I. Giới thiệu
– Trần Quang Khải (1241-1294) là vị tướng có công lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên – Mông thời Trần. Lịch sử truyền tụng ông là một vị tướng tài hoa, văn học ghi nhớ ông bằng những vần thơ thâm thúy, thu hút (Phan Huy Chú – Lịch thủy triều và điều lệ).
– Bài thơ Khen ngợi vị đạo sư hoàn chỉnh (Phú Gia về Kinh) là một trong 11 bài thơ còn lại của ông và cũng là tác phẩm có vị trí đặc trưng trong lịch sử văn học Việt Nam.
II. Thân hình
1. Hoàn cảnh sáng tác
– Cuối năm 1284, quân Nguyên – Mông do Thoát Hoan chỉ huy ồ ạt tấn công nước ta lần thứ hai. Trước sức mạnh của quân địch, Thượng hoàng Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông phải rời kinh đô đi tị nạn. Nhưng chỉ mấy tháng sau, vào tháng 5 – 1285 (tháng 4 năm Ất Dậu), quân ta phản công bất thần, giành thắng lợi lớn ở trận Hàm Tử; Từ tháng 7 tới năm 1285 (tháng 6 năm Ất Dậu), ta lại giành thắng lợi ở Chương Dương. Quân thù hoàn toàn bị đánh bại.
– Sau thắng lợi, Trần Quang Khải là thần hộ mệnh cho hai vua Trần về kinh. Trong ko khí của ngày thắng lợi, Trần Quang Khải đã có cảm hứng viết bài thơ này.
2. Phân tích
2.1 Tiêu đề
– Khen ngợi vị đạo sư hoàn chỉnh tức là giá của doanh nghiệp. Nhan đề nêu lên một sự kiện lịch sử nhưng cũng là nguồn cảm hứng thâm thúy cho thi sĩ. Bởi lẽ, sự kiện đưa vua về kinh đã ghi lại chiến công của quân ta, khẳng định nước ta ko còn quân địch, quê hương đã trở lại những ngày bình yên. Mặt khác, tác giả cũng là người đã góp một phần vào thú vui thắng lợi của cả dân tộc. Vì vậy, các sự kiện lịch sử ko phải là những con số vô cảm nhưng là một sự việc thơ mộng và giàu xúc cảm.
2.2 Hai câu đầu
– Hai câu thơ đầu gợi lại thắng lợi quyết định là trận Chương Dương và Hàm Tử. Hai địa danh vừa có ý nghĩa lịch sử vừa mang ý nghĩa biểu tượng. Tượng trưng vì từ nay hai địa danh này sẽ vang mãi trong lòng dân tộc Việt Nam, trong lịch sử như một thời hào hùng. Hai thế kỷ sau, trong Bình Ngô Đại Cáo, Nguyễn Trãi đã tự hào nhắc lại:
Cổng Hàm Tử bắt sống Toa Đô,
Sông Bạch Đằng làm thịt Ô Mã. Quá khứ xem xét,
Chứng cứ cũng được ghi lại.
– Cách sắp xếp trật tự của hai địa danh có phần đặc trưng. Trận Chương Dương xảy ra muộn hơn nhưng do Trần Quang Khải kể trước. Điều này thích hợp với tâm trạng thất thường của thi sĩ. Trận chiến tiếp theo vừa xảy ra, xem ra vẫn còn nóng sốt, làm đau lòng tất cả mọi người, đặc trưng là tác giả, người có vai trò lớn trong chiến tích này.
– Giọng điệu của hai câu thơ không giống nhau. Câu một với động từ mạnh Đập sáo có tức là cướp giáo, câu thơ nhanh, mạnh, dứt khoát, trình bày sự chuyển biến đột ngột, nhanh chóng của thế trận, từ lui sang đánh giặc, từ trường kỳ kháng chiến. tới khả năng chống sét để xoá sổ quân địch. Câu thứ hai với giọng điệu nhẹ nhõm mô tả việc bắt sống quân địch, nhưng bắt sống một cách dễ dàng.
– Lời thơ ngắn gọn, cứng ngắc, gang thép trình bày niềm tự hào về thắng lợi vẻ vang của dân tộc.
2.3 Hai câu sau
– Nếu hai câu đầu kể về chiến công thì hai câu sau là lời kêu gọi nỗ lực xây dựng quốc gia vững bền. Trần Quang Khải ko ngừng lại ở thú vui thắng lợi, ko nghĩ tới việc ngơi nghỉ, tận hưởng. Ngay trong khí thế thắng lợi, anh đã nghĩ tới kế hoạch trong khoảng thời gian dài với ý thức trách nhiệm và tầm nhìn xa.
– Người cho rằng quốc gia hòa bình ko chỉ là hết chiến tranh, hòa bình còn phải là để xây dựng quốc gia mãi mãi mang lại hạnh phúc no đủ cho nhân dân. Nhưng để có được hòa bình cần thiết sự chung sức của toàn dân. Bài thơ như một lời tự bạch, đồng thời trình bày niềm tin, hi vọng vào sự vững bền muôn thuở của quốc gia.
– Nếu hai dòng thơ đầu ta thấy được vẻ đẹp quả cảm của một vị tướng thì hai câu thơ cuối ta cảm thu được vẻ đẹp trong trí tuệ và đạo đức của thi sĩ Trần Quang Khải.
III. Sự kết luận
– Đoạn thơ trình bày thú vui sướng, tự hào tột độ của tác giả trước thắng lợi vẻ vang của dân tộc, đồng thời khẳng định quyết tâm dựng nước nghìn năm của dân tộc.
– Làm thơ là xúc cảm tự hào, vui sướng về chiến công hiển hách của dân tộc, niềm tự hào về nhà Trần và niềm tin vào một nền hòa bình vững chắc. Những xúc cảm đó ẩn chứa trong cách nói cứng ngắc, súc tích của thể thơ năm chữ, ko hoa mỹ, cầu kỳ. Đây cũng là vẻ đẹp lạ mắt của bài thơ nhưng tác giả là một vị tướng.
Bạn thấy bài viết Giỏi Văn – Bài văn: Phân tích bài thơ “Tụng giá hoàn kinh sư” (dàn ý) có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Giỏi Văn – Bài văn: Phân tích bài thơ “Tụng giá hoàn kinh sư” (dàn ý) bên dưới để thpttranhungdao.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Ngữ Văn
Nguồn: thpttranhungdao.edu.vn
Trả lời