Một hôm bỗng nhiên Vàng Thị Chơ mất giọng, giọng thều thào, không tròn vành rõ chữ. Bà là cháu thứ tư của vua Mèo Vương Chí Sình, đất Sà Phìn.
Trong những lần đến Hà Giang, tôi luôn dành thời gian đến thăm dinh thự nhà Vương ở Sà Phìn. Khu di tích ấy, nhìn từ đỉnh dốc, là một quần thể công trình kiên cố, bề thế và uy nghi, với những mái ngói lợp ngói cũ kỹ, xung quanh là rừng sa nhân hàng trăm năm tuổi, đường kính mỗi gốc cây bằng hai người ôm. cái ôm mới.
Đến thời điểm hiện tại, dinh Vương (hay còn gọi là dinh vua Mèo) vẫn là công trình đồ sộ, nguy nga và sừng sững nhất vùng cao nguyên đá. Nếu quay trở lại hơn 100 năm trước, khi cả tỉnh Hà Giang còn là vùng đất còn nhiều khó khăn, nghèo đói gấp nhiều lần, chắc chắn công trình ấy còn hơn cả kỳ tích!
Chuyện về dinh thự họ Vương, về cuộc đời của ông Vương Chính Đức, tiếp đến là Vương Chí Sình; Chuyện con cháu Vua Mèo kiên quyết giành quyền sở hữu công trình của tổ tiên…, báo chí đã viết quá nhiều. Điều tôi quan tâm ở Sà Phìn là cô gái Mông xinh đẹp say sưa giới thiệu với du khách về khu di tích Nhà Vương, với sự say mê, tự hào, ngưỡng mộ… Cô là hướng dẫn viên duy nhất, có thâm niên. Lâu nhất tại Khu di tích Vương Triều. Chị là Vàng Thị Chơ, sinh năm 1983, là hậu duệ đời thứ 4 của dòng họ Vương ở Sà Phìn.
Lần gần đây nhất tôi gặp Vàng Thị Chơ là vào năm 2019, lúc Chờ đang mất dần giọng nói. Đối với một hướng dẫn viên du lịch, giọng nói là thứ quý giá nhất của họ, không thể thay thế được. Mất tiếng, giọng Chờ chỉ còn khản đặc, không tròn vành rõ chữ, nói được vài câu. Chờ đã phải dừng lại và xả hơi… Lúc đó, Chờ có lẽ đã đau khổ, lo lắng và buồn nhiều lắm.
Sau đó, Chờ nghỉ ngơi để đi điều trị, tìm lại giọng hát. “Tưởng chỉ khoảng 1, 2 tháng thôi nhưng phải gần 1 năm sau mới nói lại được. Sau đó, tôi nghỉ hướng dẫn viên và chuyển sang phụ trách quầy bán vé của khu di tích. Khi nào khách đông, con cái không lo hết được, em sẽ giúp”, Chờ kể lại câu chuyện, mắt vẫn long lanh.
Khi đó, lớp con cháu đời thứ 5 là con cháu cụ Chờ đã được đào tạo bài bản và đủ kiến thức để làm người hướng dẫn cho di tích. Nhưng, cho đến nay, không ai thay thế được, không ai bằng Chờ, người có nhiều hiểu biết và yêu quý di tích của cha ông.
Sinh năm 1983, Vàng Thị Chơ là cháu thứ 4 của vua Mèo Vương Chí Sình, chắt 3 nhánh của vợ thứ 3 của Vương Chính Đức. Chờ cũng là người hiếm hoi trong gia đình sinh ra và lớn lên ở Sà Phìn, gắn bó với ngôi biệt thự cha ông để lại, trở thành hướng dẫn viên du lịch giới thiệu lịch sử văn hóa khu di tích dòng họ với du khách. lịch.
Mẹ Chờ vốn là một cô gái Mông nghèo ở Đồng Văn được cha lấy về làm vợ, sau đó sống trong dinh thự nhà Vương. Cả 7 anh em nhà Chờ đều sinh ra và lớn lên trong dinh thự. Tuổi thơ của Vàng Thị Chơ gắn liền với những tán rừng hoa rum, quen những con đường đá, hốc ngô, con dốc, quen mái nhà họ Vương.
Khi đó, khu di tích nhà Vương bắt đầu đón du khách đến tham quan. Có khi khách đến đúng lúc gia đình con cháu Vua Mèo đang ăn cơm tối… Bất tiện, năm 2004, chính quyền chủ trương di dời các hộ dân ra ngoài khu dinh thự, giao toàn bộ di tích cho họ. văn hóa quản lý…
Học hết lớp 12, Chờ cũng suýt lập gia đình, suýt có cuộc sống êm đềm như bao cô gái Mông khác. Năm 2007, tỉnh Hà Giang mở lớp đào tạo tại chỗ đào tạo hướng dẫn viên cho các khu du lịch trên địa bàn tỉnh. Chờ đợi để tham gia. Lúc này, cháu nói tiếng Kinh chưa thạo, còn rụt rè, rụt rè khi giao tiếp với người lạ. Nhưng, có một sự thôi thúc, dù nhỏ, từ bên trong. Chờ đợi để vượt qua những ngần ngại ấy, say sưa tìm hiểu những điều bí ẩn và mới mẻ đối với cô về lịch sử, văn hóa của dinh thự mà tuổi thơ cô gắn bó, những điều mới lạ về ông cha, tổ tiên. … mà cô ấy chưa từng biết.
Khóa học kéo dài 3 tháng. Khoảng thời gian ngắn ngủi ấy đã thay đổi hoàn toàn suy nghĩ của cô gái Mông Vàng Thị Chơ. Cô là một phần tử của dinh thự, một mắt xích trong gia đình Vương Đạt Đồng Văn. “Người Mông ở Đồng Văn, họ Vương – Vàng là một. Giấy khai sinh của tôi là Vàng nên cái tên Vàng Thị Chơ là như vậy. Tôi là cháu đời thứ tư của Vương Chính Đức. Nhánh của ông tôi cũng là nhánh duy nhất có con cháu ở Hà Giang. Hiện dòng họ có một số gia đình định cư ở nước ngoài, một số ở TP.HCM và dưới Hà Nội.”
Năm 2019, sổ đỏ dinh thự Vua Mèo đã được tỉnh Hà Giang trao cho con cháu dòng họ Vương – những người thừa kế hợp pháp và đồng sở hữu công trình. Từ 6 hộ (năm 2004), đến nay con cháu Vương Chí Sình đã phát triển lên 22 hộ ở Lũng Phìn.
Năm 2021, HTX Du lịch Khu di tích Nhà Vương được thành lập gồm 22 thành viên đại diện cho 22 dòng họ con cháu Vương ở Sà Phìn. nguyên tắc, quy chế hoạt động theo pháp nhân trước pháp luật. “Có khoảng chục thành viên tham gia sinh hoạt thường xuyên tại khu di tích. Doanh thu của hợp tác xã đến từ việc bán vé cho du khách. Hàng tháng, HTX trích một phần để trả lương cho người lao động, đóng góp nghĩa vụ với nhà nước, phần giữ lại để trùng tu, bảo tồn và giữ gìn di tích”, ông Chờ nói.
Tranh thủ lúc đón khách, Chờ kéo tôi ra khoảng sân thoáng đãng, chỉ tay về phía hai đỉnh núi đá ngay trước tòa nhà chính. “Con xem, đỉnh núi hình nhọn bên tay phải, cụ tổ nói là Quan võ, đỉnh tròn thấp hơn bên tay trái tượng trưng cho Quan Văn. Người ta thường gọi đó là đỉnh tháp Sà Phìn”.
Sau lưng tôi và Chờ, hàng cây giáng hương cổ thụ sừng sững trước cổng nhà Vua. Đã rất lâu rồi, đã rất lâu rồi, những chiếc quách hàng trăm năm tuổi vẫn chưa hề lên tiếng, cho đến tận bây giờ!
Biểu tượng xứ sở đá
Những đổi thay, đổ vỡ của họ Vương ở Đồng Văn cuối cùng đã đi vào sử sách. Nhân chứng và những gì còn hiển hiện để mọi người chiêm ngưỡng và tôn thờ, đó là những hiện vật còn tồn tại cho đến ngày nay – dinh thự của nhà vua.
Vượt ra khỏi tài sản của gia đình, vượt ra khỏi phạm vi của cao nguyên đá Sà Phìn, Lũng Phìn, di sản ấy là biểu tượng cho cả vùng Công viên địa chất toàn cầu Đồng Văn đã được thế giới công nhận. nhận ra.
Những người tinh ý khi đến cao nguyên đá có thể nhận thấy, vài năm gần đây, cơ quan quản lý văn hóa đã di chuyển những hiện vật liên quan đến đèn, thuốc phiện – những thứ gắn liền với cuộc sống của các vị chủ nhân triều đình. Nhà họ Vương (cha con Vương Chí Sình và Vương Chính Đức) hiện nay không còn trưng bày trong Vương phủ. Bộ hiện vật đó gồm một chiếc tẩu thuốc, một chiếc đèn bàn, một cây nến… – những món đồ giờ chỉ còn là vật vô tri vô giác nếu không được sử dụng. Cũng giống như đồi cây tùng – loại cây chết người tồn tại trong lòng núi, trước đây được trồng tại điểm dừng chân Quản Bạ – cửa ngõ của Cao nguyên đá Đồng Văn, nhằm mục đích cảnh báo người dân nhận biết, tránh đi, không nên đến. lẫn lộn với những cây khác…
Vậy mà cả hai thứ tôi vừa nêu đều đã bị loại bỏ. Họ cho rằng, nếu để người ta xem sẽ cổ súy cho điều xấu, người ta sẽ hái lá tự tử, hay học trò lảm nhảm với nàng tiên nâu. Tôi nghĩ đó là một suy nghĩ ngây thơ!
Dinh thự họ Vương được xây dựng vào cuối thế kỷ 19, khánh thành năm 1907. Công trình có quy mô lớn nhất thời bấy giờ và cũng là lớn nhất cho đến nay của người Mông ở Đồng Văn là do thợ Vân xây dựng. Nam, Trung Quốc chung tay với công nhân dân tộc Mông. Dinh thự giá 15 vạn đồng bạc trắng Đông Dương của vua Mèo Vương Chí Sình.
Dinh thự họ Vương nằm trọn trong thung lũng Sà Phìn, dựa lưng vào dãy núi cao, nhìn ra thung lũng rộng phía trước. Từ trên cao nhìn xuống, quần thể Dinh như nằm trên mai rùa khổng lồ. Tương truyền, vì nằm ở địa thế này nên trải qua bao cuộc chiến tranh, dinh thự vẫn trường tồn, không hề hấn một mũi tên, viên đạn, vì nằm ngoài tầm bắn của đạn pháo…
Kiến trúc của dinh thự là sự kết hợp của 3 nền văn hóa Hoa, Pháp và H’Mông nhưng văn hóa H’Mông vẫn là văn hóa chủ đạo trong dinh thự họ Vương. Tổng thể dinh thự có 4 gian ngang, 6 gian dọc, được chia thành 3 khu vực: tiền dinh, trung dinh và hậu dinh với 64 phòng nhỏ bố trí trên 2 tầng. Do dinh thự được xây dựng hoàn toàn bằng sức người, không có sự can thiệp của máy móc nên để đảm bảo độ vững chắc, những người thợ xây dựng đã sử dụng đá xanh để giúp dinh thự đứng vững vàng theo dòng thời gian lịch sử. lịch sử.
Nhớ để nguồn bài viết này:
Sa mộc buồn rủ bóng xuống nhà Vương của website thpttranhungdao.edu.vn
Chuyên mục: Phong thủy
Đặt mâm cúng tất niên cuối năm 2022 tại đây: cungtatnien.com
#mộc #buồn #rủ #bóng #xuống #nhà #Vương
Trả lời