Liên hợp quốc hay còn gọi là Liên hợp quốc (UN) là gì? Tôn chỉ mục tiêu của Liên hợp quốc? Công dụng của Liên hợp quốc ngày nay? Vai trò của Liên hợp quốc UN đối với toàn cầu?
Liên hợp quốc là một tổ chức quốc tế được thành lập để thực thi pháp luật quốc tế, an ninh và nhân quyền; tăng trưởng kinh tế; và tiến bộ xã hội dễ dàng hơn cho tất cả quốc gia trên toàn cầu.
Tổng đài Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7:
1. UN là gì?
Liên Hiệp Quốc hay Liên Hợp Quốc (viết tắt là UN hay LHQ) là một tổ chức liên chính phủ có nhiệm vụ duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, xúc tiến quan hệ hữu nghị giữa tất cả quốc gia, thực hiện sự hợp tác quốc tế, làm trung tâm điều hòa các nỗ lực quốc tế và các mục tiêu chung. Liên Hiệp Quốc được thành lập vào thời kỳ cuối Thế chiến II, với mục tiêu ngăn chặn các cuộc xung đột quy mô toàn cầu trong tương lai, và thay thế cho một tổ chức đã giải thể trong quá khứ là Hội Quốc Liên vốn hoạt động ko mấy hiệu quả. Trụ sở chính được đặt tại Manhattan, thành thị New York, các văn phòng khác nằm ở Geneva, Nairobi, Vienna và The Hague. Tổ chức này được tài trợ bằng sự đóng góp tự nguyện từ tất cả quốc gia thành viên. Liên Hiệp Quốc là tổ chức liên chính phủ lớn nhất trên toàn cầu. Lúc thành lập, LHQ có 51 quốc gia thành viên; hiện có 193 thành viên.
UN tiếng Anh là United Nations.
The United Nations (UN) is an intergovernmental organization that aims to maintain international peace and security, develop friendly relations among nations, achieve international cooperation, and be a centre for harmonizing the actions of nations. It is the largest, most familiar, most internationally represented and most powerful intergovernmental organization in the world. The UN is headquartered on international territory in New York City, with its other main offices in Geneva, Nairobi, Vienna, and The Hague.
2. Tôn chỉ mục tiêu của Liên hợp quốc:
Theo Hiến chương Liên Hợp Quốc, tất cả quốc gia sáng lập đã quyết tâm thiết lập Liên Hợp Quốc thành một tổ chức quốc tế toàn cầu với mục tiêu hàng đầu là đảm bảo một nền hoà bình và trật tự toàn cầu vững bền. Theo Điều 1 của Hiến chương, Liên Hợp Quốc được thành lập nhằm 4 mục tiêu: (1) Duy trì hoà bình và an ninh quốc tế; (2) Xúc tiến quan hệ hữu nghị giữa tất cả quốc gia trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc đồng đẳng về quyền lợi giữa các dân tộc và nguyên tắc dân tộc tự quyết; (3) Thực hiện hợp tác quốc tế thông qua khắc phục các vấn đề quốc tế trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hoá và nhân đạo trên cơ sở tôn trọng các quyền con người và quyền tự do cơ bản cho tất cả mọi người, ko phân biệt chủng tộc, màu da, tiếng nói và tôn giáo; (4) Xây dựng Liên Hợp Quốc làm trung tâm điều hoà các nỗ lực quốc tế vì các mục tiêu chung.
Để đảm bảo Liên Hợp Quốc là một tổ chức quốc tế thực sự phục vụ mục tiêu chung của số đông quốc tế, Hiến chương Liên Hợp Quốc cũng quy định các nguyên tắc hoạt động của Tổ chức Liên Hợp Quốc, các nguyên tắc chủ đạo gồm: (1) Đồng đẳng về chủ quyền quốc gia; (2) Tôn trọng trọn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị quốc gia; (3) Cấm đe doạ sử dụng vũ lực hoặc sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế; (4) Ko can thiệp vào công việc nội bộ các nước; (5) Tôn trọng các nghĩa vụ quốc tế và pháp luật quốc tế; (6) Khắc phục các tranh chấp quốc tế bằng giải pháp hoà bình.
Các mục tiêu và nguyên tắc hoạt động trên của Liên Hợp Quốc mang tính bao quát, phản ánh mối quan tâm toàn diện của tất cả quốc gia. Các quan tâm ưu tiên này thay đổi tuỳ theo sự chuyển biến cán cân lực lượng chính trị bên trong tổ chức này. Thời kì đầu lúc mới ra đời, cùng với sự tăng vọt về số lượng thành viên, Liên Hợp Quốc tập trung vào các vấn đề phi thực dân hoá, quyền tự quyết dân tộc và chủ nghĩa phân biệt chủng tộc Apácthai. Trong thời kỳ gần đây Liên Hợp Quốc ngày càng quan tâm nhiều hơn tới các vấn đề kinh tế và tăng trưởng. Hoạt động của Liên Hợp Quốc trong gần 60 năm qua cho thấy trọng tâm chính của Liên Hợp Quốc là duy trì hòa bình yên ninh quốc tế và giúp sức sự nghiệp tăng trưởng của tất cả quốc gia thành viên.
Đặc điểm bao trùm của Liên Hợp Quốc là tổ chức này ko phải là một nhà nước siêu quốc gia. Liên Hợp Quốc là tổ chức đa phương toàn cầu trước tiên có những hoạt động thực chất và đã có nhiều quyết tâm trong việc phối hợp và điều tiết các mối quan hệ giữa tất cả quốc gia độc lập có chủ quyền trên nguyên tắc tôn trọng chủ quyền đồng đẳng của tất cả quốc gia. Theo Điều 2 mục 7 của Hiến Chương, Liên Lợp Quốc ko được can thiệp vào các vấn đề thuộc quyền tài phán nội bộ của các nước. Tất cả tất cả quốc gia tham gia Liên Hợp Quốc theo nguyên tắc đồng đẳng chủ quyền. Nguyên tắc này được phản ánh triệt để nhất trong cơ chế tham gia bỏ thăm các quyết định và nghị quyết tại Đại Hội Đồng Liên Hợp Quốc (tất cả quốc gia lớn nhỏ đều có một phiếu).
Một đặc điểm nổi trội khác của Liên Hợp Quốc là tổ chức này phản ánh sự dàn xếp và thăng bằng quyền lực giữa các cường quốc thắng trận. Thực tiễn này được trình bày trong cơ chế hoạt động của Hội đồng Kiểm soát an ninh Liên Hợp Quốc – cơ quan chấp hành có thực quyền nhất của Liên Hợp Quốc và đảm nhiệm trách nhiệm hàng đầu của Liên Hợp Quốc là duy trì hoà bình và an ninh quốc tế. Chỉ các quyết định của HĐBA mới có tính cưỡng chế thực hiện. Các nghị quyết tại các cơ quan chính khác của Liên Hợp Quốc như Đại hội đồng, Hội đồng Kinh tế–Xã hội, Hội đồng Quản thác, và cả Toà án Quốc tế chỉ có tính khuyến nghị, đạo lý và tạo sức ép dư luận. Để đảm bảo lợi ích và thu hút sự tham gia của cho các cường quốc, Hội đồng Kiểm soát an ninh Liên Hợp Quốc là cơ quan duy nhất dành cho 5 cường quốc quyền phủ quyết (veto) lúc thông qua các nghị quyết, quyết định của Hội đồng. Quyền hạn của Hội đồng Kiểm soát an ninh tập trung vào hai lĩnh vực hoạt động chính là khắc phục hoà bình các tranh chấp quốc tế và thực hiện các giải pháp cưỡng chế.
So với Hội Quốc Liên, Liên Hợp Quốc chứng tỏ đầy đủ hơn tính chất toàn cầu (thành phần gồm hồ hết tất cả quốc gia độc lập trên mọi châu lục) và đặc trưng là tính toàn diện của nó: chương trình nghị sự ko bó hẹp vào vấn đề duy trì hoà bình, an ninh, nhưng bao gồm cả việc xúc tiến hợp tác vì tăng trưởng kinh tế – xã hội của số đông các dân tộc; bản thân hệ thống Liên Hợp Quốc bao gồm hàng loạt cơ quan, chương trình, quỹ, tổ chức chuyên môn tập trung vào mọi lĩnh vực của đời sống tất cả quốc gia và quan hệ quốc tế ngoài lĩnh vực chính trị – quốc phòng, từ tiền tệ tới nông nghiệp, văn hoá, khoa học – kỹ thuật…
Tổ chức Liên Hợp Quốc ra đời thực sự có ý nghĩa to lớn trong đời sống chính trị quốc tế trong gần 60 năm qua. Đây là sự kiện quan trọng ghi lại sự xuất hiện của các hoạt động ngoại giao đa phương hiện đại, một bước ngoặt quyết định trong lịch sử tăng trưởng của nền ngoại giao đa phương nói chung. Tuy nhiên, sự ra đời của Liên Hợp Quốc và bản thân Hiến chương Liên Hợp Quốc tất nhiên chưa đủ để đảm bảo sự đồng đẳng hoàn toàn và triệt để giữa tất cả quốc gia lớn nhỏ. Sự đóng góp của Liên Hợp Quốc đối với hoà bình yên ninh quốc tế trong gần 60 năm qua là rất đáng kể. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy trong nhiều vấn đề, nhiều sự kiện, Liên Hợp Quốc ko trình bày được vai trò của mình hoặc có thể nói Liên Hợp Quốc chưa làm tròn sứ mệnh của mình. Các siêu cường vẫn có vai trò lớn và nhiều lúc giữ vai trò quyết định trong quá trình ra quyết định của Liên Hợp Quốc, đặc trưng là cơ cấu và cơ chế hoạt động của Hội đồng Kiểm soát an ninh, Hiến chương Liên Hợp Quốc và các cơ quan chuyên môn của Liên Hợp Quốc.
3. Công dụng của Liên hợp quốc ngày nay:
Như trước đây, tác dụng chính của LHQ ngày nay là duy trì hòa bình và an ninh cho tất cả tất cả quốc gia thành viên. Mặc dù LHQ ko duy trì quân đội của riêng mình, nhưng nó có các lực lượng giữ giàng hòa bình do tất cả quốc gia thành viên cung ứng. Ví dụ, lúc được Hội đồng Kiểm soát an ninh Liên Hợp Quốc chấp thuận, những người giữ giàng hòa bình này được cử tới các khu vực gần đây đã kết thúc xung đột vũ trang để ngăn cản các chiến binh tiếp tục đấu tranh. Năm 1988, lực lượng giữ giàng hòa bình đã giành được giải Nobel Hòa bình cho những hành động của mình.
Ngoài việc duy trì hòa bình, LHQ còn hướng tới việc bảo vệ nhân quyền và hỗ trợ nhân đạo lúc cần thiết. Năm 1948, Đại hội đồng đã thông qua Tuyên ngôn Quốc tế về Quyền con người như một tiêu chuẩn cho các hoạt động nhân quyền của mình. LHQ hiện đang cung ứng hỗ trợ kỹ thuật trong các cuộc bầu cử, giúp cải thiện cấu trúc tư pháp và dự thảo hiến pháp tập huấn các quan chức nhân quyền và cung ứng thực phẩm, nước uống, nơi ở và các dịch vụ nhân đạo khác cho những người phải tản cư vì đói kém, chiến tranh và thiên tai.
Cuối cùng, LHQ đóng một phần ko thể thiếu trong tăng trưởng kinh tế và xã hội thông qua Chương trình Tăng trưởng LHQ. Đây là nguồn trợ giúp ko hoàn lại kỹ thuật lớn nhất trên toàn cầu. Ngoài ra, Tổ chức Y tế Toàn cầu; UNAIDS; Quỹ Toàn cầu chống AIDS , Lao và Sốt rét; Quỹ Dân số Liên hợp quốc; và Nhóm Nhà băng Toàn cầu, có thể kể tới một số ít, đóng một vai trò thiết yếu trong khía cạnh này của LHQ. Tổ chức mẹ cũng thông báo Chỉ số Tăng trưởng Con người hàng năm để xếp hạng tất cả quốc gia về mức độ nghèo khổ, biết đọc biết viết, trình độ học vấn và tuổi thọ.
Các mục tiêu tăng trưởng thiên niên kỷ
Vào thời khắc chuyển giao thế kỷ, LHQ đã thiết lập cái gọi là Mục tiêu Tăng trưởng Thiên niên kỷ của mình. Hồ hết tất cả quốc gia thành viên và các tổ chức quốc tế không giống nhau đã nhất trí hướng tới các mục tiêu liên quan tới giảm nghèo và tỉ lệ tử vong ở trẻ em, chống lại bệnh tật và dịch bệnh và tăng trưởng quan hệ đối tác toàn cầu về tăng trưởng quốc tế, vào năm 2015.
Một báo cáo được đưa ra lúc thời hạn gần tới đã ghi nhận những tiến bộ đã đạt được, truyền tụng những nỗ lực ở tất cả quốc gia đang tăng trưởng, đồng thời xem xét những thiếu sót cũng như cần tiếp tục tập trung: người dân vẫn sống trong cảnh nghèo khổ ko được tiếp cận các dịch vụ, bất đồng đẳng giới, chênh lệch giàu nghèo và khí hậu tác động của thay đổi đối với những người nghèo nhất.
4. Vai trò của Liên hợp quốc UN:
Việc LHQ ra đời ngay sau lúc chiến tranh toàn cầu thứ hai kết thúc đã phản ánh khát vọng chung về toàn cầu hòa bình, an ninh, hợp tác và tăng trưởng. Trải qua 75 năm, từ chỗ có 51 nước tham gia lúc mới được thành lập, LHQ đã trở thành tổ chức toàn cầu rộng rãi nhất, với 193 quốc gia thành viên và một hệ thống tổ chức toàn diện gồm sáu cơ quan chính, nhiều cơ quan phụ trợ, 20 tổ chức chuyên ngành và năm Ủy ban kinh tế – xã hội đặt tại các khu vực, cùng hàng chục quỹ và chương trình, hoạt động trong hồ hết các lĩnh vực, từ ngăn ngừa và khắc phục xung đột, giải trừ vũ khí, chống khủng bố, bảo vệ người tị nạn, bảo vệ môi trường và tăng trưởng vững bền, cho tới xúc tiến dân chủ, quyền con người, đồng đẳng giới…
Chặng đường dài vừa qua ghi đậm những dấu ấn đóng góp quan trọng của LHQ, khẳng định vai trò trung tâm của tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh, nổi trội trong các lĩnh vực hòa bình và an ninh, tăng trưởng và tăng cường pháp luật quốc tế. Một trong những thành tựu lớn nhất là củng cố hòa bình, xúc tiến an ninh và hỗ trợ khắc phục, ngăn chặn nhiều cuộc xung đột vũ trang và tranh chấp quốc tế. Ko thể phủ nhận vai trò quan trọng của LHQ trong nỗ lực chung loại trừ nguy cơ chiến tranh toàn cầu, kiểm soát và hạn chế vũ khí làm thịt người hàng loạt.
Với hơn 70 phái đoàn và các hoạt động giữ giàng hòa bình được triển khai trên toàn cầu, LHQ góp phần khắc phục nhiều cuộc xung đột, khôi phục hòa bình và hỗ trợ tái thiết tại nhiều quốc gia, khu vực.
Nỗ lực đề cao và tăng cường pháp luật quốc tế, LHQ có những đóng góp lớn với những khuyến nghị định hướng xây dựng các chuẩn mực chung, tạo “luật chơi” chung trong nhiều lĩnh vực. Với vai trò điều phối và trung gian của LHQ, hơn 500 điều ước quốc tế và đa phương quan trọng đã được ký kết, trở thành “xương sống” của pháp luật quốc tế, tạo phạm vi chung cho duy trì hòa bình và an ninh, xúc tiến kinh tế – xã hội toàn cầu.
Lĩnh vực tăng trưởng ghi nhận những thành công nổi trội của LHQ, với vai trò trung tâm trong nỗ lực xây dựng, củng cố đồng thuận quốc tế vì sự tăng trưởng vững bền toàn cầu. Cùng việc định hướng tăng trưởng của toàn cầu, nhất là từ sau chiến tranh lạnh, LHQ đã đề ra các Mục tiêu tăng trưởng thiên niên kỷ (MDG) về xóa đói, giảm nghèo, xúc tiến đồng đẳng giới, cải thiện chăm sóc sức khỏe người dân, bảo vệ môi trường và tăng cường quan hệ đối tác tăng trưởng. Tiếp theo đó là các Mục tiêu tăng trưởng vững bền (SDG), định ra phạm vi hợp tác tăng trưởng có tính bao trùm, toàn diện, lấy tăng trưởng vững bền là định hướng xuyên suốt, trên cả ba trụ cột là kinh tế, xã hội và môi trường. Những mục tiêu tăng trưởng của LHQ trở thành khung định hướng chính sách quan trọng cho các nước thành viên
Quá trình tạo nên và tăng trưởng của LHQ phản ánh bối cảnh và tương quan lực lượng quốc tế, phần nào chịu tác động từ lợi ích của tất cả quốc gia. Vì thế, ngoài khó khăn về tài chính và huy động nguồn lực, hiệu quả hoạt động của LHQ trong một vài lĩnh vực chưa phục vụ những yêu cầu mới, chưa theo kịp những lay động và thử thách toàn cầu mới. Ðiều này yêu cầu LHQ có sự cải tổ một cách toàn diện và có hệ thống, thích hợp tình hình quốc tế mới.
Dù vậy, với những đóng góp và thành tựu quan trọng, LHQ ngày càng chứng tỏ là một tổ chức đa phương ko thể thiếu trong nền chính trị toàn cầu. Vai trò trung tâm của LHQ càng cần được tăng cường trong bối cảnh mới, lúc số đông quốc tế phải đương đầu nhiều thử thách mới, nghiêm trọng hơn, nhất là những biểu thị xa vắng chủ nghĩa đa phương và các cơ chế toàn cầu.
Đại hội đồng LHQ khóa 75 lấy chủ đề “Tương lai chúng ta muốn, LHQ chúng ta cần: Tái khẳng định cam kết chung đối với chủ nghĩa đa phương, ứng phó dịch Covid-19 thông qua hành động đa phương hiệu quả”, phản ánh quyết tâm của LHQ duy trì là một tổ chức gắn kết, đề cao pháp luật quốc tế và phát huy ý thức đa phương, vì mục tiêu hòa bình, ổn định, tăng trưởng và thịnh vượng trên toàn toàn cầu.
Bạn thấy bài viết UN là gì? Công dụng, nhiệm vụ và vai trò của Liên hợp quốc? có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về UN là gì? Công dụng, nhiệm vụ và vai trò của Liên hợp quốc? bên dưới để thpttranhungdao.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Kiến thức chung
Nguồn: thpttranhungdao.edu.vn
Trả lời