Kỹ năng tư duy phản biện là nền tảng của giáo dục cũng như một kỹ năng sống quan trọng. Nếu không có khả năng tư duy phê phán, trẻ sẽ gặp khó khăn trong học tập, đặc biệt khi lớn lên.
Nhà thần kinh học nổi tiếng người Mỹ Sarah Rahal vừa viết một bài báo thú vị về tư duy phản biện. Theo bác sĩ, trẻ em được cập nhật liên tục những thông tin, hình ảnh mới, đa chiều mỗi ngày. Vì vậy, dù trẻ đang học ở trường, trên mạng hay nói chuyện với bạn bè, trẻ cần biết cách đánh giá những gì nghe thấy để hình thành quan điểm, niềm tin của riêng mình.
Theo Tiến sĩ Sarah Rahal, kỹ năng tư duy phản biện là nền tảng của giáo dục cũng như một kỹ năng sống quan trọng. Nếu không có khả năng tư duy phê phán, trẻ sẽ gặp khó khăn trong học tập, đặc biệt khi lớn lên.
Tư duy phê phán là một phần thiết yếu của việc giải quyết vấn đề, ra quyết định và thiết lập mục tiêu. Ảnh minh họa
Tiến sĩ Sarah Rahal cho biết: “Trên thực tế, bất kể con bạn dự định làm gì trong ngày, chúng sẽ cần biết cách suy nghĩ chín chắn, giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định”.
Là cha mẹ, điều quan trọng là bạn phải đảm bảo rằng con bạn có thể tự suy nghĩ và phát triển tư duy phản biện lành mạnh trước khi chúng trưởng thành và có cuộc sống tự lập.
Phát triển tư duy phản biện sẽ giúp con bạn thành công cả trong học tập và nghề nghiệp cũng như có lợi cho các mối quan hệ trong tương lai của con bạn.”
Dưới đây là những điều bạn cần biết về cách dạy con trở thành người có tư duy phản biện.
Đặt nhiều câu hỏi trước khi đưa ra quyết định
Khi tìm mua một chiếc TV hoặc thiết bị mới, cha mẹ nên đặt nhiều câu hỏi trước mặt con mình. Nếu bạn đang lựa chọn giữa hai chiếc TV để thay thế một chiếc TV cũ bị hỏng, hãy đặt câu hỏi về chất lượng, giá cả và kế hoạch thanh toán. Sau khi đặt câu hỏi và có vẻ hài lòng với thông tin nhận được, bạn có thể đưa ra quyết định.
Làm như vậy trước mặt con bạn sẽ dạy chúng cách tự kiểm tra thông tin được cung cấp và đưa ra quyết định dựa trên sự cân nhắc cẩn thận.
Hỏi ý kiến của trẻ
Nếu con bạn chọn mang một đôi giày hoặc một chiếc áo thun thay vì một đôi giày khác, hãy hỏi chúng tại sao. Có phải vì nó thoải mái hơn? Vì trẻ con thích màu đó?
Đặt câu hỏi này sẽ khuyến khích trẻ xem xét lý do cho quyết định của mình. Điều này không khiến trẻ hoài nghi mà dạy chúng cách xử lý thông tin. Trẻ cũng nhận thức được suy nghĩ của mình và biết cân nhắc để đưa ra những quyết định có lợi.
Tạo cơ hội phát triển tư duy phản biện
Tìm ra nhiều cách thức hoạt động của sự việc và sự kiện là một cách hình thành tư duy phản biện. Giống như nhiều kỹ năng khác, trẻ sẽ dễ dàng có được kỹ năng này thông qua vui chơi. Bằng cách tạo ra môi trường học tập và vui chơi, bạn sẽ giúp trẻ nhìn nhận một vấn đề theo nhiều cách. Những kinh nghiệm thực tiễn này cung cấp nền tảng không thể thiếu cho sự phát triển tư duy phản biện sau này.
Bạn có thể cho con chơi xếp hình, nấu ăn hoặc chơi với những đồ chơi có nhiều nguồn tài nguyên khác nhau để con lựa chọn. Ví dụ, khi chơi xếp hình, trẻ buộc phải suy nghĩ về cách sắp xếp các khối thành hình dạng hoặc có bao nhiêu cách để tạo thành câu đố mà chúng muốn. Thông qua việc chơi xếp hình, trẻ sẽ phải phân tích đa chiều và tự mình thực hiện những suy nghĩ của mình, góp phần hình thành tư duy phản biện.
Nói chuyện với con bạn về quảng cáo
Khi xem TV, nhiều trẻ em dành hàng giờ để xem quảng cáo. Lúc này, cha mẹ nên ngồi xem cùng con. Khi quảng cáo xuất hiện, hãy hỏi con bạn nghĩ gì.
Ví dụ, khi con bạn nhìn thấy quảng cáo về một miếng bọt biển có thể làm sạch mọi vết bẩn mà không cần tốn nhiều công sức, bé sẽ coi đó là một phép thuật.
Các bậc phụ huynh hãy nói với các con rằng đây chỉ là một cách cường điệu để thu hút sự quan tâm, chú ý của khách hàng và khó có giá trị bằng quảng cáo.
Trẻ thiếu kỹ năng tư duy phê phán sẽ có nguy cơ cao hơn về các vấn đề về hành vi. Ảnh minh họa
Nói chuyện với con bạn về Internet
Tính hoài nghi không thực sự phát triển ở trẻ em cho đến khi chúng đi học. Vì vậy, những bài học thích hợp về tính hoài nghi cho trẻ nhỏ rất khác với trẻ 12-13 tuổi nên cần dạy trẻ về những thứ “người lớn” như Internet.
“Mặc dù có sự kiểm soát chặt chẽ của cha mẹ nhưng vẫn có những thứ không mong muốn trên Internet. Sẽ là vấn đề nếu đến một lúc nào đó, trẻ em coi những thứ trên đó là sự thật”, tiến sĩ tâm lý học lâm sàng, Tiến sĩ Shannon McHugh (Mỹ) cảnh báo.
Cho trẻ thời gian để suy nghĩ
Khi yêu cầu trẻ thực hiện bất kỳ nhiệm vụ nào hoặc trả lời một câu hỏi, đừng ép trẻ phải trả lời ngay lập tức. Thay vào đó, hãy cho con bạn thời gian để suy nghĩ. Thời gian suy nghĩ rất quan trọng vì trẻ cần thời gian để cân nhắc nhiều câu trả lời hoặc cách thực hiện một nhiệm vụ. Họ sẽ phải chọn câu trả lời phù hợp nhất sau khi phân tích tất cả các khía cạnh của câu trả lời.
Khuyến khích suy nghĩ cởi mở
Hãy dạy con bạn cách nhìn mọi thứ với tinh thần cởi mở, dạy con cách gạt bỏ những phán đoán và giả định của chính mình. Một số khái niệm bạn nên nói đến để khuyến khích tinh thần cởi mở bao gồm sự đa dạng, hòa nhập và công bằng.
Khuyến khích trẻ phát triển các giả thuyết
Trong khi chơi hoặc trò chuyện, cha mẹ có thể dễ dàng giúp con hình thành các giả thuyết khác nhau trong đầu. Việc phát triển giả thuyết giúp con người dự đoán một vấn đề theo nhiều cách, từ đó hình thành giải pháp. Vì vậy, khi vấn đề thực sự xảy ra, chúng ta sẽ không bối rối. Ví dụ, hãy hỏi con bạn: “Nếu chúng ta làm điều này, con nghĩ điều gì sẽ xảy ra?” hoặc “Thử dự đoán điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?”.
Khuyến khích trẻ suy nghĩ theo những cách mới
Bằng cách khuyến khích trẻ suy nghĩ khác biệt, bạn sẽ giúp chúng trau dồi kỹ năng tư duy phản biện và khả năng sáng tạo. Đặt những câu hỏi như “Chúng ta có thể thử những ý tưởng nào khác?” hoặc khuyến khích con bạn đưa ra các lựa chọn bằng cách nói “Hãy nghĩ đến tất cả các giải pháp có thể.”
Theo Tường Vy ([Tên nguồn])
nguồn bài viết này: https://www.24h.com.vn/giao-duc-du-hoc/con-lon-len-thanh-cong-ca-tren-con-duong-hoc-hanh-va-su-nghiep-neu-duoc-ren-giua-kieu-tu-duy-nay-tu-som-c216a1564084.html
Chuyên mục: Giáo dục
Trả lời