Dị hoá là gì? Dị hoá có ý nghĩa gì trong sinh vật học? Cùng chúng tôi tìm hiểu về khái niệm cùng các thời đoạn dị hoá trong bài viết dưới đây.
Khái niệm dị hoá là gì? Dị hoá là gì sinh 10
Dị hóa là một phần của quá trình trao đổi chất chịu trách nhiệm phá vỡ các phân tử phức tạp thành các phân tử nhỏ hơn. Phần khác của quá trình trao đổi chất, đồng hóa, xây dựng các phân tử đơn giản thành những phân tử phức tạp hơn. Trong quá trình dị hóa, năng lượng được giải phóng từ các liên kết của các phân tử lớn bị phá vỡ. Thông thường, năng lượng đó sau đó được lưu trữ trong các liên kết của adenosine triphosphate (ATP). Quá trình dị hóa làm tăng nồng độ ATP trong tế bào lúc nó phân hủy các chất dinh dưỡng và thức ăn. ATP, ở nồng độ cao tương tự, có nhiều khả năng từ bỏ năng lượng của nó để giải phóng một phốt phát. Quá trình đồng hóa sau đó sử dụng năng lượng này để liên kết các tiền chất đơn giản thành các phân tử phức tạp bổ sung vào tế bào và dự trữ năng lượng cho sự phân chia tế bào .
Nhiều tuyến đường trong quá trình dị hóa có các phiên bản tương tự trong quá trình đồng hóa. Ví dụ, các phân tử chất lớn lớn trong thức ăn của một sinh vật phải được chia nhỏ thành các axit lớn nhỏ nhưng mà nó bao gồm. Sau đó, để sinh vật dự trữ năng lượng cho mùa đông, các phân tử chất lớn lớn phải được tạo ra và dự trữ. Các phản ứng dị hóa phá vỡ chất lớn và các tuyến đường đồng hóa xây dựng lại chúng. Các tuyến đường trao đổi chất này thường sử dụng các enzym giống nhau. Để giảm khả năng các tuyến đường làm mất tác dụng của nhau, các tuyến đường thường ức chế lẫn nhau và được phân tích thành các bào quan không giống nhau ở sinh vật nhân thực.
Thuật ngữ này đã được nhà sinh lý học người Anh Walter Holbrook Gaskell (1847-1914) thông báo trong bài báo “Về cấu trúc, sự phân bố và công dụng của các dây thần kinh bên trong các hệ thống nội tạng và mạch máu,” Tạp chí Sinh lý học,vol. 7, số 1 (tháng Giêng, 1886), tr. 46: “Lúc một mô chẳng hạn như cơ bắp được cho là ở trạng thái ngơi nghỉ, chúng ta biết rằng trong thực tiễn, sự trao đổi vật chất hoặc chuyển hóa liên tục diễn ra mọi lúc, điều kiện thăng bằng nhưng mà chúng ta biểu thị bằng thuật ngữ ngơi nghỉ được tạo ra bởi sự đối trọng của hai quá trình trái ngược nhau của quá trình trao đổi chất xây dựng và phá hủy, hoặc như Hering đã gọi chúng là đồng hóa và phân hủy. Nói cách khác, quá trình trao đổi chất bao gồm hai quá trình trái ngược nhau là phá hủy và xây dựng, hoặc chúng có thể được gọi là chuyển hóa và đồng hóa… Chúng ta do đó, công lý có thể nói về dây thần kinh vận động của cơ bắp như dây thần kinh catabolic của mô đó….”
Hormon dị hóa là gì
Dị hóa là cơ chế phân hủy trong quá trình trao đổi chất. Nhiều enzym thiết yếu tham gia vào quá trình dị hóa. Một số hormone nhất mực cũng có ‘hoạt động dị hóa. Đó là:
- Adrenaline: Còn được gọi là epinephrine . Hormone này được sản xuất trong tuyến thượng thận. Nó làm tăng nhịp tim và chịu trách nhiệm về phản ứng “tranh đấu hoặc bay” trong tình trạng căng thẳng hoặc nguy cấp.
- Cortisol: Còn được gọi là hormone căng thẳng. Nó cũng được sản xuất ở tuyến thượng thận và được giải phóng lúc lo lắng, căng thẳng. Nó làm tăng lượng đường trong máu và huyết áp.
- Glucagon: Hormone này được sản xuất bởi tuyến tụy. Hormone này cần thiết để phân hủy glycogen thành glucose. Glucagon được dự trữ trong gan. Các trạng thái kém hoạt động hoặc các điều kiện cần năng lượng, chẳng hạn như tranh đấu, tập thể dục, mức độ căng thẳng cao, gan được kích thích để giải phóng glycogen
- Cytokine: Việc sử dụng các axit amin cho các công dụng thân thể không giống nhau gây ra việc giải phóng Cytokine. Cytokine là một loại protein giao tiếp giữa các tế bào.
Dị hóa protein
Trong sinh vật học phân tử, dị hóa protein có thể được khái niệm là sự phân hủy protein thành các hợp chất dẫn xuất đơn giản và các axit amin để vận chuyển vào tế bào qua màng sinh chất và sự trùng hợp thành các protein mới, cuối cùng thông qua các axit ribonucleic của ribosome (RNA). Dị hóa protein là sự phân hủy các đại phân tử, về thực chất là một quá trình tiêu hóa.
Sự dị hóa protein được thực hiện rộng rãi nhất bởi một exo- và endo-protease ko đặc hiệu. Tuy nhiên, một số protease cụ thể được sử dụng để phân cắt protein cho các mục tiêu quản lý protein. Một ví dụ là phân lớp của các enzym phân giải protein, được gọi là oligopeptidase.
Các axit amin được tạo ra bởi quá trình dị hóa có thể được tái chế trực tiếp để tạo ra các protein mới và chuyển đổi thành các axit amin không giống nhau hoặc trải qua quá trình dị hóa axit amin, được chuyển đổi thành các hợp chất khác thông qua chu trình Krebs.
Tầm quan trọng của các tuyến đường dị hóa
Trục đường phân hủy hoặc dị hóa chuyển hóa chất phức tạp thành các đơn vị đơn giản hơn. Công dụng của chúng có thể được liệt kê như sau, trong đó nó cũng được đưa ra làm ví dụ về tuyến đường dị hóa.
- Trong Glycolysis, 6 carbon glucose bị phân giải thành 3 carbon pyruvate. Vì vậy, pyruvate này được sử dụng trong quá trình tổng hợp các thành phần không giống nhau. (quá trình dị hóa diễn ra bên trong tế bào.
- Trong Ruột, nước trái cây tác động lên protein và chuyển đổi chúng thành peptone, dễ phân hủy thành axit amin và dễ dàng hấp thụ vào máu của chúng ta (quá trình dị hóa trong ruột).
- Sự chuyển đổi Glycogen (một polyme phân nhánh của glucose) thành glucose xảy ra lúc chúng ta thiếu glucose trong máu (dị hóa chủ yếu trong môi trường gan-máu).
Tầm quan trọng ko chỉ giới hạn ở hai điều này. Kế bên những điều này, nó có rất nhiều số lượng. Cả đồng hóa và dị hóa đều duy trì nồng độ chất dinh dưỡng ko đổi trong thân thể của chúng ta.
Ví dụ về dị hoá trong sinh vật học
Carbohydrate và Lipid dị hóa
Hồ hết tất cả các sinh vật sử dụng đường glucose như một nguồn năng lượng và các chuỗi carbon. Glucose được các sinh vật dự trữ trong các phân tử lớn hơn được gọi là polysaccharid. Những polysaccharid này có thể là tinh bột, glycogen hoặc các loại đường đơn giản khác như sucrose. Lúc tế bào của động vật cần năng lượng, nó sẽ gửi tín hiệu tới các bộ phận của thân thể để lưu trữ glucose hoặc tiêu thụ thức ăn. Glucose được giải phóng khỏi carbohydrate bởi các enzym đặc thù, trong phần trước nhất của quá trình dị hóa. Sau đó, glucose được phân phối vào thân thể, để các tế bào khác sử dụng làm năng lượng. Sau đó, đường phân theo tuyến đường dị hóa sẽ phá vỡ glucose hơn nữa, giải phóng năng lượng được lưu trữ trong ATP. Từ glucose, pyruvatecác phân tử được tạo thành. Các tuyến đường dị hóa khác tạo ra axetat, là một phân tử trung gian chuyển hóa quan trọng. Axetat có thể trở thành nhiều loại phân tử không giống nhau, từ photpholipit, tới phân tử sắc tố, hoocmon và vitamin.
Chất lớn, là những phân tử lipid lớn, cũng bị phân hủy bởi quá trình chuyển hóa để tạo ra năng lượng và tạo ra các phân tử khác. Tương tự như carbohydrate, lipid được lưu trữ trong các phân tử lớn, nhưng có thể bị phân hủy thành các axit lớn riêng lẻ. Các axit lớn này sau đó được chuyển hóa thông qua quá trình oxy hóa beta thành axetat. Một lần nữa, axetat có thể được sử dụng bởi quá trình đồng hóa, để tạo ra các phân tử lớn hơn, hoặc là một phần của chu trình axit xitric xúc tiến quá trình hô hấp và sản xuất ATP. Động vật sử dụng chất lớn để tích trữ một lượng lớn năng lượng để sử dụng trong tương lai. Ko giống như tinh bột và carbohydrate, lipid kỵ nước và ko bao gồm nước. Bằng cách này, rất nhiều năng lượng có thể được lưu trữ nhưng mà ko có trọng lượng nặng của nước làm sinh vật chậm lại.
Hồ hết các tuyến đường dị hóa đều tụ hội ở chỗ chúng kết thúc trong cùng một phân tử. Điều này cho phép sinh vật tiêu thụ và lưu trữ năng lượng ở nhiều dạng không giống nhau, trong lúc vẫn có thể sản xuất tất cả các phân tử nhưng mà nó cần trong các tuyến đường đồng hóa. Các tuyến đường dị hóa khác, chẳng hạn như dị hóa protein được thảo luận dưới đây, tạo ra các phân tử trung gian không giống nhau là tiền chất, được gọi là axit amin để tạo ra các protein mới.
Dị hóa protein
Tất cả các protein trên toàn cầu đều được tạo nên từ cùng 20 loại axit amin. Điều đó có tức là các protein trong thực vật, động vật và vi khuẩn chỉ là sự liên kết không giống nhau của 20 loại axit amin. Lúc một sinh vật tiêu thụ một sinh vật nhỏ hơn, tất cả protein trong sinh vật đó phải được tiêu hóa trong quá trình dị hóa. Enzyme được gọi là proteinase phá vỡ liên kết giữa các axit amin trong mỗi protein, cho tới lúc các axit hoàn toàn tách rời. Sau lúc tách ra, các axit amin có thể được phân phối tới các tế bào của thân thể. Theo DNA của sinh vật, các axit amin sẽ được tổ hợp lại thành các protein mới.
Nếu ko có nguồn glucose hoặc có quá nhiều axit amin, các phân tử sẽ đi vào các tuyến đường dị hóa tiếp theo để bị phân hủy thành bộ xương carbon. Các phân tử nhỏ này có thể được liên kết trong quá trình tạo gluconeogenesis để tạo ra glucose mới, nhưng mà tế bào có thể sử dụng làm năng lượng hoặc lưu trữ trong các phân tử lớn. Trong quá trình đói, các protein tế bào có thể trải qua quá trình dị hóa để cho phép một sinh vật tồn tại trên các mô của chính nó cho tới lúc tìm thấy nhiều thức ăn hơn. Bằng cách này, các sinh vật có thể sống chỉ với một lượng nhỏ nước trong thời kì rất dài. Điều này làm cho chúng có khả năng đương đầu tốt hơn với các điều kiện môi trường thay đổi.
Ví dụ về quá trình dị hóa ở sinh vật nhân sơ
Sinh vật nhân sơ cũng cần năng lượng và carbon để nuôi sống chúng. Hồ hết các sinh vật nhân sơ phụ thuộc vào các sinh vật khác để hỗ trợ năng lượng và cacbon, tức là sinh vật dị dưỡng. Những nhu cầu về cacbon và năng lượng này của sinh vật nhân sơ được phục vụ thông qua:
- Chuyển hóa cacbon: Xây dựng các phân tử hữu cơ từ cacbon trong tế bào,
- Chuyển hóa năng lượng: Được sử dụng để tăng trưởng
Dựa trên nguồn cacbon, sinh vật nhân sơ có thể được phân loại thành:
- Sinh vật tự dưỡng – sử dụng carbon từ carbon dioxide. Photoautotrophs là những nhà sản xuất thực phẩm, chúng chế biến thức ăn với sự trợ giúp của ánh sáng.
- Sinh vật dị dưỡng – sử dụng carbon từ các sinh vật sống khác
- Lithotrophs – sử dụng chất nền vô cơ
Dựa trên chuyển hóa năng lượng, sinh vật nhân sơ được phân loại thành:
- Sinh vật quang dưỡng : sử dụng ánh sáng mặt trời và chuyển hóa nó thành năng lượng hóa học trong tế bào.
- Sinh vật hóa dưỡng : sử dụng các phân tử hữu cơ hoặc vô cơ để hỗ trợ năng lượng cho tế bào.
Do đó, tất cả các sinh vật có thể được phân thành bốn loại chính:
- Sinh vật quang dưỡng : sử dụng năng lượng ánh sáng mặt trời và chuyển nó thành năng lượng hóa học trong tế bào, sử dụng carbon từ các sinh vật khác. Ví dụ như vi khuẩn xanh tím, vi khuẩn ko lưu huỳnh và vi khuẩn heli.
- Chemoheterotrophs : lấy cả năng lượng và carbon của chúng từ các nguồn hữu cơ. (Cơ chế này rộng rãi ở các sinh vật nhân chuẩn, ví dụ như con người.)
- Sinh vật quang dưỡng: sử dụng ánh sáng mặt trời và carbon dioxide như một nguồn carbon, ví dụ như vi khuẩn lam.
- Chemoautotrophs: sử dụng các phân tử vô cơ để hỗ trợ năng lượng cho tế bào và carbon dioxide như một nguồn carbon. Ví dụ như sinh vật nhân sơ phân hủy hydro sunfua và amoniac.
Ví dụ về dị hóa ở sinh vật nhân sơ:
- Nitơ là chất dinh dưỡng đa lượng cần thiết cho tất cả các quá trình sống và các thành phần cụ thể là protein, axit nucleic, v.v. Sinh vật nhân sơ tái chế các hợp chất hữu cơ trong môi trường để tạo thành amoniac, ion amoni, nitrat, nitrit và khí nitơ bằng nhiều quá trình. Sinh vật nhân sơ là một phần thiết yếu của chu trình Nitơ. Thực vật với sự tương trợ của sinh vật nhân sơ cố định nitơ trong môi trường thành dạng có thể sử dụng được (amoniac). Quá trình này được gọi là quá trình cố định nitơ. Các vi sinh vật đất được gọi là sinh vật tự dưỡng bao gồm các vi khuẩn như Azotobacter và vi khuẩn cổ, thực hiện quá trình cố định nitơ.
- Sự phân hủy các hợp chất hữu cơ chứa nitơ dẫn tới sự tạo nên amoniac. Một số sinh vật nhân sơ thực hiện quá trình nitrat hóa bằng cách dị hóa amoniac một cách kỵ khí để tạo ra N 2 . Về cơ bản, trong quá trình nitrat hóa amoni được chuyển thành nitrit và nitrat. Nitrosomonas là một loại vi khuẩn đất thực hiện quá trình nitrat hóa. Nitrosomonas, Nitrobacter và Nitrospira oxy hóa và chuyển hóa NH4 + thành nitrit (NO 2 -). Trong quá trình phản ứng này, năng lượng được giải phóng được vi khuẩn sử dụng. Quá trình trái lại cũng được thực hiện bởi vi khuẩn bằng một quá trình được gọi là quá trình khử nitrat, chuyển nitrat từ đất thành các hợp chất khí như N 2 O, NO và N2 .
- Vi khuẩn và nấm thực hiện quá trình phân hủy thực vật và động vật cùng các hợp chất hữu cơ của chúng và tạo thành họ sinh vật phân hủy. Một trong những nguồn chính tạo ra carbon dioxide cho môi trường là sự phân hủy của vi sinh vật của các vật chất chết.
Các thời đoạn của quá trình dị hóa
Quá trình dị hóa có thể được phân thành 3 thời đoạn chính. Ba thời đoạn được giảng giải như sau:
Thời đoạn 1 – Thời đoạn tiêu hóa
Các phân tử hữu cơ lớn của hóa học hữu cơ như protein, lipid và polysaccharid được tiêu hóa thành các thành phần nhỏ hơn của chúng bên ngoài tế bào. Thời đoạn này tác động lên tinh bột, xenluloza hoặc các protein nhưng mà tế bào ko thể hấp thụ trực tiếp được.
Thời đoạn 2 – Giải phóng năng lượng
Một lúc các phân tử bị phá vỡ, các phân tử này sẽ được tế bào tiếp thu và chuyển đổi thành các phân tử nhỏ hơn, thường là acetyl coenzyme A, giải phóng một số năng lượng.
Thời đoạn 3 – Năng lượng được lưu trữ
Năng lượng giải phóng được lưu trữ bằng cách khử coenzyme nicotinamide adenine dinucleotide thành NADH.
Quá trình này hỗ trợ năng lượng hóa học cần thiết cho sự duy trì và tăng trưởng của các tế bào. Một số ví dụ về các quá trình dị hóa bao gồm đường phân, chu trình axit xitric, sự phân hủy protein cơ để sử dụng các axit amin làm chất nền cho quá trình tạo gluconeogenesis, sự phân hủy chất lớn trong mô mỡ thành axit lớn và quá trình khử oxy hóa các chất dẫn truyền thần kinh bằng monoamine oxydase.
Đồng hoá là gì?
Đồng hóa là một chuỗi các phản ứng do enzym xúc tác, trong đó các chất dinh dưỡng được sử dụng để tạo thành các phân tử tương đối phức tạp trong tế bào sống với cấu trúc đơn giản hơn vừa phải. Quá trình đồng hóa còn được gọi là quá trình sinh tổng hợp. Quá trình này bao gồm việc sản xuất các thành phần của tế bào như protein, carbohydrate, lipid, yêu cầu năng lượng dưới dạng ATP (adenosine triphosphate) là những hợp chất giàu năng lượng. Các hợp chất này được tổng hợp trong quá trình phân hủy như dị hóa. Quá trình đồng hóa trong các tế bào đang tăng trưởng kiểm soát các quá trình dị hóa. Sự thăng bằng tồn tại giữa cả hai trong các tế bào ko tăng trưởng.
Quá trình dị hóa và đồng hóa tác động như thế nào tới thân thể người
Vì đồng hóa và dị hóa là một phần của quá trình trao đổi chất, nên những quá trình này tác động tới trọng lượng thân thể của bạn. Hãy nhớ rằng: Lúc bạn ở trạng thái đồng hóa, bạn đang xây dựng và duy trì khối lượng cơ của mình. Lúc bạn ở trong trạng thái dị hóa, bạn đang phá vỡ hoặc mất đi khối lượng tổng thể, cả mỡ và cơ.
Bạn có thể điều chỉnh trọng lượng thân thể bằng cách hiểu các quá trình này và sự trao đổi chất tổng thể của bạn. Cả quá trình đồng hóa và dị hóa đều dẫn tới giảm mỡ theo thời kì. Tuy nhiên, liên quan tới trọng lượng của bạn trên quy mô tiêu chuẩn, mọi thứ có thể trở thành phức tạp một tẹo.
- Nếu bạn thực hiện nhiều bài tập đồng hóa, bạn sẽ có xu thế giảm mỡ và duy trì hoặc thậm chí tăng cơ. Cơ bắp dày đặc hơn chất lớn, vì vậy trọng lượng thân thể và chỉ số khối thân thể của bạn có thể vẫn cao hơn mặc dù vóc dáng gầy hơn.
- Mặt khác, các bài tập dị hóa có thể giúp bạn giảm thăng bằng cách giảm mỡ và cơ. Bạn sẽ nhẹ cân hơn, nhưng bạn cũng sẽ có ít khối lượng cơ quan trọng hơn nhiều.
Bạn có thể coi những quá trình này như một phương trình để dự đoán liệu bạn có thể giảm hoặc tăng cân hay ko.
Lấy dị hóa (bao nhiêu năng lượng thân thể bạn tạo ra) và trừ đồng hóa (bao nhiêu năng lượng thân thể bạn sử dụng). Nếu bạn sản xuất nhiều hơn mức sử dụng, bạn có thể tăng cân vì năng lượng được tích trữ dưới dạng chất lớn. Nếu bạn sử dụng nhiều hơn số lượng bạn sản xuất, điều trái lại có thể xảy ra.
Tất nhiên, vẫn có những trường hợp ngoại lệ, đặc thù nếu bạn mắc các bệnh lý tiềm tàng tác động tới nội tiết tố của bạn.
Sự khác lạ giữa dị hoá và đồng hoá
Sự khác lạ giữa dị hóa và đồng hóa | |
Dị hóa | Đồng hóa |
Dị hóa phá vỡ các phân tử phức tạp lớn thành các phân tử nhỏ hơn, dễ hấp thụ hơn. | Đồng hóa xây dựng các phân tử cần thiết cho công dụng của thân thể. |
Quá trình dị hóa giải phóng năng lượng. | Quá trình đồng hóa cần năng lượng. |
Các hormone tham gia vào quá trình này là adrenaline, cytokine, glucagon và cortisol. | Các hormone tham gia vào quá trình này là estrogen, testosterone, hormone tăng trưởng và insulin. |
Ví dụ về quá trình dị hóa là protein trở thành axit amin, glycogen phân hủy thành glucose và chất lớn trung tính phân hủy thành axit lớn. | Ví dụ như sự tạo nên các polypeptit từ các axit amin, glucose tạo thành glycogen và các axit lớn tạo thành triglyceride. |
Trong dị hóa, thế năng được chuyển đổi thành động năng. | Trong quá trình đồng hóa, động năng được chuyển đổi thành thế năng. |
Nó được yêu cầu để thực hiện các hoạt động không giống nhau trong các thực thể sống. | Nó được yêu cầu để duy trì, tăng trưởng và lưu trữ. |
Một số câu hỏi thường gặp về dị hoá
Dị hóa và đồng hóa là gì?
Đồng hóa tập trung vào sự tăng trưởng và xây dựng – tổ chức của các phân tử. Lúc bạn ăn thức ăn và các phân tử bị phân hủy trong thân thể để sử dụng làm năng lượng, quá trình dị hóa sẽ xảy ra. Trong thân thể, các phân tử lớn, phức tạp được chia nhỏ thành những phân tử cơ bản, nhỏ hơn. Glycolysis là một ví dụ của quá trình dị hóa.
Dị hóa có giải phóng năng lượng ko?
Các phân tử hữu cơ lớn bị phá vỡ thành các phân tử nhỏ hơn thông qua các phản ứng dị hóa, giải phóng năng lượng bị mắc kẹt trong các liên kết hóa học. Ko phải 100 phần trăm hiệu quả là những giải phóng năng lượng (chuyển đổi). Năng lượng tỏa ra nhỏ hơn tổng năng lượng nhưng mà phân tử chứa.
Ví dụ về phản ứng dị hóa là gì?
Glycolysis, chu trình axit citric, sự thoái hóa của protein cơ để sử dụng axit amin làm chất nền cho quá trình tạo gluconeogenesis, sự thoái hóa chất lớn trong mô mỡ thành axit lớn và quá trình khử oxy hóa bằng monoamine oxidase của chất dẫn truyền thần kinh là những trường hợp của quá trình dị hóa.
Hô hấp có phải là quá trình dị hóa ko?
Hô hấp của tế bào là một cơ chế dị hóa, trong đó glucose được phân hủy để giải phóng năng lượng có sẵn của tế bào. Hô hấp tế bào, cũng như tất cả các quá trình dị hóa, giải phóng năng lượng nhưng mà sau đó có thể được khai thác và sử dụng trong tế bào thông qua các phản ứng khác.
Sự khác lạ chính giữa phản ứng dị hóa và phản ứng đồng hóa là gì?
Quá trình dị hóa phá vỡ các phân tử phức tạp lớn thành các phân tử nhỏ hơn, dễ tiêu hóa hơn. Đồng hóa tạo ra các phân tử cần thiết cho hoạt động của thân thể. Cơ chế dị hóa giải phóng hơi nước. Năng lượng được yêu cầu bởi các quá trình đồng hóa.
Trên đây là tổng hợp thông tin về dị hoá là gì, các loại cùng tầm quan trọng của dị hoá. Thông qua bài viết này kỳ vọng rằng các bạn cũng sẽ hiểu hơn về đồng hoá cùng mối liên hệ giữa dị hoá và đồng hoá trong sinh vật học.
Xem thêm: Peekaboo là gì? Sự thực về trò chơi peekaboo cho trẻ nhỏ
Thắc mắc –
[toggle title=”xem thêm thông tin chi tiết về Dị hoá là gì? Định nghĩa, các giai đoạn trong dị hoá” state=”close”]
Dị hoá là gì? Khái niệm, các thời đoạn trong dị hoá
Hình Ảnh về: Dị hoá là gì? Khái niệm, các thời đoạn trong dị hoá
Video về: Dị hoá là gì? Khái niệm, các thời đoạn trong dị hoá
Wiki về Dị hoá là gì? Khái niệm, các thời đoạn trong dị hoá
Dị hoá là gì? Khái niệm, các thời đoạn trong dị hoá -
Dị hoá là gì? Dị hoá có ý nghĩa gì trong sinh vật học? Cùng chúng tôi tìm hiểu về khái niệm cùng các thời đoạn dị hoá trong bài viết dưới đây.
Khái niệm dị hoá là gì? Dị hoá là gì sinh 10
Dị hóa là một phần của quá trình trao đổi chất chịu trách nhiệm phá vỡ các phân tử phức tạp thành các phân tử nhỏ hơn. Phần khác của quá trình trao đổi chất, đồng hóa, xây dựng các phân tử đơn giản thành những phân tử phức tạp hơn. Trong quá trình dị hóa, năng lượng được giải phóng từ các liên kết của các phân tử lớn bị phá vỡ. Thông thường, năng lượng đó sau đó được lưu trữ trong các liên kết của adenosine triphosphate (ATP). Quá trình dị hóa làm tăng nồng độ ATP trong tế bào lúc nó phân hủy các chất dinh dưỡng và thức ăn. ATP, ở nồng độ cao tương tự, có nhiều khả năng từ bỏ năng lượng của nó để giải phóng một phốt phát. Quá trình đồng hóa sau đó sử dụng năng lượng này để liên kết các tiền chất đơn giản thành các phân tử phức tạp bổ sung vào tế bào và dự trữ năng lượng cho sự phân chia tế bào .
Nhiều tuyến đường trong quá trình dị hóa có các phiên bản tương tự trong quá trình đồng hóa. Ví dụ, các phân tử chất lớn lớn trong thức ăn của một sinh vật phải được chia nhỏ thành các axit lớn nhỏ nhưng mà nó bao gồm. Sau đó, để sinh vật dự trữ năng lượng cho mùa đông, các phân tử chất lớn lớn phải được tạo ra và dự trữ. Các phản ứng dị hóa phá vỡ chất lớn và các tuyến đường đồng hóa xây dựng lại chúng. Các tuyến đường trao đổi chất này thường sử dụng các enzym giống nhau. Để giảm khả năng các tuyến đường làm mất tác dụng của nhau, các tuyến đường thường ức chế lẫn nhau và được phân tích thành các bào quan không giống nhau ở sinh vật nhân thực.
Thuật ngữ này đã được nhà sinh lý học người Anh Walter Holbrook Gaskell (1847-1914) thông báo trong bài báo “Về cấu trúc, sự phân bố và công dụng của các dây thần kinh bên trong các hệ thống nội tạng và mạch máu,” Tạp chí Sinh lý học,vol. 7, số 1 (tháng Giêng, 1886), tr. 46: “Lúc một mô chẳng hạn như cơ bắp được cho là ở trạng thái ngơi nghỉ, chúng ta biết rằng trong thực tiễn, sự trao đổi vật chất hoặc chuyển hóa liên tục diễn ra mọi lúc, điều kiện thăng bằng nhưng mà chúng ta biểu thị bằng thuật ngữ ngơi nghỉ được tạo ra bởi sự đối trọng của hai quá trình trái ngược nhau của quá trình trao đổi chất xây dựng và phá hủy, hoặc như Hering đã gọi chúng là đồng hóa và phân hủy. Nói cách khác, quá trình trao đổi chất bao gồm hai quá trình trái ngược nhau là phá hủy và xây dựng, hoặc chúng có thể được gọi là chuyển hóa và đồng hóa… Chúng ta do đó, công lý có thể nói về dây thần kinh vận động của cơ bắp như dây thần kinh catabolic của mô đó….”
Hormon dị hóa là gì
Dị hóa là cơ chế phân hủy trong quá trình trao đổi chất. Nhiều enzym thiết yếu tham gia vào quá trình dị hóa. Một số hormone nhất mực cũng có ‘hoạt động dị hóa. Đó là:
- Adrenaline: Còn được gọi là epinephrine . Hormone này được sản xuất trong tuyến thượng thận. Nó làm tăng nhịp tim và chịu trách nhiệm về phản ứng “tranh đấu hoặc bay” trong tình trạng căng thẳng hoặc nguy cấp.
- Cortisol: Còn được gọi là hormone căng thẳng. Nó cũng được sản xuất ở tuyến thượng thận và được giải phóng lúc lo lắng, căng thẳng. Nó làm tăng lượng đường trong máu và huyết áp.
- Glucagon: Hormone này được sản xuất bởi tuyến tụy. Hormone này cần thiết để phân hủy glycogen thành glucose. Glucagon được dự trữ trong gan. Các trạng thái kém hoạt động hoặc các điều kiện cần năng lượng, chẳng hạn như tranh đấu, tập thể dục, mức độ căng thẳng cao, gan được kích thích để giải phóng glycogen
- Cytokine: Việc sử dụng các axit amin cho các công dụng thân thể không giống nhau gây ra việc giải phóng Cytokine. Cytokine là một loại protein giao tiếp giữa các tế bào.
Dị hóa protein
Trong sinh vật học phân tử, dị hóa protein có thể được khái niệm là sự phân hủy protein thành các hợp chất dẫn xuất đơn giản và các axit amin để vận chuyển vào tế bào qua màng sinh chất và sự trùng hợp thành các protein mới, cuối cùng thông qua các axit ribonucleic của ribosome (RNA). Dị hóa protein là sự phân hủy các đại phân tử, về thực chất là một quá trình tiêu hóa.
Sự dị hóa protein được thực hiện rộng rãi nhất bởi một exo- và endo-protease ko đặc hiệu. Tuy nhiên, một số protease cụ thể được sử dụng để phân cắt protein cho các mục tiêu quản lý protein. Một ví dụ là phân lớp của các enzym phân giải protein, được gọi là oligopeptidase.
Các axit amin được tạo ra bởi quá trình dị hóa có thể được tái chế trực tiếp để tạo ra các protein mới và chuyển đổi thành các axit amin không giống nhau hoặc trải qua quá trình dị hóa axit amin, được chuyển đổi thành các hợp chất khác thông qua chu trình Krebs.
Tầm quan trọng của các tuyến đường dị hóa
Trục đường phân hủy hoặc dị hóa chuyển hóa chất phức tạp thành các đơn vị đơn giản hơn. Công dụng của chúng có thể được liệt kê như sau, trong đó nó cũng được đưa ra làm ví dụ về tuyến đường dị hóa.
- Trong Glycolysis, 6 carbon glucose bị phân giải thành 3 carbon pyruvate. Vì vậy, pyruvate này được sử dụng trong quá trình tổng hợp các thành phần không giống nhau. (quá trình dị hóa diễn ra bên trong tế bào.
- Trong Ruột, nước trái cây tác động lên protein và chuyển đổi chúng thành peptone, dễ phân hủy thành axit amin và dễ dàng hấp thụ vào máu của chúng ta (quá trình dị hóa trong ruột).
- Sự chuyển đổi Glycogen (một polyme phân nhánh của glucose) thành glucose xảy ra lúc chúng ta thiếu glucose trong máu (dị hóa chủ yếu trong môi trường gan-máu).
Tầm quan trọng ko chỉ giới hạn ở hai điều này. Kế bên những điều này, nó có rất nhiều số lượng. Cả đồng hóa và dị hóa đều duy trì nồng độ chất dinh dưỡng ko đổi trong thân thể của chúng ta.
Ví dụ về dị hoá trong sinh vật học
Carbohydrate và Lipid dị hóa
Hồ hết tất cả các sinh vật sử dụng đường glucose như một nguồn năng lượng và các chuỗi carbon. Glucose được các sinh vật dự trữ trong các phân tử lớn hơn được gọi là polysaccharid. Những polysaccharid này có thể là tinh bột, glycogen hoặc các loại đường đơn giản khác như sucrose. Lúc tế bào của động vật cần năng lượng, nó sẽ gửi tín hiệu tới các bộ phận của thân thể để lưu trữ glucose hoặc tiêu thụ thức ăn. Glucose được giải phóng khỏi carbohydrate bởi các enzym đặc thù, trong phần trước nhất của quá trình dị hóa. Sau đó, glucose được phân phối vào thân thể, để các tế bào khác sử dụng làm năng lượng. Sau đó, đường phân theo tuyến đường dị hóa sẽ phá vỡ glucose hơn nữa, giải phóng năng lượng được lưu trữ trong ATP. Từ glucose, pyruvatecác phân tử được tạo thành. Các tuyến đường dị hóa khác tạo ra axetat, là một phân tử trung gian chuyển hóa quan trọng. Axetat có thể trở thành nhiều loại phân tử không giống nhau, từ photpholipit, tới phân tử sắc tố, hoocmon và vitamin.
Chất lớn, là những phân tử lipid lớn, cũng bị phân hủy bởi quá trình chuyển hóa để tạo ra năng lượng và tạo ra các phân tử khác. Tương tự như carbohydrate, lipid được lưu trữ trong các phân tử lớn, nhưng có thể bị phân hủy thành các axit lớn riêng lẻ. Các axit lớn này sau đó được chuyển hóa thông qua quá trình oxy hóa beta thành axetat. Một lần nữa, axetat có thể được sử dụng bởi quá trình đồng hóa, để tạo ra các phân tử lớn hơn, hoặc là một phần của chu trình axit xitric xúc tiến quá trình hô hấp và sản xuất ATP. Động vật sử dụng chất lớn để tích trữ một lượng lớn năng lượng để sử dụng trong tương lai. Ko giống như tinh bột và carbohydrate, lipid kỵ nước và ko bao gồm nước. Bằng cách này, rất nhiều năng lượng có thể được lưu trữ nhưng mà ko có trọng lượng nặng của nước làm sinh vật chậm lại.
Hồ hết các tuyến đường dị hóa đều tụ hội ở chỗ chúng kết thúc trong cùng một phân tử. Điều này cho phép sinh vật tiêu thụ và lưu trữ năng lượng ở nhiều dạng không giống nhau, trong lúc vẫn có thể sản xuất tất cả các phân tử nhưng mà nó cần trong các tuyến đường đồng hóa. Các tuyến đường dị hóa khác, chẳng hạn như dị hóa protein được thảo luận dưới đây, tạo ra các phân tử trung gian không giống nhau là tiền chất, được gọi là axit amin để tạo ra các protein mới.
Dị hóa protein
Tất cả các protein trên toàn cầu đều được tạo nên từ cùng 20 loại axit amin. Điều đó có tức là các protein trong thực vật, động vật và vi khuẩn chỉ là sự liên kết không giống nhau của 20 loại axit amin. Lúc một sinh vật tiêu thụ một sinh vật nhỏ hơn, tất cả protein trong sinh vật đó phải được tiêu hóa trong quá trình dị hóa. Enzyme được gọi là proteinase phá vỡ liên kết giữa các axit amin trong mỗi protein, cho tới lúc các axit hoàn toàn tách rời. Sau lúc tách ra, các axit amin có thể được phân phối tới các tế bào của thân thể. Theo DNA của sinh vật, các axit amin sẽ được tổ hợp lại thành các protein mới.
Nếu ko có nguồn glucose hoặc có quá nhiều axit amin, các phân tử sẽ đi vào các tuyến đường dị hóa tiếp theo để bị phân hủy thành bộ xương carbon. Các phân tử nhỏ này có thể được liên kết trong quá trình tạo gluconeogenesis để tạo ra glucose mới, nhưng mà tế bào có thể sử dụng làm năng lượng hoặc lưu trữ trong các phân tử lớn. Trong quá trình đói, các protein tế bào có thể trải qua quá trình dị hóa để cho phép một sinh vật tồn tại trên các mô của chính nó cho tới lúc tìm thấy nhiều thức ăn hơn. Bằng cách này, các sinh vật có thể sống chỉ với một lượng nhỏ nước trong thời kì rất dài. Điều này làm cho chúng có khả năng đương đầu tốt hơn với các điều kiện môi trường thay đổi.
Ví dụ về quá trình dị hóa ở sinh vật nhân sơ
Sinh vật nhân sơ cũng cần năng lượng và carbon để nuôi sống chúng. Hồ hết các sinh vật nhân sơ phụ thuộc vào các sinh vật khác để hỗ trợ năng lượng và cacbon, tức là sinh vật dị dưỡng. Những nhu cầu về cacbon và năng lượng này của sinh vật nhân sơ được phục vụ thông qua:
- Chuyển hóa cacbon: Xây dựng các phân tử hữu cơ từ cacbon trong tế bào,
- Chuyển hóa năng lượng: Được sử dụng để tăng trưởng
Dựa trên nguồn cacbon, sinh vật nhân sơ có thể được phân loại thành:
- Sinh vật tự dưỡng – sử dụng carbon từ carbon dioxide. Photoautotrophs là những nhà sản xuất thực phẩm, chúng chế biến thức ăn với sự trợ giúp của ánh sáng.
- Sinh vật dị dưỡng – sử dụng carbon từ các sinh vật sống khác
- Lithotrophs – sử dụng chất nền vô cơ
Dựa trên chuyển hóa năng lượng, sinh vật nhân sơ được phân loại thành:
- Sinh vật quang dưỡng : sử dụng ánh sáng mặt trời và chuyển hóa nó thành năng lượng hóa học trong tế bào.
- Sinh vật hóa dưỡng : sử dụng các phân tử hữu cơ hoặc vô cơ để hỗ trợ năng lượng cho tế bào.
Do đó, tất cả các sinh vật có thể được phân thành bốn loại chính:
- Sinh vật quang dưỡng : sử dụng năng lượng ánh sáng mặt trời và chuyển nó thành năng lượng hóa học trong tế bào, sử dụng carbon từ các sinh vật khác. Ví dụ như vi khuẩn xanh tím, vi khuẩn ko lưu huỳnh và vi khuẩn heli.
- Chemoheterotrophs : lấy cả năng lượng và carbon của chúng từ các nguồn hữu cơ. (Cơ chế này rộng rãi ở các sinh vật nhân chuẩn, ví dụ như con người.)
- Sinh vật quang dưỡng: sử dụng ánh sáng mặt trời và carbon dioxide như một nguồn carbon, ví dụ như vi khuẩn lam.
- Chemoautotrophs: sử dụng các phân tử vô cơ để hỗ trợ năng lượng cho tế bào và carbon dioxide như một nguồn carbon. Ví dụ như sinh vật nhân sơ phân hủy hydro sunfua và amoniac.
Ví dụ về dị hóa ở sinh vật nhân sơ:
- Nitơ là chất dinh dưỡng đa lượng cần thiết cho tất cả các quá trình sống và các thành phần cụ thể là protein, axit nucleic, v.v. Sinh vật nhân sơ tái chế các hợp chất hữu cơ trong môi trường để tạo thành amoniac, ion amoni, nitrat, nitrit và khí nitơ bằng nhiều quá trình. Sinh vật nhân sơ là một phần thiết yếu của chu trình Nitơ. Thực vật với sự tương trợ của sinh vật nhân sơ cố định nitơ trong môi trường thành dạng có thể sử dụng được (amoniac). Quá trình này được gọi là quá trình cố định nitơ. Các vi sinh vật đất được gọi là sinh vật tự dưỡng bao gồm các vi khuẩn như Azotobacter và vi khuẩn cổ, thực hiện quá trình cố định nitơ.
- Sự phân hủy các hợp chất hữu cơ chứa nitơ dẫn tới sự tạo nên amoniac. Một số sinh vật nhân sơ thực hiện quá trình nitrat hóa bằng cách dị hóa amoniac một cách kỵ khí để tạo ra N 2 . Về cơ bản, trong quá trình nitrat hóa amoni được chuyển thành nitrit và nitrat. Nitrosomonas là một loại vi khuẩn đất thực hiện quá trình nitrat hóa. Nitrosomonas, Nitrobacter và Nitrospira oxy hóa và chuyển hóa NH4 + thành nitrit (NO 2 -). Trong quá trình phản ứng này, năng lượng được giải phóng được vi khuẩn sử dụng. Quá trình trái lại cũng được thực hiện bởi vi khuẩn bằng một quá trình được gọi là quá trình khử nitrat, chuyển nitrat từ đất thành các hợp chất khí như N 2 O, NO và N2 .
- Vi khuẩn và nấm thực hiện quá trình phân hủy thực vật và động vật cùng các hợp chất hữu cơ của chúng và tạo thành họ sinh vật phân hủy. Một trong những nguồn chính tạo ra carbon dioxide cho môi trường là sự phân hủy của vi sinh vật của các vật chất chết.
Các thời đoạn của quá trình dị hóa
Quá trình dị hóa có thể được phân thành 3 thời đoạn chính. Ba thời đoạn được giảng giải như sau:
Thời đoạn 1 – Thời đoạn tiêu hóa
Các phân tử hữu cơ lớn của hóa học hữu cơ như protein, lipid và polysaccharid được tiêu hóa thành các thành phần nhỏ hơn của chúng bên ngoài tế bào. Thời đoạn này tác động lên tinh bột, xenluloza hoặc các protein nhưng mà tế bào ko thể hấp thụ trực tiếp được.
Thời đoạn 2 – Giải phóng năng lượng
Một lúc các phân tử bị phá vỡ, các phân tử này sẽ được tế bào tiếp thu và chuyển đổi thành các phân tử nhỏ hơn, thường là acetyl coenzyme A, giải phóng một số năng lượng.
Thời đoạn 3 – Năng lượng được lưu trữ
Năng lượng giải phóng được lưu trữ bằng cách khử coenzyme nicotinamide adenine dinucleotide thành NADH.
Quá trình này hỗ trợ năng lượng hóa học cần thiết cho sự duy trì và tăng trưởng của các tế bào. Một số ví dụ về các quá trình dị hóa bao gồm đường phân, chu trình axit xitric, sự phân hủy protein cơ để sử dụng các axit amin làm chất nền cho quá trình tạo gluconeogenesis, sự phân hủy chất lớn trong mô mỡ thành axit lớn và quá trình khử oxy hóa các chất dẫn truyền thần kinh bằng monoamine oxydase.
Đồng hoá là gì?
Đồng hóa là một chuỗi các phản ứng do enzym xúc tác, trong đó các chất dinh dưỡng được sử dụng để tạo thành các phân tử tương đối phức tạp trong tế bào sống với cấu trúc đơn giản hơn vừa phải. Quá trình đồng hóa còn được gọi là quá trình sinh tổng hợp. Quá trình này bao gồm việc sản xuất các thành phần của tế bào như protein, carbohydrate, lipid, yêu cầu năng lượng dưới dạng ATP (adenosine triphosphate) là những hợp chất giàu năng lượng. Các hợp chất này được tổng hợp trong quá trình phân hủy như dị hóa. Quá trình đồng hóa trong các tế bào đang tăng trưởng kiểm soát các quá trình dị hóa. Sự thăng bằng tồn tại giữa cả hai trong các tế bào ko tăng trưởng.
Quá trình dị hóa và đồng hóa tác động như thế nào tới thân thể người
Vì đồng hóa và dị hóa là một phần của quá trình trao đổi chất, nên những quá trình này tác động tới trọng lượng thân thể của bạn. Hãy nhớ rằng: Lúc bạn ở trạng thái đồng hóa, bạn đang xây dựng và duy trì khối lượng cơ của mình. Lúc bạn ở trong trạng thái dị hóa, bạn đang phá vỡ hoặc mất đi khối lượng tổng thể, cả mỡ và cơ.
Bạn có thể điều chỉnh trọng lượng thân thể bằng cách hiểu các quá trình này và sự trao đổi chất tổng thể của bạn. Cả quá trình đồng hóa và dị hóa đều dẫn tới giảm mỡ theo thời kì. Tuy nhiên, liên quan tới trọng lượng của bạn trên quy mô tiêu chuẩn, mọi thứ có thể trở thành phức tạp một tẹo.
- Nếu bạn thực hiện nhiều bài tập đồng hóa, bạn sẽ có xu thế giảm mỡ và duy trì hoặc thậm chí tăng cơ. Cơ bắp dày đặc hơn chất lớn, vì vậy trọng lượng thân thể và chỉ số khối thân thể của bạn có thể vẫn cao hơn mặc dù vóc dáng gầy hơn.
- Mặt khác, các bài tập dị hóa có thể giúp bạn giảm thăng bằng cách giảm mỡ và cơ. Bạn sẽ nhẹ cân hơn, nhưng bạn cũng sẽ có ít khối lượng cơ quan trọng hơn nhiều.
Bạn có thể coi những quá trình này như một phương trình để dự đoán liệu bạn có thể giảm hoặc tăng cân hay ko.
Lấy dị hóa (bao nhiêu năng lượng thân thể bạn tạo ra) và trừ đồng hóa (bao nhiêu năng lượng thân thể bạn sử dụng). Nếu bạn sản xuất nhiều hơn mức sử dụng, bạn có thể tăng cân vì năng lượng được tích trữ dưới dạng chất lớn. Nếu bạn sử dụng nhiều hơn số lượng bạn sản xuất, điều trái lại có thể xảy ra.
Tất nhiên, vẫn có những trường hợp ngoại lệ, đặc thù nếu bạn mắc các bệnh lý tiềm tàng tác động tới nội tiết tố của bạn.
Sự khác lạ giữa dị hoá và đồng hoá
Sự khác lạ giữa dị hóa và đồng hóa | |
Dị hóa | Đồng hóa |
Dị hóa phá vỡ các phân tử phức tạp lớn thành các phân tử nhỏ hơn, dễ hấp thụ hơn. | Đồng hóa xây dựng các phân tử cần thiết cho công dụng của thân thể. |
Quá trình dị hóa giải phóng năng lượng. | Quá trình đồng hóa cần năng lượng. |
Các hormone tham gia vào quá trình này là adrenaline, cytokine, glucagon và cortisol. | Các hormone tham gia vào quá trình này là estrogen, testosterone, hormone tăng trưởng và insulin. |
Ví dụ về quá trình dị hóa là protein trở thành axit amin, glycogen phân hủy thành glucose và chất lớn trung tính phân hủy thành axit lớn. | Ví dụ như sự tạo nên các polypeptit từ các axit amin, glucose tạo thành glycogen và các axit lớn tạo thành triglyceride. |
Trong dị hóa, thế năng được chuyển đổi thành động năng. | Trong quá trình đồng hóa, động năng được chuyển đổi thành thế năng. |
Nó được yêu cầu để thực hiện các hoạt động không giống nhau trong các thực thể sống. | Nó được yêu cầu để duy trì, tăng trưởng và lưu trữ. |
Một số câu hỏi thường gặp về dị hoá
Dị hóa và đồng hóa là gì?
Đồng hóa tập trung vào sự tăng trưởng và xây dựng – tổ chức của các phân tử. Lúc bạn ăn thức ăn và các phân tử bị phân hủy trong thân thể để sử dụng làm năng lượng, quá trình dị hóa sẽ xảy ra. Trong thân thể, các phân tử lớn, phức tạp được chia nhỏ thành những phân tử cơ bản, nhỏ hơn. Glycolysis là một ví dụ của quá trình dị hóa.
Dị hóa có giải phóng năng lượng ko?
Các phân tử hữu cơ lớn bị phá vỡ thành các phân tử nhỏ hơn thông qua các phản ứng dị hóa, giải phóng năng lượng bị mắc kẹt trong các liên kết hóa học. Ko phải 100 phần trăm hiệu quả là những giải phóng năng lượng (chuyển đổi). Năng lượng tỏa ra nhỏ hơn tổng năng lượng nhưng mà phân tử chứa.
Ví dụ về phản ứng dị hóa là gì?
Glycolysis, chu trình axit citric, sự thoái hóa của protein cơ để sử dụng axit amin làm chất nền cho quá trình tạo gluconeogenesis, sự thoái hóa chất lớn trong mô mỡ thành axit lớn và quá trình khử oxy hóa bằng monoamine oxidase của chất dẫn truyền thần kinh là những trường hợp của quá trình dị hóa.
Hô hấp có phải là quá trình dị hóa ko?
Hô hấp của tế bào là một cơ chế dị hóa, trong đó glucose được phân hủy để giải phóng năng lượng có sẵn của tế bào. Hô hấp tế bào, cũng như tất cả các quá trình dị hóa, giải phóng năng lượng nhưng mà sau đó có thể được khai thác và sử dụng trong tế bào thông qua các phản ứng khác.
Sự khác lạ chính giữa phản ứng dị hóa và phản ứng đồng hóa là gì?
Quá trình dị hóa phá vỡ các phân tử phức tạp lớn thành các phân tử nhỏ hơn, dễ tiêu hóa hơn. Đồng hóa tạo ra các phân tử cần thiết cho hoạt động của thân thể. Cơ chế dị hóa giải phóng hơi nước. Năng lượng được yêu cầu bởi các quá trình đồng hóa.
Trên đây là tổng hợp thông tin về dị hoá là gì, các loại cùng tầm quan trọng của dị hoá. Thông qua bài viết này kỳ vọng rằng các bạn cũng sẽ hiểu hơn về đồng hoá cùng mối liên hệ giữa dị hoá và đồng hoá trong sinh vật học.
Xem thêm: Peekaboo là gì? Sự thực về trò chơi peekaboo cho trẻ nhỏ
Thắc mắc -
[rule_{ruleNumber}]
[box type=”note” align=”” class=”” text-align: justify;”>Dị hoá là gì? Dị hoá có ý nghĩa gì trong sinh học? Cùng chúng tôi tìm hiểu về định nghĩa cùng các giai đoạn dị hoá trong bài viết dưới đây.
Định nghĩa dị hoá là gì? Dị hoá là gì sinh 10
Dị hóa là một phần của quá trình trao đổi chất chịu trách nhiệm phá vỡ các phân tử phức tạp thành các phân tử nhỏ hơn. Phần khác của quá trình trao đổi chất, đồng hóa, xây dựng các phân tử đơn giản thành những phân tử phức tạp hơn. Trong quá trình dị hóa, năng lượng được giải phóng từ các liên kết của các phân tử lớn bị phá vỡ. Thông thường, năng lượng đó sau đó được lưu trữ trong các liên kết của adenosine triphosphate (ATP). Quá trình dị hóa làm tăng nồng độ ATP trong tế bào khi nó phân hủy các chất dinh dưỡng và thức ăn. ATP, ở nồng độ cao như vậy, có nhiều khả năng từ bỏ năng lượng của nó để giải phóng một phốt phát. Quá trình đồng hóa sau đó sử dụng năng lượng này để kết hợp các tiền chất đơn giản thành các phân tử phức tạp bổ sung vào tế bào và dự trữ năng lượng cho sự phân chia tế bào .
Nhiều con đường trong quá trình dị hóa có các phiên bản tương tự trong quá trình đồng hóa. Ví dụ, các phân tử chất béo lớn trong thức ăn của một sinh vật phải được chia nhỏ thành các axit béo nhỏ mà nó bao gồm. Sau đó, để sinh vật dự trữ năng lượng cho mùa đông, các phân tử chất béo lớn phải được tạo ra và dự trữ. Các phản ứng dị hóa phá vỡ chất béo và các con đường đồng hóa xây dựng lại chúng. Các con đường trao đổi chất này thường sử dụng các enzym giống nhau. Để giảm khả năng các con đường làm mất tác dụng của nhau, các con đường thường ức chế lẫn nhau và được phân tách thành các bào quan khác nhau ở sinh vật nhân thực.
Thuật ngữ này đã được nhà sinh lý học người Anh Walter Holbrook Gaskell (1847-1914) công bố trong bài báo “Về cấu trúc, sự phân bố và chức năng của các dây thần kinh bên trong các hệ thống nội tạng và mạch máu,” Tạp chí Sinh lý học,vol. 7, số 1 (tháng Giêng, 1886), tr. 46: “Khi một mô chẳng hạn như cơ bắp được cho là ở trạng thái nghỉ ngơi, chúng ta biết rằng trong thực tế, sự trao đổi vật chất hoặc chuyển hóa liên tục diễn ra mọi lúc, điều kiện cân bằng mà chúng ta biểu thị bằng thuật ngữ nghỉ ngơi được tạo ra bởi sự đối trọng của hai quá trình trái ngược nhau của quá trình trao đổi chất xây dựng và phá hủy, hoặc như Hering đã gọi chúng là đồng hóa và phân hủy. Nói cách khác, quá trình trao đổi chất bao gồm hai quá trình trái ngược nhau là phá hủy và xây dựng, hoặc chúng có thể được gọi là chuyển hóa và đồng hóa… Chúng ta do đó, công lý có thể nói về dây thần kinh vận động của cơ bắp như dây thần kinh catabolic của mô đó….”
Hormon dị hóa là gì
Dị hóa là cơ chế phân hủy trong quá trình trao đổi chất. Nhiều enzym thiết yếu tham gia vào quá trình dị hóa. Một số hormone nhất định cũng có ‘hoạt động dị hóa. Đó là:
- Adrenaline: Còn được gọi là epinephrine . Hormone này được sản xuất trong tuyến thượng thận. Nó làm tăng nhịp tim và chịu trách nhiệm về phản ứng “chiến đấu hoặc bay” trong tình trạng căng thẳng hoặc khẩn cấp.
- Cortisol: Còn được gọi là hormone căng thẳng. Nó cũng được sản xuất ở tuyến thượng thận và được giải phóng khi lo lắng, căng thẳng. Nó làm tăng lượng đường trong máu và huyết áp.
- Glucagon: Hormone này được sản xuất bởi tuyến tụy. Hormone này cần thiết để phân hủy glycogen thành glucose. Glucagon được dự trữ trong gan. Các trạng thái kém hoạt động hoặc các điều kiện cần năng lượng, chẳng hạn như chiến đấu, tập thể dục, mức độ căng thẳng cao, gan được kích thích để giải phóng glycogen
- Cytokine: Việc sử dụng các axit amin cho các chức năng cơ thể khác nhau gây ra việc giải phóng Cytokine. Cytokine là một loại protein giao tiếp giữa các tế bào.
Dị hóa protein
Trong sinh học phân tử, dị hóa protein có thể được định nghĩa là sự phân hủy protein thành các hợp chất dẫn xuất đơn giản và các axit amin để vận chuyển vào tế bào qua màng sinh chất và sự trùng hợp thành các protein mới, cuối cùng thông qua các axit ribonucleic của ribosome (RNA). Dị hóa protein là sự phân hủy các đại phân tử, về bản chất là một quá trình tiêu hóa.
Sự dị hóa protein được thực hiện phổ biến nhất bởi một exo- và endo-protease không đặc hiệu. Tuy nhiên, một số protease cụ thể được sử dụng để phân cắt protein cho các mục đích quản lý protein. Một ví dụ là phân lớp của các enzym phân giải protein, được gọi là oligopeptidase.
Các axit amin được tạo ra bởi quá trình dị hóa có thể được tái chế trực tiếp để tạo ra các protein mới và chuyển đổi thành các axit amin khác nhau hoặc trải qua quá trình dị hóa axit amin, được chuyển đổi thành các hợp chất khác thông qua chu trình Krebs.
Tầm quan trọng của các con đường dị hóa
Con đường phân hủy hoặc dị hóa chuyển hóa chất phức tạp thành các đơn vị đơn giản hơn. Công dụng của chúng có thể được liệt kê như sau, trong đó nó cũng được đưa ra làm ví dụ về con đường dị hóa.
- Trong Glycolysis, 6 carbon glucose bị phân giải thành 3 carbon pyruvate. Vì vậy, pyruvate này được sử dụng trong quá trình tổng hợp các thành phần khác nhau. (quá trình dị hóa diễn ra bên trong tế bào.
- Trong Ruột, nước trái cây tác động lên protein và chuyển đổi chúng thành peptone, dễ phân hủy thành axit amin và dễ dàng hấp thụ vào máu của chúng ta (quá trình dị hóa trong ruột).
- Sự chuyển đổi Glycogen (một polyme phân nhánh của glucose) thành glucose xảy ra khi chúng ta thiếu glucose trong máu (dị hóa chủ yếu trong môi trường gan-máu).
Tầm quan trọng không chỉ giới hạn ở hai điều này. Bên cạnh những điều này, nó có rất nhiều số lượng. Cả đồng hóa và dị hóa đều duy trì nồng độ chất dinh dưỡng không đổi trong cơ thể của chúng ta.
Ví dụ về dị hoá trong sinh học
Carbohydrate và Lipid dị hóa
Hầu hết tất cả các sinh vật sử dụng đường glucose như một nguồn năng lượng và các chuỗi carbon. Glucose được các sinh vật dự trữ trong các phân tử lớn hơn được gọi là polysaccharid. Những polysaccharid này có thể là tinh bột, glycogen hoặc các loại đường đơn giản khác như sucrose. Khi tế bào của động vật cần năng lượng, nó sẽ gửi tín hiệu đến các bộ phận của cơ thể để lưu trữ glucose hoặc tiêu thụ thức ăn. Glucose được giải phóng khỏi carbohydrate bởi các enzym đặc biệt, trong phần đầu tiên của quá trình dị hóa. Sau đó, glucose được phân phối vào cơ thể, để các tế bào khác sử dụng làm năng lượng. Sau đó, đường phân theo con đường dị hóa sẽ phá vỡ glucose hơn nữa, giải phóng năng lượng được lưu trữ trong ATP. Từ glucose, pyruvatecác phân tử được tạo thành. Các con đường dị hóa khác tạo ra axetat, là một phân tử trung gian chuyển hóa quan trọng. Axetat có thể trở thành nhiều loại phân tử khác nhau, từ photpholipit, đến phân tử sắc tố, hoocmon và vitamin.
Chất béo, là những phân tử lipid lớn, cũng bị phân hủy bởi quá trình chuyển hóa để tạo ra năng lượng và tạo ra các phân tử khác. Tương tự như carbohydrate, lipid được lưu trữ trong các phân tử lớn, nhưng có thể bị phân hủy thành các axit béo riêng lẻ. Các axit béo này sau đó được chuyển hóa thông qua quá trình oxy hóa beta thành axetat. Một lần nữa, axetat có thể được sử dụng bởi quá trình đồng hóa, để tạo ra các phân tử lớn hơn, hoặc là một phần của chu trình axit xitric thúc đẩy quá trình hô hấp và sản xuất ATP. Động vật sử dụng chất béo để tích trữ một lượng lớn năng lượng để sử dụng trong tương lai. Không giống như tinh bột và carbohydrate, lipid kỵ nước và không bao gồm nước. Bằng cách này, rất nhiều năng lượng có thể được lưu trữ mà không có trọng lượng nặng của nước làm sinh vật chậm lại.
Hầu hết các con đường dị hóa đều hội tụ ở chỗ chúng kết thúc trong cùng một phân tử. Điều này cho phép sinh vật tiêu thụ và lưu trữ năng lượng ở nhiều dạng khác nhau, trong khi vẫn có thể sản xuất tất cả các phân tử mà nó cần trong các con đường đồng hóa. Các con đường dị hóa khác, chẳng hạn như dị hóa protein được thảo luận dưới đây, tạo ra các phân tử trung gian khác nhau là tiền chất, được gọi là axit amin để tạo ra các protein mới.
Dị hóa protein
Tất cả các protein trên thế giới đều được hình thành từ cùng 20 loại axit amin. Điều đó có nghĩa là các protein trong thực vật, động vật và vi khuẩn chỉ là sự kết hợp khác nhau của 20 loại axit amin. Khi một sinh vật tiêu thụ một sinh vật nhỏ hơn, tất cả protein trong sinh vật đó phải được tiêu hóa trong quá trình dị hóa. Enzyme được gọi là proteinase phá vỡ liên kết giữa các axit amin trong mỗi protein, cho đến khi các axit hoàn toàn tách rời. Sau khi tách ra, các axit amin có thể được phân phối đến các tế bào của cơ thể. Theo DNA của sinh vật, các axit amin sẽ được tổ hợp lại thành các protein mới.
Nếu không có nguồn glucose hoặc có quá nhiều axit amin, các phân tử sẽ đi vào các con đường dị hóa tiếp theo để bị phân hủy thành bộ xương carbon. Các phân tử nhỏ này có thể được kết hợp trong quá trình tạo gluconeogenesis để tạo ra glucose mới, mà tế bào có thể sử dụng làm năng lượng hoặc lưu trữ trong các phân tử lớn. Trong quá trình đói, các protein tế bào có thể trải qua quá trình dị hóa để cho phép một sinh vật tồn tại trên các mô của chính nó cho đến khi tìm thấy nhiều thức ăn hơn. Bằng cách này, các sinh vật có thể sống chỉ với một lượng nhỏ nước trong thời gian rất dài. Điều này làm cho chúng có khả năng chống chọi tốt hơn với các điều kiện môi trường thay đổi.
Ví dụ về quá trình dị hóa ở sinh vật nhân sơ
Sinh vật nhân sơ cũng cần năng lượng và carbon để nuôi sống chúng. Hầu hết các sinh vật nhân sơ phụ thuộc vào các sinh vật khác để cung cấp năng lượng và cacbon, tức là sinh vật dị dưỡng. Những nhu cầu về cacbon và năng lượng này của sinh vật nhân sơ được đáp ứng thông qua:
- Chuyển hóa cacbon: Xây dựng các phân tử hữu cơ từ cacbon trong tế bào,
- Chuyển hóa năng lượng: Được sử dụng để tăng trưởng
Dựa trên nguồn cacbon, sinh vật nhân sơ có thể được phân loại thành:
- Sinh vật tự dưỡng – sử dụng carbon từ carbon dioxide. Photoautotrophs là những nhà sản xuất thực phẩm, chúng chế biến thức ăn với sự trợ giúp của ánh sáng.
- Sinh vật dị dưỡng – sử dụng carbon từ các sinh vật sống khác
- Lithotrophs – sử dụng chất nền vô cơ
Dựa trên chuyển hóa năng lượng, sinh vật nhân sơ được phân loại thành:
- Sinh vật quang dưỡng : sử dụng ánh sáng mặt trời và chuyển hóa nó thành năng lượng hóa học trong tế bào.
- Sinh vật hóa dưỡng : sử dụng các phân tử hữu cơ hoặc vô cơ để cung cấp năng lượng cho tế bào.
Do đó, tất cả các sinh vật có thể được phân thành bốn loại chính:
- Sinh vật quang dưỡng : sử dụng năng lượng ánh sáng mặt trời và chuyển nó thành năng lượng hóa học trong tế bào, sử dụng carbon từ các sinh vật khác. Ví dụ như vi khuẩn xanh tím, vi khuẩn không lưu huỳnh và vi khuẩn heli.
- Chemoheterotrophs : lấy cả năng lượng và carbon của chúng từ các nguồn hữu cơ. (Chế độ này phổ biến ở các sinh vật nhân chuẩn, ví dụ như con người.)
- Sinh vật quang dưỡng: sử dụng ánh sáng mặt trời và carbon dioxide như một nguồn carbon, ví dụ như vi khuẩn lam.
- Chemoautotrophs: sử dụng các phân tử vô cơ để cung cấp năng lượng cho tế bào và carbon dioxide như một nguồn carbon. Ví dụ như sinh vật nhân sơ phân hủy hydro sunfua và amoniac.
Ví dụ về dị hóa ở sinh vật nhân sơ:
- Nitơ là chất dinh dưỡng đa lượng cần thiết cho tất cả các quá trình sống và các thành phần cụ thể là protein, axit nucleic, v.v. Sinh vật nhân sơ tái chế các hợp chất hữu cơ trong môi trường để tạo thành amoniac, ion amoni, nitrat, nitrit và khí nitơ bằng nhiều quá trình. Sinh vật nhân sơ là một phần thiết yếu của chu trình Nitơ. Thực vật với sự giúp đỡ của sinh vật nhân sơ cố định nitơ trong môi trường thành dạng có thể sử dụng được (amoniac). Quá trình này được gọi là quá trình cố định nitơ. Các vi sinh vật đất được gọi là sinh vật tự dưỡng bao gồm các vi khuẩn như Azotobacter và vi khuẩn cổ, thực hiện quá trình cố định nitơ.
- Sự phân hủy các hợp chất hữu cơ chứa nitơ dẫn đến sự hình thành amoniac. Một số sinh vật nhân sơ thực hiện quá trình nitrat hóa bằng cách dị hóa amoniac một cách kỵ khí để tạo ra N 2 . Về cơ bản, trong quá trình nitrat hóa amoni được chuyển thành nitrit và nitrat. Nitrosomonas là một loại vi khuẩn đất thực hiện quá trình nitrat hóa. Nitrosomonas, Nitrobacter và Nitrospira oxy hóa và chuyển hóa NH4 + thành nitrit (NO 2 -). Trong quá trình phản ứng này, năng lượng được giải phóng được vi khuẩn sử dụng. Quá trình ngược lại cũng được thực hiện bởi vi khuẩn bằng một quá trình được gọi là quá trình khử nitrat, chuyển nitrat từ đất thành các hợp chất khí như N 2 O, NO và N2 .
- Vi khuẩn và nấm thực hiện quá trình phân hủy thực vật và động vật cùng các hợp chất hữu cơ của chúng và tạo thành họ sinh vật phân hủy. Một trong những nguồn chính tạo ra carbon dioxide cho môi trường là sự phân hủy của vi sinh vật của các vật chất chết.
Các giai đoạn của quá trình dị hóa
Quá trình dị hóa có thể được chia thành 3 giai đoạn chính. Ba giai đoạn được giải thích như sau:
Giai đoạn 1 – Giai đoạn tiêu hóa
Các phân tử hữu cơ lớn của hóa học hữu cơ như protein, lipid và polysaccharid được tiêu hóa thành các thành phần nhỏ hơn của chúng bên ngoài tế bào. Giai đoạn này tác động lên tinh bột, xenluloza hoặc các protein mà tế bào không thể hấp thụ trực tiếp được.
Giai đoạn 2 – Giải phóng năng lượng
Một khi các phân tử bị phá vỡ, các phân tử này sẽ được tế bào tiếp nhận và chuyển đổi thành các phân tử nhỏ hơn, thường là acetyl coenzyme A, giải phóng một số năng lượng.
Giai đoạn 3 – Năng lượng được lưu trữ
Năng lượng giải phóng được lưu trữ bằng cách khử coenzyme nicotinamide adenine dinucleotide thành NADH.
Quá trình này cung cấp năng lượng hóa học cần thiết cho sự duy trì và tăng trưởng của các tế bào. Một số ví dụ về các quá trình dị hóa bao gồm đường phân, chu trình axit xitric, sự phân hủy protein cơ để sử dụng các axit amin làm chất nền cho quá trình tạo gluconeogenesis, sự phân hủy chất béo trong mô mỡ thành axit béo và quá trình khử oxy hóa các chất dẫn truyền thần kinh bằng monoamine oxydase.
Đồng hoá là gì?
Đồng hóa là một chuỗi các phản ứng do enzym xúc tác, trong đó các chất dinh dưỡng được sử dụng để tạo thành các phân tử tương đối phức tạp trong tế bào sống với cấu trúc đơn giản hơn vừa phải. Quá trình đồng hóa còn được gọi là quá trình sinh tổng hợp. Quá trình này bao gồm việc sản xuất các thành phần của tế bào như protein, carbohydrate, lipid, đòi hỏi năng lượng dưới dạng ATP (adenosine triphosphate) là những hợp chất giàu năng lượng. Các hợp chất này được tổng hợp trong quá trình phân hủy như dị hóa. Quá trình đồng hóa trong các tế bào đang phát triển kiểm soát các quá trình dị hóa. Sự cân bằng tồn tại giữa cả hai trong các tế bào không phát triển.
Quá trình dị hóa và đồng hóa ảnh hưởng như thế nào đến cơ thể người
Vì đồng hóa và dị hóa là một phần của quá trình trao đổi chất, nên những quá trình này ảnh hưởng đến trọng lượng cơ thể của bạn. Hãy nhớ rằng: Khi bạn ở trạng thái đồng hóa, bạn đang xây dựng và duy trì khối lượng cơ của mình. Khi bạn ở trong trạng thái dị hóa, bạn đang phá vỡ hoặc mất đi khối lượng tổng thể, cả mỡ và cơ.
Bạn có thể điều chỉnh trọng lượng cơ thể bằng cách hiểu các quá trình này và sự trao đổi chất tổng thể của bạn. Cả quá trình đồng hóa và dị hóa đều dẫn đến giảm mỡ theo thời gian. Tuy nhiên, liên quan đến trọng lượng của bạn trên quy mô tiêu chuẩn, mọi thứ có thể trở nên phức tạp một chút.
- Nếu bạn thực hiện nhiều bài tập đồng hóa, bạn sẽ có xu hướng giảm mỡ và duy trì hoặc thậm chí tăng cơ. Cơ bắp dày đặc hơn chất béo, vì vậy trọng lượng cơ thể và chỉ số khối cơ thể của bạn có thể vẫn cao hơn mặc dù vóc dáng gầy hơn.
- Mặt khác, các bài tập dị hóa có thể giúp bạn giảm cân bằng cách giảm mỡ và cơ. Bạn sẽ nhẹ cân hơn, nhưng bạn cũng sẽ có ít khối lượng cơ quan trọng hơn nhiều.
Bạn có thể coi những quá trình này như một phương trình để dự đoán liệu bạn có thể giảm hoặc tăng cân hay không.
Lấy dị hóa (bao nhiêu năng lượng cơ thể bạn tạo ra) và trừ đồng hóa (bao nhiêu năng lượng cơ thể bạn sử dụng). Nếu bạn sản xuất nhiều hơn mức sử dụng, bạn có thể tăng cân vì năng lượng được tích trữ dưới dạng chất béo. Nếu bạn sử dụng nhiều hơn số lượng bạn sản xuất, điều ngược lại có thể xảy ra.
Tất nhiên, vẫn có những trường hợp ngoại lệ, đặc biệt nếu bạn mắc các bệnh lý tiềm ẩn ảnh hưởng đến nội tiết tố của bạn.
Sự khác biệt giữa dị hoá và đồng hoá
Sự khác biệt giữa dị hóa và đồng hóa | |
Dị hóa | Đồng hóa |
Dị hóa phá vỡ các phân tử phức tạp lớn thành các phân tử nhỏ hơn, dễ hấp thụ hơn. | Đồng hóa xây dựng các phân tử cần thiết cho chức năng của cơ thể. |
Quá trình dị hóa giải phóng năng lượng. | Quá trình đồng hóa cần năng lượng. |
Các hormone tham gia vào quá trình này là adrenaline, cytokine, glucagon và cortisol. | Các hormone tham gia vào quá trình này là estrogen, testosterone, hormone tăng trưởng và insulin. |
Ví dụ về quá trình dị hóa là protein trở thành axit amin, glycogen phân hủy thành glucose và chất béo trung tính phân hủy thành axit béo. | Ví dụ như sự hình thành các polypeptit từ các axit amin, glucose tạo thành glycogen và các axit béo tạo thành triglyceride. |
Trong dị hóa, thế năng được biến đổi thành động năng. | Trong quá trình đồng hóa, động năng được biến đổi thành thế năng. |
Nó được yêu cầu để thực hiện các hoạt động khác nhau trong các thực thể sống. | Nó được yêu cầu để duy trì, tăng trưởng và lưu trữ. |
Một số câu hỏi thường gặp về dị hoá
Dị hóa và đồng hóa là gì?
Đồng hóa tập trung vào sự phát triển và xây dựng – tổ chức của các phân tử. Khi bạn ăn thức ăn và các phân tử bị phân hủy trong cơ thể để sử dụng làm năng lượng, quá trình dị hóa sẽ xảy ra. Trong cơ thể, các phân tử lớn, phức tạp được chia nhỏ thành những phân tử cơ bản, nhỏ hơn. Glycolysis là một ví dụ của quá trình dị hóa.
Dị hóa có giải phóng năng lượng không?
Các phân tử hữu cơ lớn bị phá vỡ thành các phân tử nhỏ hơn thông qua các phản ứng dị hóa, giải phóng năng lượng bị mắc kẹt trong các liên kết hóa học. Không phải 100 phần trăm hiệu quả là những giải phóng năng lượng (chuyển đổi). Năng lượng tỏa ra nhỏ hơn tổng năng lượng mà phân tử chứa.
Ví dụ về phản ứng dị hóa là gì?
Glycolysis, chu trình axit citric, sự thoái hóa của protein cơ để sử dụng axit amin làm chất nền cho quá trình tạo gluconeogenesis, sự thoái hóa chất béo trong mô mỡ thành axit béo và quá trình khử oxy hóa bằng monoamine oxidase của chất dẫn truyền thần kinh là những trường hợp của quá trình dị hóa.
Hô hấp có phải là quá trình dị hóa không?
Hô hấp của tế bào là một cơ chế dị hóa, trong đó glucose được phân hủy để giải phóng năng lượng có sẵn của tế bào. Hô hấp tế bào, cũng như tất cả các quá trình dị hóa, giải phóng năng lượng mà sau đó có thể được khai thác và sử dụng trong tế bào thông qua các phản ứng khác.
Sự khác biệt chính giữa phản ứng dị hóa và phản ứng đồng hóa là gì?
Quá trình dị hóa phá vỡ các phân tử phức tạp lớn thành các phân tử nhỏ hơn, dễ tiêu hóa hơn. Đồng hóa tạo ra các phân tử cần thiết cho hoạt động của cơ thể. Cơ chế dị hóa giải phóng hơi nước. Năng lượng được yêu cầu bởi các quá trình đồng hóa.
Trên đây là tổng hợp thông tin về dị hoá là gì, các loại cùng tầm quan trọng của dị hoá. Thông qua bài viết này hy vọng rằng các bạn cũng sẽ hiểu hơn về đồng hoá cùng mối liên hệ giữa dị hoá và đồng hoá trong sinh học.
Xem thêm: Peekaboo là gì? Sự thật về trò chơi peekaboo cho trẻ nhỏ
Thắc mắc – [/box]
#Dị #hoá #là #gì #Định #nghĩa #các #giai #đoạn #trong #dị #hoá
[/toggle]
Bạn thấy bài viết Dị hoá là gì? Khái niệm, các thời đoạn trong dị hoá có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Dị hoá là gì? Khái niệm, các thời đoạn trong dị hoá bên dưới để thpttranhungdao.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Nhớ để nguồn bài viết này: Dị hoá là gì? Định nghĩa, các giai đoạn trong dị hoá của website thpttranhungdao.edu.vn
Phân mục: Là gì?
#Dị #hoá #là #gì #Định #nghĩa #các #giai #đoạn #trong #dị #hoá
Trả lời