Một buổi chiều đầu đông Hà Nội, đi qua những con phố tấp nập người qua lại, trong đầu tôi triền miên những suy nghĩ về một sự kiện lịch sử nhưng mà tôi đang nghiên cứu để viết – Hiệp nghị Pari về kết thúc chiến tranh, nhắc lại. hòa bình ở Việt Nam, tôi tới nhà một nhân chứng được cho là ‘người nhưng mà cả Lê Đức Thọ và Kissinger đều cần…’. Đó là nguyên thành viên kiêm thông dịch viên đoàn thương thuyết Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại Hội nghị Paris về Việt Nam – ông Nguyễn Đình Phương.
Ông Nguyễn Đình Phương (giữa) thông dịch cho cuộc gặp giữa Cố vấn đặc trưng Lê Đức Thọ và Cố vấn An ninh Henry Kissinger.
Căn phòng làm việc đơn sơ “ngập” sách, những cuốn sách dày cộm phủ đầy bụi thời kì, chiếc máy đánh chữ tiếng Anh kiểu cũ chỉ nhỏ bằng chiếc điện thoại bàn… vẫn tồn tại, nhưng anh đã mất tích! Nhâm nhi tách trà ấm nóng, tôi may mắn được cùng chú Hải (đàn ông cả của ông Phương, cũng theo nghiệp cha) và vợ của chú với những câu chuyện vô tận về cuộc đời và sự nghiệp của người thông dịch!
Dẻo dai, tỏa sáng bình dị
Hình như sách sử ít nhường “đất” cho dịch giả. Nhưng trong nhiều bức ảnh lịch sử, người thông dịch đó lại đứng giữa với đôi mắt nhấp nhánh sau cặp kính cận, vầng trán rộng và nụ cười hiền! Ông Phương ko chỉ là thông dịch viên nhưng mà còn là người trực tiếp chứng kiến nhiều sự kiện hy hữu trong những trang sử nổi trội của lịch sử ngoại giao Việt Nam: thông dịch chính cho các cuộc thương thuyết bí mật, các cuộc gặp riêng giữa Bộ trưởng Xuân Thủy – Đại sứ William Harriman và sau đó là các cuộc gặp riêng giữa Đặc phái viên. Cố Vấn Lê Đức Thọ – Cố Vấn An Ninh Henry Kissinger từ 1968 cho tới mùa xuân 1973!
Cuộc đời anh khiến tôi nhớ tới một “mặt trời”, tỏa sáng dai sức, giản dị với những nguyên tắc của riêng anh. Kiên trì với sứ mệnh của người thông dịch và tỏa sáng trong sứ mệnh đó một cách khiêm tốn và thầm lặng! Một phần dài cuộc đời ông gắn liền với công việc dịch thuật, trong đó có những năm làm việc tại Hội nghị Paris, mặc dù góp phần quan trọng vào các sự kiện lịch sử của tổ quốc nhưng ông luôn coi đó là một việc đương nhiên, là công việc nên làm. đã xong và nghĩa vụ phải hoàn thành đối với tổ quốc.
Những năm sau này lúc đã nghỉ hưu và cả những thời đoạn cuối đời, ông vẫn miệt mài với công việc thông dịch, thông dịch và say mê đọc, sưu tầm sách. Đều đặn mỗi ngày từ 8 giờ sáng tới 5 giờ chiều, trừ những ngày ốm, ông lọc cọc bên chiếc máy đánh chữ, viết và dịch theo những “gợi ý” (gợi ý) nhất mực của Bộ Ngoại giao và Thông tấn xã. Nhà xuất bản Việt Nam, Toàn cầu, Nhà xuất bản Văn hóa, Nhà xuất bản Kim Đồng… Người dân quanh khu vực Văn Miếu – Quốc Tử Giám ko xa lạ với hình ảnh một cụ già thong dong chống gậy, trò chuyện vui vẻ. Cùng mọi người, bất kể nắng mưa, rảo bước tới đường sách để dày thêm bộ sưu tập sách tây – ta khổng lồ. Dù có bao nhiêu tiền ông cũng sắm hết sách, lương hưu hay tiền lãi dịch thuật ông cũng dùng để sắm sách, chủ yếu là văn học Anh, sử Việt Nam, lịch sử và văn hóa toàn cầu.
Tôi nghĩ anh đó là một người hạnh phúc và may mắn, vì cả đời anh đó đã được sống với niềm say mê của mình! Niềm hạnh phúc đó thật vô bờ bến nhưng nó hiện hữu trong từng chặng đường anh đi qua, trên nụ cười toại nguyện trong từng bức ảnh anh chụp. Trong một bài viết về các cuộc thương thuyết bí mật của Hiệp nghị Paris, ông cũng nói về sự thanh thản hoàn toàn đó: “Hiện giờ, tôi chấp thuận nghĩ lại thời kì lúc chính tôi là cầu nối tiếng nói giữa một bên là đại diện cho Hoa Kỳ, một cường quốc phương Tây. với những ưu thế vượt trội về sức mạnh kinh tế, quân sự, khoa học công nghệ và mặt khác là đại diện cho Việt Nam, một tổ quốc Phương Đông nhỏ nhỏ, nghèo nàn lỗi thời nhưng có truyền thống lịch sử, văn hóa rất đáng tự hào.
Ông Nguyễn Đình Phương thông dịch cho ông Lê Đức Thọ tại Hội nghị Paris.
Có nhẽ ko phải là “lý thuyết” cho những người làm nghề thông dịch nhưng ông cũng đúc kết điều nhưng mà thông dịch viên nào cũng phải hiểu và có thể học được: “Người thông dịch phải vào vai trò trung gian trong việc truyền tải tiếng nói, phấn đấu ko trình bày xúc cảm qua nét mặt hay trong lúc thông dịch cho anh Sáu (Lê Đức Thọ) thương thuyết với Kissinger, tôi ko chắc mình có làm được ko, vì dù sao tôi cũng là người trong cuộc, chỉ nhớ là trong quá trình thương thuyết, tôi xoành xoạch tự hào là người thông dịch cho những đại diện khả năng và tài năng của Việt Nam, những người đã khiến phía bên kia nể sợ và khâm phục sau những cuộc đấu trí, đấu trí đầy logic, đấu trí căng thẳng, tay đôi kéo dài tại cuộc thương thuyết bí mật ở Paris”.
Những gì ông Phương để lại cho con cháu là phi vật chất nhưng vô giá như chính cuộc đời và nếp sống của ông vậy! Lối sống giản dị, trách nhiệm và tận tụy như một “luật bất thành văn” với con cháu ông. Trong họ luôn tự hào về người cha, người ông của mình với những đóng góp thầm lặng cho một sự kiện lịch sử quan trọng của tổ quốc. Một người cháu của ông, lúc đang du học ở Mỹ, đã ngạc nhiên tới phát khóc lúc bước vào phòng làm việc của giáo sư sử học và thấy ngay bức ảnh giáo sư chụp cùng ông ngoại được đặt trang trọng trên bàn. Ở một khía cạnh nào đó, những đóng góp của ông cho Hội nghị Paris ko hề yên lặng!
Ông Nguyễn Đình Phương thông dịch cho Thủ tướng Phạm Văn Đồng.
thương thuyết bí mật
Chúng ta cùng xem lại những câu chuyện anh Phương kể về cuộc thương thuyết bí mật tại Hội nghị Paris của Cố vấn đặc trưng Lê Đức Thọ và Bộ trưởng – Trưởng đoàn Xuân Thủy (anh Sáu, mũi nhọn trong chiến dịch ngoại giao lịch sử đó. Anh Phương từng kể những chuyện đó). các cuộc thương thuyết với tất cả sự kính trọng và khâm phục đối với các “bậc thầy” ngoại giao của Việt Nam, những người luôn giữ thế chủ động, thông minh trong thương thuyết.
Ông Phương từng viết rằng: Nếu Kissinger, một giáo sư Đại học Harvard, được toàn cầu biết tới với tư cách là môn đệ của Metternich (nhà ngoại giao người Áo đã chủ trì Hội nghị Viên chia lại châu Âu) hay của Machiavel (một triết nhân và chính trị gia nổi tiếng người Ý) , tiểu truyện Lê Đức Thọ đơn giản hơn nhiều, đơn giản như một câu chuyện dân gian phương đông. Anh Sáu ko được huấn luyện ở trường lớp danh giá nào. Trường học của ông là trường học thực tiễn, kinh nghiệm sống được gạn lọc qua những năm tháng hoạt động cách mệnh từ thời niên thiếu tới lúc trở thành nhà hoạt động cách mệnh nhiều năm kinh nghiệm, nhà lãnh đạo cách mệnh kiệt xuất của Đảng Cộng sản. hàng việt nam. Chính ý thức toát ra từ anh đã khiến đồng chí tin tưởng và nể sợ.
Có một câu chuyện trong các cuộc thương thuyết bí mật nhưng mà ông Phương nhớ rất rõ: Một lần, Kissinger lặng lẽ ngồi cầm bút chì nghe ông Sáu trình diễn còn ông Phương thì chuyên chú lắng tai và thông dịch hết ý. Đột nhiên, Kissinger hỏi: “Cố vấn của ông ở Bắc Kinh và Mátxcơva có nghe bằng hữu của ông nói về ý kiến của chúng tôi trong cuộc thương thuyết này ko?” (ám chỉ chuyến thăm Trung Quốc và Liên Xô của Nixon). Trước hành động khiêu khích đó, ko cần suy nghĩ, anh Sáu đáp ngay: “Chúng tôi đã đánh với quân đội của ông trên chiến trường và chúng tôi cũng đã thương lượng với ông trên bàn hội nghị. Bạn hữu hết lòng ủng hộ chúng tôi chứ ko thể làm thay chúng tôi được!” Một lần khác, lúc ông Sáu chỉ trích yêu cầu rút quân của Kissinger là một bước lùi so với những thỏa thuận trước đó hai bên đã đạt được, Kissinger nói: “Lenin nói: Lùi một bước, tiến hai bước. Tôi học với Lê-nin”, ông Sáu phản bác ngay: “Chủ nghĩa Lê-nin phải vận dụng linh hoạt. Còn các anh thì máy móc”. Chỉ vài câu đối đáp ngắn gọn cũng đủ cho thấy khả năng đối đáp trôi chảy, linh hoạt và sắc sảo của ông Sáu.
Sau lúc Mỹ thất bại trong việc dùng tàu bay B52 ném bom Hà Nội và Hải Phòng vào cuối tháng 12-1972, thương thuyết được nối lại và ông Sáu cũng trở lại Paris.
Ngày 8-1-1973, trên đường tới điểm hứa ở Gif sur Yvette, anh Sáu nói: “Hôm nay, đoàn ta ko ra tận cửa đón đoàn Mỹ như thường lệ. sẽ nói Mỹ ném bom giáng sinh là ngu, bác dịch câu đó cho đúng ý thức…” Tại cuộc họp, ông Sáu tuân theo mặc dù đã được báo trước và tận mắt chứng kiến hàng chục lần Cố vấn “rắn rỏi” “Chưa bao giờ ông Phương thấy ông Sáu trút giận lên đối thủ như buổi sáng hôm đó! Lừa đảo, ngu xuẩn, lừa lọc, lật mặt… hết rồi! Kissinger chỉ biết cúi đầu lắng tai, ko đáp. Mãi cho tới lúc lúc sau ông mới ngắc ngứ: “Tôi có nghe tính từ… tôi ko dùng ở đây!”. Ông Sáu, vẫn trong tư thế của kẻ thắng cuộc, đáp ngay: “Tôi nói một phần thế thôi, nhưng các nhà báo còn dùng nhiều hơn. Nặng lời!”. Dù quy chế nghề nghiệp buộc ông Phương phải dịch đúng nghĩa, trung thực, khách quan, tránh bộc lộ xúc cảm. ings. “Nhưng chắc lúc đó tôi ko kìm được thú vui xen lẫn tự hào trước thái độ quyết liệt của anh Sáu và sự ủng hộ yếu ớt của Kissinger”, ông Phương ghi lại.
Chiếc máy đánh chữ – kỷ vật gắn liền với ông Phương suốt nhiều chục năm trong công việc dịch thuật của mình.
Sau nhiều năm đấu tranh trên bàn hội nghị, cuối cùng chúng ta đã đi tới những vấn đề có tính nguyên tắc, trong đó vấn đề khó khăn, dằng dai và phức tạp nhất là vấn đề đồng bào miền Bắc còn ở lại miền Nam. Chính khả năng, tài năng và ý chí của Lê Đức Thọ đã khiến Kissinger nhượng bộ từng bước, cho tới phút cuối cùng phải từ bỏ vấn đề rút quân miền Bắc, đồng ý đi vào thảo luận các nghị định thư và xác định hình thức ký kết. hiệp ước. quyết tâm nhanh chóng kết thúc vòng thương thuyết cuối cùng vào ngày 13-1-1973.
“Ngày 27-1-1973, chứng kiến đại diện các đối tác ký kết Hiệp nghị Paris, tôi ko kìm được xúc cảm dâng trào trong lòng. Mong ước cháy bỏng của tôi và các anh em trong Liên đoàn cuối cùng cũng thành hiện thực. Tôi thở phào nhẹ nhõm như vừa trút được gánh nặng trên vai suốt thời kì dài tham gia thông dịch vụ thương thuyết”, ông Phương từng san sẻ.
Đã hơn 10 năm kể từ ngày anh Phương ra đi, căn phòng làm việc, chiếc máy đánh chữ phủ một lớp bụi mỏng của thời kì, đang vắng bóng người chủ sở hữu tận tụy! Những câu chuyện về cuộc đời với những năm tháng vô tư góp sức cho tổ quốc của ông sẽ còn sống mãi với thời kì bởi nó đã là một phần của lịch sử!
[toggle title=”xem thêm thông tin chi tiết về Nhớ về người phiên dịch tại Hội nghị Paris: Một hành trình thầm lặng!” state=”close”]
Nhớ về người thông dịch tại Hội nghị Paris: Một hành trình thầm lặng!
Hình Ảnh về: Nhớ về người thông dịch tại Hội nghị Paris: Một hành trình thầm lặng!
Video về: Nhớ về người thông dịch tại Hội nghị Paris: Một hành trình thầm lặng!
Wiki về Nhớ về người thông dịch tại Hội nghị Paris: Một hành trình thầm lặng!
Nhớ về người thông dịch tại Hội nghị Paris: Một hành trình thầm lặng! -
Một buổi chiều đầu đông Hà Nội, đi qua những con phố tấp nập người qua lại, trong đầu tôi triền miên những suy nghĩ về một sự kiện lịch sử nhưng mà tôi đang nghiên cứu để viết - Hiệp nghị Pari về kết thúc chiến tranh, nhắc lại. hòa bình ở Việt Nam, tôi tới nhà một nhân chứng được cho là 'người nhưng mà cả Lê Đức Thọ và Kissinger đều cần...'. Đó là nguyên thành viên kiêm thông dịch viên đoàn thương thuyết Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại Hội nghị Paris về Việt Nam – ông Nguyễn Đình Phương.
Ông Nguyễn Đình Phương (giữa) thông dịch cho cuộc gặp giữa Cố vấn đặc trưng Lê Đức Thọ và Cố vấn An ninh Henry Kissinger.
Căn phòng làm việc đơn sơ “ngập” sách, những cuốn sách dày cộm phủ đầy bụi thời kì, chiếc máy đánh chữ tiếng Anh kiểu cũ chỉ nhỏ bằng chiếc điện thoại bàn… vẫn tồn tại, nhưng anh đã mất tích! Nhâm nhi tách trà ấm nóng, tôi may mắn được cùng chú Hải (đàn ông cả của ông Phương, cũng theo nghiệp cha) và vợ của chú với những câu chuyện vô tận về cuộc đời và sự nghiệp của người thông dịch!
Dẻo dai, tỏa sáng bình dị
Hình như sách sử ít nhường “đất” cho dịch giả. Nhưng trong nhiều bức ảnh lịch sử, người thông dịch đó lại đứng giữa với đôi mắt nhấp nhánh sau cặp kính cận, vầng trán rộng và nụ cười hiền! Ông Phương ko chỉ là thông dịch viên nhưng mà còn là người trực tiếp chứng kiến nhiều sự kiện hy hữu trong những trang sử nổi trội của lịch sử ngoại giao Việt Nam: thông dịch chính cho các cuộc thương thuyết bí mật, các cuộc gặp riêng giữa Bộ trưởng Xuân Thủy – Đại sứ William Harriman và sau đó là các cuộc gặp riêng giữa Đặc phái viên. Cố Vấn Lê Đức Thọ - Cố Vấn An Ninh Henry Kissinger từ 1968 cho tới mùa xuân 1973!
Cuộc đời anh khiến tôi nhớ tới một “mặt trời”, tỏa sáng dai sức, giản dị với những nguyên tắc của riêng anh. Kiên trì với sứ mệnh của người thông dịch và tỏa sáng trong sứ mệnh đó một cách khiêm tốn và thầm lặng! Một phần dài cuộc đời ông gắn liền với công việc dịch thuật, trong đó có những năm làm việc tại Hội nghị Paris, mặc dù góp phần quan trọng vào các sự kiện lịch sử của tổ quốc nhưng ông luôn coi đó là một việc đương nhiên, là công việc nên làm. đã xong và nghĩa vụ phải hoàn thành đối với tổ quốc.
Những năm sau này lúc đã nghỉ hưu và cả những thời đoạn cuối đời, ông vẫn miệt mài với công việc thông dịch, thông dịch và say mê đọc, sưu tầm sách. Đều đặn mỗi ngày từ 8 giờ sáng tới 5 giờ chiều, trừ những ngày ốm, ông lọc cọc bên chiếc máy đánh chữ, viết và dịch theo những “gợi ý” (gợi ý) nhất mực của Bộ Ngoại giao và Thông tấn xã. Nhà xuất bản Việt Nam, Toàn cầu, Nhà xuất bản Văn hóa, Nhà xuất bản Kim Đồng... Người dân quanh khu vực Văn Miếu - Quốc Tử Giám ko xa lạ với hình ảnh một cụ già thong dong chống gậy, trò chuyện vui vẻ. Cùng mọi người, bất kể nắng mưa, rảo bước tới đường sách để dày thêm bộ sưu tập sách tây - ta khổng lồ. Dù có bao nhiêu tiền ông cũng sắm hết sách, lương hưu hay tiền lãi dịch thuật ông cũng dùng để sắm sách, chủ yếu là văn học Anh, sử Việt Nam, lịch sử và văn hóa toàn cầu.
Tôi nghĩ anh đó là một người hạnh phúc và may mắn, vì cả đời anh đó đã được sống với niềm say mê của mình! Niềm hạnh phúc đó thật vô bờ bến nhưng nó hiện hữu trong từng chặng đường anh đi qua, trên nụ cười toại nguyện trong từng bức ảnh anh chụp. Trong một bài viết về các cuộc thương thuyết bí mật của Hiệp nghị Paris, ông cũng nói về sự thanh thản hoàn toàn đó: “Hiện giờ, tôi chấp thuận nghĩ lại thời kì lúc chính tôi là cầu nối tiếng nói giữa một bên là đại diện cho Hoa Kỳ, một cường quốc phương Tây. với những ưu thế vượt trội về sức mạnh kinh tế, quân sự, khoa học công nghệ và mặt khác là đại diện cho Việt Nam, một tổ quốc Phương Đông nhỏ nhỏ, nghèo nàn lỗi thời nhưng có truyền thống lịch sử, văn hóa rất đáng tự hào.
Ông Nguyễn Đình Phương thông dịch cho ông Lê Đức Thọ tại Hội nghị Paris.
Có nhẽ ko phải là “lý thuyết” cho những người làm nghề thông dịch nhưng ông cũng đúc kết điều nhưng mà thông dịch viên nào cũng phải hiểu và có thể học được: “Người thông dịch phải vào vai trò trung gian trong việc truyền tải tiếng nói, phấn đấu ko trình bày xúc cảm qua nét mặt hay trong lúc thông dịch cho anh Sáu (Lê Đức Thọ) thương thuyết với Kissinger, tôi ko chắc mình có làm được ko, vì dù sao tôi cũng là người trong cuộc, chỉ nhớ là trong quá trình thương thuyết, tôi xoành xoạch tự hào là người thông dịch cho những đại diện khả năng và tài năng của Việt Nam, những người đã khiến phía bên kia nể sợ và khâm phục sau những cuộc đấu trí, đấu trí đầy logic, đấu trí căng thẳng, tay đôi kéo dài tại cuộc thương thuyết bí mật ở Paris”.
Những gì ông Phương để lại cho con cháu là phi vật chất nhưng vô giá như chính cuộc đời và nếp sống của ông vậy! Lối sống giản dị, trách nhiệm và tận tụy như một “luật bất thành văn” với con cháu ông. Trong họ luôn tự hào về người cha, người ông của mình với những đóng góp thầm lặng cho một sự kiện lịch sử quan trọng của tổ quốc. Một người cháu của ông, lúc đang du học ở Mỹ, đã ngạc nhiên tới phát khóc lúc bước vào phòng làm việc của giáo sư sử học và thấy ngay bức ảnh giáo sư chụp cùng ông ngoại được đặt trang trọng trên bàn. Ở một khía cạnh nào đó, những đóng góp của ông cho Hội nghị Paris ko hề yên lặng!
Ông Nguyễn Đình Phương thông dịch cho Thủ tướng Phạm Văn Đồng.
thương thuyết bí mật
Chúng ta cùng xem lại những câu chuyện anh Phương kể về cuộc thương thuyết bí mật tại Hội nghị Paris của Cố vấn đặc trưng Lê Đức Thọ và Bộ trưởng - Trưởng đoàn Xuân Thủy (anh Sáu, mũi nhọn trong chiến dịch ngoại giao lịch sử đó. Anh Phương từng kể những chuyện đó). các cuộc thương thuyết với tất cả sự kính trọng và khâm phục đối với các “bậc thầy” ngoại giao của Việt Nam, những người luôn giữ thế chủ động, thông minh trong thương thuyết.
Ông Phương từng viết rằng: Nếu Kissinger, một giáo sư Đại học Harvard, được toàn cầu biết tới với tư cách là môn đệ của Metternich (nhà ngoại giao người Áo đã chủ trì Hội nghị Viên chia lại châu Âu) hay của Machiavel (một triết nhân và chính trị gia nổi tiếng người Ý) , tiểu truyện Lê Đức Thọ đơn giản hơn nhiều, đơn giản như một câu chuyện dân gian phương đông. Anh Sáu ko được huấn luyện ở trường lớp danh giá nào. Trường học của ông là trường học thực tiễn, kinh nghiệm sống được gạn lọc qua những năm tháng hoạt động cách mệnh từ thời niên thiếu tới lúc trở thành nhà hoạt động cách mệnh nhiều năm kinh nghiệm, nhà lãnh đạo cách mệnh kiệt xuất của Đảng Cộng sản. hàng việt nam. Chính ý thức toát ra từ anh đã khiến đồng chí tin tưởng và nể sợ.
Có một câu chuyện trong các cuộc thương thuyết bí mật nhưng mà ông Phương nhớ rất rõ: Một lần, Kissinger lặng lẽ ngồi cầm bút chì nghe ông Sáu trình diễn còn ông Phương thì chuyên chú lắng tai và thông dịch hết ý. Đột nhiên, Kissinger hỏi: "Cố vấn của ông ở Bắc Kinh và Mátxcơva có nghe bằng hữu của ông nói về ý kiến của chúng tôi trong cuộc thương thuyết này ko?" (ám chỉ chuyến thăm Trung Quốc và Liên Xô của Nixon). Trước hành động khiêu khích đó, ko cần suy nghĩ, anh Sáu đáp ngay: “Chúng tôi đã đánh với quân đội của ông trên chiến trường và chúng tôi cũng đã thương lượng với ông trên bàn hội nghị. Bạn hữu hết lòng ủng hộ chúng tôi chứ ko thể làm thay chúng tôi được!” Một lần khác, lúc ông Sáu chỉ trích yêu cầu rút quân của Kissinger là một bước lùi so với những thỏa thuận trước đó hai bên đã đạt được, Kissinger nói: “Lenin nói: Lùi một bước, tiến hai bước. Tôi học với Lê-nin”, ông Sáu phản bác ngay: “Chủ nghĩa Lê-nin phải vận dụng linh hoạt. Còn các anh thì máy móc”. Chỉ vài câu đối đáp ngắn gọn cũng đủ cho thấy khả năng đối đáp trôi chảy, linh hoạt và sắc sảo của ông Sáu.
Sau lúc Mỹ thất bại trong việc dùng tàu bay B52 ném bom Hà Nội và Hải Phòng vào cuối tháng 12-1972, thương thuyết được nối lại và ông Sáu cũng trở lại Paris.
Ngày 8-1-1973, trên đường tới điểm hứa ở Gif sur Yvette, anh Sáu nói: “Hôm nay, đoàn ta ko ra tận cửa đón đoàn Mỹ như thường lệ. sẽ nói Mỹ ném bom giáng sinh là ngu, bác dịch câu đó cho đúng ý thức…” Tại cuộc họp, ông Sáu tuân theo mặc dù đã được báo trước và tận mắt chứng kiến hàng chục lần Cố vấn “rắn rỏi” "Chưa bao giờ ông Phương thấy ông Sáu trút giận lên đối thủ như buổi sáng hôm đó! Lừa đảo, ngu xuẩn, lừa lọc, lật mặt... hết rồi! Kissinger chỉ biết cúi đầu lắng tai, ko đáp. Mãi cho tới lúc lúc sau ông mới ngắc ngứ: “Tôi có nghe tính từ… tôi ko dùng ở đây!”. Ông Sáu, vẫn trong tư thế của kẻ thắng cuộc, đáp ngay: “Tôi nói một phần thế thôi, nhưng các nhà báo còn dùng nhiều hơn. Nặng lời!”. Dù quy chế nghề nghiệp buộc ông Phương phải dịch đúng nghĩa, trung thực, khách quan, tránh bộc lộ xúc cảm. ings. “Nhưng chắc lúc đó tôi ko kìm được thú vui xen lẫn tự hào trước thái độ quyết liệt của anh Sáu và sự ủng hộ yếu ớt của Kissinger”, ông Phương ghi lại.
Chiếc máy đánh chữ - kỷ vật gắn liền với ông Phương suốt nhiều chục năm trong công việc dịch thuật của mình.
Sau nhiều năm đấu tranh trên bàn hội nghị, cuối cùng chúng ta đã đi tới những vấn đề có tính nguyên tắc, trong đó vấn đề khó khăn, dằng dai và phức tạp nhất là vấn đề đồng bào miền Bắc còn ở lại miền Nam. Chính khả năng, tài năng và ý chí của Lê Đức Thọ đã khiến Kissinger nhượng bộ từng bước, cho tới phút cuối cùng phải từ bỏ vấn đề rút quân miền Bắc, đồng ý đi vào thảo luận các nghị định thư và xác định hình thức ký kết. hiệp ước. quyết tâm nhanh chóng kết thúc vòng thương thuyết cuối cùng vào ngày 13-1-1973.
“Ngày 27-1-1973, chứng kiến đại diện các đối tác ký kết Hiệp nghị Paris, tôi ko kìm được xúc cảm dâng trào trong lòng. Mong ước cháy bỏng của tôi và các anh em trong Liên đoàn cuối cùng cũng thành hiện thực. Tôi thở phào nhẹ nhõm như vừa trút được gánh nặng trên vai suốt thời kì dài tham gia thông dịch vụ thương thuyết”, ông Phương từng san sẻ.
Đã hơn 10 năm kể từ ngày anh Phương ra đi, căn phòng làm việc, chiếc máy đánh chữ phủ một lớp bụi mỏng của thời kì, đang vắng bóng người chủ sở hữu tận tụy! Những câu chuyện về cuộc đời với những năm tháng vô tư góp sức cho tổ quốc của ông sẽ còn sống mãi với thời kì bởi nó đã là một phần của lịch sử!
[rule_{ruleNumber}]
[box type=”note” align=”” class=”” bm_AK bm_F” style=”text-align: justify;”>Một buổi chiều đầu đông Hà Nội, đi qua những con phố tấp nập người qua lại, trong đầu tôi miên man những suy nghĩ về một sự kiện lịch sử mà tôi đang nghiên cứu để viết – Hiệp định Pari về chấm dứt chiến tranh, nhắc lại. hòa bình ở Việt Nam, tôi đến nhà một nhân chứng được cho là ‘người mà cả Lê Đức Thọ và Kissinger đều cần…’. Đó là nguyên thành viên kiêm phiên dịch viên đoàn đàm phán Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại Hội nghị Paris về Việt Nam – ông Nguyễn Đình Phương.
Ông Nguyễn Đình Phương (giữa) phiên dịch cho cuộc gặp giữa Cố vấn đặc biệt Lê Đức Thọ và Cố vấn An ninh Henry Kissinger.
Căn phòng làm việc đơn sơ “ngập” sách, những cuốn sách dày cộm phủ đầy bụi thời gian, chiếc máy đánh chữ tiếng Anh kiểu cũ chỉ nhỏ bằng chiếc điện thoại bàn… vẫn còn đó, nhưng anh đã mất tích! Nhâm nhi tách trà ấm nóng, tôi may mắn được cùng chú Hải (con trai cả của ông Phương, cũng theo nghiệp cha) và vợ của chú với những câu chuyện bất tận về cuộc đời và sự nghiệp của người phiên dịch!
Bền bỉ, tỏa sáng bình dị
Dường như sách sử ít nhường “đất” cho dịch giả. Nhưng trong nhiều bức ảnh lịch sử, người phiên dịch ấy lại đứng giữa với đôi mắt lấp lánh sau cặp kính cận, vầng trán rộng và nụ cười hiền! Ông Phương không chỉ là phiên dịch viên mà còn là người trực tiếp chứng kiến nhiều sự kiện hy hữu trong những trang sử nổi bật của lịch sử ngoại giao Việt Nam: phiên dịch chính cho các cuộc đàm phán bí mật, các cuộc gặp riêng giữa Bộ trưởng Xuân Thủy – Đại sứ William Harriman và sau đó là các cuộc gặp riêng giữa Đặc phái viên. Cố Vấn Lê Đức Thọ – Cố Vấn An Ninh Henry Kissinger từ 1968 cho đến mùa xuân 1973!
Cuộc đời anh khiến tôi nhớ đến một “mặt trời”, tỏa sáng bền bỉ, giản dị với những nguyên tắc của riêng anh. Kiên trì với sứ mệnh của người phiên dịch và tỏa sáng trong sứ mệnh ấy một cách khiêm tốn và thầm lặng! Một phần dài cuộc đời ông gắn liền với công việc dịch thuật, trong đó có những năm làm việc tại Hội nghị Paris, mặc dù góp phần quan trọng vào các sự kiện lịch sử của đất nước nhưng ông luôn coi đó là một việc đương nhiên, là công việc nên làm. đã xong và nghĩa vụ phải hoàn thành đối với đất nước.
Những năm sau này khi đã nghỉ hưu và cả những giai đoạn cuối đời, ông vẫn miệt mài với công việc phiên dịch, phiên dịch và say mê đọc, sưu tầm sách. Đều đặn mỗi ngày từ 8 giờ sáng đến 5 giờ chiều, trừ những ngày ốm, ông lọc cọc bên chiếc máy đánh chữ, viết và dịch theo những “gợi ý” (gợi ý) nhất định của Bộ Ngoại giao và Thông tấn xã. Nhà xuất bản Việt Nam, Thế giới, Nhà xuất bản Văn hóa, Nhà xuất bản Kim Đồng… Người dân quanh khu vực Văn Miếu – Quốc Tử Giám không lạ lẫm với hình ảnh một cụ già thong dong chống gậy, trò chuyện vui vẻ. Cùng mọi người, bất kể nắng mưa, rảo bước đến đường sách để dày thêm bộ sưu tập sách tây – ta đồ sộ. Dù có bao nhiêu tiền ông cũng mua hết sách, lương hưu hay tiền lãi dịch thuật ông cũng dùng để mua sách, chủ yếu là văn học Anh, sử Việt Nam, lịch sử và văn hóa thế giới.
Tôi nghĩ anh ấy là một người hạnh phúc và may mắn, vì cả đời anh ấy đã được sống với niềm đam mê của mình! Niềm hạnh phúc ấy thật vô bờ bến nhưng nó hiện hữu trong từng chặng đường anh đi qua, trên nụ cười mãn nguyện trong từng bức ảnh anh chụp. Trong một bài viết về các cuộc đàm phán bí mật của Hiệp định Paris, ông cũng nói về sự thanh thản hoàn toàn đó: “Bây giờ, tôi bằng lòng nghĩ lại thời gian khi chính tôi là cầu nối ngôn ngữ giữa một bên là đại diện cho Hoa Kỳ, một cường quốc phương Tây. với những ưu thế vượt trội về sức mạnh kinh tế, quân sự, khoa học công nghệ và mặt khác là đại diện cho Việt Nam, một đất nước Phương Đông nhỏ bé, nghèo nàn lạc hậu nhưng có truyền thống lịch sử, văn hóa rất đáng tự hào.
Ông Nguyễn Đình Phương phiên dịch cho ông Lê Đức Thọ tại Hội nghị Paris.
Có lẽ không phải là “lý thuyết” cho những người làm nghề phiên dịch nhưng ông cũng đúc kết điều mà phiên dịch viên nào cũng phải hiểu và có thể học được: “Người phiên dịch phải đóng vai trò trung gian trong việc truyền tải ngôn ngữ, cố gắng không thể hiện cảm xúc qua nét mặt hay trong lúc phiên dịch cho anh Sáu (Lê Đức Thọ) đàm phán với Kissinger, tôi không chắc mình có làm được không, vì dù sao tôi cũng là người trong cuộc, chỉ nhớ là trong quá trình đàm phán, tôi luôn luôn tự hào là người phiên dịch cho những đại diện bản lĩnh và tài năng của Việt Nam, những người đã khiến phía bên kia nể phục và khâm phục sau những cuộc đấu trí, đấu trí đầy logic, đấu trí căng thẳng, tay đôi kéo dài tại cuộc đàm phán bí mật ở Paris”.
Những gì ông Phương để lại cho con cháu là phi vật chất nhưng vô giá như chính cuộc đời và nếp sống của ông vậy! Lối sống giản dị, trách nhiệm và tận tụy như một “luật bất thành văn” với con cháu ông. Trong họ luôn tự hào về người cha, người ông của mình với những đóng góp thầm lặng cho một sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước. Một người cháu của ông, khi đang du học ở Mỹ, đã ngạc nhiên đến phát khóc khi bước vào phòng làm việc của giáo sư sử học và thấy ngay bức ảnh giáo sư chụp cùng ông ngoại được đặt trang trọng trên bàn. Ở một khía cạnh nào đó, những đóng góp của ông cho Hội nghị Paris không hề im lặng!
Ông Nguyễn Đình Phương phiên dịch cho Thủ tướng Phạm Văn Đồng.
đàm phán bí mật
Chúng ta cùng xem lại những câu chuyện anh Phương kể về cuộc đàm phán bí mật tại Hội nghị Paris của Cố vấn đặc biệt Lê Đức Thọ và Bộ trưởng – Trưởng đoàn Xuân Thủy (anh Sáu, mũi nhọn trong chiến dịch ngoại giao lịch sử đó. Anh Phương từng kể những chuyện đó). các cuộc đàm phán với tất cả sự kính trọng và khâm phục đối với các “bậc thầy” ngoại giao của Việt Nam, những người luôn giữ thế chủ động, sáng tạo trong đàm phán.
Ông Phương từng viết rằng: Nếu Kissinger, một giáo sư Đại học Harvard, được thế giới biết đến với tư cách là môn đệ của Metternich (nhà ngoại giao người Áo đã chủ trì Hội nghị Viên chia lại châu Âu) hay của Machiavel (một triết gia và chính trị gia nổi tiếng người Ý) , tiểu sử Lê Đức Thọ đơn giản hơn nhiều, đơn giản như một câu chuyện dân gian phương đông. Anh Sáu không được đào tạo ở trường lớp danh giá nào. Trường học của ông là trường học thực tiễn, kinh nghiệm sống được chắt lọc qua những năm tháng hoạt động cách mạng từ thời niên thiếu đến khi trở thành nhà hoạt động cách mạng chuyên nghiệp, nhà lãnh đạo cách mạng kiệt xuất của Đảng Cộng sản. hàng việt nam. Chính tinh thần toát ra từ anh đã khiến đồng đội tin tưởng và nể phục.
Có một câu chuyện trong các cuộc đàm phán bí mật mà ông Phương nhớ rất rõ: Một lần, Kissinger lặng lẽ ngồi cầm bút chì nghe ông Sáu trình bày còn ông Phương thì chăm chú lắng nghe và phiên dịch hết ý. Đột nhiên, Kissinger hỏi: “Cố vấn của ông ở Bắc Kinh và Mátxcơva có nghe bạn bè của ông nói về ý kiến của chúng tôi trong cuộc đàm phán này không?” (ám chỉ chuyến thăm Trung Quốc và Liên Xô của Nixon). Trước hành động khiêu khích đó, không cần suy nghĩ, anh Sáu đáp ngay: “Chúng tôi đã đánh với quân đội của ông trên chiến trường và chúng tôi cũng đã thương lượng với ông trên bàn hội nghị. Bạn bè hết lòng ủng hộ chúng tôi chứ không thể làm thay chúng tôi được!” Một lần khác, khi ông Sáu chỉ trích đề nghị rút quân của Kissinger là một bước lùi so với những thỏa thuận trước đó hai bên đã đạt được, Kissinger nói: “Lenin nói: Lùi một bước, tiến hai bước. Tôi học với Lê-nin”, ông Sáu phản bác ngay: “Chủ nghĩa Lê-nin phải vận dụng linh hoạt. Còn các anh thì máy móc”. Chỉ vài câu đối đáp ngắn gọn cũng đủ cho thấy khả năng đối đáp trôi chảy, linh hoạt và sắc sảo của ông Sáu.
Sau khi Mỹ thất bại trong việc dùng máy bay B52 ném bom Hà Nội và Hải Phòng vào cuối tháng 12-1972, đàm phán được nối lại và ông Sáu cũng trở lại Paris.
Ngày 8-1-1973, trên đường đến điểm hẹn ở Gif sur Yvette, anh Sáu nói: “Hôm nay, đoàn ta không ra tận cửa đón đoàn Mỹ như thường lệ. sẽ nói Mỹ ném bom giáng sinh là ngu, bác dịch câu đó cho đúng tinh thần…” Tại cuộc họp, ông Sáu làm theo mặc dù đã được báo trước và tận mắt chứng kiến hàng chục lần Cố vấn “cứng rắn” “Chưa bao giờ ông Phương thấy ông Sáu trút giận lên đối thủ như buổi sáng hôm ấy! Lừa đảo, ngu xuẩn, lừa lọc, lật lọng… hết rồi! Kissinger chỉ biết cúi đầu lắng nghe, không đáp. Mãi cho đến khi lúc sau ông mới ấp úng: “Tôi có nghe tính từ… tôi không dùng ở đây!”. Ông Sáu, vẫn trong tư thế của kẻ thắng cuộc, đáp ngay: “Tôi nói một phần thế thôi, nhưng các nhà báo còn dùng nhiều hơn. Nặng lời!”. Dù quy chế nghề nghiệp buộc ông Phương phải dịch đúng nghĩa, trung thực, khách quan, tránh bộc lộ cảm xúc. ings. “Nhưng chắc lúc đó tôi không kìm được niềm vui xen lẫn tự hào trước thái độ quyết liệt của anh Sáu và sự ủng hộ yếu ớt của Kissinger”, ông Phương ghi lại.
Chiếc máy đánh chữ – kỷ vật gắn liền với ông Phương suốt nhiều chục năm trong công việc dịch thuật của mình.
Sau nhiều năm đấu tranh trên bàn hội nghị, cuối cùng chúng ta đã đi đến những vấn đề có tính nguyên tắc, trong đó vấn đề khó khăn, dai dẳng và phức tạp nhất là vấn đề đồng bào miền Bắc còn ở lại miền Nam. Chính bản lĩnh, tài năng và ý chí của Lê Đức Thọ đã khiến Kissinger nhượng bộ từng bước, cho đến phút cuối cùng phải từ bỏ vấn đề rút quân miền Bắc, đồng ý đi vào thảo luận các nghị định thư và xác định hình thức ký kết. hiệp ước. quyết tâm nhanh chóng kết thúc vòng đàm phán cuối cùng vào ngày 13-1-1973.
“Ngày 27-1-1973, chứng kiến đại diện các bên ký kết Hiệp định Paris, tôi không kìm được cảm xúc dâng trào trong lòng. Mong ước cháy bỏng của tôi và các anh em trong Liên đoàn cuối cùng cũng thành hiện thực. Tôi thở phào nhẹ nhõm như vừa trút được gánh nặng trên vai suốt thời gian dài tham gia phiên dịch vụ đàm phán”, ông Phương từng chia sẻ.
Đã hơn 10 năm kể từ ngày anh Phương ra đi, căn phòng làm việc, chiếc máy đánh chữ phủ một lớp bụi mỏng của thời gian, đang vắng bóng người chủ nhân tận tụy! Những câu chuyện về cuộc đời với những năm tháng vô tư cống hiến cho đất nước của ông sẽ còn sống mãi với thời gian bởi nó đã là một phần của lịch sử!
[/box]
#Nhớ #về #người #phiên #dịch #tại #Hội #nghị #Paris #Một #hành #trình #thầm #lặng
[/toggle]
Bạn thấy bài viết Nhớ về người thông dịch tại Hội nghị Paris: Một hành trình thầm lặng! có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Nhớ về người thông dịch tại Hội nghị Paris: Một hành trình thầm lặng! bên dưới để thpttranhungdao.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Địa lý
#Nhớ #về #người #phiên #dịch #tại #Hội #nghị #Paris #Một #hành #trình #thầm #lặng
Trả lời