Sinh ra và lớn lên ở vùng Kinh Bắc, hồn thơ Hoàng Cầm gắn bó, sâu nặng với vùng quê cổ truyền này. Tuy nhiên, tình yêu quê hương tha thiết đấy nếu ko gặp hoàn cảnh cụ thể sẽ mãi mãi nằm im trong lòng thi sĩ.
Hoàn cảnh khơi nguồn cho bài thơ tới vào một đêm giữa tháng 4 năm 1948. Đêm đó, nghe tin giặc đánh phá quê hương Kinh Bắc, Hoàng Cầm trong lòng xao xuyến. chất chồng nỗi nhớ, niềm tiếc và sự tức giận, đã viết nên một bài thơ Bên kia sông Đuống trong trạng thái xúc cảm đó.
Nằm hiên ngang trong cuộc kháng chiến trường kỳ: Nhờ hình ảnh này nhưng con sông Đuống ko còn là vật vô tri vô giác nhưng trở thành sống động như có tâm trạng, có hồn.
Sao nhưng buồn như rơi bàn, nhưng cùng một câu thơ thông minh, sử dụng từ ngữ lạ lùng. Quê hương bị quân địch chiếm đóng, nỗi đau ý thức, trở thành nỗi đau thể xác, có thể cảm nhận một cách cụ thể: “Như mất một bàn tay”. Phép so sánh ở đây đã mang lại hiệu quả rõ rệt: nỗi đau được làm nổi trội, cụ thể, gây ấn tượng thâm thúy trong lòng người đọc.
Giấc mộng hòa bình trăm năm gợi lại bề dày lịch sử quê hương. Tháng ngày êm đềm trôi qua. Hiện thời quân địch đã tới, quê hương chúng ta đang “bừng lên ngọn lửa thảm khốc”. Thi sĩ tiếc nuối và mong một thời kì tươi đẹp.
Nhưng quãng thời kì tươi đẹp đấy đã qua, có nhẽ chỉ còn thoáng qua trong kí ức của thi nhân.
Bạn có nhớ từng khuôn mặt búp sen phác họa sinh động khuôn mặt người con gái vừa bầu bĩnh vừa tươi tỉnh, thanh thoát. Câu thơ gợi cho người đọc liên tưởng tới những cô gái quê mộc mạc, giản dị nhưng cao quý trong đó.
Đó là nói tổng quan Bên kia sông Đuống Tác giả từ “bên này” và lấy sông Đuống làm biên giới. Vậy có lúc nào cái thứ nhưng nhân vật tự xưng là “anh” trong bài thơ đâm ra lại là tất cả những gì thân thuộc của sông Đuống? Ko! Nó bao gồm biên giới đó, con sông đó. Ko vì thế nhưng Hoàng Cầm viết:
Sông Đuống trôi
Một đường nhấp nhánh
Nằm nghiêng trong cuộc kháng chiến trong khoảng thời gian dài.
Ko biết sông Đuống là con sông cuối cùng đi vào sáng tác văn học tới mức nào, đặc trưng nó đã chảy vào thơ ca với những nguồn tản mạn .. Tuy nhiên, dường như phần lớn đều bắt nguồn từ nỗi nhớ của các thi nhân. nhân vật trữ tình. Từ “Nhớ dòng sông quê hương”, “Chứa bao nhiêu kỷ niệm giữa dòng sông” tới “Dòng sông quê mẹ trong veo” trong “đói mắt” của Tế Khô hanh, “em” của Tế Khô hanh, từ thủ thỉ: “Hỡi hồng nhan. sông, cuộn đỏ ”tới say đắm:“ Thương con sông Thương nước chảy đôi bờ ”của Nguyễn Viết Lam… Vì vậy, họ thường mang dáng vẻ già nua rất yếu ớt. Sông Đuống của Hoàng Cầm thì khác. Ở đây có một sự tích hợp giữa hai thì: ngày nay và quá khứ. Hiện nay – nếu chúng ta chỉ nhìn vào hoàn cảnh của khổ thơ đang xét. Còn về quá khứ? Đó là bờ “cát trắng phẳng lặng” gắn liền với “ngày xưa” (Ngày xưa cát trắng mịn).
Khổ thơ trên đã là một câu chuyện cổ tích về dòng sông phủ lên mình một lớp sương mờ ảo. Tất nhiên, nó ko “mờ ảo” như mặt Hồ Tây trong câu ca dao kia, nhưng lớp sương khói đấy đủ cho ta biết nhiều điều về một ko gian tâm tưởng. Đúng! Chỉ có ko gian của ý tưởng và chỉ có xúc cảm trong ko gian của ý tưởng mới thực sự làm cơ sở thuở đầu để tác giả viết nên hai câu thơ được xếp vào những câu thơ hay nhất của thơ ca hiện đại.
Một đường nhấp nhánh
Nằm ngang trong vùng kháng cự dài hạn
Biết giảng giải thế nào về độ “nhấp nhánh” của “một đường” trôi đi và trời ơi, cái dáng “nằm nghiêng” này nữa. Anh đứng đây lúc này, lặng lẽ, một mình, và hướng đôi mắt đớn đau, vô vọng vô cùng về phía đó. Đúng là vị trí đứng của anh phải xa, nhưng nỗi nhớ chắc đã mạnh hơn và nỗi đau trong anh càng đau hơn, để anh nhìn thấy vị trí “nằm nghiêng” với “đường nhấp nhánh”. “ko sao đâu. Và suy cho cùng, hai hình ảnh này bổ sung cho nhau. Mặt nước phải” nghiêng ngả “, ánh nắng phản chiếu trên mặt nước mới” nhấp nhánh “. Nhưng rất khó có sông phẳng lặng. như “dòng sông quê hương” của Tế Khô hanh nhưng có “lòng sông nhấp nhánh” Nhưng cái hay, cái lạ mắt mang lại trị giá bất thần cho khổ thơ và cả bài thơ chính là dáng “xiên xẹo” của dòng sông Đuống? Từ đó, dòng sông dường như có tâm hồn, có thần thái và đầy nữ tính Ko ồn ĩ, thở như dòng sông Hồng “cuộn trong phù sa đỏ” của Việt Lam, ko chết cứng như dòng Hương “buồn” của Hàn Mặc Tử, thật duyên dáng. , e ấp như “em” – nhân vật xuất hiện ở đầu bài thơ (dù “em” là nhân vật của tác giả) và dịu dàng như “xóm đen”, “cười như mùa thu tỏa nắng” ở vùng đất Kinh Bắc trù phú. Sông Đuống êm đềm, êm đềm, nhưng sao nó phải gắn liền với cuộc trường chinh (trường kỳ) kháng chiến. được kể với cảnh “dài dằng dặc đổ máu” của “chó gặp đàn”, với cánh đồng khô cằn, Ngôi nhà cháy, với cảnh “ly biệt trăm ngả”, “tản mác ở đâu” và “xiên xẹo” đấy. tư thế che giấu những điều hoàn toàn trái với tính chất của nó kể cả lúc cần trong lúc lo lắng, hoảng sợ Liệu có thể bỏ chạy?
Thảo nào nhưng khổ thơ tiếp theo, thi sĩ lại có cảm giác “nhớ nhung” nhưng “xót xa” tới mức “rụng rời bàn tay”.
Tôi chắc rằng lúc viết khổ thơ này, dù là những dòng trước nhất của bài thơ, Hoàng Cầm đã ko ngần ngại và cân nhắc nhiều tới nghệ thuật, nhưng đó là sự lặp lại từ “nghiêng”, vần “iang” (“nghiêng nó”). “Kháng cự”) với sự thay đổi đột ngột từ một câu dài bốn tiếng (ngắn):
Sông Đuống trôi
Một đường nhấp nhánh
tới câu tám từ (dài hơn):
Nằm ngang trong vùng kháng cự dài hạn
đã tạo cho khổ thơ một tâm trạng rất cần thiết, một tí tiếc nuối (ko phải đợi tới câu “Đứng bên này sông nuối tiếc” ở khổ thơ tiếp theo ta mới nhìn thấy điều đó). Tương tự, chỉ qua một câu thơ, tác giả cho phép ta phát hiện đồng thời cả cái biên và cái mờ, cái rõ và cái mơ hồ của thơ. Qua tâm trạng “tiếc nuối” của ông là hình ảnh một cô gái e ấp, chùn bước nhưng “se duyên” hay vẻ ngoài đáng thương, đáng sợ của dòng tộc Dương và cả những cô gái miền Kinh Bắc dịu dàng nhưng ông đã tạo nên. giả muốn nói? Những khổ thơ đẹp và nhiều tầng ý nghĩa ở đây. –
Nhìn chung, ấn tượng trọn vẹn nhất khắc sâu vào tâm hồn người đọc qua khổ thơ vẫn là con người riêng của chàng trai họ Dương. Nó cũng có những tâm trạng giống con người và vận chuyển như thể nó muốn thoát ra khỏi phạm vi của một dòng sông. Chính điểm thông minh này đã mang lại trị giá rực rỡ cho khổ thơ nói riêng và cho toàn bài thơ nói chung. Từ đây có thể thấy sông Đuống của Hoàng Cầm khác hẳn Sông quê hương của Tế Khô hanh, khác sông Cỏ đông của Hoài Vũ.
Bởi vì, Tế Khô hanh cùng lắm chỉ lộ ra một “dòng sông xanh rì” với “hàng tre soi bóng nước” – rõ ràng sông nước Việt Nam là đặc sản của Việt Nam, nhưng thử hỏi: làm sao đếm được trên quốc gia này có bao nhiêu con sông? Trái lại, tìm dáng “nghiêng nghiêng”, “bờ dâu bãi mía”, bờ “cát” kia, chỉ có ở mỗi sông Đuống của Hoàng Cầm, chỉ có ở sông Thiên Đức – Một nhánh Sông Hồng cua trên đất Bắc. Ninh thôi.
Tôi sinh ra và lớn lên trên “mảnh đất phương Nam. Vị ngọt của ngọn mía và của Cửu Long Giang chín khúc vòng quanh tôi đã từng nếm trải; Hàm Luông sóng nước tôi đã trải qua. Mảnh đất Huế thắm đượm tình người con gái Đồng Khánh “phi thường” với sông Hương, núi Ngự tuy xa xôi nhưng tôi đã bộc bạch vì đã nghe nhắc tới quá nhiều. Phải đợi cho tới ngày hôm nay. Lúc chỉ thấu vào nhịp đập trái tim của Hoàng Cầm, cùng cọ xát với nỗi đau “xả thân” cho quê hương của Bùi Tằng Việt mới nhìn thấy mình còn biết tới dòng sông Đuống nhút nhát, lặng lẽ. và bước đầu nhìn thấy một “mảnh đất Kinh Bắc đa tình, đẹp tươi, đầy huyền thoại và sương mù của âm nhạc dân gian”.
Bạn thấy bài viết Giỏi Văn – Bài văn: Bình giảng ba câu thơ “Sông Đuống trôi đi… Nằm nghiêng nghiêng trong kháng trường kì” có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Giỏi Văn – Bài văn: Bình giảng ba câu thơ “Sông Đuống trôi đi… Nằm nghiêng nghiêng trong kháng trường kì” bên dưới để thpttranhungdao.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Ngữ Văn
Nguồn: thpttranhungdao.edu.vn
Trả lời