(Trường THPT Trần Hưng Đạo) – Qua kinh nghiệm và sự quan sát, ông cha ta đã nắm bắt được các quy luật của tự nhiên để từ đó đúc rút ra những câu ca dao, tục ngữ về thời tiết.
- Tục ngữ về tự nhiên và thời tiết
- Tục ngữ về thời tiết, khí hậu dựa trên quy luật tự nhiên và quan sát bầu trời
- Tục ngữ về thời tiết và sản xuất
- Tục ngữ về thời tiết và động vật, thực vật
- Bài đồng dao về thời tiết
- Một bài thơ về thời tiết dựa trên quy luật tự nhiên và quan sát bầu trời
- Bài viết về thời tiết và sản xuất
- Bài hát về thời tiết, động vật và thực vật
Ko chỉ dễ thuộc, dễ nhớ hay mang nhiều trị giá văn học, bộ truyện dân gian, tục ngữ Về thời tiết, khí hậu được tổng hợp dưới đây cũng giúp chúng ta có thêm nhiều kiến thức hữu dụng.
1. Tục ngữ về tự nhiên, thời tiết
1.1 Tục ngữ về thời tiết, khí hậu dựa vào quy luật tự nhiên và quan sát bầu trời
Lúc khoa học và công nghệ chưa tăng trưởng, tổ tiên của chúng ta thường dựa vào quan sát bầu trời, mặt trăng, mặt trời hay các định luật để dự đoán thời tiết. Dưới đây là những câu tục ngữ về tự nhiên, thời tiết nhưng chúng ta có thể tham khảo.
- Gió bắc mát, gió nồm ẩm.
- Rồng đen lấy nước ngày nắng, rồng trắng lấy nước ngày mưa.
- Mây xanh nắng, mây trắng mưa.
- Mưa tránh trắng, nắng tránh đen.
- Mây vàng mùa gió, mây đỏ mùa mưa.
- Sét đằng đông, mưa dây nhưng tát.
- Sấm sét chớp nhoáng, nếu ko có bão thì sẽ có mưa.
- Lúc mây kéo xuống bể thì nắng chói chang, lúc mây kéo lên thì mưa nặng hạt.
- Gió nam đem xuân sang hạ.
- Nếu nó có vảy, thì trời mưa, lúc nó lộn xộn, thì trời nắng.
- Mùa đông sâu, trống bấc, lúc nóng, lúc mưa.
- Sáng ko vui, tối ko lo.
- Mưa ko qua Ngọ, gió ko qua Mùi.
- Anh tha nhưng cô ko tha, còn sợ bão ba tháng mười.
- Tháng mười sôi động, tháng ba sôi động.
- Mưa tháng chín, tháng mười mưa nhiều.
- Ngày thứ bảy rơi ra, ngày thứ ba rơi vào.
- Tháng bảy nước chảy tràn bờ.
- Tháng hè làm bè.
- Đầu năm sương mù, cuối năm gió bắc.
- Chiều nắng, chiều mưa.
- Buổi sáng có thể gió mạnh, buổi tối có gió giật.
- Gió biến mồm anh.
- Nếu tháng 7 ko có lễ hội thì phải nhịn ăn. Tháng 6 ko mưa thì có bão.
- Lúc vàng là nắng, lúc trắng là mưa.
- Nếu màu vàng, trời có gió, nếu màu đỏ, trời mưa.
- Bôi mỡ cho gà, nhà nào có nhà nấy chống.
- Đêm tháng năm chưa được ngủ. Tháng ngày mười ko được cười nhạo.
- Trời có vảy tê tê, ngày mai trời sắp mưa.
- Bầu trời u ám và oi bức sấm sét tới.
- Trăng đỏ, trời sắp mưa.
- Tháng Giêng rét đậm, tháng Hai rét hại, tháng Ba rét đậm, rét hại Ban.
- Dày thì mưa, mỏng thì nắng.
- Gió thổi bầu trời.
- Tam Đảo đội nón ra đi, nước lũ sẽ về.
- Tháng ba mưa, tháng tám mưa.
- Trong cái lạnh tháng Ba, bà lão chết cóng.
- Tháng 1 và tháng 12 hoa nở.
- Tháng mười sấm sét, tháng mười hai sấm sét.
- Tháng sáu mưa máu rồng.
- Mưa tháng tư làm hư đất.
- Mưa tháng ba đất hoa.
- Mặt trời âm u và chết chóc.
- Trời nắng thì nằm cũng ấm.
- Nắng sớm chiều, mưa chiều.
- Ba là chảy, bảy là mạnh mẽ.
- Đông thâm, hồng tây, vận may, người nào ở lại ba ngày, đi thôi.
- Muốn thì nắng, ko muốn thì mưa.
- Một ngôi sao, một cái ao.
- Trăng quầng thì hạn, trăng tán thì mưa.
- Mùa đông mưa gió bắc, mùa hạ mưa gió to, mùa thu sương mù nắng.
- Nước mưa là của trời.
- Gió thổi là một cái thanh hao.
- Cha chết ko lo bằng lò lửa Tây Bắc.
- Mưa rào ít, gió lớn.
- Nước tháng bảy nhảy lên bờ.
- Mố dài thì ngập, mùa mưa thì ngắn.
- Nắng vàng hoa diên vĩ, mưa trắng hoa diên vĩ.
- Cầu vồng đông tây, ko mưa ko bão.
- Mái hiên cao, áo che mưa lộng gió.
- Sáng cầu vồng, chiều dài.
- Mưa rào, gió lớn.
- Chiều mưa, chiều mưa.
- Mỡ gà gặp gió, mỡ chó mùa mưa.
- Mây vừa sướng vừa đắt hàng.
- Mùa đông đã chết, mùa hè đã chết.
- Qua hết năm, qua rằm, hết tháng.
1.2 Tục ngữ về thời tiết và sản xuất
Từ xa xưa, thời tiết và chăn nuôi, cày bừa… đã có mối quan hệ mật thiết với nhau. Tuy nhiên, trong kho tàng ca dao tục ngữ về thời tiết hay ca dao tục ngữ về lao động sản xuất, chúng ta dễ dàng bắt gặp những câu ca dao như thế này.
- động Xuân Nẻo, xúc lúa đi phơi; Động Đại Bằng đổ gạo vào rang.
- Ba ngày gió nam, mùa màng thất bát.
- Nắng sớm ta đi trồng cà, mưa sớm ta ở nhà phơi lúa.
- Cày ruộng tháng năm thấy trăng rằm tháng tám.
- Tháng 10 có sấm, cấy về cũng có ăn.
- Mưa bay vừa nhìn vừa chạy, mưa Tam Đảo bảo nhau cày.
- Trăng mờ tốt lúa sâu, trăng tốt lúa sâu.
- Trời nắng, mướp đắng mưa, mướp đắng hạn.
- Mưa tháng bảy, gãy cành Trâm. Nắng tháng tám, trái bưởi rám nắng.
- Tiếng sấm tháng 10 cày tiếng cười cấy.
1.3 Tục ngữ về thời tiết và động thực vật
Có một số loài động thực vật rất nhạy cảm với thời tiết. Do đó, chỉ bằng cách quan sát chúng, tổ tiên của chúng ta có thể biết lúc nào thời tiết sẽ thay đổi.
- Quạ tắm khô, sáo tắm, trời mưa.
- Cóc nghiến răng lúc nắng, lúc mưa.
- Mùa đông chớp chớp, gà gáy mưa rào.
- Trời nắng, mưa cỏ gà trắng.
- Lúc gió thổi, chuồn chuồn có thể bay, sau đó là bão.
- Tiếng dế kêu càng nhanh thì càng ấm.
- Ếch kêu, ao đầy nước.
- Heo may tháng bảy chuồn chuồn bay thì có bão.
- Tháng 7 kiến đàn, đại hồng thủy.
- Tháng bảy kiến chỉ lo lũ lụt.
- Kiến dọn tổ vào mùa mưa.
- Lá tre trôi, mùa lạnh về.
- Rễ mê trắng, mưa to gió lớn ắt phải tới.
- Cỏ gà đã trắng, báo hiệu nắng đã qua.
- Sấm rền, rêu mọc.
- Gió bắc hiu hiu, sếu lành lạnh.
- Nắng tháng ba, chó già thè lưỡi.
- Lúc chuồn chuồn bay thấp, trời mưa. Bay cao thì nắng, bay vừa thì râm.
- Tháng bảy mưa cóc nhảy lên bờ.
2. Bài hát về thời tiết
2.1 Ca dao nói về thời tiết dựa trên quy luật tự nhiên và quan sát bầu trời
Những câu ca dao về thời tiết cũng được ông cha ta đúc kết từ kinh nghiệm và quan sát của mình. Vì vậy, ngoài những câu tục ngữ, bạn cũng nên tham khảo những gợi ý sau.
- Anh tha thứ nhưng cô ko tha thứ.
Bà cho lũ hai mươi ba tháng mười.
- Đông Nam có sét chéo
Thấp tới mực nước biển vào ngày hôm sau cơn bão tới.
- Bão đông nhìn rồi chạy,
Bão vào Nam vừa làm vừa chơi.
- Lúc mây kéo xuống biển, mặt trời chiếu sáng rực rỡ,
Mây kéo lên nghìn, rồi mưa đổ xuống.
- Mùa đông rắc màu tím tím
Gọi điện cho con bảo chồng nhỏ.
Nhà tôi đang tìm một cây lớn
Bảo vệ ngôi nhà của bạn khỏi những cơn bão để bạn đỡ phải lo lắng về sau.
- Xuân Đông bắt nồi rang
Bờ Tây đổ lúa ra phơi.
- Chớp đông ngập nước
Nháy tây sắm dây nhưng tát.
- Chiều mây phủ Sơn Trà
Sóng đánh vào Cửa Đại, trời chuyển mưa.
2.2 Thời tiết và sự thay đổi sản xuất
Các công việc sản xuất sẽ trở thành hiệu quả hơn lúc chúng ta nắm bắt được những thay đổi của thời tiết. Chính vì vậy nhưng từ xa xưa, ông cha ta đã đặc trưng chú trọng thông minh những làn điệu dân ca về thời tiết và sản xuất.
- Mùa thu trồng lúa mới
Như nhang khói lên chùa cầu con.
- Nhờ mưa thuận gió hòa
Già trẻ cùng đua nhau cấy cày
Con chim, con gà, con cá, con lợn, cành cau,
Mùa nào giữ màu quê
Mọi người uống trà chiều sớm
Tôi đã đi một thời kì dài vào buổi trưa hôm nay
Trời ơi mưa gió dữ dội
Cho ruộng lúa tươi tốt vui lòng tôi.
- Đồng lúa bên bờ
Hễ nghe tiếng sấm thì phất cờ.
- Trời mưa vào ngày chín tháng chín
Sau đó tôi sắm sửa để cày và làm việc.
Ko có mưa vào ngày chín tháng chín,
Rồi tôi đem bán cái cày, cái bừa đi buôn.
- Anh lái câu bảo nhau
Mùa đông vụt qua và nhanh chóng trở về nhà.
- Lúc trời mưa, lúa chín,
Để chàng đi gặt, để nàng mang lúa về.
Mang theo thời kì của bát sứ và khay,
Đừng mang khay gỗ nhưng bạn ghét ăn.
- Mọi người được cấy ghép,
Tôi hiện giờ đi cấy ghép và vẫn còn nhiều bề mặt.
Nhìn trời, nhìn đất, nhìn mây,
Mưa, nắng, ngày, đêm.
Tìm chân cứng đá mềm,
Trời yên biển lặng.
2.3 Ca dao về thời tiết và động thực vật
Giống như mối quan hệ giữa thời tiết và lao động sản xuất, cây trồng hay vật nuôi cũng có mối quan hệ khá thú vị với thời tiết. Lợi dụng điều này, ông cha ta đã đúc kết những câu ca dao sau đây.
- Cò bay ngược, nước vào nhà
Con cò bay xuôi dòng về biển.
- Nhạn bay thấp, mưa ngập ao,
Chim én bay cao và mưa tạnh.
- Kiến đen mang trứng lên cao,
Dù sao cũng sẽ có mưa lớn.
Kiến bò từ dưới lên trên
Mang cơm gây mưa rào.
Tuyến đường kiến được xây dựng thành một nhà băng,
Nếu trời ko mưa, gió sẽ nghi ngờ điều đó.
Kiến cánh phá tổ bay ra,
Mưa bão tới gần.
- Măng rụng vào mùa hè
Dựa vào mẹ kẻo sợ bão.
- Lúc những con kiến xây dựng một thị thành, trời nổi bão
Kiến bế con chạy vào, trời mưa.
- Vào ngày thứ tư của cá ăn, thề
Ngày cá thứ tám, cá vượt Vũ Môn.
Từ trước tới nay, ca dao, tục ngữ, thành ngữ về khí tiết của ông cha ta vẫn còn nguyên trị giá. Vì vậy, ngoài việc học, các bạn nhớ “bỏ túi” những kiến thức hữu dụng để vận dụng trong cuộc sống hàng ngày nhé.
Bạn thấy bài viết 117 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ về thời tiết, khí hậu được ông cha ta đúc kết từ xưa có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về 117 câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ về thời tiết, khí hậu được ông cha ta đúc kết từ xưa bên dưới để thpttranhungdao.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Blog
Trả lời