá tối, muỗi đã khởi đầu vo ve. Liên ngồi yên lặng bên mấy quả thuốc sơn đen; đôi mắt chị bóng tối ngập đầy dần và cái buồn của buổi chiều quê thấm thía vào tâm hồn thơ ngây của chị; Liên ko hiểu sao, nhưng chị thấy lòng buồn man mác trước cái giờ phút của ngày tàn.
– Em thắp đèn lên chị Liên nhé?
Nghe tiếng An, Liên đứng dậy trả lời:
– Hẵng thư thả một lát nữa cũng được. Em ra ngồi đây với chị kẻo ở trong đấy muỗi.
An bỏ bao diêm xuống bàn cùng chị ra ngoài chõng ngồi; chiếc chõng nan lún xuống và kêu cót két.
– Cái chõng này sắp gãy rồi chị nhỉ?
– Ừ để rồi chị bảo mẹ sắm cái khác thay vào.
Hai chị em gượng gạo gạo nhẹ ngồi yên nhìn ra phố. những nhà đã lên đèn cả rồi, đèn treo trong nhà không thừa nhận phở Mĩ, đèn hoa kì leo lét trong nhà ông Cửu, và đèn dây sáng xanh trong hiệu khách… Những nguồn ánh sáng đấy ĐỀu chiếu ra ngoài phố khiến cát óng ánh từng chỗ và đường mấp mô thêm vì những hòn đá nhỏ một bên sáng một bên tối.
Chợ họp giữa phố đã vãn từ lâu. Người về hết và tiếng ồn ĩ cũng mất. Trên đất chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và lá mía. Một mùi âm ẩm bốc lên, khá nóng của ban ngày lẫn với mùi cát bụi thân thuộc quá, khiến chị em Liên tưởng là mùi riêng của đất, của quê hương này. Một vài người bán hàng về muộn đang thu xếp hàng hóa, đòn gánh đã xỏ sẵn vào quang rồi, họ còn đứng nói chuyện với nhau ít câu nữa.
Mấy đứa trẻ em nhà nghèo ở ven chợ cúi lòm khòm trên mặt đất đi lại tìm tòi. Chúng nhặt nhạnh thanh nứa, thanh tre hay bất kỳ cái gì đó có thể sử dụng được của những người bán hàng để lại, Liên trông thấy động lòng thương nhưng chính chị cũng ko có tiền để nhưng mà cho chúng nó.”
(Ngữ văn 11,Tập một, NXB Giáo dục, 2009, tr.95-96)
Câu 1. Đoạn trích trên được trích từ tác phẩm nào? Của người nào? Giới thiệu vài nét về tác giả đó.
Lời giải:
– Đoạn trích được trích từ tác phẩm Hai đứa trẻ của nhà văn Thạch Lam.
– Giới thiệu tác giả: Thạch Lam (1910 – 1942) là người hiền từ và rất tinh tế, rất thành công ở truyện ngắn. Ông chủ yếu khai thác toàn cầu nội tâm nhân vật với những xúc cảm mỏng manh, mơ hồ. Mỗi truyện của ông như một bài thơ trữ tình…
Câu 2. Nêu nội dung chính của đoạn trích.
Lời giải:
Nội dung chính của đoạn trích là: bức tranh phố huyện lúc chiều tàn
Câu 3. Cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp của những câu văn: Chiều, chiều rồi. Một chiều êm đềm như ru, vang vọng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào.
Lời giải:
Những câu văn: Chiều, chiều rồi. Một chiều êm đềm như ru, vang vọng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào…thu hút người đọc bằng giọng văn nhẹ nhõm, chậm rãi, đậm chất thơ. Những câu văn giàu hình ảnh, nhạc điệu, uyển chuyển, tinh tế ko những giúp người đọc tưởng tượng được cảnh vật êm đềm, yên ắng nhưng mà còn khơi gợi xúc cảm yêu quý xen lẫn nỗi buồn man mác trước quang cảnh chiều muộn nơi phố huyện nghèo.
Câu 4. Bức tranh phố huyện được tác giả thắp lên bằng những nguồn ánh sáng nào? Cảm nhận của anh/chị về những cụ thể mô tả ánh sáng của những ngọn đèn ở những câu văn in đậm trong đoạn trích.
Lời giải:
Bức tranh phố huyện được tác giả thắp lên bằng những nguồn ánh sáng là:
Bầu trời (phía tây): đỏ rực như lửa cháy. Ráng chiều, khối sáng này chỉ bừng lên phút chốc rồi sẽ tắt lụi nhanh chóng. Đây là thứ ánh sáng dọn đường cho bóng tối.
Mây: ánh hồng như những hòn than sắp tàn, cụ thể hoá sự lụi tàn nhanh chóng của ráng chiều.
– Quá trình chuyển đổi từ đỏ rực tới ánh hồng, từ lửa cháy tới những hòn than sắp tàn trình bày sự thuyên chuyển sắc độ của ánh sáng diễn ra nhanh chóng trong khoảnh khắc.
Dãy tre làng đen lại, so với những sắc độ bên trên, màu sắc hoàn toàn chuyển đổi.
Đèn: đèn treo trong nhà không thừa nhận phở Mĩ, đèn hoa kì leo lét trong nhà ông Cửu, đèn dây sáng xanh trong hiệu khách. Phố huyện nhiều đèn nhưng ko cái nào toả ánh sáng thực rạng rỡ nhưng mà chỉ leo lét, sáng xanh – thứ ánh sáng yếu ớt của cuộc sống mòn mỏi, nghèo túng và tù hãm (trong nhà, trong nhà, trong hiệu khách).
=> Nhiều nguồn sáng được thắp lên nhưng ko vì vậy nhưng mà phố huyện hiện lên lung linh, rực rỡ. Những nguồn sáng đó báo hiệu một môi trường sống tối tăm, mờ mịt đang tới sắp.
– Ở những câu văn in đậm trong đoạn trích, nhà văn đã thắp lên rất nhiều ngọn đèn: đèn treo trong nhà không thừa nhận phở Mĩ, đèn hoa kì leo lét trong nhà ông Cửu, đèn dây sáng xanh trong hiệu khách. Tuy nhiên, tất cả đều là chỉ thứ ánh sáng yếu ớt (leo lét, sáng xanh) và giam hãm (trong nhà không thừa nhận phở Mĩ, trong nhà ông Cửu, trong hiệu khách). Ngần đấy nguồn sáng được thắp lên nhưng ko đủ để chiếu sáng vùng đất cát phía trước nhưng mà chỉ có thể làm cho cát óng ánh từng chỗ và đường mấp mô thêm vì những hòn đá nhỏ một bên sáng một bên tối. Cụ thể đắt giá tô đậm cuộc sống tối tăm, tù hãm của những người dân của phố huyện nghèo.
Câu 5. Những âm thanh được gợi tả nói lên điều gì về cuộc sống của những người dân nơi phố huyện?
Lời giải:
– Bức tranh phố huyện còn được tác giả dựng lại bằng tương đối nhiều âm thanh:
- Tiếng trống thu ko báo hiệu trời sắp tối. Từng tiếng một vang ra để gọi buổi chiều, thưa thớt, chậm rãi, buồn chán.
- Tiếng ếch nhái vang vọng kêu ran ngoài đồng ruộng. Âm thanh có vẻ rộn ràng, náo động nhưng lại từ xa vọng lại, gợi sự hẻo lánh, vắng lặng.
- Tiếng muỗi vo ve, tả âm thanh sắp, gợi sự cái tối tăm, tù hãm.
- Tiếng chõng nan cót két gợi sự tàn tạ.
=> Bức tranh có rất nhiều âm thanh nhưng ko âm thanh nào sôi động, ồn ĩ, náo nhiệt. Âm thanh ko khuấy đảo sự sống nhưng mà càng nhấn vào sự vắng lặng, buồn tẻ, tịch mịch, tù hãm, tàn lụi trong cuộc sống của những người dân nghèo quanh phố huyện buồn vắng.
************
Trên đây là 6 đề Đọc hiểu Hai đứa trẻ của Thạch Lam nhưng mà THPT Lê Hồng Phong đã sưu tầm được, mong rằng sẽ giúp ích cho những em trong quá trình ôn tập tại nhà!
Trả lời thắc mắc SGK bài Hai Đứa Trẻ
Cảnh vật trong truyện đã được mô tả trong ko gian và thời kì thế nào?
- Ko gian trong tác phẩm là quang cảnh nơi một phố huyện nghèo trước cách mệnh tháng Tám: vào buổi tan chợ, những tiếng trống thu ko trên cái chòi của huyện nhỏ, từng tiếng một đã vang lên để gọi buổi chiều, nó hiện lên trong một ko gian ở phố huyện… Đây là một ko gian thực.
- Ngoài ra, trong truyện còn nói đến tới ko gian hồi ức của chị em Liên – đó là ko gian cuộc sống gia đình Liên và An còn ở Hà Nội; và ko gian mở tưởng – nơi Hà Nội xa xăm, tấp nập, sáng rực, huyên náo và hạnh phúc.
- Thời kì là một biểu chiều tàn, nổi tiếng trống thu ko, ếch nhái kêu ran ngoài đồng; ở chợ mọi người đang sẵn sàng ra về sau buổi kinh doanh. Tiếp theo đó là bóng tối của màn đêm bao phủ “một đêm tối tịch mịch”.
- Cảnh vật lúc chiều tàn thật xơ xác, trên mặt đắt vương vãi những rác rải, lũ trẻ nhanh chóng nhặt nhạnh, bòn mót. Một ko gian gợi cảm giác u buồn cho người đọc.
Thạch Lam đã mô tả cuộc sống và hình ảnh người dân phố huyện ra sao?
Cuộc sống của phố huyện vào buổi chiều thật tẻ nhạt, rất ngột ngạt, đơn điệu, tù túng, nhàm chán, vô vị và luôn bị cái nghèo khó dọa nạt bất kỳ lúc nào:
- Chị Tí ban ngày mò cua, bắt tép, tối tới dọn hàng nước chè tươi, thắp một ngọn đèn dầu leo lét. Hàng vắng khách, tuy chiều nào chị cũng dọn từ chập tối cho tới đêm, nhưng “chả kiếm được bao nhiêu”.
- không thừa nhận phở Siêu, tối nào cũng gánh phở ra bán nhưng ở cái phố huyện nghèo này, đây là một “thứ hàng xa xỉ” mấy người ăn.
- không thừa nhận xẩm ngồi trên manh chiếu, cái thau để trước mặt, “góp chuyện bằng mấy tiếng độc huyền, lập cập trong yên lặng”, “thằng con bò ra đất, ngoài manh chiếu, nghịch nhặt những rác bẩn vùi trong cát bên đường”.
- Bà cụ Thi điên lại nghiện rượu với tiếng cười khanh khách, ghê sợ, sau lúc uống một khá cạn cút rượu ti, “cụ lảo đảo đi lần vào bóng tối”.
==> Mỗi người, một cảnh đời, một nỗi xấu số, nhưng đều là những con người nhỏ nhỏ, tội nghiệp, đáng thương. Cuộc sống của họ nghèo khổ họ vẫn bươn trải và kiếm từng đồng để có tiền bươn trải lo cho cuộc sống của mình.
Cuộc sống nghèo khó ở nơi đây đã thấy những ko gian tẻ nhạt, hai chị em Liên và An vẫn đang leo lắt trong cái quán nhỏ của mình, mọi người thì đã ra về hết rồi. Cuộc sống ở phố huyện thật buồn lúc ko gian yên tĩnh trầm lặng nó đưa con người tới một cảm giác đơn chiếc và vô vọng, mọi người mong có cái gì đó mới lạ sẽ diễn ra.
Hình ảnh đoàn tàu trong truyện đã được mô tả thế nào? Vì sao hai chị em cố thức để được nhìn chuyến tàu đêm đi qua phố huyện.
Có sống trong cảnh nhàm chán, tẻ nhạt nơi phố huyện, ta mới hiểu vì sao đêm nào Liên cũng cùng em thức để đợi đoàn tàu đi qua với “những toa đèn sáng trưng” và nhìn hút theo nó mãi… Bởi đó là toàn cầu của ước ao, dù chỉ là một ước ao nhỏ nhoi, dù chỉ như là một ảo tượng. Nhưng như thế cũng đã là những phút giây bừng sáng hạnh phúc trong cả một ngày dài buồn chán, tẻ nhạt của hai đứa trẻ.
Hình ảnh đoàn tàu tượng trưng cho một cuộc sống tươi sáng xuất hiện, trước lúc đoàn tàu tới cảnh vật hiện lên chỉ là những cảnh mờ nhạt, ko gian yên tĩnh nhẹ nhõm. Hình ảnh đoàn tàu lóe sáng thêm những tia kỳ vọng mới cho hai chị em, điều này làm cho họ nhớ những quãng thời kì lúc còn sống ở Hà Nội, chuyến tàu gợi cho họ những kí ức của tháng ngày êm đềm hạnh phúc trước đây – xem đó như là một niềm yên ủi trong cuộc sống tù túng ngày nay.
Và để rồi lúc chuyến tàu qua, họ trở lại với cuộc sống thực tiễn nghèo túng, vô vị – cuộc sống nhưng mà “món phở của không thừa nhận Siêu trở thành một món quà xa xị ko bao giờ sắm được”. Để rồi tối ngày hôm sau, họ lại hy vọng đoàn tàu cũng giống như hy vọng một ước mơ – một ước mơ kéo dài, chập chờn chưa định hình hẳn.
Nhận xét về nghệ thuật mô tả và giọng văn của Thạch Lam?
Ông đã viết lên bài hai đứa trẻ với những hình ảnh nội tâm thâm thúy, ở đây bài đã trình bày những hình ảnh đẹp về một đoàn tàu và những tâm trạng thổn thức của hai chị em, tạo một ko gian tươi sáng.
Giọng văn xúc cảm và nhẹ nhõm, trầm tĩnh, khách quan đã thu hút sự chú ý của người đọc.Lời văn bình bị nhưng luôn ẩn hiện một tình cảm xót thương đối với những con người nghèo khổ, phải sống quanh quẩn, lam lũ, tối tăm.
Nghệ thuật mô tả rất tinh tế sự chuyển đổi của cảnh vật và diễn biến tâm trạng của nhân vật (nhất là nhân vật Liên). Cách mô tả này góp phần quan trọng vào việc tạo nên ko khí cho tác phẩm.
Qua truyện ngắn Hai đứa trẻ, Thạch Lam muốn phát biểu tư tưởng gì?
Qua truyện ngắn tác giả muốn để lại niềm xót thương với những cảnh đời nghèo khổ, quanh quẩn một cuộc sống cùng cực ở nơi phố huyện nghèo trước cách mệnh tháng Tám.
Đồng thời, tác giả muốn lay tỉnh ở những tâm hồn uể oải, đang lụi tắt, đốt lên trong lòng họ ngọn lửa của lòng thèm khát được sống một cuộc sống có ý nghĩa hơn, thoát khỏi thế cục tối tăm đang chôn vùi họ. Đó là ý nghĩa nhân văn thâm thúy của ngòi bút Thạch Lam lúc ông trân trọng những ước mơ nhân văn của con người trong cảnh đời cũ trước cách mệnh.
Tác phẩm Hai Đứa Trẻ – Thạch Lam
Tác giả Thạch Lam
- Thạch Lam (1910 – 1942) tên khai sinh là Nguyễn Tường Vinh (sau đổi thành Nguyễn Tường Lân), ông sinh tại Hà Nội, nhưng có một thời kì lúc còn thơ ấu sống với gia đình ở huyện cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương.
- Thạch Lam sở trường về thể truyện ngắn. Ông thông minh ra một lôi truyện ngắn riêng: loại truyện tâm tình. Ko có tình tiết đặc thù. Chú trọng đi vào nội tâm nhân vật với những tình cảm, cảm xức, cảm giác mơ hồ, mỏng manh. Mỗi truyện là một bài thơ trữ tình đầy xót thương. Sau những hình ảnh, những dòng chữ là một tâm hồn hiền từ, tinh tế, nhạy cảm, một trái tim nhân hậu, mến thương của Thạch Lam.
- Thạch Lam là nhà văn xuất sắc của nền văn học Việt Nam, ông đã có những đóng góp lớn lao, ông thường viết những truyện ko có chuyện, ông chủ yếu lấy đề tài từ văn hóa nội tâm của con người.
- Văn của Thạch Lam trong sáng giản dị nhưng mà trầm lắng, thâm thúy.
- Tác phẩm chính: những tập truyện ngắn: Gió đầu mùa (1937), Nắng trong vườn (1938), Sợi tóc (1942), tập tùy bút Hà Nội 36 phố phường (1943), và tập tiểu luận, phê bình văn học Theo dòng (1941). Truyện Hai đứa trẻ rút trong tập Nắng trong vườn.
Tác phẩm
- Hai đứa trẻ là truyện ngắn xuất sắc, tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Thạch Lam. Tác phẩm thuộc loại truyện ngắn trữ tình, qua tâm trạng của hai đứa trẻ và cảnh sống nghèo cực của những người dân nơi phố huyện nhà văn đã trình bày những tư tưởng nhân đạo thâm thúy về thân phận con người.
Đăng bởi: THPT Lê Hồng Phong
Phân mục: Giáo dục
Bản quyền bài viết thuộc THPTSocTrang.Edu.Vn. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!
Nguồn san sẻ: thptsoctrang.edu.vn
Nhớ để nguồn bài viết này: Bộ đề Đọc Hiểu Hai Đứa Trẻ của Thạch Lam của website thpttranhungdao.edu.vn
Phân mục: Là ai?
#Bộ #đề #Đọc #Hiểu #Hai #Đứa #Trẻ #của #Thạch #Lam
Trả lời