Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của nhà văn Nguyễn Minh Châu sẽ giúp người đọc cảm thu được ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm cũng như mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Qua đó thấy được một vấn đề hết sức quan trọng của xã hội – đó chính là phải có cái nhìn đa chiều với cuộc sống thì chúng ta mới hiểu cuộc sống một cách thâm thúy. Trong bài viết sau, cùng Trường THPT Trần Hưng Đạo tìm hiểu và phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa.
Mở bài: Sau năm 1975, văn học trở về với cuộc sống thường nhật. Và Nguyễn Minh Châu cũng là một trong số những nhà văn tiên phong đổi mới. Ông khám phá nghệ thuật ở phương diện thế sự, làm cho người đọc ý thức hơn về những vấn đề phức tạp của đời sống. Từ đó, con người ý thức hơn về cuộc sống. Từ “Mảnh trăng cuối rừng” cho tới “Chiếc thuyền ngoài xa” là một quá trình thay đổi ko chỉ về quan niệm nhân sinh nhưng còn về cả về quan niệm nghệ thuật. Tình huống truyện trong Chiếc thuyền ngoài xa đã trình bày rõ quan niệm của Nguyễn Minh Châu về nghệ thuật và văn học. Cùng phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa.
Giới thiệu Nguyễn Minh Châu và tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa
Trước lúc tìm hiểu và phân tích phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, chúng ta cần nắm được những nét chính về tác giả cũng như tác phẩm.
Đôi nét về nhà văn Nguyễn Minh Châu
Nguyễn Minh Châu là nhà văn của quân đội. Ông sinh năm 1930 mất năm 1989, quê ở Thanh Hóa. Nguyễn Duy tên thật là Nguyễn Duy Nhuệ. Ông hăng say tham gia cách mệnh cùng góp sức trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ. Năm 1965, ông từng làm tiểu đội trưởng tiểu đội dân quân trực chiến tại khu vực cầu Hàm Rồng.
Năm 1966, ông tòng ngũ tham gia tranh đấu nhiều chiến trường thảm khốc nhất của cuộc kháng chiến. Sau lúc xuất ngũ, làm việc tại Tuần báo Văn nghệ thuộc Hội Nhà văn Việt Nam và là Trưởng Đại diện của báo này tại phía Nam. Ông là một trong những nhà văn tiến phong của thời kỳ đổi mới. Nguyễn Minh Châu luôn đi sâu khám phá đời sống ở phương diện thế sự.
Tìm hiểu về tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy tác phẩm mang đậm dấu ấn phong cách tự sự triết lý của ông. Truyện ngắn này được in trong tập truyện cùng tên xuất bản năm 1987. Chiếc thuyền ngoài xa là truyện ngắn tiêu biểu cho hướng tiếp cận đời sống từ góc độ thế sự của Nguyễn Minh Châu ở giai đoạn sáng tác thứ hai.
Tình huống truyện là gì? Ý nghĩa của tình huống truyện
Đối với truyện ngắn hay tùy bút, tình huống truyện chính là yếu tố then chốt, có vai trò quan trọng trong việc trình bày tư tưởng và nội dung của tác phẩm. Tình huống truyện cũng là cơ sở để tác giả xây dựng câu chuyện một cách lạ mắt cũng như thu hút sự chú ý của người đọc.
Nhìn chung tình huống truyện được phân thành ba loại cơ bản là tình huống hành động, tình huống tâm trạng và tình huống nhận thức. Nếu tình huống hành động chủ yếu nhằm tới hành động có tính bước ngoặt của nhân vật trong truyện, tình huống tâm trạng thì chủ yếu khám phá diễn biến tình cảm hay xúc cảm của nhân vật, thì tình huống nhận thức lại chủ yếu giải nghĩa phút chốc “tỉnh ngộ” trong chân lý của nhân vật. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó thuộc tình huống nhận thức.
Tình huống truyện theo Nguyễn Minh Châu chính là “Đôi lúc người ta nghĩ ra một cái tình thế xảy ra câu chuyện thật hay và thế là coi như xong một nửa. Nó là cái cớ vững chắc hết sức cụ thể và mang tính riêng ở đó tình tiết và nhân vật nương tựa vào nhau để thực hiện đắc lực tất cả ý định của tác giả”.
Đối với truyện ngắn, tình huống truyện tạo nên các sự kiện đặc trưng gây tác động mạnh mẽ tới đời sống nhân vật và ở đó quan niệm nhân sinh của tác giả hiện lên rõ nét. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy tình huống truyện là một hoàn cảnh đầy trớ trêu. Đó là tình huống nhận thức của nhân vật để dẫn tới những phút chốc tỉnh ngộ sau này của nhân vật. Tình huống truyện nằm ở hai phát hiện của nhân vật Phùng – đặc trưng ở cảnh Phùng và Đẩu gặp lại sức nữ giới ở tòa án huyện.
Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu
Có thể thấy, phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó gắn liền với hai phát hiện của người nghệ sĩ và sự “vỡ ra” của chánh án sau lúc nghe câu chuyện của người nữ giới hàng chài.
Phát hiện một – Là vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa trước nhất cần nói đến tới vẻ đẹp của con thuyền ngoài xa. Phùng là một nghệ sĩ nhiếp ảnh được phân công nhiệm vụ tới một vùng biển để chụp ảnh sẵn sàng cho bộ sưu tập năm sau. Anh đã phục kích mấy buổi sáng nhưng vẫn chưa chụp được tấm nào vừa ý. Sau gần một tuần lễ suy nghĩ, tìm kiếm, Phùng quyết định thu cảnh đánh cá vào lúc rạng đông. Và đó cũng là lúc Phùng phát hiện vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa.
Ở cự ly xa, đó là một chiếc thuyền lưới vó trong cảnh biển mờ sương. Là một người nghệ sĩ, Phùng thẩm định quang cảnh đó rất đẹp, rất quý và cũng rất hiếm gặp. “Có nhẽ suốt một đời cầm máy chưa bao giờ tôi thấy được cảnh “đắt” trời cho tương tự: trước mặt tôi là bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc thấy Phùng đang đứng trước một bức tranh tự nhiên ko chỉ mang vẻ đẹp cổ truyền nhưng đó là một vẻ đẹp ko thể gặp lại lần thứ hai. Bức tranh đó có sự hài hòa giữa đường nét, ánh sáng cho tới màu sắc. “Mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng do ánh mặt trời chiếu vào”, chỉ với vài đường nét phác họa, tác giả đã vẽ ra một quang cảnh tuyệt vời như những bức tranh cổ thi.
Ko chỉ có hình ảnh tự nhiên, trong bức tranh đó còn có sự xuất hiện của con người “Vài bóng người lớn trẻ em ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum”. Con người cũng như cảnh vật đều yên lặng, con người như cũng muốn hòa cùng cảnh vật và cũng ko muốn phá vỡ bầu ko khí yên tĩnh này. Con thuyền đang chuyển động nhưng dường như lại đứng yên trong phút chốc nó xuất hiện trước mắt Phùng.
Điều đặc trưng đó là quang cảnh đó “được nhìn qua những cái mắt lưới và tấm lưới nằm giữa hai chiếc gọng vó” như nhau “cánh một con dơi”. Các từ láy liên kết với hình ảnh so sánh đã góp phần cho thấy vẻ mơ hồn, huyền ảo, tinh khôi và sự hài hòa giữa con người và tự nhiên. Vẻ đẹp đó làm người nghệ sĩ phải rung động. Đối diện với hình ảnh “chiếc thuyền ngoài xa” với vẻ đẹp “đơn giản và toàn bích” làm cho Phùng cảm thấy “bối rối, trong trái tim như co cái gì bóp thắt vào”.
Đây là trạng thái vừa xao xuyến vừa căng thẳng tới nghẹt thở lúc lần trước nhất anh phát hiện cái đẹp quý giá tới thế. Anh liên tưởng tới câu nói “bản thân cái đẹp chính là đạo đức” và tưởng như chính bản thân mình đã vừa khám phá ra “chân lí của sự toàn thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong ngầm của tâm hồn”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc dễ dàng trông thấy với Phùng, cái đẹp hướng con người tới những trị giá đạo đức, những điều thanh cao trong sạch “chân – thiện – mỹ”. Cái đẹp đó còn có thể thanh lọc tâm hồn con người, tẩy rửa đi những lấm lem của đời sống.
Vì ý thức được vai trò của cái đẹp đối với đời sống con người, Phùng đã phấn đấu thu giữa hết lấy mọi khoảnh khắc đó để dâng tặng cho đời. Chính vì vậy, anh đã “bấm liên thanh một hồi hết một phần tư cuốn phim, thu vào chiếc Pratica” cái đẹp tuyệt đỉnh đó. Sau này, bức ảnh chiếc thuyền ngoài xa của Phùng có mặt “trong các gia đình sành nghệ thuật”.
Đây có thể được xem là một phần thưởng cao quý, một cách khẳng định tài năng của những người làm nghệ thuật đều khát khao. Qua việc Phùng phát hiện bức ảnh tuyệt bích của tự nhiên trong cảnh sương mờ đó, tác giả muốn nhấn mạnh vai trò, tính năng của nghệ thuật. Nghệ thuật phải hướng con người tới cái đẹp, “chân – thiện – mỹ” ở đời. Và người nghệ sĩ phải là người phải biết phát hiện, rung cảm và dâng tặng cái đẹp đó cho đời.
Phát hiện hai – Là thảm kịch trong gia đình người nữ giới hàng chài
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa còn trình bày ở thảm kịch của gia đình người nữ giới làng chài. Lúc tiếp cận chiếc thuyền ở cự ly gần, Phùng lại phát xuất hiện thêm bao điều. Đó là những xấu xí trong cuộc sống của một gia đình ngư gia. Chưa kịp ngắm nhìn tuyệt tác tự nhiên thì bỗng chốc “chiếc thuyền đăm thẳng vào chỗ Phùng đang đứng”. Từ trên thuyền bước xuống một người đàn ông và một người nữ giới.
Hai nhân vật này đều có vẻ ngoài hoàn toàn đối lập với quang cảnh nên thơ. Người nữ giới “trạc ngoài bốn mươi”, thân hình “cao lớn với những đường nét thô kệch”. Còn khuôn mặt người nữ giới thì rỗ mặt, “tái ngắt” và “mỏi mệt sau một đêm thức trắng kéo lưới”. Còn người đàn ông thì xuất hiện với “mái tóc tổ quạ”, “chân đi chữ bát”, “hai con mắt đầy vẻ độc dữ”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy trong tác phẩm ko chỉ xuất hiện những con người với vẻ ngoài xấu xí, thô kệch, nhưng đó còn là một cảnh bạo hành vi phạm đạo đức, sự xáo trộn luân thường đạo lý trong chính gia đình đó. Đôi vợ chồng đi về phía bãi xe tăng. Người đàn ông “trút cơn giận như lửa cháy bằng cách dùng chiếc thắt lưng quật túi bụi vào lưng người nữ giới”. Lão vừa đánh vừa nguyền rủa bằng một giọng rên rỉ “mày chết … cho ông nhờ”.
Nhưng thằng Phác – con của gia đình hàng chài, đã tìm tới kịp lúc để chở che cho mẹ mình. “Nó giằng được chiếc thắt lưng” rồi quật vào khuôn ngực của ba nó. Thế nhưng, lão đàn ông giáng cho nó hai cái tát rồi bỏ đi về phía chiếc thuyền. Thế nhưng, ko chỉ cảnh bạo hành đó khiến Phùng bất thần nhưng còn chính là sự nhẫn nhục, cam chịu tới mức nhu nhược của người nữ giới lúc bị đánh.
Trước những trận đòn roi của chồng, chị “ko hề kêu một tiếng, ko chống trả, cũng ko tìm cách chạy trốn”. Hay chứng kiến cảnh thằng Phác đánh cha và bị cha đánh, chị chỉ có thể “ôm chầm lấy nó rồi lại buông ra, chắp tay vái lấy vái để, rồi lại ôm chầm lấy”. Trước bức tranh hiện thực cuộc sống trần truồng đó xuất hiện, Phùng đã phải trải qua biết bao thái cực không giống nhau của xúc cảm.
Nếu đứng trước chiếc thuyền ngoài xa Phùng cảm thấy rung động và thăng hoa trước cái đẹp, thì giờ đây chứng kiến chiếc thuyền ngoài xa đó ở cự ly gần Phùng lại chỉ có thể “ngạc nhiên tới mức (…) há mồm ra nhưng nhìn”. Rồi sau đó, anh liền vội “vứt chiếc máy ảnh xuống đất, chạy nhào tới”. Anh ngạc nhiên bởi sự thực quá trớ trêu, nghiệt ngã.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc trông thấy nếu chiếc thuyền ở ngoài xa là biểu tượng của vẻ đẹp toàn thiện toàn bích hướng con người tới những gái trị đạo đức, thì giờ đây chiếc thuyền – nhìn từ cự ly gần lại trở thành hiện thân của sự nghèo nàn, bạo hành, là sự thay đổi vị trí xáo trộn luân thường đạo lý – chồng đánh vợ, con đánh cha.
Hành động “vứt chiếc máy ảnh” của Phùng như nói lên anh ko cần giữ lại bức ảnh cảnh đắt trời cho này nhưng trong phút chốc này chuyện quan trọng nhất đối với Phùng chính là cứu người nữ giới. Chiếc thuyền tuyệt đẹp trong biển trời mờ sương bỗng chốc là những trái chiều trớ trêu tới mức gần như Phùng ko tin vào điều mình vừa tận mắt chứng kiến. Đẹp và xấu, thiện và ác, giữa tâm hồn trong ngần và những dằn vặt đớn đau, tất cả hòa lẫn vào nhau trong cùng một quang cảnh.
Đặt Phùng trong tình huống trớ trêu đó, nhà văn muốn đặt ra mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Nghệ thuật phải vì cuộc sống, người nghệ sĩ phải biết đấu tranh nhìn nhận đúng mực về sự vật, hiện tượng. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn ko được cực đoan, phiến diện một chiều nhưng phải có cái nhìn xa và gần, từ bên ngoài tới bên trong thì mới có thể thẩm định đúng thực chất của sự vật hiện tượng.
Câu chuyện người nữ giới hàng chài kể ở tòa án huyện
Kế bên vẻ đẹp ẩn sâu của con thuyền ngoài xa cùng với thảm kịch gia đình của người đàn hàng chai thì tình huống truyện của tác phẩm còn trình bày ở câu chuyện người nữ giới hàng chài kể ở tòa án huyện. Ấn tượng lúc đầu của Phùng về người nữ giới là sự xấu xí, nghèo khổ, cam chịu nhẫn nhục tới đáng thương. Lần đầu, Phùng gặp người nữ giới ở bãi xe tăng. Đó là người nữ giới xấu xí thô kệch nhưng quan trọng hơn đó là sự cam chịu lúc bị chồng đánh bà ko hề kêu la hay chống trả. Lần thứ hai, Phùng gặp người nữ giới đó cũng chính tại nơi chỗ cũ và cũng trong hoàn cảnh cũ – tự nguyện rút vào bãi xe tăng cho chồng đánh. Lần thứ ba, gặp lại nhưng trong một hoàn cảnh khác – tòa án huyện.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy vì cứu người nữ giới bị bạo hành nên Phùng bị thương và được đưa vào trạm xá bệnh viện. Tại đây, anh tình cờ gặp người nữ giới tới tòa án huyện. Bà tới đây theo lời mời của chánh án Đẩu để bàn về công việc gia đình. Sau bức màn, Phùng yên lặng lắng tai chị một cách tỉ mỉ. Lúc mới tới, chị “sợ sệt, bối rối” rồi “tìm tới một góc tường để ngồi”, đôi mắt chị lúc ngước lên nhìn Đẩu lúc thì khúm núm hướng nhìn xuống đất.
Nhưng lúc nghe Đẩu nói về việc ly hôn, chị lại “chắp tay lạy vái lia lịa” và van xin “Con lạy quý tòa (…), quý tòa bắt tội con cũng được, bỏ tù con cũng được, đừng bắt con bỏ nó”. Qua ba lần gặp mặt, Phùng vẫn mang ấn tượng về người nữ giới vẫn ko đổi – một người nữ giới thât học, thô kệch. Những lời van xin của chị trước Đẩu làm Phùng cảm thấy “gian phòng ngủ lồng lộn gió biển như bị hút hết ko khí, trở thành ngột ngạt”, ko chịu nổi anh liền vén màn bước ra.
Lúc thấy Phùng, người nữ giới cứ ngỡ anh là nhân chứng cho việc bà bị chồng đánh đập – là chứng cớ để Đẩu bắt chị ly hôn. Nhưng sau lúc thấy Phùng và Đẩu ko còn ép buộc người nữ giới ly hôn nữa, bà liền thổ lộ câu chuyện đời mình. Qua câu chuyện của người nữ giới, Phùng hiểu vì tình thương con nhưng chị ko muốn ly hôn, chấp nhận bị đánh đập và hành tội để nuôi con lớn khôn. “Ông trời sinh ra người nữ giới là để đẻ con, rồi nuôi con cho tới lúc lớn khôn (…) Nữ giới ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ ko thể sống cho mình”.
Trong quá trình phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc thấy rằng bà hiểu rõ với nghề đi biển này cần một người đàn ông trụ cột “Chưa bao giờ các chú biết như thế nào là nỗi vất vả của người nữ giới trên chiếc thuyền ko có đàn ông.”, “nữ giới hàng chài chúng tôi cần thiết người đàn ông chèo lái phong ba.. để cùng làm ăn nuôi nấng đặng một xấp con”. Phùng hiểu chính vì tình thương con, trách nhiệm của một người mẹ nhưng chị sẵn sàng bỏ qua hết tất cả. Người nữ giới ko chỉ thương con nhưng còn là một người phụ nữ thấu hiểu bao dung và hết sức vị tha.
Nếu ko nghe câu chuyện của người nữ giới, người nào sẽ biết được đằng sau vẻ cộc tính có phần hung bạo của người đàn ông là một người từng “cục tính nhưng hiền lành”, chấp nhận mọi lầm lỡ trẻ tuổi của người nữ giới. Người nữ giới cũng biết, cũng hiểu vì sao người đàn ông lại đánh mình. Vì đó chính là cách ông xả stress nỗi uất ức, bức bách “bất kể lúc nào thấy khổ là lão xách tôi ra đánh”.
Người nữ giới tự nhận tất cả mọi tội vạ về mình “cái lỗi chính là đám nữ giới ở thuyền đẻ nhiều quá, nhưng thuyền lại chật”. Điều hạnh phúc của người nữ giới cũng rất bình dị. Người nữ giới nói về những lần vui vẻ hiếm hoi của gia đình mình “Ở trên thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống hòa thuận, vui vẻ”, “vui nhất là ngồi nhìn đàn con chúng tôi được ăn no”.
Nói về những điều đó “mặt chị ửng sáng lên như một nụ cười”. Đây cũng chính là động lực giúp bà vượt qua mọi khó khăn. Từ câu chuyện đó, Phùng chợt trông thấy, người nữ giới tuy vẻ bên ngoài thô lỗ, quê mùa nhưng sâu bên trong là một người thâm thúy hiểu lẽ đời, giàu tình mến thương cũng như sự hy sinh.
Lúc phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn tiếp tục đặt nhân vật Phùng vào một tình huống đầy nghịch lý. Đó là phát hiện người nữ giới hàng chài với những tranh chấp giữ dáng vẻ thái độ bên ngoài và tâm hồn bên trong. Từ đó, Nguyễn Minh Châu đã đặt ra vấn đề về cách nhìn nhận và thẩm định con người. Con người vốn ko hề đơn giản nhưng vô cùng phức tạp. Người nghệ sĩ cần phải biết lắng tai hòa nhập vào đời sống.
Nhận xét tác phẩm lúc phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn Nguyễn Minh Châu đã xây dựng một tình huống truyện cuốn hút và lạ mắt. Phía sau bức ảnh tuyệt đẹp là những đớn đau, ngang trái trong gia đình người nữ giới. Phía sau vẻ ngoài xấu xí là một vẻ đẹp tâm hồn bị khuất lấp của người nữ giới. Từ tình huống đó nhưng tính cách của các nhân vật và chủ đề tư tưởng của tác phẩm được trình bày. Nhân vật Phùng cũng chính là hóa thân của tác giả. Một góc nhìn tinh tế, khách quan đầy khám phá của nhà văn và cũng là một trái tim cháy bỏng vì cuộc đời.
Tình huống truyện trong Chiếc thuyền ngoài xa thuộc tình huống nhận thức, mang tính khám phá, phát hiện về sự thực đời sống – Đây cũng là đặc điểm chính của tình huống nhận thức. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó đã nhấn mạnh mối quan hệ gắn bó giữa nghệ thuật và cuộc sống. Qua đó, nhà văn nhắn gửi tới mọi người cần phải hòa mình vào cuộc sống và có cái nhìn đa chiều để có thể khám phá ra những vẻ đẹp khuất lấp của cuộc sống và có thể nhìn thẳng vào đúng thực chất vấn đề.
Kết bài: Tương tự thông qua tình huống truyện trong tác phẩm chiếc thuyền ngoài xa, nhà văn Nguyễn Minh Châu đã trình bày rất nhiều thông điệp có ý nghĩa thâm thúy về cuộc sống và nghệ thuật. Chúng ta ko thể đơn giản hay sơ lược lúc nhìn nhận thẩm định về một hiện tượng sự vật nhưng cần có cái nhìn đa diện đa chiều. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa cũng giúp người đọc cảm thu được ý nghĩa nhân văn của tác phẩm cùng phong cách nghệ thuật của nhà văn.
Xem thêm >>> Phân tích nhân vật người nữ giới làng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa
Xem thêm >>> Phân tích nhân vật Phùng trong Chiếc thuyền ngoài xa – Ngữ Văn 12
Xem thêm >>> Vợ nhặt và Chiếc thuyền ngoài xa – So sánh cụ thể dòng nước mắt
Dàn ý phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
Mở bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Giới thiệu tác giả Nguyễn Minh Châu cùng tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.
- Nêu vai trò của tình huống truyện trong truyện ngắn.
Thân bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Tình huống truyện qua vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa.
- Tình huống truyện qua thảm kịch trong gia đình người nữ giới hàng chài.
- Tình huống truyện qua câu chuyện người nữ giới hàng chài kể ở tòa án huyện.
Kết bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Khẳng định lại tác dụng và ý nghĩa của tình huống truyện nói chung cũng như với truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa nói riêng.
Có thể thấy rằng sự thành công của một truyện ngắn hay tùy bút phần lớn do nghệ thuật tạo ra tình huống truyện của nhà văn. Sự thành công trong “Chiếc thuyền ngoài xa” cũng ko nằm ngoài điều đó. Kỳ vọng bài viết trên đây về chủ đề phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa đã hữu ích với bạn trong quá trình học tập. Chúc bạn luôn học tốt!
Xem thêm nhiều bài viết hay về Hỏi Đáp Văn Học
Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của nhà văn Nguyễn Minh Châu sẽ giúp người đọc cảm thu được ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm cũng như mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Qua đó thấy được một vấn đề hết sức quan trọng của xã hội – đó chính là phải có cái nhìn đa chiều với cuộc sống thì chúng ta mới hiểu cuộc sống một cách thâm thúy. Trong bài viết sau, cùng Trường THPT Trần Hưng Đạo tìm hiểu và phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa.
Mở bài: Sau năm 1975, văn học trở về với cuộc sống thường nhật. Và Nguyễn Minh Châu cũng là một trong số những nhà văn tiên phong đổi mới. Ông khám phá nghệ thuật ở phương diện thế sự, làm cho người đọc ý thức hơn về những vấn đề phức tạp của đời sống. Từ đó, con người ý thức hơn về cuộc sống. Từ “Mảnh trăng cuối rừng” cho tới “Chiếc thuyền ngoài xa” là một quá trình thay đổi ko chỉ về quan niệm nhân sinh nhưng còn về cả về quan niệm nghệ thuật. Tình huống truyện trong Chiếc thuyền ngoài xa đã trình bày rõ quan niệm của Nguyễn Minh Châu về nghệ thuật và văn học. Cùng phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa.
Giới thiệu Nguyễn Minh Châu và tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa
Trước lúc tìm hiểu và phân tích phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, chúng ta cần nắm được những nét chính về tác giả cũng như tác phẩm.
Đôi nét về nhà văn Nguyễn Minh Châu
Nguyễn Minh Châu là nhà văn của quân đội. Ông sinh năm 1930 mất năm 1989, quê ở Thanh Hóa. Nguyễn Duy tên thật là Nguyễn Duy Nhuệ. Ông hăng say tham gia cách mệnh cùng góp sức trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ. Năm 1965, ông từng làm tiểu đội trưởng tiểu đội dân quân trực chiến tại khu vực cầu Hàm Rồng.
Năm 1966, ông tòng ngũ tham gia tranh đấu nhiều chiến trường thảm khốc nhất của cuộc kháng chiến. Sau lúc xuất ngũ, làm việc tại Tuần báo Văn nghệ thuộc Hội Nhà văn Việt Nam và là Trưởng Đại diện của báo này tại phía Nam. Ông là một trong những nhà văn tiến phong của thời kỳ đổi mới. Nguyễn Minh Châu luôn đi sâu khám phá đời sống ở phương diện thế sự.
Tìm hiểu về tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy tác phẩm mang đậm dấu ấn phong cách tự sự triết lý của ông. Truyện ngắn này được in trong tập truyện cùng tên xuất bản năm 1987. Chiếc thuyền ngoài xa là truyện ngắn tiêu biểu cho hướng tiếp cận đời sống từ góc độ thế sự của Nguyễn Minh Châu ở giai đoạn sáng tác thứ hai.
Tình huống truyện là gì? Ý nghĩa của tình huống truyện
Đối với truyện ngắn hay tùy bút, tình huống truyện chính là yếu tố then chốt, có vai trò quan trọng trong việc trình bày tư tưởng và nội dung của tác phẩm. Tình huống truyện cũng là cơ sở để tác giả xây dựng câu chuyện một cách lạ mắt cũng như thu hút sự chú ý của người đọc.
Nhìn chung tình huống truyện được phân thành ba loại cơ bản là tình huống hành động, tình huống tâm trạng và tình huống nhận thức. Nếu tình huống hành động chủ yếu nhằm tới hành động có tính bước ngoặt của nhân vật trong truyện, tình huống tâm trạng thì chủ yếu khám phá diễn biến tình cảm hay xúc cảm của nhân vật, thì tình huống nhận thức lại chủ yếu giải nghĩa phút chốc “tỉnh ngộ” trong chân lý của nhân vật. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó thuộc tình huống nhận thức.
Tình huống truyện theo Nguyễn Minh Châu chính là “Đôi lúc người ta nghĩ ra một cái tình thế xảy ra câu chuyện thật hay và thế là coi như xong một nửa. Nó là cái cớ vững chắc hết sức cụ thể và mang tính riêng ở đó tình tiết và nhân vật nương tựa vào nhau để thực hiện đắc lực tất cả ý định của tác giả”.
Đối với truyện ngắn, tình huống truyện tạo nên các sự kiện đặc trưng gây tác động mạnh mẽ tới đời sống nhân vật và ở đó quan niệm nhân sinh của tác giả hiện lên rõ nét. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy tình huống truyện là một hoàn cảnh đầy trớ trêu. Đó là tình huống nhận thức của nhân vật để dẫn tới những phút chốc tỉnh ngộ sau này của nhân vật. Tình huống truyện nằm ở hai phát hiện của nhân vật Phùng – đặc trưng ở cảnh Phùng và Đẩu gặp lại sức nữ giới ở tòa án huyện.
Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu
Có thể thấy, phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó gắn liền với hai phát hiện của người nghệ sĩ và sự “vỡ ra” của chánh án sau lúc nghe câu chuyện của người nữ giới hàng chài.
Phát hiện một – Là vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa trước nhất cần nói đến tới vẻ đẹp của con thuyền ngoài xa. Phùng là một nghệ sĩ nhiếp ảnh được phân công nhiệm vụ tới một vùng biển để chụp ảnh sẵn sàng cho bộ sưu tập năm sau. Anh đã phục kích mấy buổi sáng nhưng vẫn chưa chụp được tấm nào vừa ý. Sau gần một tuần lễ suy nghĩ, tìm kiếm, Phùng quyết định thu cảnh đánh cá vào lúc rạng đông. Và đó cũng là lúc Phùng phát hiện vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa.
Ở cự ly xa, đó là một chiếc thuyền lưới vó trong cảnh biển mờ sương. Là một người nghệ sĩ, Phùng thẩm định quang cảnh đó rất đẹp, rất quý và cũng rất hiếm gặp. “Có nhẽ suốt một đời cầm máy chưa bao giờ tôi thấy được cảnh “đắt” trời cho tương tự: trước mặt tôi là bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc thấy Phùng đang đứng trước một bức tranh tự nhiên ko chỉ mang vẻ đẹp cổ truyền nhưng đó là một vẻ đẹp ko thể gặp lại lần thứ hai. Bức tranh đó có sự hài hòa giữa đường nét, ánh sáng cho tới màu sắc. “Mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng do ánh mặt trời chiếu vào”, chỉ với vài đường nét phác họa, tác giả đã vẽ ra một quang cảnh tuyệt vời như những bức tranh cổ thi.
Ko chỉ có hình ảnh tự nhiên, trong bức tranh đó còn có sự xuất hiện của con người “Vài bóng người lớn trẻ em ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum”. Con người cũng như cảnh vật đều yên lặng, con người như cũng muốn hòa cùng cảnh vật và cũng ko muốn phá vỡ bầu ko khí yên tĩnh này. Con thuyền đang chuyển động nhưng dường như lại đứng yên trong phút chốc nó xuất hiện trước mắt Phùng.
Điều đặc trưng đó là quang cảnh đó “được nhìn qua những cái mắt lưới và tấm lưới nằm giữa hai chiếc gọng vó” như nhau “cánh một con dơi”. Các từ láy liên kết với hình ảnh so sánh đã góp phần cho thấy vẻ mơ hồn, huyền ảo, tinh khôi và sự hài hòa giữa con người và tự nhiên. Vẻ đẹp đó làm người nghệ sĩ phải rung động. Đối diện với hình ảnh “chiếc thuyền ngoài xa” với vẻ đẹp “đơn giản và toàn bích” làm cho Phùng cảm thấy “bối rối, trong trái tim như co cái gì bóp thắt vào”.
Đây là trạng thái vừa xao xuyến vừa căng thẳng tới nghẹt thở lúc lần trước nhất anh phát hiện cái đẹp quý giá tới thế. Anh liên tưởng tới câu nói “bản thân cái đẹp chính là đạo đức” và tưởng như chính bản thân mình đã vừa khám phá ra “chân lí của sự toàn thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong ngầm của tâm hồn”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc dễ dàng trông thấy với Phùng, cái đẹp hướng con người tới những trị giá đạo đức, những điều thanh cao trong sạch “chân – thiện – mỹ”. Cái đẹp đó còn có thể thanh lọc tâm hồn con người, tẩy rửa đi những lấm lem của đời sống.
Vì ý thức được vai trò của cái đẹp đối với đời sống con người, Phùng đã phấn đấu thu giữa hết lấy mọi khoảnh khắc đó để dâng tặng cho đời. Chính vì vậy, anh đã “bấm liên thanh một hồi hết một phần tư cuốn phim, thu vào chiếc Pratica” cái đẹp tuyệt đỉnh đó. Sau này, bức ảnh chiếc thuyền ngoài xa của Phùng có mặt “trong các gia đình sành nghệ thuật”.
Đây có thể được xem là một phần thưởng cao quý, một cách khẳng định tài năng của những người làm nghệ thuật đều khát khao. Qua việc Phùng phát hiện bức ảnh tuyệt bích của tự nhiên trong cảnh sương mờ đó, tác giả muốn nhấn mạnh vai trò, tính năng của nghệ thuật. Nghệ thuật phải hướng con người tới cái đẹp, “chân – thiện – mỹ” ở đời. Và người nghệ sĩ phải là người phải biết phát hiện, rung cảm và dâng tặng cái đẹp đó cho đời.
Phát hiện hai – Là thảm kịch trong gia đình người nữ giới hàng chài
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa còn trình bày ở thảm kịch của gia đình người nữ giới làng chài. Lúc tiếp cận chiếc thuyền ở cự ly gần, Phùng lại phát xuất hiện thêm bao điều. Đó là những xấu xí trong cuộc sống của một gia đình ngư gia. Chưa kịp ngắm nhìn tuyệt tác tự nhiên thì bỗng chốc “chiếc thuyền đăm thẳng vào chỗ Phùng đang đứng”. Từ trên thuyền bước xuống một người đàn ông và một người nữ giới.
Hai nhân vật này đều có vẻ ngoài hoàn toàn đối lập với quang cảnh nên thơ. Người nữ giới “trạc ngoài bốn mươi”, thân hình “cao lớn với những đường nét thô kệch”. Còn khuôn mặt người nữ giới thì rỗ mặt, “tái ngắt” và “mỏi mệt sau một đêm thức trắng kéo lưới”. Còn người đàn ông thì xuất hiện với “mái tóc tổ quạ”, “chân đi chữ bát”, “hai con mắt đầy vẻ độc dữ”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy trong tác phẩm ko chỉ xuất hiện những con người với vẻ ngoài xấu xí, thô kệch, nhưng đó còn là một cảnh bạo hành vi phạm đạo đức, sự xáo trộn luân thường đạo lý trong chính gia đình đó. Đôi vợ chồng đi về phía bãi xe tăng. Người đàn ông “trút cơn giận như lửa cháy bằng cách dùng chiếc thắt lưng quật túi bụi vào lưng người nữ giới”. Lão vừa đánh vừa nguyền rủa bằng một giọng rên rỉ “mày chết … cho ông nhờ”.
Nhưng thằng Phác – con của gia đình hàng chài, đã tìm tới kịp lúc để chở che cho mẹ mình. “Nó giằng được chiếc thắt lưng” rồi quật vào khuôn ngực của ba nó. Thế nhưng, lão đàn ông giáng cho nó hai cái tát rồi bỏ đi về phía chiếc thuyền. Thế nhưng, ko chỉ cảnh bạo hành đó khiến Phùng bất thần nhưng còn chính là sự nhẫn nhục, cam chịu tới mức nhu nhược của người nữ giới lúc bị đánh.
Trước những trận đòn roi của chồng, chị “ko hề kêu một tiếng, ko chống trả, cũng ko tìm cách chạy trốn”. Hay chứng kiến cảnh thằng Phác đánh cha và bị cha đánh, chị chỉ có thể “ôm chầm lấy nó rồi lại buông ra, chắp tay vái lấy vái để, rồi lại ôm chầm lấy”. Trước bức tranh hiện thực cuộc sống trần truồng đó xuất hiện, Phùng đã phải trải qua biết bao thái cực không giống nhau của xúc cảm.
Nếu đứng trước chiếc thuyền ngoài xa Phùng cảm thấy rung động và thăng hoa trước cái đẹp, thì giờ đây chứng kiến chiếc thuyền ngoài xa đó ở cự ly gần Phùng lại chỉ có thể “ngạc nhiên tới mức (…) há mồm ra nhưng nhìn”. Rồi sau đó, anh liền vội “vứt chiếc máy ảnh xuống đất, chạy nhào tới”. Anh ngạc nhiên bởi sự thực quá trớ trêu, nghiệt ngã.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc trông thấy nếu chiếc thuyền ở ngoài xa là biểu tượng của vẻ đẹp toàn thiện toàn bích hướng con người tới những gái trị đạo đức, thì giờ đây chiếc thuyền – nhìn từ cự ly gần lại trở thành hiện thân của sự nghèo nàn, bạo hành, là sự thay đổi vị trí xáo trộn luân thường đạo lý – chồng đánh vợ, con đánh cha.
Hành động “vứt chiếc máy ảnh” của Phùng như nói lên anh ko cần giữ lại bức ảnh cảnh đắt trời cho này nhưng trong phút chốc này chuyện quan trọng nhất đối với Phùng chính là cứu người nữ giới. Chiếc thuyền tuyệt đẹp trong biển trời mờ sương bỗng chốc là những trái chiều trớ trêu tới mức gần như Phùng ko tin vào điều mình vừa tận mắt chứng kiến. Đẹp và xấu, thiện và ác, giữa tâm hồn trong ngần và những dằn vặt đớn đau, tất cả hòa lẫn vào nhau trong cùng một quang cảnh.
Đặt Phùng trong tình huống trớ trêu đó, nhà văn muốn đặt ra mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Nghệ thuật phải vì cuộc sống, người nghệ sĩ phải biết đấu tranh nhìn nhận đúng mực về sự vật, hiện tượng. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn ko được cực đoan, phiến diện một chiều nhưng phải có cái nhìn xa và gần, từ bên ngoài tới bên trong thì mới có thể thẩm định đúng thực chất của sự vật hiện tượng.
Câu chuyện người nữ giới hàng chài kể ở tòa án huyện
Kế bên vẻ đẹp ẩn sâu của con thuyền ngoài xa cùng với thảm kịch gia đình của người đàn hàng chai thì tình huống truyện của tác phẩm còn trình bày ở câu chuyện người nữ giới hàng chài kể ở tòa án huyện. Ấn tượng lúc đầu của Phùng về người nữ giới là sự xấu xí, nghèo khổ, cam chịu nhẫn nhục tới đáng thương. Lần đầu, Phùng gặp người nữ giới ở bãi xe tăng. Đó là người nữ giới xấu xí thô kệch nhưng quan trọng hơn đó là sự cam chịu lúc bị chồng đánh bà ko hề kêu la hay chống trả. Lần thứ hai, Phùng gặp người nữ giới đó cũng chính tại nơi chỗ cũ và cũng trong hoàn cảnh cũ – tự nguyện rút vào bãi xe tăng cho chồng đánh. Lần thứ ba, gặp lại nhưng trong một hoàn cảnh khác – tòa án huyện.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy vì cứu người nữ giới bị bạo hành nên Phùng bị thương và được đưa vào trạm xá bệnh viện. Tại đây, anh tình cờ gặp người nữ giới tới tòa án huyện. Bà tới đây theo lời mời của chánh án Đẩu để bàn về công việc gia đình. Sau bức màn, Phùng yên lặng lắng tai chị một cách tỉ mỉ. Lúc mới tới, chị “sợ sệt, bối rối” rồi “tìm tới một góc tường để ngồi”, đôi mắt chị lúc ngước lên nhìn Đẩu lúc thì khúm núm hướng nhìn xuống đất.
Nhưng lúc nghe Đẩu nói về việc ly hôn, chị lại “chắp tay lạy vái lia lịa” và van xin “Con lạy quý tòa (…), quý tòa bắt tội con cũng được, bỏ tù con cũng được, đừng bắt con bỏ nó”. Qua ba lần gặp mặt, Phùng vẫn mang ấn tượng về người nữ giới vẫn ko đổi – một người nữ giới thât học, thô kệch. Những lời van xin của chị trước Đẩu làm Phùng cảm thấy “gian phòng ngủ lồng lộn gió biển như bị hút hết ko khí, trở thành ngột ngạt”, ko chịu nổi anh liền vén màn bước ra.
Lúc thấy Phùng, người nữ giới cứ ngỡ anh là nhân chứng cho việc bà bị chồng đánh đập – là chứng cớ để Đẩu bắt chị ly hôn. Nhưng sau lúc thấy Phùng và Đẩu ko còn ép buộc người nữ giới ly hôn nữa, bà liền thổ lộ câu chuyện đời mình. Qua câu chuyện của người nữ giới, Phùng hiểu vì tình thương con nhưng chị ko muốn ly hôn, chấp nhận bị đánh đập và hành tội để nuôi con lớn khôn. “Ông trời sinh ra người nữ giới là để đẻ con, rồi nuôi con cho tới lúc lớn khôn (…) Nữ giới ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ ko thể sống cho mình”.
Trong quá trình phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc thấy rằng bà hiểu rõ với nghề đi biển này cần một người đàn ông trụ cột “Chưa bao giờ các chú biết như thế nào là nỗi vất vả của người nữ giới trên chiếc thuyền ko có đàn ông.”, “nữ giới hàng chài chúng tôi cần thiết người đàn ông chèo lái phong ba.. để cùng làm ăn nuôi nấng đặng một xấp con”. Phùng hiểu chính vì tình thương con, trách nhiệm của một người mẹ nhưng chị sẵn sàng bỏ qua hết tất cả. Người nữ giới ko chỉ thương con nhưng còn là một người phụ nữ thấu hiểu bao dung và hết sức vị tha.
Nếu ko nghe câu chuyện của người nữ giới, người nào sẽ biết được đằng sau vẻ cộc tính có phần hung bạo của người đàn ông là một người từng “cục tính nhưng hiền lành”, chấp nhận mọi lầm lỡ trẻ tuổi của người nữ giới. Người nữ giới cũng biết, cũng hiểu vì sao người đàn ông lại đánh mình. Vì đó chính là cách ông xả stress nỗi uất ức, bức bách “bất kể lúc nào thấy khổ là lão xách tôi ra đánh”.
Người nữ giới tự nhận tất cả mọi tội vạ về mình “cái lỗi chính là đám nữ giới ở thuyền đẻ nhiều quá, nhưng thuyền lại chật”. Điều hạnh phúc của người nữ giới cũng rất bình dị. Người nữ giới nói về những lần vui vẻ hiếm hoi của gia đình mình “Ở trên thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống hòa thuận, vui vẻ”, “vui nhất là ngồi nhìn đàn con chúng tôi được ăn no”.
Nói về những điều đó “mặt chị ửng sáng lên như một nụ cười”. Đây cũng chính là động lực giúp bà vượt qua mọi khó khăn. Từ câu chuyện đó, Phùng chợt trông thấy, người nữ giới tuy vẻ bên ngoài thô lỗ, quê mùa nhưng sâu bên trong là một người thâm thúy hiểu lẽ đời, giàu tình mến thương cũng như sự hy sinh.
Lúc phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn tiếp tục đặt nhân vật Phùng vào một tình huống đầy nghịch lý. Đó là phát hiện người nữ giới hàng chài với những tranh chấp giữ dáng vẻ thái độ bên ngoài và tâm hồn bên trong. Từ đó, Nguyễn Minh Châu đã đặt ra vấn đề về cách nhìn nhận và thẩm định con người. Con người vốn ko hề đơn giản nhưng vô cùng phức tạp. Người nghệ sĩ cần phải biết lắng tai hòa nhập vào đời sống.
Nhận xét tác phẩm lúc phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn Nguyễn Minh Châu đã xây dựng một tình huống truyện cuốn hút và lạ mắt. Phía sau bức ảnh tuyệt đẹp là những đớn đau, ngang trái trong gia đình người nữ giới. Phía sau vẻ ngoài xấu xí là một vẻ đẹp tâm hồn bị khuất lấp của người nữ giới. Từ tình huống đó nhưng tính cách của các nhân vật và chủ đề tư tưởng của tác phẩm được trình bày. Nhân vật Phùng cũng chính là hóa thân của tác giả. Một góc nhìn tinh tế, khách quan đầy khám phá của nhà văn và cũng là một trái tim cháy bỏng vì cuộc đời.
Tình huống truyện trong Chiếc thuyền ngoài xa thuộc tình huống nhận thức, mang tính khám phá, phát hiện về sự thực đời sống – Đây cũng là đặc điểm chính của tình huống nhận thức. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó đã nhấn mạnh mối quan hệ gắn bó giữa nghệ thuật và cuộc sống. Qua đó, nhà văn nhắn gửi tới mọi người cần phải hòa mình vào cuộc sống và có cái nhìn đa chiều để có thể khám phá ra những vẻ đẹp khuất lấp của cuộc sống và có thể nhìn thẳng vào đúng thực chất vấn đề.
Kết bài: Tương tự thông qua tình huống truyện trong tác phẩm chiếc thuyền ngoài xa, nhà văn Nguyễn Minh Châu đã trình bày rất nhiều thông điệp có ý nghĩa thâm thúy về cuộc sống và nghệ thuật. Chúng ta ko thể đơn giản hay sơ lược lúc nhìn nhận thẩm định về một hiện tượng sự vật nhưng cần có cái nhìn đa diện đa chiều. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa cũng giúp người đọc cảm thu được ý nghĩa nhân văn của tác phẩm cùng phong cách nghệ thuật của nhà văn.
Xem thêm >>> Phân tích nhân vật người nữ giới làng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa
Xem thêm >>> Phân tích nhân vật Phùng trong Chiếc thuyền ngoài xa – Ngữ Văn 12
Xem thêm >>> Vợ nhặt và Chiếc thuyền ngoài xa – So sánh cụ thể dòng nước mắt
Dàn ý phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
Mở bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Giới thiệu tác giả Nguyễn Minh Châu cùng tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.
- Nêu vai trò của tình huống truyện trong truyện ngắn.
Thân bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Tình huống truyện qua vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa.
- Tình huống truyện qua thảm kịch trong gia đình người nữ giới hàng chài.
- Tình huống truyện qua câu chuyện người nữ giới hàng chài kể ở tòa án huyện.
Kết bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Khẳng định lại tác dụng và ý nghĩa của tình huống truyện nói chung cũng như với truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa nói riêng.
Có thể thấy rằng sự thành công của một truyện ngắn hay tùy bút phần lớn do nghệ thuật tạo ra tình huống truyện của nhà văn. Sự thành công trong “Chiếc thuyền ngoài xa” cũng ko nằm ngoài điều đó. Kỳ vọng bài viết trên đây về chủ đề phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa đã hữu ích với bạn trong quá trình học tập. Chúc bạn luôn học tốt!
[toggle title=”xem thêm thông tin chi tiết về Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu” state=”close”]
Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu
Hình Ảnh về: Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu
Video về: Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu
Wiki về Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu
Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu -
Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của nhà văn Nguyễn Minh Châu sẽ giúp người đọc cảm thu được ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm cũng như mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Qua đó thấy được một vấn đề hết sức quan trọng của xã hội – đó chính là phải có cái nhìn đa chiều với cuộc sống thì chúng ta mới hiểu cuộc sống một cách thâm thúy. Trong bài viết sau, cùng Trường THPT Trần Hưng Đạo tìm hiểu và phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa.
Mở bài: Sau năm 1975, văn học trở về với cuộc sống thường nhật. Và Nguyễn Minh Châu cũng là một trong số những nhà văn tiên phong đổi mới. Ông khám phá nghệ thuật ở phương diện thế sự, làm cho người đọc ý thức hơn về những vấn đề phức tạp của đời sống. Từ đó, con người ý thức hơn về cuộc sống. Từ “Mảnh trăng cuối rừng” cho tới “Chiếc thuyền ngoài xa” là một quá trình thay đổi ko chỉ về quan niệm nhân sinh nhưng còn về cả về quan niệm nghệ thuật. Tình huống truyện trong Chiếc thuyền ngoài xa đã trình bày rõ quan niệm của Nguyễn Minh Châu về nghệ thuật và văn học. Cùng phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa.
Giới thiệu Nguyễn Minh Châu và tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa
Trước lúc tìm hiểu và phân tích phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, chúng ta cần nắm được những nét chính về tác giả cũng như tác phẩm.
Đôi nét về nhà văn Nguyễn Minh Châu
Nguyễn Minh Châu là nhà văn của quân đội. Ông sinh năm 1930 mất năm 1989, quê ở Thanh Hóa. Nguyễn Duy tên thật là Nguyễn Duy Nhuệ. Ông hăng say tham gia cách mệnh cùng góp sức trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ. Năm 1965, ông từng làm tiểu đội trưởng tiểu đội dân quân trực chiến tại khu vực cầu Hàm Rồng.
Năm 1966, ông tòng ngũ tham gia tranh đấu nhiều chiến trường thảm khốc nhất của cuộc kháng chiến. Sau lúc xuất ngũ, làm việc tại Tuần báo Văn nghệ thuộc Hội Nhà văn Việt Nam và là Trưởng Đại diện của báo này tại phía Nam. Ông là một trong những nhà văn tiến phong của thời kỳ đổi mới. Nguyễn Minh Châu luôn đi sâu khám phá đời sống ở phương diện thế sự.
Tìm hiểu về tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy tác phẩm mang đậm dấu ấn phong cách tự sự triết lý của ông. Truyện ngắn này được in trong tập truyện cùng tên xuất bản năm 1987. Chiếc thuyền ngoài xa là truyện ngắn tiêu biểu cho hướng tiếp cận đời sống từ góc độ thế sự của Nguyễn Minh Châu ở giai đoạn sáng tác thứ hai.
Tình huống truyện là gì? Ý nghĩa của tình huống truyện
Đối với truyện ngắn hay tùy bút, tình huống truyện chính là yếu tố then chốt, có vai trò quan trọng trong việc trình bày tư tưởng và nội dung của tác phẩm. Tình huống truyện cũng là cơ sở để tác giả xây dựng câu chuyện một cách lạ mắt cũng như thu hút sự chú ý của người đọc.
Nhìn chung tình huống truyện được phân thành ba loại cơ bản là tình huống hành động, tình huống tâm trạng và tình huống nhận thức. Nếu tình huống hành động chủ yếu nhằm tới hành động có tính bước ngoặt của nhân vật trong truyện, tình huống tâm trạng thì chủ yếu khám phá diễn biến tình cảm hay xúc cảm của nhân vật, thì tình huống nhận thức lại chủ yếu giải nghĩa phút chốc “tỉnh ngộ” trong chân lý của nhân vật. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó thuộc tình huống nhận thức.
Tình huống truyện theo Nguyễn Minh Châu chính là “Đôi lúc người ta nghĩ ra một cái tình thế xảy ra câu chuyện thật hay và thế là coi như xong một nửa. Nó là cái cớ vững chắc hết sức cụ thể và mang tính riêng ở đó tình tiết và nhân vật nương tựa vào nhau để thực hiện đắc lực tất cả ý định của tác giả”.
Đối với truyện ngắn, tình huống truyện tạo nên các sự kiện đặc trưng gây tác động mạnh mẽ tới đời sống nhân vật và ở đó quan niệm nhân sinh của tác giả hiện lên rõ nét. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy tình huống truyện là một hoàn cảnh đầy trớ trêu. Đó là tình huống nhận thức của nhân vật để dẫn tới những phút chốc tỉnh ngộ sau này của nhân vật. Tình huống truyện nằm ở hai phát hiện của nhân vật Phùng – đặc trưng ở cảnh Phùng và Đẩu gặp lại sức nữ giới ở tòa án huyện.
Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu
Có thể thấy, phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó gắn liền với hai phát hiện của người nghệ sĩ và sự “vỡ ra” của chánh án sau lúc nghe câu chuyện của người nữ giới hàng chài.
Phát hiện một – Là vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa trước nhất cần nói đến tới vẻ đẹp của con thuyền ngoài xa. Phùng là một nghệ sĩ nhiếp ảnh được phân công nhiệm vụ tới một vùng biển để chụp ảnh sẵn sàng cho bộ sưu tập năm sau. Anh đã phục kích mấy buổi sáng nhưng vẫn chưa chụp được tấm nào vừa ý. Sau gần một tuần lễ suy nghĩ, tìm kiếm, Phùng quyết định thu cảnh đánh cá vào lúc rạng đông. Và đó cũng là lúc Phùng phát hiện vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa.
Ở cự ly xa, đó là một chiếc thuyền lưới vó trong cảnh biển mờ sương. Là một người nghệ sĩ, Phùng thẩm định quang cảnh đó rất đẹp, rất quý và cũng rất hiếm gặp. “Có nhẽ suốt một đời cầm máy chưa bao giờ tôi thấy được cảnh “đắt” trời cho tương tự: trước mặt tôi là bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc thấy Phùng đang đứng trước một bức tranh tự nhiên ko chỉ mang vẻ đẹp cổ truyền nhưng đó là một vẻ đẹp ko thể gặp lại lần thứ hai. Bức tranh đó có sự hài hòa giữa đường nét, ánh sáng cho tới màu sắc. “Mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng do ánh mặt trời chiếu vào”, chỉ với vài đường nét phác họa, tác giả đã vẽ ra một quang cảnh tuyệt vời như những bức tranh cổ thi.
Ko chỉ có hình ảnh tự nhiên, trong bức tranh đó còn có sự xuất hiện của con người “Vài bóng người lớn trẻ em ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum”. Con người cũng như cảnh vật đều yên lặng, con người như cũng muốn hòa cùng cảnh vật và cũng ko muốn phá vỡ bầu ko khí yên tĩnh này. Con thuyền đang chuyển động nhưng dường như lại đứng yên trong phút chốc nó xuất hiện trước mắt Phùng.
Điều đặc trưng đó là quang cảnh đó “được nhìn qua những cái mắt lưới và tấm lưới nằm giữa hai chiếc gọng vó” như nhau “cánh một con dơi”. Các từ láy liên kết với hình ảnh so sánh đã góp phần cho thấy vẻ mơ hồn, huyền ảo, tinh khôi và sự hài hòa giữa con người và tự nhiên. Vẻ đẹp đó làm người nghệ sĩ phải rung động. Đối diện với hình ảnh “chiếc thuyền ngoài xa” với vẻ đẹp “đơn giản và toàn bích” làm cho Phùng cảm thấy “bối rối, trong trái tim như co cái gì bóp thắt vào”.
Đây là trạng thái vừa xao xuyến vừa căng thẳng tới nghẹt thở lúc lần trước nhất anh phát hiện cái đẹp quý giá tới thế. Anh liên tưởng tới câu nói “bản thân cái đẹp chính là đạo đức” và tưởng như chính bản thân mình đã vừa khám phá ra “chân lí của sự toàn thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong ngầm của tâm hồn”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc dễ dàng trông thấy với Phùng, cái đẹp hướng con người tới những trị giá đạo đức, những điều thanh cao trong sạch “chân – thiện – mỹ”. Cái đẹp đó còn có thể thanh lọc tâm hồn con người, tẩy rửa đi những lấm lem của đời sống.
Vì ý thức được vai trò của cái đẹp đối với đời sống con người, Phùng đã phấn đấu thu giữa hết lấy mọi khoảnh khắc đó để dâng tặng cho đời. Chính vì vậy, anh đã “bấm liên thanh một hồi hết một phần tư cuốn phim, thu vào chiếc Pratica” cái đẹp tuyệt đỉnh đó. Sau này, bức ảnh chiếc thuyền ngoài xa của Phùng có mặt “trong các gia đình sành nghệ thuật”.
Đây có thể được xem là một phần thưởng cao quý, một cách khẳng định tài năng của những người làm nghệ thuật đều khát khao. Qua việc Phùng phát hiện bức ảnh tuyệt bích của tự nhiên trong cảnh sương mờ đó, tác giả muốn nhấn mạnh vai trò, tính năng của nghệ thuật. Nghệ thuật phải hướng con người tới cái đẹp, “chân – thiện – mỹ” ở đời. Và người nghệ sĩ phải là người phải biết phát hiện, rung cảm và dâng tặng cái đẹp đó cho đời.
Phát hiện hai – Là thảm kịch trong gia đình người nữ giới hàng chài
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa còn trình bày ở thảm kịch của gia đình người nữ giới làng chài. Lúc tiếp cận chiếc thuyền ở cự ly gần, Phùng lại phát xuất hiện thêm bao điều. Đó là những xấu xí trong cuộc sống của một gia đình ngư gia. Chưa kịp ngắm nhìn tuyệt tác tự nhiên thì bỗng chốc “chiếc thuyền đăm thẳng vào chỗ Phùng đang đứng”. Từ trên thuyền bước xuống một người đàn ông và một người nữ giới.
Hai nhân vật này đều có vẻ ngoài hoàn toàn đối lập với quang cảnh nên thơ. Người nữ giới “trạc ngoài bốn mươi”, thân hình “cao lớn với những đường nét thô kệch”. Còn khuôn mặt người nữ giới thì rỗ mặt, “tái ngắt” và “mỏi mệt sau một đêm thức trắng kéo lưới”. Còn người đàn ông thì xuất hiện với “mái tóc tổ quạ”, “chân đi chữ bát”, “hai con mắt đầy vẻ độc dữ”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy trong tác phẩm ko chỉ xuất hiện những con người với vẻ ngoài xấu xí, thô kệch, nhưng đó còn là một cảnh bạo hành vi phạm đạo đức, sự xáo trộn luân thường đạo lý trong chính gia đình đó. Đôi vợ chồng đi về phía bãi xe tăng. Người đàn ông “trút cơn giận như lửa cháy bằng cách dùng chiếc thắt lưng quật túi bụi vào lưng người nữ giới”. Lão vừa đánh vừa nguyền rủa bằng một giọng rên rỉ “mày chết … cho ông nhờ”.
Nhưng thằng Phác – con của gia đình hàng chài, đã tìm tới kịp lúc để chở che cho mẹ mình. “Nó giằng được chiếc thắt lưng” rồi quật vào khuôn ngực của ba nó. Thế nhưng, lão đàn ông giáng cho nó hai cái tát rồi bỏ đi về phía chiếc thuyền. Thế nhưng, ko chỉ cảnh bạo hành đó khiến Phùng bất thần nhưng còn chính là sự nhẫn nhục, cam chịu tới mức nhu nhược của người nữ giới lúc bị đánh.
Trước những trận đòn roi của chồng, chị “ko hề kêu một tiếng, ko chống trả, cũng ko tìm cách chạy trốn”. Hay chứng kiến cảnh thằng Phác đánh cha và bị cha đánh, chị chỉ có thể “ôm chầm lấy nó rồi lại buông ra, chắp tay vái lấy vái để, rồi lại ôm chầm lấy”. Trước bức tranh hiện thực cuộc sống trần truồng đó xuất hiện, Phùng đã phải trải qua biết bao thái cực không giống nhau của xúc cảm.
Nếu đứng trước chiếc thuyền ngoài xa Phùng cảm thấy rung động và thăng hoa trước cái đẹp, thì giờ đây chứng kiến chiếc thuyền ngoài xa đó ở cự ly gần Phùng lại chỉ có thể “ngạc nhiên tới mức (…) há mồm ra nhưng nhìn”. Rồi sau đó, anh liền vội “vứt chiếc máy ảnh xuống đất, chạy nhào tới”. Anh ngạc nhiên bởi sự thực quá trớ trêu, nghiệt ngã.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc trông thấy nếu chiếc thuyền ở ngoài xa là biểu tượng của vẻ đẹp toàn thiện toàn bích hướng con người tới những gái trị đạo đức, thì giờ đây chiếc thuyền – nhìn từ cự ly gần lại trở thành hiện thân của sự nghèo nàn, bạo hành, là sự thay đổi vị trí xáo trộn luân thường đạo lý – chồng đánh vợ, con đánh cha.
Hành động “vứt chiếc máy ảnh” của Phùng như nói lên anh ko cần giữ lại bức ảnh cảnh đắt trời cho này nhưng trong phút chốc này chuyện quan trọng nhất đối với Phùng chính là cứu người nữ giới. Chiếc thuyền tuyệt đẹp trong biển trời mờ sương bỗng chốc là những trái chiều trớ trêu tới mức gần như Phùng ko tin vào điều mình vừa tận mắt chứng kiến. Đẹp và xấu, thiện và ác, giữa tâm hồn trong ngần và những dằn vặt đớn đau, tất cả hòa lẫn vào nhau trong cùng một quang cảnh.
Đặt Phùng trong tình huống trớ trêu đó, nhà văn muốn đặt ra mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Nghệ thuật phải vì cuộc sống, người nghệ sĩ phải biết đấu tranh nhìn nhận đúng mực về sự vật, hiện tượng. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn ko được cực đoan, phiến diện một chiều nhưng phải có cái nhìn xa và gần, từ bên ngoài tới bên trong thì mới có thể thẩm định đúng thực chất của sự vật hiện tượng.
Câu chuyện người nữ giới hàng chài kể ở tòa án huyện
Kế bên vẻ đẹp ẩn sâu của con thuyền ngoài xa cùng với thảm kịch gia đình của người đàn hàng chai thì tình huống truyện của tác phẩm còn trình bày ở câu chuyện người nữ giới hàng chài kể ở tòa án huyện. Ấn tượng lúc đầu của Phùng về người nữ giới là sự xấu xí, nghèo khổ, cam chịu nhẫn nhục tới đáng thương. Lần đầu, Phùng gặp người nữ giới ở bãi xe tăng. Đó là người nữ giới xấu xí thô kệch nhưng quan trọng hơn đó là sự cam chịu lúc bị chồng đánh bà ko hề kêu la hay chống trả. Lần thứ hai, Phùng gặp người nữ giới đó cũng chính tại nơi chỗ cũ và cũng trong hoàn cảnh cũ – tự nguyện rút vào bãi xe tăng cho chồng đánh. Lần thứ ba, gặp lại nhưng trong một hoàn cảnh khác – tòa án huyện.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy vì cứu người nữ giới bị bạo hành nên Phùng bị thương và được đưa vào trạm xá bệnh viện. Tại đây, anh tình cờ gặp người nữ giới tới tòa án huyện. Bà tới đây theo lời mời của chánh án Đẩu để bàn về công việc gia đình. Sau bức màn, Phùng yên lặng lắng tai chị một cách tỉ mỉ. Lúc mới tới, chị “sợ sệt, bối rối” rồi “tìm tới một góc tường để ngồi”, đôi mắt chị lúc ngước lên nhìn Đẩu lúc thì khúm núm hướng nhìn xuống đất.
Nhưng lúc nghe Đẩu nói về việc ly hôn, chị lại “chắp tay lạy vái lia lịa” và van xin “Con lạy quý tòa (…), quý tòa bắt tội con cũng được, bỏ tù con cũng được, đừng bắt con bỏ nó”. Qua ba lần gặp mặt, Phùng vẫn mang ấn tượng về người nữ giới vẫn ko đổi – một người nữ giới thât học, thô kệch. Những lời van xin của chị trước Đẩu làm Phùng cảm thấy “gian phòng ngủ lồng lộn gió biển như bị hút hết ko khí, trở thành ngột ngạt”, ko chịu nổi anh liền vén màn bước ra.
Lúc thấy Phùng, người nữ giới cứ ngỡ anh là nhân chứng cho việc bà bị chồng đánh đập – là chứng cớ để Đẩu bắt chị ly hôn. Nhưng sau lúc thấy Phùng và Đẩu ko còn ép buộc người nữ giới ly hôn nữa, bà liền thổ lộ câu chuyện đời mình. Qua câu chuyện của người nữ giới, Phùng hiểu vì tình thương con nhưng chị ko muốn ly hôn, chấp nhận bị đánh đập và hành tội để nuôi con lớn khôn. “Ông trời sinh ra người nữ giới là để đẻ con, rồi nuôi con cho tới lúc lớn khôn (…) Nữ giới ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ ko thể sống cho mình”.
Trong quá trình phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc thấy rằng bà hiểu rõ với nghề đi biển này cần một người đàn ông trụ cột “Chưa bao giờ các chú biết như thế nào là nỗi vất vả của người nữ giới trên chiếc thuyền ko có đàn ông.”, “nữ giới hàng chài chúng tôi cần thiết người đàn ông chèo lái phong ba.. để cùng làm ăn nuôi nấng đặng một xấp con”. Phùng hiểu chính vì tình thương con, trách nhiệm của một người mẹ nhưng chị sẵn sàng bỏ qua hết tất cả. Người nữ giới ko chỉ thương con nhưng còn là một người phụ nữ thấu hiểu bao dung và hết sức vị tha.
Nếu ko nghe câu chuyện của người nữ giới, người nào sẽ biết được đằng sau vẻ cộc tính có phần hung bạo của người đàn ông là một người từng “cục tính nhưng hiền lành”, chấp nhận mọi lầm lỡ trẻ tuổi của người nữ giới. Người nữ giới cũng biết, cũng hiểu vì sao người đàn ông lại đánh mình. Vì đó chính là cách ông xả stress nỗi uất ức, bức bách “bất kể lúc nào thấy khổ là lão xách tôi ra đánh”.
Người nữ giới tự nhận tất cả mọi tội vạ về mình “cái lỗi chính là đám nữ giới ở thuyền đẻ nhiều quá, nhưng thuyền lại chật”. Điều hạnh phúc của người nữ giới cũng rất bình dị. Người nữ giới nói về những lần vui vẻ hiếm hoi của gia đình mình “Ở trên thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống hòa thuận, vui vẻ”, “vui nhất là ngồi nhìn đàn con chúng tôi được ăn no”.
Nói về những điều đó “mặt chị ửng sáng lên như một nụ cười”. Đây cũng chính là động lực giúp bà vượt qua mọi khó khăn. Từ câu chuyện đó, Phùng chợt trông thấy, người nữ giới tuy vẻ bên ngoài thô lỗ, quê mùa nhưng sâu bên trong là một người thâm thúy hiểu lẽ đời, giàu tình mến thương cũng như sự hy sinh.
Lúc phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn tiếp tục đặt nhân vật Phùng vào một tình huống đầy nghịch lý. Đó là phát hiện người nữ giới hàng chài với những tranh chấp giữ dáng vẻ thái độ bên ngoài và tâm hồn bên trong. Từ đó, Nguyễn Minh Châu đã đặt ra vấn đề về cách nhìn nhận và thẩm định con người. Con người vốn ko hề đơn giản nhưng vô cùng phức tạp. Người nghệ sĩ cần phải biết lắng tai hòa nhập vào đời sống.
Nhận xét tác phẩm lúc phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn Nguyễn Minh Châu đã xây dựng một tình huống truyện cuốn hút và lạ mắt. Phía sau bức ảnh tuyệt đẹp là những đớn đau, ngang trái trong gia đình người nữ giới. Phía sau vẻ ngoài xấu xí là một vẻ đẹp tâm hồn bị khuất lấp của người nữ giới. Từ tình huống đó nhưng tính cách của các nhân vật và chủ đề tư tưởng của tác phẩm được trình bày. Nhân vật Phùng cũng chính là hóa thân của tác giả. Một góc nhìn tinh tế, khách quan đầy khám phá của nhà văn và cũng là một trái tim cháy bỏng vì cuộc đời.
Tình huống truyện trong Chiếc thuyền ngoài xa thuộc tình huống nhận thức, mang tính khám phá, phát hiện về sự thực đời sống – Đây cũng là đặc điểm chính của tình huống nhận thức. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó đã nhấn mạnh mối quan hệ gắn bó giữa nghệ thuật và cuộc sống. Qua đó, nhà văn nhắn gửi tới mọi người cần phải hòa mình vào cuộc sống và có cái nhìn đa chiều để có thể khám phá ra những vẻ đẹp khuất lấp của cuộc sống và có thể nhìn thẳng vào đúng thực chất vấn đề.
Kết bài: Tương tự thông qua tình huống truyện trong tác phẩm chiếc thuyền ngoài xa, nhà văn Nguyễn Minh Châu đã trình bày rất nhiều thông điệp có ý nghĩa thâm thúy về cuộc sống và nghệ thuật. Chúng ta ko thể đơn giản hay sơ lược lúc nhìn nhận thẩm định về một hiện tượng sự vật nhưng cần có cái nhìn đa diện đa chiều. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa cũng giúp người đọc cảm thu được ý nghĩa nhân văn của tác phẩm cùng phong cách nghệ thuật của nhà văn.
Xem thêm >>> Phân tích nhân vật người nữ giới làng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa
Xem thêm >>> Phân tích nhân vật Phùng trong Chiếc thuyền ngoài xa – Ngữ Văn 12
Xem thêm >>> Vợ nhặt và Chiếc thuyền ngoài xa – So sánh cụ thể dòng nước mắt
Dàn ý phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
Mở bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Giới thiệu tác giả Nguyễn Minh Châu cùng tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.
- Nêu vai trò của tình huống truyện trong truyện ngắn.
Thân bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Tình huống truyện qua vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa.
- Tình huống truyện qua thảm kịch trong gia đình người nữ giới hàng chài.
- Tình huống truyện qua câu chuyện người nữ giới hàng chài kể ở tòa án huyện.
Kết bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Khẳng định lại tác dụng và ý nghĩa của tình huống truyện nói chung cũng như với truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa nói riêng.
Có thể thấy rằng sự thành công của một truyện ngắn hay tùy bút phần lớn do nghệ thuật tạo ra tình huống truyện của nhà văn. Sự thành công trong “Chiếc thuyền ngoài xa” cũng ko nằm ngoài điều đó. Kỳ vọng bài viết trên đây về chủ đề phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa đã hữu ích với bạn trong quá trình học tập. Chúc bạn luôn học tốt!
Xem thêm nhiều bài viết hay về Hỏi Đáp Văn Học
Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của nhà văn Nguyễn Minh Châu sẽ giúp người đọc cảm thu được ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm cũng như mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Qua đó thấy được một vấn đề hết sức quan trọng của xã hội – đó chính là phải có cái nhìn đa chiều với cuộc sống thì chúng ta mới hiểu cuộc sống một cách thâm thúy. Trong bài viết sau, cùng Trường THPT Trần Hưng Đạo tìm hiểu và phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa.
Mở bài: Sau năm 1975, văn học trở về với cuộc sống thường nhật. Và Nguyễn Minh Châu cũng là một trong số những nhà văn tiên phong đổi mới. Ông khám phá nghệ thuật ở phương diện thế sự, làm cho người đọc ý thức hơn về những vấn đề phức tạp của đời sống. Từ đó, con người ý thức hơn về cuộc sống. Từ “Mảnh trăng cuối rừng” cho tới “Chiếc thuyền ngoài xa” là một quá trình thay đổi ko chỉ về quan niệm nhân sinh nhưng còn về cả về quan niệm nghệ thuật. Tình huống truyện trong Chiếc thuyền ngoài xa đã trình bày rõ quan niệm của Nguyễn Minh Châu về nghệ thuật và văn học. Cùng phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa.
Giới thiệu Nguyễn Minh Châu và tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa
Trước lúc tìm hiểu và phân tích phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, chúng ta cần nắm được những nét chính về tác giả cũng như tác phẩm.
Đôi nét về nhà văn Nguyễn Minh Châu
Nguyễn Minh Châu là nhà văn của quân đội. Ông sinh năm 1930 mất năm 1989, quê ở Thanh Hóa. Nguyễn Duy tên thật là Nguyễn Duy Nhuệ. Ông hăng say tham gia cách mệnh cùng góp sức trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ. Năm 1965, ông từng làm tiểu đội trưởng tiểu đội dân quân trực chiến tại khu vực cầu Hàm Rồng.
Năm 1966, ông tòng ngũ tham gia tranh đấu nhiều chiến trường thảm khốc nhất của cuộc kháng chiến. Sau lúc xuất ngũ, làm việc tại Tuần báo Văn nghệ thuộc Hội Nhà văn Việt Nam và là Trưởng Đại diện của báo này tại phía Nam. Ông là một trong những nhà văn tiến phong của thời kỳ đổi mới. Nguyễn Minh Châu luôn đi sâu khám phá đời sống ở phương diện thế sự.
Tìm hiểu về tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy tác phẩm mang đậm dấu ấn phong cách tự sự triết lý của ông. Truyện ngắn này được in trong tập truyện cùng tên xuất bản năm 1987. Chiếc thuyền ngoài xa là truyện ngắn tiêu biểu cho hướng tiếp cận đời sống từ góc độ thế sự của Nguyễn Minh Châu ở giai đoạn sáng tác thứ hai.
Tình huống truyện là gì? Ý nghĩa của tình huống truyện
Đối với truyện ngắn hay tùy bút, tình huống truyện chính là yếu tố then chốt, có vai trò quan trọng trong việc trình bày tư tưởng và nội dung của tác phẩm. Tình huống truyện cũng là cơ sở để tác giả xây dựng câu chuyện một cách lạ mắt cũng như thu hút sự chú ý của người đọc.
Nhìn chung tình huống truyện được phân thành ba loại cơ bản là tình huống hành động, tình huống tâm trạng và tình huống nhận thức. Nếu tình huống hành động chủ yếu nhằm tới hành động có tính bước ngoặt của nhân vật trong truyện, tình huống tâm trạng thì chủ yếu khám phá diễn biến tình cảm hay xúc cảm của nhân vật, thì tình huống nhận thức lại chủ yếu giải nghĩa phút chốc “tỉnh ngộ” trong chân lý của nhân vật. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó thuộc tình huống nhận thức.
Tình huống truyện theo Nguyễn Minh Châu chính là “Đôi lúc người ta nghĩ ra một cái tình thế xảy ra câu chuyện thật hay và thế là coi như xong một nửa. Nó là cái cớ vững chắc hết sức cụ thể và mang tính riêng ở đó tình tiết và nhân vật nương tựa vào nhau để thực hiện đắc lực tất cả ý định của tác giả”.
Đối với truyện ngắn, tình huống truyện tạo nên các sự kiện đặc trưng gây tác động mạnh mẽ tới đời sống nhân vật và ở đó quan niệm nhân sinh của tác giả hiện lên rõ nét. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy tình huống truyện là một hoàn cảnh đầy trớ trêu. Đó là tình huống nhận thức của nhân vật để dẫn tới những phút chốc tỉnh ngộ sau này của nhân vật. Tình huống truyện nằm ở hai phát hiện của nhân vật Phùng – đặc trưng ở cảnh Phùng và Đẩu gặp lại sức nữ giới ở tòa án huyện.
Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu
Có thể thấy, phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó gắn liền với hai phát hiện của người nghệ sĩ và sự “vỡ ra” của chánh án sau lúc nghe câu chuyện của người nữ giới hàng chài.
Phát hiện một – Là vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa trước nhất cần nói đến tới vẻ đẹp của con thuyền ngoài xa. Phùng là một nghệ sĩ nhiếp ảnh được phân công nhiệm vụ tới một vùng biển để chụp ảnh sẵn sàng cho bộ sưu tập năm sau. Anh đã phục kích mấy buổi sáng nhưng vẫn chưa chụp được tấm nào vừa ý. Sau gần một tuần lễ suy nghĩ, tìm kiếm, Phùng quyết định thu cảnh đánh cá vào lúc rạng đông. Và đó cũng là lúc Phùng phát hiện vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa.
Ở cự ly xa, đó là một chiếc thuyền lưới vó trong cảnh biển mờ sương. Là một người nghệ sĩ, Phùng thẩm định quang cảnh đó rất đẹp, rất quý và cũng rất hiếm gặp. “Có nhẽ suốt một đời cầm máy chưa bao giờ tôi thấy được cảnh “đắt” trời cho tương tự: trước mặt tôi là bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc thấy Phùng đang đứng trước một bức tranh tự nhiên ko chỉ mang vẻ đẹp cổ truyền nhưng đó là một vẻ đẹp ko thể gặp lại lần thứ hai. Bức tranh đó có sự hài hòa giữa đường nét, ánh sáng cho tới màu sắc. “Mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng do ánh mặt trời chiếu vào”, chỉ với vài đường nét phác họa, tác giả đã vẽ ra một quang cảnh tuyệt vời như những bức tranh cổ thi.
Ko chỉ có hình ảnh tự nhiên, trong bức tranh đó còn có sự xuất hiện của con người “Vài bóng người lớn trẻ em ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum”. Con người cũng như cảnh vật đều yên lặng, con người như cũng muốn hòa cùng cảnh vật và cũng ko muốn phá vỡ bầu ko khí yên tĩnh này. Con thuyền đang chuyển động nhưng dường như lại đứng yên trong phút chốc nó xuất hiện trước mắt Phùng.
Điều đặc trưng đó là quang cảnh đó “được nhìn qua những cái mắt lưới và tấm lưới nằm giữa hai chiếc gọng vó” như nhau “cánh một con dơi”. Các từ láy liên kết với hình ảnh so sánh đã góp phần cho thấy vẻ mơ hồn, huyền ảo, tinh khôi và sự hài hòa giữa con người và tự nhiên. Vẻ đẹp đó làm người nghệ sĩ phải rung động. Đối diện với hình ảnh “chiếc thuyền ngoài xa” với vẻ đẹp “đơn giản và toàn bích” làm cho Phùng cảm thấy “bối rối, trong trái tim như co cái gì bóp thắt vào”.
Đây là trạng thái vừa xao xuyến vừa căng thẳng tới nghẹt thở lúc lần trước nhất anh phát hiện cái đẹp quý giá tới thế. Anh liên tưởng tới câu nói “bản thân cái đẹp chính là đạo đức” và tưởng như chính bản thân mình đã vừa khám phá ra “chân lí của sự toàn thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong ngầm của tâm hồn”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc dễ dàng trông thấy với Phùng, cái đẹp hướng con người tới những trị giá đạo đức, những điều thanh cao trong sạch “chân – thiện – mỹ”. Cái đẹp đó còn có thể thanh lọc tâm hồn con người, tẩy rửa đi những lấm lem của đời sống.
Vì ý thức được vai trò của cái đẹp đối với đời sống con người, Phùng đã phấn đấu thu giữa hết lấy mọi khoảnh khắc đó để dâng tặng cho đời. Chính vì vậy, anh đã “bấm liên thanh một hồi hết một phần tư cuốn phim, thu vào chiếc Pratica” cái đẹp tuyệt đỉnh đó. Sau này, bức ảnh chiếc thuyền ngoài xa của Phùng có mặt “trong các gia đình sành nghệ thuật”.
Đây có thể được xem là một phần thưởng cao quý, một cách khẳng định tài năng của những người làm nghệ thuật đều khát khao. Qua việc Phùng phát hiện bức ảnh tuyệt bích của tự nhiên trong cảnh sương mờ đó, tác giả muốn nhấn mạnh vai trò, tính năng của nghệ thuật. Nghệ thuật phải hướng con người tới cái đẹp, “chân – thiện – mỹ” ở đời. Và người nghệ sĩ phải là người phải biết phát hiện, rung cảm và dâng tặng cái đẹp đó cho đời.
Phát hiện hai – Là thảm kịch trong gia đình người nữ giới hàng chài
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa còn trình bày ở thảm kịch của gia đình người nữ giới làng chài. Lúc tiếp cận chiếc thuyền ở cự ly gần, Phùng lại phát xuất hiện thêm bao điều. Đó là những xấu xí trong cuộc sống của một gia đình ngư gia. Chưa kịp ngắm nhìn tuyệt tác tự nhiên thì bỗng chốc “chiếc thuyền đăm thẳng vào chỗ Phùng đang đứng”. Từ trên thuyền bước xuống một người đàn ông và một người nữ giới.
Hai nhân vật này đều có vẻ ngoài hoàn toàn đối lập với quang cảnh nên thơ. Người nữ giới “trạc ngoài bốn mươi”, thân hình “cao lớn với những đường nét thô kệch”. Còn khuôn mặt người nữ giới thì rỗ mặt, “tái ngắt” và “mỏi mệt sau một đêm thức trắng kéo lưới”. Còn người đàn ông thì xuất hiện với “mái tóc tổ quạ”, “chân đi chữ bát”, “hai con mắt đầy vẻ độc dữ”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy trong tác phẩm ko chỉ xuất hiện những con người với vẻ ngoài xấu xí, thô kệch, nhưng đó còn là một cảnh bạo hành vi phạm đạo đức, sự xáo trộn luân thường đạo lý trong chính gia đình đó. Đôi vợ chồng đi về phía bãi xe tăng. Người đàn ông “trút cơn giận như lửa cháy bằng cách dùng chiếc thắt lưng quật túi bụi vào lưng người nữ giới”. Lão vừa đánh vừa nguyền rủa bằng một giọng rên rỉ “mày chết … cho ông nhờ”.
Nhưng thằng Phác – con của gia đình hàng chài, đã tìm tới kịp lúc để chở che cho mẹ mình. “Nó giằng được chiếc thắt lưng” rồi quật vào khuôn ngực của ba nó. Thế nhưng, lão đàn ông giáng cho nó hai cái tát rồi bỏ đi về phía chiếc thuyền. Thế nhưng, ko chỉ cảnh bạo hành đó khiến Phùng bất thần nhưng còn chính là sự nhẫn nhục, cam chịu tới mức nhu nhược của người nữ giới lúc bị đánh.
Trước những trận đòn roi của chồng, chị “ko hề kêu một tiếng, ko chống trả, cũng ko tìm cách chạy trốn”. Hay chứng kiến cảnh thằng Phác đánh cha và bị cha đánh, chị chỉ có thể “ôm chầm lấy nó rồi lại buông ra, chắp tay vái lấy vái để, rồi lại ôm chầm lấy”. Trước bức tranh hiện thực cuộc sống trần truồng đó xuất hiện, Phùng đã phải trải qua biết bao thái cực không giống nhau của xúc cảm.
Nếu đứng trước chiếc thuyền ngoài xa Phùng cảm thấy rung động và thăng hoa trước cái đẹp, thì giờ đây chứng kiến chiếc thuyền ngoài xa đó ở cự ly gần Phùng lại chỉ có thể “ngạc nhiên tới mức (…) há mồm ra nhưng nhìn”. Rồi sau đó, anh liền vội “vứt chiếc máy ảnh xuống đất, chạy nhào tới”. Anh ngạc nhiên bởi sự thực quá trớ trêu, nghiệt ngã.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc trông thấy nếu chiếc thuyền ở ngoài xa là biểu tượng của vẻ đẹp toàn thiện toàn bích hướng con người tới những gái trị đạo đức, thì giờ đây chiếc thuyền – nhìn từ cự ly gần lại trở thành hiện thân của sự nghèo nàn, bạo hành, là sự thay đổi vị trí xáo trộn luân thường đạo lý – chồng đánh vợ, con đánh cha.
Hành động “vứt chiếc máy ảnh” của Phùng như nói lên anh ko cần giữ lại bức ảnh cảnh đắt trời cho này nhưng trong phút chốc này chuyện quan trọng nhất đối với Phùng chính là cứu người nữ giới. Chiếc thuyền tuyệt đẹp trong biển trời mờ sương bỗng chốc là những trái chiều trớ trêu tới mức gần như Phùng ko tin vào điều mình vừa tận mắt chứng kiến. Đẹp và xấu, thiện và ác, giữa tâm hồn trong ngần và những dằn vặt đớn đau, tất cả hòa lẫn vào nhau trong cùng một quang cảnh.
Đặt Phùng trong tình huống trớ trêu đó, nhà văn muốn đặt ra mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Nghệ thuật phải vì cuộc sống, người nghệ sĩ phải biết đấu tranh nhìn nhận đúng mực về sự vật, hiện tượng. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn ko được cực đoan, phiến diện một chiều nhưng phải có cái nhìn xa và gần, từ bên ngoài tới bên trong thì mới có thể thẩm định đúng thực chất của sự vật hiện tượng.
Câu chuyện người nữ giới hàng chài kể ở tòa án huyện
Kế bên vẻ đẹp ẩn sâu của con thuyền ngoài xa cùng với thảm kịch gia đình của người đàn hàng chai thì tình huống truyện của tác phẩm còn trình bày ở câu chuyện người nữ giới hàng chài kể ở tòa án huyện. Ấn tượng lúc đầu của Phùng về người nữ giới là sự xấu xí, nghèo khổ, cam chịu nhẫn nhục tới đáng thương. Lần đầu, Phùng gặp người nữ giới ở bãi xe tăng. Đó là người nữ giới xấu xí thô kệch nhưng quan trọng hơn đó là sự cam chịu lúc bị chồng đánh bà ko hề kêu la hay chống trả. Lần thứ hai, Phùng gặp người nữ giới đó cũng chính tại nơi chỗ cũ và cũng trong hoàn cảnh cũ – tự nguyện rút vào bãi xe tăng cho chồng đánh. Lần thứ ba, gặp lại nhưng trong một hoàn cảnh khác – tòa án huyện.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy vì cứu người nữ giới bị bạo hành nên Phùng bị thương và được đưa vào trạm xá bệnh viện. Tại đây, anh tình cờ gặp người nữ giới tới tòa án huyện. Bà tới đây theo lời mời của chánh án Đẩu để bàn về công việc gia đình. Sau bức màn, Phùng yên lặng lắng tai chị một cách tỉ mỉ. Lúc mới tới, chị “sợ sệt, bối rối” rồi “tìm tới một góc tường để ngồi”, đôi mắt chị lúc ngước lên nhìn Đẩu lúc thì khúm núm hướng nhìn xuống đất.
Nhưng lúc nghe Đẩu nói về việc ly hôn, chị lại “chắp tay lạy vái lia lịa” và van xin “Con lạy quý tòa (…), quý tòa bắt tội con cũng được, bỏ tù con cũng được, đừng bắt con bỏ nó”. Qua ba lần gặp mặt, Phùng vẫn mang ấn tượng về người nữ giới vẫn ko đổi – một người nữ giới thât học, thô kệch. Những lời van xin của chị trước Đẩu làm Phùng cảm thấy “gian phòng ngủ lồng lộn gió biển như bị hút hết ko khí, trở thành ngột ngạt”, ko chịu nổi anh liền vén màn bước ra.
Lúc thấy Phùng, người nữ giới cứ ngỡ anh là nhân chứng cho việc bà bị chồng đánh đập – là chứng cớ để Đẩu bắt chị ly hôn. Nhưng sau lúc thấy Phùng và Đẩu ko còn ép buộc người nữ giới ly hôn nữa, bà liền thổ lộ câu chuyện đời mình. Qua câu chuyện của người nữ giới, Phùng hiểu vì tình thương con nhưng chị ko muốn ly hôn, chấp nhận bị đánh đập và hành tội để nuôi con lớn khôn. “Ông trời sinh ra người nữ giới là để đẻ con, rồi nuôi con cho tới lúc lớn khôn (…) Nữ giới ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ ko thể sống cho mình”.
Trong quá trình phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc thấy rằng bà hiểu rõ với nghề đi biển này cần một người đàn ông trụ cột “Chưa bao giờ các chú biết như thế nào là nỗi vất vả của người nữ giới trên chiếc thuyền ko có đàn ông.”, “nữ giới hàng chài chúng tôi cần thiết người đàn ông chèo lái phong ba.. để cùng làm ăn nuôi nấng đặng một xấp con”. Phùng hiểu chính vì tình thương con, trách nhiệm của một người mẹ nhưng chị sẵn sàng bỏ qua hết tất cả. Người nữ giới ko chỉ thương con nhưng còn là một người phụ nữ thấu hiểu bao dung và hết sức vị tha.
Nếu ko nghe câu chuyện của người nữ giới, người nào sẽ biết được đằng sau vẻ cộc tính có phần hung bạo của người đàn ông là một người từng “cục tính nhưng hiền lành”, chấp nhận mọi lầm lỡ trẻ tuổi của người nữ giới. Người nữ giới cũng biết, cũng hiểu vì sao người đàn ông lại đánh mình. Vì đó chính là cách ông xả stress nỗi uất ức, bức bách “bất kể lúc nào thấy khổ là lão xách tôi ra đánh”.
Người nữ giới tự nhận tất cả mọi tội vạ về mình “cái lỗi chính là đám nữ giới ở thuyền đẻ nhiều quá, nhưng thuyền lại chật”. Điều hạnh phúc của người nữ giới cũng rất bình dị. Người nữ giới nói về những lần vui vẻ hiếm hoi của gia đình mình “Ở trên thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống hòa thuận, vui vẻ”, “vui nhất là ngồi nhìn đàn con chúng tôi được ăn no”.
Nói về những điều đó “mặt chị ửng sáng lên như một nụ cười”. Đây cũng chính là động lực giúp bà vượt qua mọi khó khăn. Từ câu chuyện đó, Phùng chợt trông thấy, người nữ giới tuy vẻ bên ngoài thô lỗ, quê mùa nhưng sâu bên trong là một người thâm thúy hiểu lẽ đời, giàu tình mến thương cũng như sự hy sinh.
Lúc phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn tiếp tục đặt nhân vật Phùng vào một tình huống đầy nghịch lý. Đó là phát hiện người nữ giới hàng chài với những tranh chấp giữ dáng vẻ thái độ bên ngoài và tâm hồn bên trong. Từ đó, Nguyễn Minh Châu đã đặt ra vấn đề về cách nhìn nhận và thẩm định con người. Con người vốn ko hề đơn giản nhưng vô cùng phức tạp. Người nghệ sĩ cần phải biết lắng tai hòa nhập vào đời sống.
Nhận xét tác phẩm lúc phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn Nguyễn Minh Châu đã xây dựng một tình huống truyện cuốn hút và lạ mắt. Phía sau bức ảnh tuyệt đẹp là những đớn đau, ngang trái trong gia đình người nữ giới. Phía sau vẻ ngoài xấu xí là một vẻ đẹp tâm hồn bị khuất lấp của người nữ giới. Từ tình huống đó nhưng tính cách của các nhân vật và chủ đề tư tưởng của tác phẩm được trình bày. Nhân vật Phùng cũng chính là hóa thân của tác giả. Một góc nhìn tinh tế, khách quan đầy khám phá của nhà văn và cũng là một trái tim cháy bỏng vì cuộc đời.
Tình huống truyện trong Chiếc thuyền ngoài xa thuộc tình huống nhận thức, mang tính khám phá, phát hiện về sự thực đời sống – Đây cũng là đặc điểm chính của tình huống nhận thức. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó đã nhấn mạnh mối quan hệ gắn bó giữa nghệ thuật và cuộc sống. Qua đó, nhà văn nhắn gửi tới mọi người cần phải hòa mình vào cuộc sống và có cái nhìn đa chiều để có thể khám phá ra những vẻ đẹp khuất lấp của cuộc sống và có thể nhìn thẳng vào đúng thực chất vấn đề.
Kết bài: Tương tự thông qua tình huống truyện trong tác phẩm chiếc thuyền ngoài xa, nhà văn Nguyễn Minh Châu đã trình bày rất nhiều thông điệp có ý nghĩa thâm thúy về cuộc sống và nghệ thuật. Chúng ta ko thể đơn giản hay sơ lược lúc nhìn nhận thẩm định về một hiện tượng sự vật nhưng cần có cái nhìn đa diện đa chiều. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa cũng giúp người đọc cảm thu được ý nghĩa nhân văn của tác phẩm cùng phong cách nghệ thuật của nhà văn.
Xem thêm >>> Phân tích nhân vật người nữ giới làng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa
Xem thêm >>> Phân tích nhân vật Phùng trong Chiếc thuyền ngoài xa – Ngữ Văn 12
Xem thêm >>> Vợ nhặt và Chiếc thuyền ngoài xa – So sánh cụ thể dòng nước mắt
Dàn ý phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
Mở bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Giới thiệu tác giả Nguyễn Minh Châu cùng tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.
- Nêu vai trò của tình huống truyện trong truyện ngắn.
Thân bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Tình huống truyện qua vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa.
- Tình huống truyện qua thảm kịch trong gia đình người nữ giới hàng chài.
- Tình huống truyện qua câu chuyện người nữ giới hàng chài kể ở tòa án huyện.
Kết bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Khẳng định lại tác dụng và ý nghĩa của tình huống truyện nói chung cũng như với truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa nói riêng.
Có thể thấy rằng sự thành công của một truyện ngắn hay tùy bút phần lớn do nghệ thuật tạo ra tình huống truyện của nhà văn. Sự thành công trong “Chiếc thuyền ngoài xa” cũng ko nằm ngoài điều đó. Kỳ vọng bài viết trên đây về chủ đề phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa đã hữu ích với bạn trong quá trình học tập. Chúc bạn luôn học tốt!
[rule_{ruleNumber}]
[box type=”note” align=”” class=”” 1″>
Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của nhà văn Nguyễn Minh Châu sẽ giúp người đọc cảm nhận được ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm cũng như mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Qua đó thấy được một vấn đề hết sức quan trọng của xã hội – đó chính là phải có cái nhìn đa chiều với cuộc sống thì chúng ta mới hiểu cuộc sống một cách sâu sắc. Trong bài viết sau, cùng Trường THPT Trần Hưng Đạo tìm hiểu và phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa.
Mở bài: Sau năm 1975, văn chương trở về với cuộc sống thường nhật. Và Nguyễn Minh Châu cũng là một trong số những nhà văn đi đầu đổi mới. Ông khám phá nghệ thuật ở bình diện thế sự, làm cho người đọc ý thức hơn về những vấn đề phức tạp của đời sống. Từ đó, con người ý thức hơn về cuộc sống. Từ “Mảnh trăng cuối rừng” cho đến “Chiếc thuyền ngoài xa” là một quá trình thay đổi không chỉ về quan niệm nhân sinh mà còn về cả về quan niệm nghệ thuật. Tình huống truyện trong Chiếc thuyền ngoài xa đã thể hiện rõ quan niệm của Nguyễn Minh Châu về nghệ thuật và văn học. Cùng phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa.
Giới thiệu Nguyễn Minh Châu và tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa
Trước khi tìm hiểu và phân tích phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, chúng ta cần nắm được những nét chính về tác giả cũng như tác phẩm.
Đôi nét về nhà văn Nguyễn Minh Châu
Nguyễn Minh Châu là nhà văn của quân đội. Ông sinh năm 1930 mất năm 1989, quê ở Thanh Hóa. Nguyễn Duy tên thật là Nguyễn Duy Nhuệ. Ông hăng say tham gia cách mạng cùng góp sức trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ. Năm 1965, ông từng làm tiểu đội trưởng tiểu đội dân quân trực chiến tại khu vực cầu Hàm Rồng.
Năm 1966, ông nhập ngũ tham gia chiến đấu nhiều chiến trường ác liệt nhất của cuộc kháng chiến. Sau khi giải ngũ, làm việc tại Tuần báo Văn nghệ thuộc Hội Nhà văn Việt Nam và là Trưởng Đại diện của báo này tại phía Nam. Ông là một trong những nhà văn tiến phong của thời kỳ đổi mới. Nguyễn Minh Châu luôn đi sâu khám phá đời sống ở bình diện thế sự.
Tìm hiểu về tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy tác phẩm mang đậm dấu ấn phong cách tự sự triết lý của ông. Truyện ngắn này được in trong tập truyện cùng tên xuất bản năm 1987. Chiếc thuyền ngoài xa là truyện ngắn tiêu biểu cho hướng tiếp cận đời sống từ góc độ thế sự của Nguyễn Minh Châu ở giai đoạn sáng tác thứ hai.
Tình huống truyện là gì? Ý nghĩa của tình huống truyện
Đối với truyện ngắn hay tùy bút, tình huống truyện chính là yếu tố then chốt, có vai trò quan trọng trong việc thể hiện tư tưởng và nội dung của tác phẩm. Tình huống truyện cũng là cơ sở để tác giả xây dựng câu chuyện một cách độc đáo cũng như thu hút sự chú ý của người đọc.
Nhìn chung tình huống truyện được chia thành ba loại cơ bản là tình huống hành động, tình huống tâm trạng và tình huống nhận thức. Nếu tình huống hành động chủ yếu nhằm tới hành động có tính bước ngoặt của nhân vật trong truyện, tình huống tâm trạng thì chủ yếu khám phá diễn biến tình cảm hay cảm xúc của nhân vật, thì tình huống nhận thức lại chủ yếu cắt nghĩa giây phút “giác ngộ” trong chân lý của nhân vật. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó thuộc tình huống nhận thức.
Tình huống truyện theo Nguyễn Minh Châu chính là “Đôi khi người ta nghĩ ra một cái tình thế xảy ra câu chuyện thật hay và thế là coi như xong một nửa. Nó là cái cớ chắc chắn hết sức cụ thể và mang tính riêng ở đó cốt truyện và nhân vật nương tựa vào nhau để thực hiện đắc lực tất cả ý định của tác giả”.
Đối với truyện ngắn, tình huống truyện tạo nên các sự kiện đặc biệt gây tác động mạnh mẽ đến đời sống nhân vật và ở đó quan niệm nhân sinh của tác giả hiện lên rõ nét. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy tình huống truyện là một hoàn cảnh đầy éo le. Đó là tình huống nhận thức của nhân vật để dẫn đến những giây phút giác ngộ sau này của nhân vật. Tình huống truyện nằm ở hai phát hiện của nhân vật Phùng – đặc biệt ở cảnh Phùng và Đẩu gặp lại người đàn bà ở tòa án huyện.
Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu
Có thể thấy, phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó gắn liền với hai phát hiện của người nghệ sĩ và sự “vỡ ra” của chánh án sau khi nghe câu chuyện của người đàn bà hàng chài.
Phát hiện một – Là vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa đầu tiên cần đề cập đến vẻ đẹp của con thuyền ngoài xa. Phùng là một nghệ sĩ nhiếp ảnh được phân công nhiệm vụ đến một vùng biển để chụp ảnh chuẩn bị cho bộ sưu tập năm sau. Anh đã phục kích mấy buổi sáng nhưng vẫn chưa chụp được tấm nào vừa ý. Sau gần một tuần lễ suy nghĩ, tìm kiếm, Phùng quyết định thu cảnh đánh cá vào lúc bình minh. Và đó cũng là lúc Phùng phát hiện vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa.
Ở cự ly xa, đó là một chiếc thuyền lưới vó trong cảnh biển mờ sương. Là một người nghệ sĩ, Phùng đánh giá khung cảnh ấy rất đẹp, rất quý và cũng rất hiếm gặp. “Có lẽ suốt một đời cầm máy chưa bao giờ tôi thấy được cảnh “đắt” trời cho như vậy: trước mặt tôi là bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc thấy Phùng đang đứng trước một bức tranh thiên nhiên không chỉ mang vẻ đẹp cổ kính mà đó là một vẻ đẹp không thể gặp lại lần thứ hai. Bức tranh ấy có sự hài hòa giữa đường nét, ánh sáng cho đến màu sắc. “Mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng do ánh mặt trời chiếu vào”, chỉ với vài đường nét phác họa, tác giả đã vẽ ra một khung cảnh tuyệt vời như những bức tranh cổ thi.
Không chỉ có hình ảnh thiên nhiên, trong bức tranh ấy còn có sự xuất hiện của con người “Vài bóng người lớn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum”. Con người cũng như cảnh vật đều im lặng, con người như cũng muốn hòa cùng cảnh vật và cũng không muốn phá vỡ bầu không khí yên tĩnh này. Con thuyền đang chuyển động nhưng dường như lại đứng yên trong giây phút nó xuất hiện trước mắt Phùng.
Điều đặc biệt đó là khung cảnh ấy “được nhìn qua những cái mắt lưới và tấm lưới nằm giữa hai chiếc gọng vó” giống hệt “cánh một con dơi”. Các từ láy kết hợp với hình ảnh so sánh đã góp phần cho thấy vẻ mơ hồn, huyền ảo, tinh khôi và sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Vẻ đẹp ấy làm người nghệ sĩ phải rung động. Đối diện với hình ảnh “chiếc thuyền ngoài xa” với vẻ đẹp “đơn giản và toàn bích” khiến cho Phùng cảm thấy “bối rối, trong trái tim như co cái gì bóp thắt vào”.
Đây là trạng thái vừa xao xuyến vừa căng thẳng đến nghẹt thở khi lần đầu tiên anh phát hiện cái đẹp quý giá đến thế. Anh liên tưởng đến câu nói “bản thân cái đẹp chính là đạo đức” và tưởng như chính bản thân mình đã vừa khám phá ra “chân lí của sự toàn thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong ngầm của tâm hồn”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc dễ dàng nhận ra với Phùng, cái đẹp hướng con người đến những giá trị đạo đức, những điều thanh cao trong sạch “chân – thiện – mỹ”. Cái đẹp ấy còn có thể thanh lọc tâm hồn con người, gột rửa đi những lấm lem của đời sống.
Vì ý thức được vai trò của cái đẹp đối với đời sống con người, Phùng đã cố gắng thu giữa hết lấy mọi khoảnh khắc ấy để dâng tặng cho đời. Chính vì vậy, anh đã “bấm liên thanh một hồi hết một phần tư cuốn phim, thu vào chiếc Pratica” cái đẹp tuyệt đỉnh ấy. Sau này, bức ảnh chiếc thuyền ngoài xa của Phùng có mặt “trong các gia đình sành nghệ thuật”.
Đây có thể được xem là một phần thưởng cao quý, một cách khẳng định tài năng của những người làm nghệ thuật đều khát khao. Qua việc Phùng phát hiện bức ảnh tuyệt bích của thiên nhiên trong cảnh sương mờ ấy, tác giả muốn nhấn mạnh vai trò, chức năng của nghệ thuật. Nghệ thuật phải hướng con người đến cái đẹp, “chân – thiện – mỹ” ở đời. Và người nghệ sĩ phải là người phải biết phát hiện, rung cảm và dâng tặng cái đẹp ấy cho đời.
Phát hiện hai – Là bi kịch trong gia đình người đàn bà hàng chài
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa còn thể hiện ở bi kịch của gia đình người đàn bà làng chài. Khi tiếp cận chiếc thuyền ở cự ly gần, Phùng lại phát hiện ra thêm bao điều. Đó là những xấu xí trong cuộc sống của một gia đình ngư dân. Chưa kịp ngắm nhìn kiệt tác thiên nhiên thì bỗng chốc “chiếc thuyền đăm thẳng vào chỗ Phùng đang đứng”. Từ trên thuyền bước xuống một người đàn ông và một người đàn bà.
Hai nhân vật này đều có vẻ ngoài hoàn toàn đối lập với khung cảnh nên thơ. Người đàn bà “trạc ngoài bốn mươi”, thân hình “cao lớn với những đường nét thô kệch”. Còn khuôn mặt người đàn bà thì rỗ mặt, “tái ngắt” và “mệt mỏi sau một đêm thức trắng kéo lưới”. Còn người đàn ông thì xuất hiện với “mái tóc tổ quạ”, “chân đi chữ bát”, “hai con mắt đầy vẻ độc dữ”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy trong tác phẩm không chỉ xuất hiện những con người với vẻ ngoài xấu xí, thô kệch, mà đó còn là một cảnh bạo hành vi phạm đạo đức, sự đảo lộn luân thường đạo lý trong chính gia đình ấy. Đôi vợ chồng đi về phía bãi xe tăng. Người đàn ông “trút cơn giận như lửa cháy bằng cách dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà”. Lão vừa đánh vừa nguyền rủa bằng một giọng rên rỉ “mày chết … cho ông nhờ”.
Nhưng thằng Phác – con của gia đình hàng chài, đã tìm đến kịp lúc để che chở cho mẹ mình. “Nó giằng được chiếc thắt lưng” rồi quật vào khuôn ngực của ba nó. Thế nhưng, lão đàn ông giáng cho nó hai cái tát rồi bỏ đi về phía chiếc thuyền. Thế nhưng, không chỉ cảnh bạo hành đó khiến Phùng bất ngờ mà còn chính là sự nhẫn nhục, cam chịu đến mức nhu nhược của người đàn bà khi bị đánh.
Trước những trận đòn roi của chồng, chị “không hề kêu một tiếng, không chống trả, cũng không tìm cách chạy trốn”. Hay chứng kiến cảnh thằng Phác đánh cha và bị cha đánh, chị chỉ có thể “ôm chầm lấy nó rồi lại buông ra, chắp tay vái lấy vái để, rồi lại ôm chầm lấy”. Trước bức tranh hiện thực cuộc sống trần trụi ấy hiện ra, Phùng đã phải trải qua biết bao thái cực khác nhau của cảm xúc.
Nếu đứng trước chiếc thuyền ngoài xa Phùng cảm thấy rung động và thăng hoa trước cái đẹp, thì giờ đây chứng kiến chiếc thuyền ngoài xa ấy ở cự ly gần Phùng lại chỉ có thể “kinh ngạc đến mức (…) há mồm ra mà nhìn”. Rồi sau đó, anh liền vội “vứt chiếc máy ảnh xuống đất, chạy nhào tới”. Anh kinh ngạc bởi sự thật quá trớ trêu, nghiệt ngã.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc nhận ra nếu chiếc thuyền ở ngoài xa là biểu tượng của vẻ đẹp toàn thiện toàn bích hướng con người đến những gái trị đạo đức, thì giờ đây chiếc thuyền – nhìn từ cự ly gần lại trở thành hiện thân của sự nghèo đói, bạo hành, là sự thay đổi vị trí đảo lộn luân thường đạo lý – chồng đánh vợ, con đánh cha.
Hành động “vứt chiếc máy ảnh” của Phùng như nói lên anh không cần giữ lại bức ảnh cảnh đắt trời cho này mà trong giây phút này chuyện quan trọng nhất đối với Phùng chính là cứu người đàn bà. Chiếc thuyền tuyệt đẹp trong biển trời mờ sương bỗng chốc là những trái chiều trớ trêu đến mức gần như Phùng không tin vào điều mình vừa tận mắt chứng kiến. Đẹp và xấu, thiện và ác, giữa tâm hồn trong ngần và những dằn vặt đau đớn, tất cả hòa lẫn vào nhau trong cùng một khung cảnh.
Đặt Phùng trong tình huống éo le ấy, nhà văn muốn đặt ra mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Nghệ thuật phải vì cuộc sống, người nghệ sĩ phải biết đấu tranh nhìn nhận đúng đắn về sự vật, hiện tượng. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn không được cực đoan, phiến diện một chiều mà phải có cái nhìn xa và gần, từ bên ngoài đến bên trong thì mới có thể đánh giá đúng bản chất của sự vật hiện tượng.
Câu chuyện người đàn bà hàng chài kể ở tòa án huyện
Bên cạnh vẻ đẹp ẩn sâu của con thuyền ngoài xa cùng với bi kịch gia đình của người đàn hàng chai thì tình huống truyện của tác phẩm còn thể hiện ở câu chuyện người đàn bà hàng chài kể ở tòa án huyện. Ấn tượng ban đầu của Phùng về người đàn bà là sự xấu xí, nghèo khổ, cam chịu nhẫn nhục đến đáng thương. Lần đầu, Phùng gặp người đàn bà ở bãi xe tăng. Đó là người đàn bà xấu xí thô kệch nhưng quan trọng hơn đó là sự cam chịu khi bị chồng đánh bà không hề kêu la hay chống trả. Lần thứ hai, Phùng gặp người đàn bà ấy cũng chính tại nơi chỗ cũ và cũng trong hoàn cảnh cũ – tự nguyện rút vào bãi xe tăng cho chồng đánh. Lần thứ ba, gặp lại nhưng trong một hoàn cảnh khác – tòa án huyện.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy vì cứu người đàn bà bị bạo hành nên Phùng bị thương và được đưa vào trạm xá bệnh viện. Tại đây, anh tình cờ gặp người đàn bà đến tòa án huyện. Bà đến đây theo lời mời của chánh án Đẩu để bàn về công việc gia đình. Sau bức màn, Phùng im lặng lắng nghe chị một cách tỉ mỉ. Lúc mới đến, chị “sợ sệt, lúng túng” rồi “tìm đến một góc tường để ngồi”, đôi mắt chị lúc ngước lên nhìn Đẩu lúc thì khúm núm hướng nhìn xuống đất.
Nhưng khi nghe Đẩu nói về việc ly hôn, chị lại “chắp tay lạy vái lia lịa” và van xin “Con lạy quý tòa (…), quý tòa bắt tội con cũng được, bỏ tù con cũng được, đừng bắt con bỏ nó”. Qua ba lần gặp gỡ, Phùng vẫn mang ấn tượng về người đàn bà vẫn không đổi – một người đàn bà thât học, thô kệch. Những lời van xin của chị trước Đẩu làm Phùng cảm thấy “gian phòng ngủ lồng lộn gió biển như bị hút hết không khí, trở nên ngột ngạt”, không chịu nổi anh liền vén màn bước ra.
Khi thấy Phùng, người đàn bà cứ ngỡ anh là nhân chứng cho việc bà bị chồng đánh đập – là chứng cớ để Đẩu bắt chị ly hôn. Nhưng sau khi thấy Phùng và Đẩu không còn ép buộc người đàn bà ly hôn nữa, bà liền giãi bày câu chuyện đời mình. Qua câu chuyện của người đàn bà, Phùng hiểu vì tình thương con mà chị không muốn ly hôn, chấp nhận bị đánh đập và hành hạ để nuôi con khôn lớn. “Ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con, rồi nuôi con cho đến khi khôn lớn (…) Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống cho mình”.
Trong quá trình phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc thấy rằng bà hiểu rõ với nghề đi biển này cần một người đàn ông trụ cột “Chưa bao giờ các chú biết như thế nào là nỗi vất vả của người đàn bà trên chiếc thuyền không có đàn ông.”, “đàn bà hàng chài chúng tôi cần phải có người đàn ông chèo chống phong ba.. để cùng làm ăn nuôi nấng đặng một xấp con”. Phùng hiểu chính vì tình thương con, trách nhiệm của một người mẹ mà chị sẵn sàng bỏ qua hết tất cả. Người đàn bà không chỉ thương con mà còn là một người phụ nữ thấu hiểu bao dung và hết sức vị tha.
Nếu không nghe câu chuyện của người đàn bà, ai sẽ biết được đằng sau vẻ cộc tính có phần hung bạo của người đàn ông là một người từng “cục tính nhưng hiền lành”, chấp nhận mọi lầm lỡ trẻ tuổi của người đàn bà. Người đàn bà cũng biết, cũng hiểu vì sao người đàn ông lại đánh mình. Vì đó chính là cách ông giải tỏa nỗi uất ức, bức bách “bất kể lúc nào thấy khổ là lão xách tôi ra đánh”.
Người đàn bà tự nhận tất cả mọi tội lỗi về mình “cái lỗi chính là đám đàn bà ở thuyền đẻ nhiều quá, mà thuyền lại chật”. Điều hạnh phúc của người đàn bà cũng rất bình dị. Người đàn bà nói về những lần vui vẻ hiếm hoi của gia đình mình “Ở trên thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống hòa thuận, vui vẻ”, “vui nhất là ngồi nhìn đàn con chúng tôi được ăn no”.
Nói về những điều đó “mặt chị ửng sáng lên như một nụ cười”. Đây cũng chính là động lực giúp bà vượt qua mọi khó khăn. Từ câu chuyện ấy, Phùng chợt nhận ra, người đàn bà tuy vẻ bên ngoài thô lỗ, quê mùa nhưng sâu bên trong là một người sâu sắc hiểu lẽ đời, giàu tình yêu thương cũng như sự hy sinh.
Khi phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn tiếp tục đặt nhân vật Phùng vào một tình huống đầy nghịch lý. Đó là phát hiện người đàn bà hàng chài với những mâu thuẫn giữ dáng vẻ thái độ bên ngoài và tâm hồn bên trong. Từ đó, Nguyễn Minh Châu đã đặt ra vấn đề về cách nhìn nhận và đánh giá con người. Con người vốn không hề đơn giản mà vô cùng phức tạp. Người nghệ sĩ cần phải biết lắng nghe hòa nhập vào đời sống.
Nhận xét tác phẩm khi phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn Nguyễn Minh Châu đã xây dựng một tình huống truyện cuốn hút và độc đáo. Phía sau bức ảnh tuyệt đẹp là những đớn đau, ngang trái trong gia đình người đàn bà. Phía sau vẻ ngoài xấu xí là một vẻ đẹp tâm hồn bị khuất lấp của người đàn bà. Từ tình huống đó mà tính cách của các nhân vật và chủ đề tư tưởng của tác phẩm được thể hiện. Nhân vật Phùng cũng chính là hóa thân của tác giả. Một góc nhìn tinh tế, khách quan đầy khám phá của nhà văn và cũng là một trái tim cháy bỏng vì cuộc đời.
Tình huống truyện trong Chiếc thuyền ngoài xa thuộc tình huống nhận thức, mang tính khám phá, phát hiện về sự thật đời sống – Đây cũng là đặc điểm chính của tình huống nhận thức. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó đã nhấn mạnh mối quan hệ gắn bó giữa nghệ thuật và cuộc sống. Qua đó, nhà văn nhắn gửi đến mọi người cần phải hòa mình vào cuộc sống và có cái nhìn đa chiều để có thể khám phá ra những vẻ đẹp khuất lấp của cuộc sống và có thể nhìn thẳng vào đúng bản chất vấn đề.
Kết bài: Như vậy thông qua tình huống truyện trong tác phẩm chiếc thuyền ngoài xa, nhà văn Nguyễn Minh Châu đã thể hiện rất nhiều thông điệp có ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống và nghệ thuật. Chúng ta không thể đơn giản hay sơ lược khi nhìn nhận đánh giá về một hiện tượng sự vật mà cần có cái nhìn đa diện đa chiều. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa cũng giúp người đọc cảm nhận được ý nghĩa nhân văn của tác phẩm cùng phong cách nghệ thuật của nhà văn.
Xem thêm >>> Phân tích nhân vật người đàn bà làng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa
Xem thêm >>> Phân tích nhân vật Phùng trong Chiếc thuyền ngoài xa – Ngữ Văn 12
Xem thêm >>> Vợ nhặt và Chiếc thuyền ngoài xa – So sánh chi tiết dòng nước mắt
Dàn ý phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
Mở bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Giới thiệu tác giả Nguyễn Minh Châu cùng tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.
- Nêu vai trò của tình huống truyện trong truyện ngắn.
Thân bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Tình huống truyện qua vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa.
- Tình huống truyện qua bi kịch trong gia đình người đàn bà hàng chài.
- Tình huống truyện qua câu chuyện người đàn bà hàng chài kể ở tòa án huyện.
Kết bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Khẳng định lại tác dụng và ý nghĩa của tình huống truyện nói chung cũng như với truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa nói riêng.
Có thể thấy rằng sự thành công của một truyện ngắn hay tùy bút phần lớn do nghệ thuật tạo ra tình huống truyện của nhà văn. Sự thành công trong “Chiếc thuyền ngoài xa” cũng không nằm ngoài điều đó. Hy vọng bài viết trên đây về chủ đề phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa đã hữu ích với bạn trong quá trình học tập. Chúc bạn luôn học tốt!
Xem thêm nhiều bài viết hay về Hỏi Đáp Văn Học
Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của nhà văn Nguyễn Minh Châu sẽ giúp người đọc cảm nhận được ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm cũng như mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Qua đó thấy được một vấn đề hết sức quan trọng của xã hội – đó chính là phải có cái nhìn đa chiều với cuộc sống thì chúng ta mới hiểu cuộc sống một cách sâu sắc. Trong bài viết sau, cùng Trường THPT Trần Hưng Đạo tìm hiểu và phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa.
Mở bài: Sau năm 1975, văn chương trở về với cuộc sống thường nhật. Và Nguyễn Minh Châu cũng là một trong số những nhà văn đi đầu đổi mới. Ông khám phá nghệ thuật ở bình diện thế sự, làm cho người đọc ý thức hơn về những vấn đề phức tạp của đời sống. Từ đó, con người ý thức hơn về cuộc sống. Từ “Mảnh trăng cuối rừng” cho đến “Chiếc thuyền ngoài xa” là một quá trình thay đổi không chỉ về quan niệm nhân sinh mà còn về cả về quan niệm nghệ thuật. Tình huống truyện trong Chiếc thuyền ngoài xa đã thể hiện rõ quan niệm của Nguyễn Minh Châu về nghệ thuật và văn học. Cùng phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa.
Giới thiệu Nguyễn Minh Châu và tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa
Trước khi tìm hiểu và phân tích phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, chúng ta cần nắm được những nét chính về tác giả cũng như tác phẩm.
Đôi nét về nhà văn Nguyễn Minh Châu
Nguyễn Minh Châu là nhà văn của quân đội. Ông sinh năm 1930 mất năm 1989, quê ở Thanh Hóa. Nguyễn Duy tên thật là Nguyễn Duy Nhuệ. Ông hăng say tham gia cách mạng cùng góp sức trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ. Năm 1965, ông từng làm tiểu đội trưởng tiểu đội dân quân trực chiến tại khu vực cầu Hàm Rồng.
Năm 1966, ông nhập ngũ tham gia chiến đấu nhiều chiến trường ác liệt nhất của cuộc kháng chiến. Sau khi giải ngũ, làm việc tại Tuần báo Văn nghệ thuộc Hội Nhà văn Việt Nam và là Trưởng Đại diện của báo này tại phía Nam. Ông là một trong những nhà văn tiến phong của thời kỳ đổi mới. Nguyễn Minh Châu luôn đi sâu khám phá đời sống ở bình diện thế sự.
Tìm hiểu về tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy tác phẩm mang đậm dấu ấn phong cách tự sự triết lý của ông. Truyện ngắn này được in trong tập truyện cùng tên xuất bản năm 1987. Chiếc thuyền ngoài xa là truyện ngắn tiêu biểu cho hướng tiếp cận đời sống từ góc độ thế sự của Nguyễn Minh Châu ở giai đoạn sáng tác thứ hai.
Tình huống truyện là gì? Ý nghĩa của tình huống truyện
Đối với truyện ngắn hay tùy bút, tình huống truyện chính là yếu tố then chốt, có vai trò quan trọng trong việc thể hiện tư tưởng và nội dung của tác phẩm. Tình huống truyện cũng là cơ sở để tác giả xây dựng câu chuyện một cách độc đáo cũng như thu hút sự chú ý của người đọc.
Nhìn chung tình huống truyện được chia thành ba loại cơ bản là tình huống hành động, tình huống tâm trạng và tình huống nhận thức. Nếu tình huống hành động chủ yếu nhằm tới hành động có tính bước ngoặt của nhân vật trong truyện, tình huống tâm trạng thì chủ yếu khám phá diễn biến tình cảm hay cảm xúc của nhân vật, thì tình huống nhận thức lại chủ yếu cắt nghĩa giây phút “giác ngộ” trong chân lý của nhân vật. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó thuộc tình huống nhận thức.
Tình huống truyện theo Nguyễn Minh Châu chính là “Đôi khi người ta nghĩ ra một cái tình thế xảy ra câu chuyện thật hay và thế là coi như xong một nửa. Nó là cái cớ chắc chắn hết sức cụ thể và mang tính riêng ở đó cốt truyện và nhân vật nương tựa vào nhau để thực hiện đắc lực tất cả ý định của tác giả”.
Đối với truyện ngắn, tình huống truyện tạo nên các sự kiện đặc biệt gây tác động mạnh mẽ đến đời sống nhân vật và ở đó quan niệm nhân sinh của tác giả hiện lên rõ nét. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy tình huống truyện là một hoàn cảnh đầy éo le. Đó là tình huống nhận thức của nhân vật để dẫn đến những giây phút giác ngộ sau này của nhân vật. Tình huống truyện nằm ở hai phát hiện của nhân vật Phùng – đặc biệt ở cảnh Phùng và Đẩu gặp lại người đàn bà ở tòa án huyện.
Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu
Có thể thấy, phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó gắn liền với hai phát hiện của người nghệ sĩ và sự “vỡ ra” của chánh án sau khi nghe câu chuyện của người đàn bà hàng chài.
Phát hiện một – Là vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa đầu tiên cần đề cập đến vẻ đẹp của con thuyền ngoài xa. Phùng là một nghệ sĩ nhiếp ảnh được phân công nhiệm vụ đến một vùng biển để chụp ảnh chuẩn bị cho bộ sưu tập năm sau. Anh đã phục kích mấy buổi sáng nhưng vẫn chưa chụp được tấm nào vừa ý. Sau gần một tuần lễ suy nghĩ, tìm kiếm, Phùng quyết định thu cảnh đánh cá vào lúc bình minh. Và đó cũng là lúc Phùng phát hiện vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa.
Ở cự ly xa, đó là một chiếc thuyền lưới vó trong cảnh biển mờ sương. Là một người nghệ sĩ, Phùng đánh giá khung cảnh ấy rất đẹp, rất quý và cũng rất hiếm gặp. “Có lẽ suốt một đời cầm máy chưa bao giờ tôi thấy được cảnh “đắt” trời cho như vậy: trước mặt tôi là bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc thấy Phùng đang đứng trước một bức tranh thiên nhiên không chỉ mang vẻ đẹp cổ kính mà đó là một vẻ đẹp không thể gặp lại lần thứ hai. Bức tranh ấy có sự hài hòa giữa đường nét, ánh sáng cho đến màu sắc. “Mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng do ánh mặt trời chiếu vào”, chỉ với vài đường nét phác họa, tác giả đã vẽ ra một khung cảnh tuyệt vời như những bức tranh cổ thi.
Không chỉ có hình ảnh thiên nhiên, trong bức tranh ấy còn có sự xuất hiện của con người “Vài bóng người lớn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum”. Con người cũng như cảnh vật đều im lặng, con người như cũng muốn hòa cùng cảnh vật và cũng không muốn phá vỡ bầu không khí yên tĩnh này. Con thuyền đang chuyển động nhưng dường như lại đứng yên trong giây phút nó xuất hiện trước mắt Phùng.
Điều đặc biệt đó là khung cảnh ấy “được nhìn qua những cái mắt lưới và tấm lưới nằm giữa hai chiếc gọng vó” giống hệt “cánh một con dơi”. Các từ láy kết hợp với hình ảnh so sánh đã góp phần cho thấy vẻ mơ hồn, huyền ảo, tinh khôi và sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Vẻ đẹp ấy làm người nghệ sĩ phải rung động. Đối diện với hình ảnh “chiếc thuyền ngoài xa” với vẻ đẹp “đơn giản và toàn bích” khiến cho Phùng cảm thấy “bối rối, trong trái tim như co cái gì bóp thắt vào”.
Đây là trạng thái vừa xao xuyến vừa căng thẳng đến nghẹt thở khi lần đầu tiên anh phát hiện cái đẹp quý giá đến thế. Anh liên tưởng đến câu nói “bản thân cái đẹp chính là đạo đức” và tưởng như chính bản thân mình đã vừa khám phá ra “chân lí của sự toàn thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong ngầm của tâm hồn”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc dễ dàng nhận ra với Phùng, cái đẹp hướng con người đến những giá trị đạo đức, những điều thanh cao trong sạch “chân – thiện – mỹ”. Cái đẹp ấy còn có thể thanh lọc tâm hồn con người, gột rửa đi những lấm lem của đời sống.
Vì ý thức được vai trò của cái đẹp đối với đời sống con người, Phùng đã cố gắng thu giữa hết lấy mọi khoảnh khắc ấy để dâng tặng cho đời. Chính vì vậy, anh đã “bấm liên thanh một hồi hết một phần tư cuốn phim, thu vào chiếc Pratica” cái đẹp tuyệt đỉnh ấy. Sau này, bức ảnh chiếc thuyền ngoài xa của Phùng có mặt “trong các gia đình sành nghệ thuật”.
Đây có thể được xem là một phần thưởng cao quý, một cách khẳng định tài năng của những người làm nghệ thuật đều khát khao. Qua việc Phùng phát hiện bức ảnh tuyệt bích của thiên nhiên trong cảnh sương mờ ấy, tác giả muốn nhấn mạnh vai trò, chức năng của nghệ thuật. Nghệ thuật phải hướng con người đến cái đẹp, “chân – thiện – mỹ” ở đời. Và người nghệ sĩ phải là người phải biết phát hiện, rung cảm và dâng tặng cái đẹp ấy cho đời.
Phát hiện hai – Là bi kịch trong gia đình người đàn bà hàng chài
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa còn thể hiện ở bi kịch của gia đình người đàn bà làng chài. Khi tiếp cận chiếc thuyền ở cự ly gần, Phùng lại phát hiện ra thêm bao điều. Đó là những xấu xí trong cuộc sống của một gia đình ngư dân. Chưa kịp ngắm nhìn kiệt tác thiên nhiên thì bỗng chốc “chiếc thuyền đăm thẳng vào chỗ Phùng đang đứng”. Từ trên thuyền bước xuống một người đàn ông và một người đàn bà.
Hai nhân vật này đều có vẻ ngoài hoàn toàn đối lập với khung cảnh nên thơ. Người đàn bà “trạc ngoài bốn mươi”, thân hình “cao lớn với những đường nét thô kệch”. Còn khuôn mặt người đàn bà thì rỗ mặt, “tái ngắt” và “mệt mỏi sau một đêm thức trắng kéo lưới”. Còn người đàn ông thì xuất hiện với “mái tóc tổ quạ”, “chân đi chữ bát”, “hai con mắt đầy vẻ độc dữ”.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy trong tác phẩm không chỉ xuất hiện những con người với vẻ ngoài xấu xí, thô kệch, mà đó còn là một cảnh bạo hành vi phạm đạo đức, sự đảo lộn luân thường đạo lý trong chính gia đình ấy. Đôi vợ chồng đi về phía bãi xe tăng. Người đàn ông “trút cơn giận như lửa cháy bằng cách dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà”. Lão vừa đánh vừa nguyền rủa bằng một giọng rên rỉ “mày chết … cho ông nhờ”.
Nhưng thằng Phác – con của gia đình hàng chài, đã tìm đến kịp lúc để che chở cho mẹ mình. “Nó giằng được chiếc thắt lưng” rồi quật vào khuôn ngực của ba nó. Thế nhưng, lão đàn ông giáng cho nó hai cái tát rồi bỏ đi về phía chiếc thuyền. Thế nhưng, không chỉ cảnh bạo hành đó khiến Phùng bất ngờ mà còn chính là sự nhẫn nhục, cam chịu đến mức nhu nhược của người đàn bà khi bị đánh.
Trước những trận đòn roi của chồng, chị “không hề kêu một tiếng, không chống trả, cũng không tìm cách chạy trốn”. Hay chứng kiến cảnh thằng Phác đánh cha và bị cha đánh, chị chỉ có thể “ôm chầm lấy nó rồi lại buông ra, chắp tay vái lấy vái để, rồi lại ôm chầm lấy”. Trước bức tranh hiện thực cuộc sống trần trụi ấy hiện ra, Phùng đã phải trải qua biết bao thái cực khác nhau của cảm xúc.
Nếu đứng trước chiếc thuyền ngoài xa Phùng cảm thấy rung động và thăng hoa trước cái đẹp, thì giờ đây chứng kiến chiếc thuyền ngoài xa ấy ở cự ly gần Phùng lại chỉ có thể “kinh ngạc đến mức (…) há mồm ra mà nhìn”. Rồi sau đó, anh liền vội “vứt chiếc máy ảnh xuống đất, chạy nhào tới”. Anh kinh ngạc bởi sự thật quá trớ trêu, nghiệt ngã.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc nhận ra nếu chiếc thuyền ở ngoài xa là biểu tượng của vẻ đẹp toàn thiện toàn bích hướng con người đến những gái trị đạo đức, thì giờ đây chiếc thuyền – nhìn từ cự ly gần lại trở thành hiện thân của sự nghèo đói, bạo hành, là sự thay đổi vị trí đảo lộn luân thường đạo lý – chồng đánh vợ, con đánh cha.
Hành động “vứt chiếc máy ảnh” của Phùng như nói lên anh không cần giữ lại bức ảnh cảnh đắt trời cho này mà trong giây phút này chuyện quan trọng nhất đối với Phùng chính là cứu người đàn bà. Chiếc thuyền tuyệt đẹp trong biển trời mờ sương bỗng chốc là những trái chiều trớ trêu đến mức gần như Phùng không tin vào điều mình vừa tận mắt chứng kiến. Đẹp và xấu, thiện và ác, giữa tâm hồn trong ngần và những dằn vặt đau đớn, tất cả hòa lẫn vào nhau trong cùng một khung cảnh.
Đặt Phùng trong tình huống éo le ấy, nhà văn muốn đặt ra mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Nghệ thuật phải vì cuộc sống, người nghệ sĩ phải biết đấu tranh nhìn nhận đúng đắn về sự vật, hiện tượng. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn không được cực đoan, phiến diện một chiều mà phải có cái nhìn xa và gần, từ bên ngoài đến bên trong thì mới có thể đánh giá đúng bản chất của sự vật hiện tượng.
Câu chuyện người đàn bà hàng chài kể ở tòa án huyện
Bên cạnh vẻ đẹp ẩn sâu của con thuyền ngoài xa cùng với bi kịch gia đình của người đàn hàng chai thì tình huống truyện của tác phẩm còn thể hiện ở câu chuyện người đàn bà hàng chài kể ở tòa án huyện. Ấn tượng ban đầu của Phùng về người đàn bà là sự xấu xí, nghèo khổ, cam chịu nhẫn nhục đến đáng thương. Lần đầu, Phùng gặp người đàn bà ở bãi xe tăng. Đó là người đàn bà xấu xí thô kệch nhưng quan trọng hơn đó là sự cam chịu khi bị chồng đánh bà không hề kêu la hay chống trả. Lần thứ hai, Phùng gặp người đàn bà ấy cũng chính tại nơi chỗ cũ và cũng trong hoàn cảnh cũ – tự nguyện rút vào bãi xe tăng cho chồng đánh. Lần thứ ba, gặp lại nhưng trong một hoàn cảnh khác – tòa án huyện.
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy vì cứu người đàn bà bị bạo hành nên Phùng bị thương và được đưa vào trạm xá bệnh viện. Tại đây, anh tình cờ gặp người đàn bà đến tòa án huyện. Bà đến đây theo lời mời của chánh án Đẩu để bàn về công việc gia đình. Sau bức màn, Phùng im lặng lắng nghe chị một cách tỉ mỉ. Lúc mới đến, chị “sợ sệt, lúng túng” rồi “tìm đến một góc tường để ngồi”, đôi mắt chị lúc ngước lên nhìn Đẩu lúc thì khúm núm hướng nhìn xuống đất.
Nhưng khi nghe Đẩu nói về việc ly hôn, chị lại “chắp tay lạy vái lia lịa” và van xin “Con lạy quý tòa (…), quý tòa bắt tội con cũng được, bỏ tù con cũng được, đừng bắt con bỏ nó”. Qua ba lần gặp gỡ, Phùng vẫn mang ấn tượng về người đàn bà vẫn không đổi – một người đàn bà thât học, thô kệch. Những lời van xin của chị trước Đẩu làm Phùng cảm thấy “gian phòng ngủ lồng lộn gió biển như bị hút hết không khí, trở nên ngột ngạt”, không chịu nổi anh liền vén màn bước ra.
Khi thấy Phùng, người đàn bà cứ ngỡ anh là nhân chứng cho việc bà bị chồng đánh đập – là chứng cớ để Đẩu bắt chị ly hôn. Nhưng sau khi thấy Phùng và Đẩu không còn ép buộc người đàn bà ly hôn nữa, bà liền giãi bày câu chuyện đời mình. Qua câu chuyện của người đàn bà, Phùng hiểu vì tình thương con mà chị không muốn ly hôn, chấp nhận bị đánh đập và hành hạ để nuôi con khôn lớn. “Ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con, rồi nuôi con cho đến khi khôn lớn (…) Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống cho mình”.
Trong quá trình phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, người đọc thấy rằng bà hiểu rõ với nghề đi biển này cần một người đàn ông trụ cột “Chưa bao giờ các chú biết như thế nào là nỗi vất vả của người đàn bà trên chiếc thuyền không có đàn ông.”, “đàn bà hàng chài chúng tôi cần phải có người đàn ông chèo chống phong ba.. để cùng làm ăn nuôi nấng đặng một xấp con”. Phùng hiểu chính vì tình thương con, trách nhiệm của một người mẹ mà chị sẵn sàng bỏ qua hết tất cả. Người đàn bà không chỉ thương con mà còn là một người phụ nữ thấu hiểu bao dung và hết sức vị tha.
Nếu không nghe câu chuyện của người đàn bà, ai sẽ biết được đằng sau vẻ cộc tính có phần hung bạo của người đàn ông là một người từng “cục tính nhưng hiền lành”, chấp nhận mọi lầm lỡ trẻ tuổi của người đàn bà. Người đàn bà cũng biết, cũng hiểu vì sao người đàn ông lại đánh mình. Vì đó chính là cách ông giải tỏa nỗi uất ức, bức bách “bất kể lúc nào thấy khổ là lão xách tôi ra đánh”.
Người đàn bà tự nhận tất cả mọi tội lỗi về mình “cái lỗi chính là đám đàn bà ở thuyền đẻ nhiều quá, mà thuyền lại chật”. Điều hạnh phúc của người đàn bà cũng rất bình dị. Người đàn bà nói về những lần vui vẻ hiếm hoi của gia đình mình “Ở trên thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống hòa thuận, vui vẻ”, “vui nhất là ngồi nhìn đàn con chúng tôi được ăn no”.
Nói về những điều đó “mặt chị ửng sáng lên như một nụ cười”. Đây cũng chính là động lực giúp bà vượt qua mọi khó khăn. Từ câu chuyện ấy, Phùng chợt nhận ra, người đàn bà tuy vẻ bên ngoài thô lỗ, quê mùa nhưng sâu bên trong là một người sâu sắc hiểu lẽ đời, giàu tình yêu thương cũng như sự hy sinh.
Khi phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn tiếp tục đặt nhân vật Phùng vào một tình huống đầy nghịch lý. Đó là phát hiện người đàn bà hàng chài với những mâu thuẫn giữ dáng vẻ thái độ bên ngoài và tâm hồn bên trong. Từ đó, Nguyễn Minh Châu đã đặt ra vấn đề về cách nhìn nhận và đánh giá con người. Con người vốn không hề đơn giản mà vô cùng phức tạp. Người nghệ sĩ cần phải biết lắng nghe hòa nhập vào đời sống.
Nhận xét tác phẩm khi phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nhà văn Nguyễn Minh Châu đã xây dựng một tình huống truyện cuốn hút và độc đáo. Phía sau bức ảnh tuyệt đẹp là những đớn đau, ngang trái trong gia đình người đàn bà. Phía sau vẻ ngoài xấu xí là một vẻ đẹp tâm hồn bị khuất lấp của người đàn bà. Từ tình huống đó mà tính cách của các nhân vật và chủ đề tư tưởng của tác phẩm được thể hiện. Nhân vật Phùng cũng chính là hóa thân của tác giả. Một góc nhìn tinh tế, khách quan đầy khám phá của nhà văn và cũng là một trái tim cháy bỏng vì cuộc đời.
Tình huống truyện trong Chiếc thuyền ngoài xa thuộc tình huống nhận thức, mang tính khám phá, phát hiện về sự thật đời sống – Đây cũng là đặc điểm chính của tình huống nhận thức. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa, ta thấy nó đã nhấn mạnh mối quan hệ gắn bó giữa nghệ thuật và cuộc sống. Qua đó, nhà văn nhắn gửi đến mọi người cần phải hòa mình vào cuộc sống và có cái nhìn đa chiều để có thể khám phá ra những vẻ đẹp khuất lấp của cuộc sống và có thể nhìn thẳng vào đúng bản chất vấn đề.
Kết bài: Như vậy thông qua tình huống truyện trong tác phẩm chiếc thuyền ngoài xa, nhà văn Nguyễn Minh Châu đã thể hiện rất nhiều thông điệp có ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống và nghệ thuật. Chúng ta không thể đơn giản hay sơ lược khi nhìn nhận đánh giá về một hiện tượng sự vật mà cần có cái nhìn đa diện đa chiều. Phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa cũng giúp người đọc cảm nhận được ý nghĩa nhân văn của tác phẩm cùng phong cách nghệ thuật của nhà văn.
Xem thêm >>> Phân tích nhân vật người đàn bà làng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa
Xem thêm >>> Phân tích nhân vật Phùng trong Chiếc thuyền ngoài xa – Ngữ Văn 12
Xem thêm >>> Vợ nhặt và Chiếc thuyền ngoài xa – So sánh chi tiết dòng nước mắt
Dàn ý phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
Mở bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Giới thiệu tác giả Nguyễn Minh Châu cùng tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.
- Nêu vai trò của tình huống truyện trong truyện ngắn.
Thân bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Tình huống truyện qua vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa.
- Tình huống truyện qua bi kịch trong gia đình người đàn bà hàng chài.
- Tình huống truyện qua câu chuyện người đàn bà hàng chài kể ở tòa án huyện.
Kết bài về phân tích tình huống truyện chiếc thuyền ngoài xa
- Khẳng định lại tác dụng và ý nghĩa của tình huống truyện nói chung cũng như với truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa nói riêng.
Có thể thấy rằng sự thành công của một truyện ngắn hay tùy bút phần lớn do nghệ thuật tạo ra tình huống truyện của nhà văn. Sự thành công trong “Chiếc thuyền ngoài xa” cũng không nằm ngoài điều đó. Hy vọng bài viết trên đây về chủ đề phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa đã hữu ích với bạn trong quá trình học tập. Chúc bạn luôn học tốt!
[/box]
#Phân #tích #tình #huống #truyện #Chiếc #thuyền #ngoài #của #Nguyễn #Minh #Châu
[/toggle]
Bạn thấy bài viết Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu bên dưới để thpttranhungdao.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Văn học
#Phân #tích #tình #huống #truyện #Chiếc #thuyền #ngoài #của #Nguyễn #Minh #Châu
Trả lời