Văn học dân gian là gì? Các thể loại văn học dân gian là gì? Nêu đặc điểm của thể loại văn học dân gian? Trị giá của văn học dân gian?
Văn học dân gian là một thể loại ko thể thiếu trong chương trình Ngữ Văn của chúng ta. Văn học dân gian bao gồm nhiều thể loại như truyền thuyết, truyện cười, truyện cổ tích,… Những thể loại này đã góp phần tạo nên sự phong phú, nhiều chủng loại cho nền văn học nghệ thuật Việt Nam. Vậy văn học dân gian là gì? Nêu đặc điểm của văn học dân gian?
1. Văn học dân gian là gì?
Văn học dân gian là tác phẩm nghệ thuật truyền mồm của con người có từ xa xưa, trải qua quá trình tăng trưởng nhiều thế kỷ và tồn tại cho tới ngày nay.
Loại hình văn học này chủ yếu là văn học truyền mồm, hầu như ko được ghi chép lại, nó được truyền mồm từ người này sang người khác, từ thế hệ này sang thế hệ khác và nó bao gồm cả truyền thuyết, sử thi và truyền thuyết. được truyền đi khắp toàn cầu qua nhiều thế hệ.
2. Văn học dân gian có những thể loại nào?
Văn học dân gian bao gồm 12 thể loại: thần thoại, truyền thuyết, cổ tích, sử thi, ngụ ngôn, truyện cười, ca dao, tục ngữ, thành ngữ, hò, vè, chèo.
2.1. Truyền thuyết:
Truyền thuyết là một thể loại văn học dân gian Việt Nam, kể về các nhân vật, sự kiện có liên quan tới lịch sử có thật thời xưa. Đặc trưng của thể loại này là tính giả tưởng, hư cấu và thổi phồng của các nhân vật, qua đó trình bày ý kiến của nhiều người đối với các nhân vật lịch sử trong truyền thuyết.
Một số tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết nổi tiếng trong dân gian như: Sơn Tinh Thủy Tinh, Thánh Gióng, Truyền Thuyết Hồ Gươm, Lạc Long Quân, Mỵ Châu Trọng Thủy,..những tác phẩm này góp phần làm cho nhân loại. Đọc và tìm hiểu lịch sử xa xưa ông cha để lại, đồng thời ngợi ca những người hùng đã có công dựng nước và giữ nước.
2.2. Truyền thuyết:
Thần thoại là những câu chuyện dân gian kể về các vị thần, các nhân vật người hùng, các nhà thông minh văn hóa,… có từ xa xưa nhằm phản ánh quan niệm của người xưa về xuất xứ toàn cầu và đời sống con người. . Thần thoại trong văn học Việt Nam liên quan tới tôn giáo, niềm tin của con người vào sức mạnh của tự nhiên, giảng giải các hiện tượng tự nhiên quanh ta như trái đất xoay quanh mặt trời, v.v.
Một số tác phẩm thần thoại nổi tiếng như: 12 bà Mụ, Thần Trụ Trời, Thần Mặt Trăng,… Tuy nhiên, thần thoại đã bị đồng hóa với các thể loại văn học dân gian như truyền thuyết, tích xưa, tiêu biểu là Sơn Tinh Thủy Tinh, Lạc Long Quân – Âu Cơ .
2.3. Sử thi:
Sử thi là tác phẩm tự sự dân gian có quy mô lớn, xây dựng những hình tượng nghệ thuật hoành tráng, hào hùng nhằm ca tụng sự nghiệp hào hùng của toàn dân, có ý nghĩa to lớn đối với dân tộc trong quá khứ. . rạng đông của lịch sử
Sử thi có tình tiết nhiều chủng loại, đan xen giữa truyền thuyết và thần thoại. Nếu như truyền thuyết lấy yếu tố kì ảo, hư cấu làm nền tảng cho sự tăng trưởng và đóng góp của nhân vật thì sử thi người hùng thường được kể dựa trên những gì đã xảy ra trong thực tiễn.
Xem thêm: Dũng cảm là gì? Bài xã thuyết hay nhất về lòng dũng cảm?
Một số tác phẩm sử thi nổi tiếng: Đam San, Cây nêu, Đẻ đất đẻ nước,..
2.4. Truyện cổ tích:
Truyện cổ tích là một thể loại văn học bao gồm những câu chuyện dân gian hư cấu và tưởng tượng. Truyện cổ tích khác với truyền thuyết. Truyền thuyết được lấy từ các nhân vật lịch sử trong lúc truyện cổ tích được mọi người phát minh ra và truyền lại. Truyện cổ tích thường là những câu chuyện xảy ra hàng ngày, khát khao một cuộc sống đồng đẳng, kẻ xấu bị đày đọa còn người tốt được sống hạnh phúc mãi mãi.
Một số tác phẩm cổ tích nổi tiếng: Tấm Cám, Sọ Dừa, Cóc Kiện Trời,…
2.5. Truyện ngụ ngôn:
Truyện cổ tích là truyện dân gian có thể kể bằng văn xuôi hoặc văn vần, truyện ngụ ngôn thường mượn hình tượng sự vật, con vật, nhân hóa để mô tả quan hệ giữa người với người và răn dạy cách đối nhân xử thế. Thông qua những hình ảnh, tình huống, câu chuyện là những thông điệp gửi gắm những bài học về đạo đức, phép lịch sự, đạo đức làm người, giúp người nghe rút ra kinh nghiệm sống, tránh mắc phải những sai trái ko đáng có, để có cuộc sống bình yên, đồng thời trưởng thành về tư cách. . giúp con người trở thành công bình hơn, khả năng hơn và khôn ngoan hơn.
Một số truyện cổ tích nổi tiếng: Ếch ngồi đáy giếng, Thầy tướng xem voi, Cáo và nhà nho, v.v.
2.6. Truyện cười:
Truyện cười là tác phẩm tự sự dân gian ngắn có kết cấu chặt chẽ, kết thúc bất thần, kể về những chuyện dở khóc dở cười trong cuộc sống để tiêu khiển và phê phán.
Truyện cười: Lợn được thay áo mới, ba con gà to…
2.7. Những người:
Ca dao là thể thơ trữ tình dân gian được sáng tác nhằm trình bày toàn cầu nội tâm của con người và phản ánh đời sống sinh hoạt lịch sử. Ca dao có thể được trình bày dưới dạng câu đơn, câu bảy chữ hoặc thể thơ lục bát theo lối truyền thống, có phối khí.
Xem thêm: Soạn bài ngắn gọn môn Ngữ Văn lớp 9 Những chân trời thông minh
Một số bài đồng dao hay như:
“Người nào đi ngược,
Nhớ ngày giỗ tổ mồng mười tháng ba”
“Thân em như giọt mưa,
Hạt trong giếng, hạt trong ruộng.
2.8. Tục ngữ:
Tục ngữ là câu nói hoàn chỉnh, chỉ biểu đạt một ý với nội dung bình luận các quan hệ xã hội, truyền đạt kinh nghiệm sống, nêu bài học đạo đức hoặc phê phán sự việc. Trong lúc ca dao là những câu ca dao ngắn gọn, cô đọng thì tục ngữ ổn định với số từ và quy tắc gieo vần nhất mực.
Một số câu tục ngữ dân gian:
“Đi hỏi già, về nhà hỏi trẻ”, “Con hư tại mẹ, cháu hư tại bà”, “Ăn bát cháo, chạy ba đồng”,…
Xem thêm: Bài văn nghị luận xã hội về sự đồng cảm phổ quát trong xã hội
2.9. thành ngữ:
Thành ngữ là tập trung những đoạn, cụm từ, câu đã có từ trước, tương đối cố định và ổn định, ko nhằm diễn tả trọn vẹn một tư tưởng, nhận xét như tục ngữ nhưng mà nhằm biểu đạt một quan niệm nào đó dưới một hình thức sinh vật học. cử động. . Và thành ngữ thuộc về tiếng nói.
Một số thành ngữ tiêu biểu:
“Chưa thấy quan tài nhưng mà ko rơi nước mắt”, “Tiền nào của nấy”, “Đồ gỗ hơn nước sơn”,…
2.10. Câu đố:
Câu đố là một thể loại lạ mắt của văn học dân gian, vừa có chất trí tuệ của ca dao, tục ngữ, vừa có chất trữ tình của ca dao, vừa có chất khôi hài của truyện cười, vè… Thông thường câu đố tiếng Việt cũng vận dụng luật gieo vần, chủ yếu ở thể thơ lục bát. để tạo ra. thân thuộc với người nghe.
Một số câu đố:
“Bệnh nào thầy thuốc khoanh tay?
– Đáp án: gãy tay.”
“Cái gì ăn lửa với nước than?
Xem thêm: Các bước và cách làm bài văn nghị luận xã hội đạt điểm cao
– Đáp án: tàu”, …
2.11. Thương ôi:
Văn vần là một hình thức sáng tác dân gian bằng văn vần với nhiều thể thơ và niêm luật không giống nhau, trình bày ý kiến khen, chê của người nói, đồng thời kể những câu chuyện khôi hài, phản ánh hiện thực cuộc sống. Với sự liên kết giữa nhạc và nhịp, vần được trình bày dưới nhiều hình thức, từ câu 4, 5 chữ, thơ vần, hát gim, nói…
Một số bài đồng dao hay: “Bà ngoại đi chợ trời mưa”, “Tiếng ve kêu”, “Con chim hót”,..
2.12. mái chèo:
Chèo là loại hình sân khấu dân gian truyền thống lâu đời nhất, dân tộc nhất của dân tộc Việt Nam. Nội dung chèo phản ánh nhiều mặt của cuộc sống, chủ đề mang ý nghĩa đạo đức, lời thoại dùng lời lẽ như đời thường nhưng ý nghĩa rất thâm thúy. Các truyện chủ yếu lấy từ truyện cổ tích, truyện Tên; dân vũ, dân vũ; Ca từ chủ yếu là thơ ca dân gian, được phối lại một cách khôn khéo. Hát chèo gồm ba lối hát chính: kể lối, kể chuyện và kể chuyện. Tiếng nói chèo sử dụng nhiều câu lục bát nhưng phóng khoáng về từ ngữ, cũng có đoạn sử dụng thể thơ lục bát.
Một số vở chèo nổi tiếng: “Kim Nham”, “Đồng tiền Vạn Lịch”, “Tào sò”,..
3. Đặc điểm thể loại văn học dân gian:
Văn học dân gian có hai tính chất tiêu biểu là tính truyền mồm và tính tập thể.
3.1. Câu cửa mồm:
Văn học truyền mồm ra đời lúc dân tộc chưa có chữ viết. Lúc văn học viết ra đời, văn học truyền mồm vẫn tăng trưởng rất mạnh vì một số nguyên nhân như văn học viết chưa trình bày hết tâm tư, tình cảm, ước muốn và thói quen nghệ thuật của nhân dân. Trong lúc văn học viết được lưu truyền bằng chữ viết thì văn học dân gian được truyền mồm từ người này sang người khác, từ đời này sang đời khác và được truyền bá rộng rãi do tác phẩm ngắn gọn, dễ nhớ.
Văn học dân gian có nhiều hình thức biểu đạt không giống nhau như ca dao, kịch nói, lời nói…
Xem thêm: Phác họa, phân tích tâm trạng Thúy Kiều lúc ở lầu Ngưng Bích
3.2. tính tập thể:
Văn học dân gian có tính tập thể vì văn học dân gian lúc đầu là thành phầm của các tư nhân, nhưng về sau có nhiều người cùng tham gia thay đổi, hoàn thiện tác phẩm để tác phẩm ngày càng hoàn thiện.
Khác với tác phẩm văn học viết tồn tại dưới hình thức văn bản, sau lúc hoàn chỉnh trở thành một chỉnh thể thống nhất, ổn định, tác phẩm văn học dân gian là một hệ thống mở.
Do quá trình tham gia sáng tác tập thể ở những nơi không giống nhau, thời kì không giống nhau, tác giả không giống nhau nên giữa các văn bản của cùng một tác phẩm có sự không giống nhau.
4. Trị giá văn học dân gian:
4.1. Văn học dân gian là một kho tri thức phong phú:
Tri thức văn học dân gian bao gồm nhiều lĩnh vực: tự nhiên, xã hội và con người.
Văn học dân gian được đúc kết từ kinh nghiệm thực tiễn, vốn tri thức và kinh nghiệm lâu đời của nhân dân trình bày nhận thức tiến bộ của con người.
Với 54 dân tộc anh em tới từ nhiều vùng miền không giống nhau, mỗi dân tộc đều có kho tàng văn học dân gian riêng, qua đó bổ sung, làm phong phú thêm vốn tri thức của cả dân tộc Việt Nam.
4.2. Văn học dân gian có những trị giá thâm thúy về đạo đức con người:
Văn học dân gian nhằm giáo dục con người lòng nhân ái, nhân ái, sáng sủa, yêu đời, ý thức đấu tranh chống bất công, niềm tin vào sự thắng lợi của cái thiện và xoá sổ cái ác.
Văn học dân gian góp phần tạo nên những phẩm chất tốt đẹp, giúp chúng ta nhận thức, bồi dưỡng những tình cảm cao đẹp, lẽ sống đúng mực, định hướng tăng trưởng, hoàn thiện tư cách.
Xem thêm: Từ tượng thanh là gì? Tác dụng và ví dụ về từ tượng thanh?
4.3. Văn học dân gian có trị giá thẩm mỹ to lớn, góp phần quan trọng tạo nên bản sắc riêng cho nền văn học dân tộc:
Văn học dân gian được sàng lọc và hoàn thiện qua ko gian và thời kì đã trở thành những viên ngọc nhấp nhánh lúc tới với chúng ta. Nhiều tác phẩm đã trở thành hình mẫu nghệ thuật để chúng ta học tập. Từ hàng nghìn năm nay, văn học dân gian là nơi lưu giữ những trị giá thẩm mỹ của nhiều vùng miền không giống nhau, tạo nên những bản sắc riêng lẻ, là cơ sở cho nền văn học sau này.
Bạn thấy bài viết Văn học dân gian là gì? Đặc trưng của thể loại văn học dân gian? có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Văn học dân gian là gì? Đặc trưng của thể loại văn học dân gian? bên dưới để thpttranhungdao.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Kiến thức chung
Nguồn: thpttranhungdao.edu.vn
Trả lời