Tuyển chọn các mẫu Đây mùa thu tới phân tích hay và rực rỡ nhất được bài viết tổng hợp một cách đầy đủ. Giúp các em học trò trau dồi tri thức và thông minh trong việc phân tích Đây mùa thu tới. Tham khảo ngay dưới đây.
Phân tích Đây mùa thu tới dàn ý
1. Mở bài
Giới thiệu tác phẩm: Xuân Diệu là một trong những thi sĩ đặc trưng thành công lúc viết về mùa thu, với bài thơ “Đây mùa thu tới”, thi sĩ đã mang tới cho người đọc những cảm nhận vừa tinh tế, vừa mới mẻ về một bức tranh mùa thu đẹp, lãng mạn nhưng cũng thấm đượm nỗi buồn, sự xót xa.
2. Thân bài
– Mùa thu tới thật nhẹ nhõm, nó ko rộn ràng, ồn ĩ để dễ dàng nhận diện như ngày hè. Thu về trên những rặng liễu đìu hìu, trong cảnh vật yên bình nhưng mà thấm đượm nỗi buồn mơ hồ.
– Thu tới mang theo những nỗi buồn và sự phấn khích, bất thần cho cảm nhận của con người, đó là tiếng reo vui của thi sĩ lúc chợt nhận thấy mùa xuân đã về “Đây mùa thu tới, mùa thu tới”.
– Tới khổ thơ thứ hai, thi sĩ Xuân Diệu đã có những cảm nhận thâm thúy hơn về những tín hiệu của ngày thu.
–> Quang cảnh mùa thu diễm lệ, lãng mạn có thể làm xao xuyến lòng người nhưng cũng gợi ra nỗi buồn về sự phôi pha, tàn úa.
– Quang cảnh thi vị, lãng mạn nhưng cũng ngẳng nghiu, mỏng manh tới nao lòng “ Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh”.
– Trăng thuộc về tự nhiên nhưng được nhân hóa như một con người với những xúc cảm buồn vui như con người mang tới sự đồng điệu giữa tự nhiên và con người.
– Những chuyến đò nhộp nhịp thường nhật cũng đổi khác lúc thu về, đó là sự thưa thớt, vắng lặng tới quạnh hiu
– Trong khổ thơ cuối cùng, thi sĩ Xuân Diệu vẫn mải miết cảm nhận từng bước đi của nàng thu, mùa thu còn được cảm nhận qua những chuyển động cụ thể của cánh chim và sự rộn ràng trong lòng người
+ Nỗi buồn về sự chia li được thi sĩ gửi gắm thông qua hình ảnh cánh chim đang di trú tránh rét.
+ Bầu ko rộng lớn nhưng trầm buồn, u uất vì nhuốm màu chia li
+ Hình ảnh người thiếu nữ đa tình hay chính Xuân Diệu đa tình đã mang hết nỗi lòng hòa vào mùa thu, để mặc cho những suy nghĩ xa xăm trôi dạt cùng mây trời.
3. Kết bài
“Đây mùa thu tới” là thi phẩm xuất sắc của Xuân Diệu viết về mùa thu, thi sĩ ko chỉ mang tới cho người đọc bức tranh mùa thu tuyệt đẹp nhưng mà còn gửi gắm những nỗi niềm, xúc cảm của bản thân trước mùa thu và những thay đổi của đất trời.
Phân tích Đây mùa thu tới hay nhất
Phân tích bài Đây mùa thu tới – Mẫu 1
Xuân Diệu (1916-1985) là thi sĩ tình, viết hay nhất và nhiều nhất trong thời đại chúng ta. Thi sĩ đã để lại trên 400 bài thơ tình,; là thi sĩ “mới nhất trong những thi sĩ mới”. Xuân Diệu cũng là thi sĩ của mùa thu. Với Xuân Diệu nếu “Tình ko tuổi và xuân ko tháng ngày” thì cảnh thu chứa đựng biết bao tình thu, bao rung động xôn xao, bởi lẽ “Thu tới – nơi nơi động tiếng huyền”.
Trong hai tập thơ viết trước Cách mệnh: “Thơ thơ” và “Gửi hương cho gió ” có rất nhiều bài thơ nói tới sắc thu, hương thu, trăng thu, tình thu, thiếu nữ buổi thu về… Mùa thu thật đáng yêu, làm cho tâm hồn thi sĩ như dây đàn huyền diệu đang rung lên xao xuyến…
“Đây mùa thu tới” là một bài thơ thu tuyệt bút của Xuân Diệu, rút trong tập “Thơ thơ”, xuất bản năm 1938. Thu tới, xôn xao rung động đất trời. Cảnh vật đẹp nhưng mà thoáng buồn man mác. Lòng thiếu nữ càng trở thành bâng khuâng buổi thu về.
Cảm nhận trước nhất của thi sĩ Xuân Diệu về mùa thu ko phải là âm thanh tiếng chày đập vải, ko phải là ấn tượng “Ngô tương đồng diệp lạc – Người đời cộng trì thu” nhưng mà là ở dáng liễu, rặng liễu ven hồ, hay bên đường:
“Rặng liễu quạnh hiu đứng chịu tang,
Tóc buồn buông xuống lệ nghìn hàng”.
Cả một ko gian “quạnh hiu”, buồn và vắng vẻ. Rặng liễu trầm ngâm như “đứng chịu tang”. Lá liễu buông dài như tóc nàng cô phụ “buồn buông xuống”. Lá liễu ướt đẫm sương thu tưởng như “lệ nghìn hàng”. Liễu được nhân hóa “đứng chịu tang”, từ tóc liễu tới lệ liễu đều mang theo bao nỗi buồn thấm thía. Một nét liễu, một dáng liễu được mô tả và cảm nhận đầy chất thơ. Giải pháp láy âm được Xuân Diệu vận dụng tài tình để tạo nên vần thơ giàu âm điệu, nhạc điệu: “quạnh hiu – chịu”, “tang – nghìn – hàng”, “buồn – buông – xuống”. Đó là một điểm mạnh, khá mới mẻ trong thi pháp nhưng mà Xuân Diệu đã học tập được trong trường phái thơ tượng trưng Pháp trong thế kỉ XIX.
Say mê ngắm “rặng liễu quạnh hiu…”, thi sĩ khẽ reo lên lúc chợt nhận thấy thu đã tới. Cách ngắt nhịp 4/3 với điệp ngữ “mùa thu tới” đã diễn tả bước đi của mùa thu và niềm mong đợi thu về lâu nay nay trong lòng thi sĩ:
“Đây mùa thu tới/mùa thu tới
Với áo mơ phai/dệt lá vàng”.
Một vần lưng thần tình: “tới – với”, một chữ “dệt” tinh tế trong mô tả và cảm nhận. Thu vừa tới, sắc màu cỏ cây vạn vật đều thay đổi, trở thành “mơ phai”. Đó đây tô điểm một vài sắc vàng của lá, đúng là “dệt lá vàng”. Câu thơ “Với áo mơ phai dệt lá vàng” là một câu thơ nhiều thi vị, nói lên cái hồn thu với sắc lá, gợi lên cảm giác thanh nhẹ, tươi sáng về mùa thu đáng yêu vô cùng.
Có thể nói, khổ thơ đầu đã vẽ lên một bức tranh thu đẹp, thơ mộng, thấm một nỗi buồn từ cây cối tới lòng người, nhưng ko âm u, thê lương làm trĩu nặng lòng người.
Mỗi ngày mỗi đêm đi qua. Thu đã về và thu dần dần trôi qua. Cảnh vật chuyển đổi. Hoa đã “rụng cành”. Tác giả ko nói “đôi ba…”, nhưng mà lại viết “hơn một” cách dùng số từ đấy cũng là một cách nói rất mới. Trong vườn, màu đỏ (từng chấm nhỏ) đang lấn dần, đã và đang “rũa màu xanh”! Cũng nói về sự chuyển đổi đấy, trong bài “Cảm thu, tiễn thu” thi sĩ Tản Đà viết:
“Sắc đâu nhuộm ố quan hà
Cỏ vùng cây đỏ bóng tà tịch dương”.
Cây cối mở đầu rụng lá trơ cành như đang “run rẩy”, khẽ “rung rinh” trước những làn gió thu lành lạnh, se sắt. Khổ thơ thứ hai, chất thơ đấy là sự lay động xôn xao từ cảnh vật, từ hoa lá hơi may nhưng mà thấm vào hồn thi sĩ:
“Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh.
Những luồng run rẩy, rung rinh lá,
Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh”.
Các từ láy: “run rẩy”, “rung rinh”, “mỏng manh” là những nét vẽ thần diệu gợi tả cái run rẩy, cái rùng mình của cây lá buổi chiều thu. Nghệ thuật sử dụng các phụ âm , “r” (rụng, rũa, run rẩy, rung rinh) và phụ âm “m” (một, màu, mỏng manh) với dụng ý thẩm mĩ trong gợi tả và biểu cảm rực rỡ. Đó cũng là một nét mới trong thi pháp của Xuân Diệu.
Khổ thơ thứ 3, thi liệu vừa hiện thực vừa ước lệ tượng trưng, vừa kế thừa vừa canh tân thông minh. Cũng có trăng nhưng là “nàng trăng tự ngơ ngẩn” trên bầu trời. Ko nói là trăng non đầu tháng, ko hỏi “Trăng bao nhiêu tuổi trăng già” nhưng mà lại nói là “nàng trăng”. Một hình ảnh đẹp, thơ mộng tả vầng trăng thu. Cũng ó núi, có non, lúc ẩn lúc hiện, “khởi sự” nhô lên cuối chân trời xa, qua lớp sương thu mờ. Trăng và núi trong thơ Xuân Diệu chứa đựng cái hồn thu muôn thuở của xứ sở quê hương, thân thiện và thân thuộc từ bao đời nay được vẽ lên thật đẹp:
“Thỉnh thoang nàng trăng tự ngơ ngẩn
Non xa khởi sự nhạt sương mờ… “
Hai tiếng “đã nghe”, “đã vắng” gợi tả cái ko gian rộng lớn, vắng vẻ của những buổi chiều thu lành lạnh:
“Đã nghe rét mướt luồn trong gió,
Đã vắng người sang những chuyến đò”
Cấu trúc câu thơ song hành và cách diễn tả cũng rất mới. Có chuyển đổi cảm giác giữa xúc giác và thính giác. Tương tự, sự cảm nhận của thi nhân về rét, về gió, về cái xa vắng ko chỉ bằng giác quan nhưng mà còn bằng cả vong linh nữa. Chữ “luồn” đã cụ thể hóa cái rét, cảm thu được nó bằng trực quan. Rét mướt luồn trong gió thu hiu hắt chứ ko phải là gió rét. Rõ ràng là chưa rét đậm, rét tê tái, đúng là cái rét, cái lành lạnh những chiều thu, những đêm tàn thu.
Khổ cuối là một bức tranh thu tuyệt đẹp. Có vẻ đẹp của tự nhiên, của mây trời, cánh chim. Có vẻ đẹp thiếu nữ. Cảnh đẹp, người đẹp nhưng mà thoáng buồn mơ hồ mênh mông. Mây và cánh chim gợi lên nỗi buồn đẹp chia li như “bèo dạt mây trôi” của tình khúc! Thi sĩ đã lấy cái “động” của cánh chim bay, của áng mây chiều trôi để đặc tả cái êm đềm, yên tĩnh của cõi vật và lòng người:
“Mây vẩn từng ko chim bay đi,
Khí trời u uất hận chia li”…
Trong cái êm đềm, xa vắng đấy hiện lên hình ảnh thiếu nữ “ít nhiều” chưa xác định. Buồn tương tư, “buồn ko nói”. Một dáng điệu “tựa cửa nhìn xa”, một tâm hồn “nghĩ ngợi gì” rất mơ hồ, xa xăm:
“Ít nhiều thiếu nữ buồn ko nói,
Tựa cửa nhìn xa, nghĩ ngợi gì”
Là mùa xuân hay mùa thu, là mùa hè hay mùa đông, giữa tự nhiên trăm sắc nghìn hương đấy, hình ảnh thiếu nữ đa tình, duyên dáng xoành xoạch nhấp nhoáng qua những vần thơ của Xuân Diệu. Thi sĩ đa tình nên thiếu nữ cũng đa tình?
“Bên cửa ngừng kim thêu bức gấm
Hây hây thục nữ mắt như thuyền”.
(“Nụ cười xuân” – Thơ thơ)
Trong chùm thơ thu của Yên Đổ, tình thu buồn thấm thía độc thân được trình bày qua hình ảnh một ông lão, lúc đang “tựa gối ôm cần” trên một chiếc thuyền câu “nhỏ tẻo teo” giữa chiếc ao thu “lạnh lẽo”, lúc là một cụ già đang ngồi uống rượu ngà ngà say trong đêm sâu, có lúc lại là một nhà nho đang lặng ngắm cảnh thu, muốn cầm bút đề thơ nhưng mà phân vân, lưỡng lự… Còn trong thơ thu của Xuân Diệu là hình bóng một mĩ nhân trong tương tư, đang mộng tưởng. Đó cũng là một nét mới nói về mùa thu trong thơ Xuân Diệu. Có thể nói trạng thái buồn mơ hồ, buồn ko rõ nguyên nhân là một nét tâm trạng rất tiêu biểu của hồn thơ Xuân Diệu:
“Ít nhiều thiếu nữ buồn ko nói… “
Tôi buồn ko hiểu vì sao tôi buồn…”.
Đây mùa thu tới” là một bài thơ thu tuyệt bút của Xuân Diệu. Bao nhiêu nét thu là bấy nhiêu nét vẽ tài hoa. Dáng thu, sắc thu, tình thu đều đẹp nhưng mà buồn, bao nên cái hồn thu mênh mang, xao xuyến. Đáng yêu nhất là hình ảnh thiếu nữ, một dáng thu yêu kiều mộng tưởng “Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì”. Một trái tim đa tình, một ngòi bút tài hoa. Cách cảm và cách diễn tả rất mới, rất thơ. Đằng sau những sắc thu của đất trời, hoa lá, cây cối, của núi xa, của nàng trăng, của làn gió thu se lạnh,… là tiếng thu xôn xao, rung động trong tâm hồn thi sĩ tuổi đôi mươi và trong lòng thiếu nữ tuổi trăng tròn. Bài thơ cho ta nhiều ngơ ngẩn say cái hương sắc mùa thu xưa, mùa thu Hà Nội hơn nữa.
Phân tích bài thơ Đây mùa thu tới – Mẫu 2
Xuân Diệu ông hoàng của thơ tình yêu, chưa kể những bài thơ của ông đều mang những quan niệm rất mới về cuộc sống, tuổi xanh và về tình yêu. Ông cũng được xem là thi sĩ của mùa thu, cũng chính vì cái lãng mạn, khoảnh khắc xao xuyến của thu nhưng mà những vần thơ của thi sĩ hồn hậu và có hồn biết bao nhiêu. Đây mùa thu tới là một trong số những sáng tác tiêu biểu của Xuân Diệu. Mùa thu đó xuất hiện thật đáng yêu, làm cho tâm hồn thi sĩ như dây đàn rung lên những điệu nhạc xao xuyến lòng người.
Rút từ tập “ Thơ Thơ”, sáng tác “Đây mùa thu tới” là một bài thơ thu tuyệt bút của Xuân Diệu, xuất bản năm 1938. Thu tới, những chiếc lá rụng, gió hắt hiu làm xốn xang lòng người đặc trưng là một tâm hồn của một người thi sĩ, vốn đã có chút nhạy cảm với những thay đổi của đất trời dù là nhỏ nhất.
Nhưng có nhẽ hình ảnh mùa thu tới trong tác phẩm làm cho người đọc cảm nhận một ko khí tang thương bi người nào,những hình ảnh ko phải hoa lá, ko phải gió đưa cần trúc, ko phải mặt nước xanh tươi nhưng mà gắn với hình ảnh những cành liễu
“Rặng liễu quạnh hiu đứng chịu tang,
Tóc buồn buông xuống lệ nghìn hàng”.
Ko gian xuất hiện với vẻ “quạnh hiu”, buồn và vắng vẻ. Rặng liễu trầm ngâm như “đứng chịu tang”. Lá liễu buông dài như tóc nàng cô phụ “buồn buông xuống”. Sương thu ướt đẫm trên những nhánh liễu khiến tác giả ngâm nga một câu khiến chúng trở thành có hồn. Những cành liễu giống như những cô giá thướt tha, nhưng mắt buồn đẫm lệ. Giải pháp láy âm được Xuân Diệu vận dụng tài tình để tạo nên vần thơ giàu âm điệu, nhạc điệu: “quạnh hiu – chịu”, “tang – nghìn – hàng”, “buồn – buông – xuống”. Đây tạo nên những nét thú vị của thơ Xuân Diệu những năm đầu thế kỉ 20.
Ngắm nhìn rặng liễu, đột nhiên tác giả chợt nhìn thấy màu thu đã tới, với cách ngắt nhịp 4/3 với điệp ngữ “mùa thu tới” đã diễn tả bước đi của mùa thu và niềm mong đợi thu về lâu nay nay trong lòng thi sĩ.
“Đây mùa thu tới mùa thu tới
Với áo mơ phai dệt lá vàng”.
Cách hiệp vần lưng thần tình: “tới – với”, một chữ “dệt” tinh tế trong mô tả và cảm nhận. Thu tới cũng chính muôn nơi được nhuộm bởi một màu vàng của cây đổi lá, nó được dệt một cách tỉ mỉ mang tới một vẻ đẹp ko phải tự dưng nhưng mà có. “Với áo mơ phai dệt lá vàng” là một câu thơ thi vị biết bao, nói lên cái hồn thu với sắc lá, gợi lên cảm giác thanh nhẹ, tươi sáng về mùa thu đáng yêu vô cùng. Tuy nhiên mùa thu đó lại mở đầu với một nỗi buồn âm u hắt hiu.
Thu về cũng chính là lúc cảnh vật đổi khác, khoác lên mình những màu sắc rực rỡ. Thu đã về và thu dần trôi,thời kì trôi nhanh ko tưởng. Cảnh vật một lúc một khác, hoa rơi, màu đỏ lấm tấm dần và rủa màu xanh. Cây cối cảnh vật mở đầu rụng lá trơ cành như đang “run rẩy”, khẽ “rung rinh” trước những làn gió thu lành lạnh, se sắt.
“Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh.
Những luồng run rẩy, rung rinh lá,
Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh”.
ở khổ thơ này, tác giả sử dụng những từ láy như: “run rẩy”, “rung rinh”, “mỏng manh” là những nét vẽ thần diệu gợi tả cái run rẩy, cái rùng mình của cây lá buổi chiều thu. Đặc thù hình ảnh sắc đỏ “ rủa “ màu xanh làm cho câu thơ mang một nét đẹp nghệ thuật lạ mắt. Màu xanh đó ko mướt như ngọc nhưng mà từ từ từ lan rộng ra, và mọi thứ như ngấm chất thu vào đó.
Thi liệu vừa hiện thực vừa ước lệ tượng trưng, vừa kế thừa vừa canh tân thông minh ở khổ thơ thứ 3 được sử dụng một cách triệt để: là “nàng trăng tự ngơ ngẩn” trên bầu trời. Một hình ảnh đẹp, thơ mộng tả vầng trăng thu. Hình ảnh núi nhấp nhô trong làn sương mờ cành làm nổi trội những hình ảnh của mùa thu. Trăng và núi trong thơ Xuân Diệu chứa đựng cái hồn thu muôn thuở của xứ sở quê hương, thân thiện và thân thuộc từ bao đời nay được vẽ lên thật đẹp:
“Thỉnh thoang nàng trăng tự ngơ ngẩn
Non xa khởi sự nhạt sương mờ… “
“Đã nghe rét mướt luồn trong gió,
Đã vắng người sang những chuyến đò”
Hai tiếng “đã nghe”, “đã vắng” gợi tả cái ko gian rộng lớn, vắng vẻ của những buổi chiều thu với ko khí se se lạnh. Chúng ta thấy có chuyển đổi cảm giác giữa xúc giác và thính giác. Sự cảm nhận của thi nhân về rét, về gió, về cái xa vắng ko chỉ bằng giác quan nhưng mà còn bằng cả vong linh nữa. Như chính tác giả dang đứng giữa chiều gió thu, se se lạnh,chữ “luồn” đã cụ thể hóa cái rét, cảm thu được nó bằng trực quan.
Đâu đẹp bằng hình ảnh tự nhiên đẹo đẽ ở khổ thơ cuối.Có vẻ đẹp của tự nhiên, của mây trời, cánh chim, xuất hiện vẻ đẹp thiếu nữ. Cảnh đẹp, người đẹp nhưng nhưng mà thoáng buồn mơ hồ mênh mông. Mây và cánh chim gợi lên nỗi buồn đẹp chia li như “bèo dạt mây trôi” của tình khúc!
“Mây vẩn từng ko chim bay đi,
Khí trời u uất hận chia li”…
“Ít nhiều thiếu nữ buồn ko nói,
Tựa cửa nhìn xa, nghĩ ngợi gì”
Bao giờ trong thơ Xuân Diệu luôn xuất hiện hình bóng của mĩ nhân. Đây mùa thu tới cũng vậy, xuất hiện hình bóng một mĩ nhân trong tương tư, đang mộng tưởng. Đó cũng là một nét mới nói về mùa thu trong thơ Xuân Diệu.
Bài thơ Đây mùa thu tới” lắng đọng trong độc giả những xúc cảm rất riêng, ko những vậy cách cảm nhận của tác giả cũng rất mới mẻ. Mọi cảnh vật trong bài thơ mặc dù có tự nhiên nhưng ko thể thiếu được trong thơ Xuân Diệu là hình bóng mĩ nhân. Bao nhiêu nét thu là bấy nhiêu nét vẽ tài hoa. Dáng thu, sắc thu, tình thu đều đẹp đều xuất hiện với nỗi buồn mênh mang ko biết từ đâu tới.
Phân tích Đây mùa thu tới Xuân Diệu – Mẫu 3
Xuân Diệu là một trong ba đỉnh cao của phong trào Thơ mới ở việt nam. Trong các tác phẩm, của ông về đề tài mùa thu, nổi trội nhất là tác phẩm Đây mùa thu tới. Bài thơ viết về đề tài thân thuộc là mùa thu và vẫn dùng nhiều thi liệu truyền thống. nhưng tác giả đã gửi vào đó những xúc cảm mới đồng thời có nhiều canh tân táo bao trong xử lý thi liệu, trong biểu đạt,…. Chính vì vậy bài thơ vẫn được xem là một thành công xuất sắc, tiêu biểu cho hồn thơ mới của thi sĩ.
Rặng liễu quạnh hiu đứng chịu tang
Tóc buồn buông xuống lệ nghìn hàng
Đây mùa thu tới, mùa thu tới
Với áo mơ phai dệt lá vàng
Xuân Diệu ko mượn hình ảnh tượng trưng là ngô đồng rụng để nói mùa thu nhưng mà sử dụng hình ảnh cây liễu, như trong truyện Kiều “Bên cầu tơ liễu bóng chiều thướt tha” hay trong ca dao truyền thống “Lơ thơ tơ liễu buông mành” là những cây liễu thuần tuý chỉ làm duyên làm đỏm cho con người, còn trong bài thơ của xuân diệu, cây liễu là hình ảnh nhân hóa như một nugời phụ nữ duyên dáng yêu kiều buồn tang thương não nùng. Xuân diệu đã đưa vào bài thơ một nét riêng mới lạ đó chính là đem lại cho rặng liễu một dáng hình cụ thể, một tâm hồn con người, một nỗi sầu muộn rất người. Nỗi buồn được trình bày qua từ láy “quạnh hiu” hình ảnh gợi sự yếu ớt “tóc buồn buông xuống lệ nghìn hàng”, sự láy âm giữa các chứ “buồn-buông-xuống” “tang-ngàn-hàng” tạo lên hiệu quả diễn tả mô tả cái buồn của mùa thu, đó là tín hiệu của chia tay tang thương cây liễu trĩu nặng như ko mang nổi mình nó “Đây mùa thu tới – mùa thu tới”
Lặp 2 lần động từ “tới” báo hiệu một mùa thu vội vã, một sự giao cảm tinh tế nhạy bén. Nhịp câu thơ 4/3, sự lặp lại mùa thu tới như một tiếng reo ngỡ ngàng như chợt nhìn thấy mùa thu vô hình đã trở thành mùa thu hữu hình. Xuân diệu đón mùa thu bằng cả tấm lòng “Với áo mơ phai dệt lá vàng”
Xuân Diệu đã vẽ nên mùa thu bằng chiếc áo mơ phai tạo cho mùa thu một dang vẻ tươi sáng thanh nhẹ quý phái, đây là màu sắc hư ảo. động từ dệt đêm tới cho ta cảm nhận màu vàng nhưng ko yên ắng, một màu xanh đậm ko chịu úa tàn nhưng mà vẫn tiềm tàng một sức mạnh của tự nhiên. Câu thơ mất đi một tẹo rõ ràng nhưng được thêm rất nhiều thơ mộng. Khổ thơ 1 sử dụng giải pháp nhân hóa từ ngữ tinh tế tạo nên một bức tranh tự nhiên chớm thu lộng lẫy nhưng ko buồn.
Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh
Những luồng run rẩy rung rinh lá
Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh
Hơn một có tức là vài là mấy nhưng lại ko mang tính cụ thể, từ hơn một là từ ngữ rất tân kì, ko dùng từ mấy, vài vì nó xã định giới hạn dùng từ hơn một gợi nhiều trị giá giợi cảm hơn. “Hoa rụng” thay cho từ lá rụng nhưng mà các thi sĩ xưa hay dùng đã tăng thêm cảm giác chia phôi tang thương.
“Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh”
Rũa là từ chỉ xung đột giữa sắc đỏ và sắc xanh. Thi sĩ dùng những gam màu đối lập gay gắt đỏ – xanh vừa gây một cảm giác mạnh, vừa bộc lộ một ý tưởng, bước đi tàn nhẫn của thời kì làm phôi phai tất cả trong đó có màu lá.
“Những luồng run rẩy rung rinh lá”
Láy 4 phụ âm “r” gợi cảm giác lạnh lẽo, một sự rung động khẽ khàng của cây lá. Sử dụng một loạt âm tiết có phụ âm rung láy, bốn phụ âm “r” đã làm run rẩy cả câu thơ, cái lạnh như thấm từ đầu lưỡi lan ra tới tận ruột gan con người. Sự rung động khẽ của cây lá hay cũng chính là sự sợ hãi mang tâm trạng con người. Tác giả mô tả gợi cảm cả bên trong cảnh vật
“Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh”
Câu thơ là nét vẽ tranh phương đông chấm phá, chỉ ra vong linh cảu cảnh vật, sự trơ trọi gầy guộc của cành lá lúc thu, nhưng là mùa thu chưa định hình nên chỉ là đôi nhánh. Với giác quan nhạy bén, với khả năng lựa chọn từ ngữ hình ảnh đoạn thơ đã đem lại cho ta cái sống động của cảnh vật. Đó là sự sợ hãi của những chiếc lá sắp bị lìa cành, cách cảm nhận từ ngữ tinh tế, xuân diệu đã cảm được những biến động tinh xảo huyền diệu của tự nhiên, đó là cảnh phôi pha tan tành lúc trời đất chuyển thu.
Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngơ ngẩn
Non xa khởi sự nhạt sương mờ
Đã nghe rét mướt luồn trong gió
Đã vắng người sang những chuyến đò
Sự xuất hiện hình ảnh trăng cô lẻ, ngơ ngẩn buồn, hình ảnh non xa nhạt nhòa tạo cảm giác ko gian quạnh hiu xa vắng, đặc trưng là chữ “vắng” càng giúp người đọc cảm nhận nỗi buồn vô cùng.
“Đã nghe rét mướt luồn trong gió”
“Nghe” có sự chuyển đổi cảm giác từ xúc giác sang thính giác. Câu thơ sử dụng giải pháp nghệ thuật nhân hóa rét mướt – luồn, gió rét đã hòa làm một, nhưng từ luồn đã tách đôi gió rét ra làm 2 vật thể riêng lẻ. Đó là một cách vật thể hóa cái lạnh, chỉ mức độ cái lạnh của mùa thu, cái vô hình đã thành cái hữu hình nhờ động từ luồn. tác giả đã mở hết các giác quan để thụ cảm cái nhạt nhòa quạnh hiu buồn. Ta thấy đát trời quạnh quẽ xa mờ hơn, vầng trăng như cùng chơ vơ, ngơ ngẩn, núi ko rõ nét, tất cả như đang chia ly như rời bỏ nhau.
Mây vẩn từng ko chim bay đi
Khí trời u uất hận chia ly
Ít nhiều thiếu nữ buồn ko nói
Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì
Khổ thơ thứ 4 là cái nhìn lên bầu trời “mây vẩn từng ko…” nếu bầu trời trong thơ Nguyễn Khuyến là bầu trời trong nhẹ cao thì trong thơ Xuân Diệu là “mây vẩn từng ko chim bay đi” là chim đi lúc trời u uất, ko gian rộng xa vắng tạo sự chia ly tan tác, cảnh vận động theo mạch từ cái xác định cụ thể tới cái ko xác định. Cái tình đậm nét dần, những nỗi buồn, cái buồn của cái tôi tư nhân càng đi sâu càng thấy lạnh càng độc thân, cái tôi tách khỏi cái ta (đặc trưng của thơ mới). Hai câu thơ cuối là sự xuất hiện của ít nhiều từ ngữ khônng làm cho cảnh vui hơn nhưng mà trái lại càng thảm sầu hơn, đây là lối diễn tả rất tây trong cấu trúc đảo ngữ “ít nhiều thiếu nữ buồn ko nói”đã vẽ lên nỗi sầu buồn lẻ loi độc thân của thiếu nữa trước ko gian mênh mang, hai câu thơ nói lên nỗi buồn xa xăm thương nhớ, sự ngờ ngạc của các cô gái chàng trai và cũng chính là tâm trạng thi sĩ, những con người mộng mơ và say đắm mến thương. Con người đã xuất hiệnt rong tâm trạng u buồn suy tư, tình thu đã đâm sâu vào cảnh vào lòng người.
Qua bài thơ ta thấy thi sĩ có một tâm hồn nhạy cảm một năng lực quan sát tinh tế, một trí tưởng tượng phong phú. Nỗi buồn trong thơ xuân diệu ko chỉ là nỗi buồn của những con nugời thời đại ko tìm được hướng đi cho mình nhưng mà còn do những đặc điểm rất riêng của thi sĩ, khát khao giao cảm với đời nhưng mà đời lạnh nhạt, nỗi ám ảnh thâm thúy về thời kì một đi ko trở lại. Bài thơ là ko gian đẹp chứng tỏ thi sĩ có một tình yêu tha thiết với quê hương non sông, đó là yếu tố tích cực trong thơ xuân diệu cũng như của các thi sĩ mới.
Phân tích nội dung Đây mùa thu tới – Mẫu 4
“Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền câu nhỏ tẻo teo”
Từ lâu, đề tài mùa thu đã trở thành một nguồn cảm hứng vô tận cho tất cả các thi nhân. Nếu như ở trên ta có một “Thu điếu” – Nguyễn Khuyến với cảnh thu thân thuộc, bình dị của làng quê đồng bằng Bắc Bộ thì tới với “Đây mùa thu tới”, Xuân Diệu lại mang tới bức tranh thu sinh động, ấn tượng đồng thời tác giả bộc bạch xúc cảm u sầu, trầm tư lúc mùa thu tới.
“Đây mùa thu tới” được rút từ tập “Thơ thơ” xuất bản 1938, là một đại diện tiêu biểu cho nền thơ ca trước Cách mệnh. Bài thơ chính là quang cảnh đất trời với “hơi thở” man mác buồn cùng với đó là nỗi bâng khuâng của người thiếu nữ lúc mùa thu về.
Mở đầu bài thơ người đọc đã cảm thu được cái buồn, vắng vẻ của cảnh vật
“Rặng liễu quạnh hiu đứng chịu tang,
Tóc buồn buông xuống lệ nghìn hàng”
Tác giả dẫn dắt độc giả với hình ảnh trước nhất – “liễu”. Xuân Diệu đã chọn hình ảnh này làm tín hiệu của mùa thu nhằm diễn tả một mùa thu buồn man mác nhưng cũng đầy lãng mạn. Tâm trạng nhưng mà tác giả xây dựng cho “nhân vật” này là cái “quạnh hiu” – tức là sự vắng vẻ, cô quạnh. Và sự độc thân này ko chỉ diễn ra trên một nhưng mà là “rặng” – với nhiều cây liễu càng làm cho nỗi buồn chồng chất, lây lan. Chính từ láy “quạnh hiu” đã mô tả ko khí buồn, lẻ loi của “liễu”. Thi sĩ đã dùng thủ pháp nhân hóa để nói lên hành động của “liễu” là “đứng chịu tang”. Lúc này, “liễu” ko còn là một thực thể vô tri vô giác nữa nhưng mà thay vào đó là hình ảnh buồn, lặng lẽ nghiêng mình trước “tang”.
Hình ảnh “lệ nghìn hàng” gợi nỗi đau, nỗi buồn lúc tác giả sử dụng số đếm “nghìn” để chỉ về nước mắt của cây liễu. Chính điều này làm người ta tự hỏi liệu nguyên nhân nào làm cho “liễu” khóc, người nào đã ra đi để “nàng” phải “chịu tang”. Hai câu thơ gợi mở và làm cho người đọc tò mò về những “diễn biến” tiếp theo. Ở khổ thơ đầu này, một giải pháp nghệ thuật nữa nhưng mà tác giả sử dụng là láy âm gần nhau. Liên tục là ba chữ “Buồn – buông – xuống” là các âm tiết nửa khép nên khẩu hình lúc phát âm là hẹp tạo cảm giác nỗi buồn ứ đọng và lúc phát âm thì âm thanh trầm. Thanh âm theo trật tự là bằng thấp, bằng cao, trắc cao nên lúc đọc câu thơ gợi cảm giác nỗi buồn đang “buông” từ từ, ko vội vã . Cũng tương tự tương tự tác giả sử dụng láy âm cho ba chữ “tang – nghìn – hàng” cũng là âm tiết nửa khép.
Đi từ bằng cao xuống bằng thấp nên các từ này gợi nỗi trĩu nặng, giọng điệu trầm xuống cho sự xót xa, tiếc thương của “liễu”.
“Đây mùa thu tới mùa thu tới
Với áo mơ phai dệt lá vàng.”
Thú vui mừng, phấn khởi của tác giả lúc mùa thu đã “chạm ngõ”. Điệp cấu trúc “mùa thu tới” càng nói lên sự hồ hởi, chào đón “nàng thu” của thi sĩ. Câu cuối chính với hình ảnh nhẹ nhõm, trong sáng, mang đậm sắc thu với “phông nền” là màu vàng. Cả hai câu thơ đều có cách ngắt nhịp 4/3 diễn tả được sự chuyển động của nàng thu, đồng thời trình bày thái độ mong đợi thu tới của thi sĩ.
Nếu như ở khổ thơ trước nhất tác giả đưa chúng ta tới với những xúc cảm thuần túy của mùa thu thì ở khổ tiếp theo Xuân Diệu lại đi vào cụ thể, khắc họa rõ nét hơn bức tranh tự nhiên
“Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh.
Những luồng run rẩy, rung rinh lá,
Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh.”
Thoạt đọc câu đầu khổ thơ hai, độc giả sẽ cảm thấy khá lạ tai với cụm từ “hơn một”. “Hơn một” tức là số nhiều, có thể là hai, ba, bốn…. nhưng thi sĩ lại ko dùng một số đếm cụ thể nhưng mà lại dùng “hơn một”. Chính cụm từ này đã gây ra cho người đọc nhiều hứng thú. Chắc hẳn rằng ko chỉ có một loài hoa “đã rụng cành” nhưng mà là rất nhiều loài hoa đã như thế. Xuân Diệu quả là một thi sĩ tài tình lúc ông liên tục đưa ra những từ ngữ rực rỡ và đầy chất gợi. Phải tinh tế lắm, nhạy cảm lắm thì ông mới chọn “rũa” để mô tả cây trong vườn. Động từ này gây ra cho người đọc sự nhuốm màu, pha trộn giữa màu xanh và màu đỏ. “Sắc đỏ” đang dần xâm chiếm trên lá cây, như một tín hiệu cho mùa thu đã về. Câu thơ kế tiếp thi sĩ sử dụng liên tục hai từ láy “run rẩy”, “rung rinh” như một sự lay động nhẹ của “nhánh khô gầy” lúc có làn gió thoảng qua. Liên tục là bốn chữ “r” làm cho người đọc cảm thu được cái lạnh, sự “run rẩy” cũng theo đó nhưng mà được cảm nhận rõ hơn.
Tới với khổ thơ thứ ba, người đọc bắt gặp hồn thơ vừa mang tính hiện thực lại có tính chất tượng trưng đầy thông minh. Ấn tượng ngay với độc giả là hình ảnh “nàng trăng”. Cũng với ý nghĩa đó tác giả có thể diễn tả theo cách khác như trăng non hoặc trăng đầu mùa. Nhưng ko, thi nhân đã nhân hóa trăng thành hình ảnh một con gái với tuổi xuân xanh mơn mởn như chính cái sắc vàng của trăng non.
“Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngơ ngẩn
Non xa khởi sự nhạt sương mờ”
Với phép tu từ nhân hóa, thi sĩ Xuân Diệu đã khắc họa tính cách của trăng y hệt như một người con gái đang suy nghĩ điều gì để rồi tự “ngơ ngẩn”. Cùng với hình ảnh trăng, tác giả còn khôn khéo giới thiệu về núi non quê hương. Từ “xa” cho thấy điểm nhìn của tác giả đã mở rộng ra. Thoạt đầu là từ trên cao lúc chiêm ngưỡng “nàng trăng”, còn giờ đây là ko gian có chiều dài với núi non được bảo vệ bởi một lớp sương “nhạt”. Chính từ này làm cho núi non ko xuất hiện một cách rõ nét cũng ko bị bao phủ quá dày nhưng mà nó vừa đủ để tạo ra hình ảnh vừa thực vừa ảo.
“Đã nghe rét mướt luồn trong gió
Đã vắng người sang những chuyến đò.”
Cấu trúc song hành “Đã…” diễn tả một sự việc, hành động đã xảy ra. Thu về mang theo cái rét đặc trưng cùng “hội ngộ”. Lúc này tác giả đã chuyển xúc giác sang thính giác để nghe “lời thu nói”. Cái rét ở đây ko phải là rét đậm cũng ko là rét tê tái nhưng mà là “rét mướt”. Động từ lạ mắt “luồn” tạo cảm giác cái rét đang len lỏi vào từng cơn gió cùng về với mùa thu. Câu thơ cuối mô tả hiện thực những chuyến đò giờ đã vắng người sang gợi cảm giác buồn, vắng vẻ.
Tới với khổ thơ cuối cùng:
“Mây vẩn từng ko chim bay đi
Khí trời u uất hận chia ly
Ít nhiều thiếu nữ buồn ko nói
Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì.”
Nếu như ở “Thu điếu” Nguyễn Khuyến đưa tới cho chúng ta một bầu trời nhẹ nhõm, trong xanh – “tầng mây lửng lơ trời xanh ngắt” thì “Đây mùa thu tới” bầu trời của Xuân Diệu lại đượm buồn. Thi sĩ dùng những hình ảnh chuyển động để nói tới cái yên ắng của con người. “Chim bay đi” trong sự chia ly của khí trời làm cho ko gian như chia đôi, tạo cảm giác buồn đơn chiếc. Tác giả đã mô tả từ cái xác định tới cái ko xác định làm cho câu thơ có nét mới lạ. Hình ảnh “thiếu nữ buồn ko nói” cùng với nghệ thuật đảo ngữ đã khắc họa nỗi thảm sầu, lẻ loi, độc thân của cô gái trước ko gian mênh mông rộng lớn. “Nhìn xa”, “nghĩ ngợi” càng làm rõ hơn sự suy tư, trầm ngâm của nhân vật trước cảnh sắc mùa thu hay xác thực là bước “chuyển mình” của “nàng thu”. Mượn hình ảnh “thiếu nữ”, tác giả đã nói lên suy nghĩ, tâm tình của mình về bức tranh thu. Đó chính là xúc cảm buồn, suy tư lúc mùa thu dần “tàn”.
Với “Đây mùa thu tới”, thi sĩ Xuân Diệu đã cho độc giả thấy giác quan cực kì xuất sắc trong việc quan sát, mô tả cảnh vật lúc mùa thu tới. Bài thơ ko những có đầy đủ hình ảnh, cảnh sắc nhưng mà còn chất chứa tình thu. Bằng tình yêu cuộc sống, thái độ trân quý thời kì thi sĩ đã vẽ nên bức tranh thu vừa sinh động nhưng đồng thời cũng mang nét u buồn, độc thân.
Phân tích bài thơ Đây mùa thu tới của Xuân Diệu – Mẫu 5
Xuân Diệu được xem là một trong những thi sĩ mới nhất trong những thi sĩ mới. Thơ ông luôn mang màu sắc khác lạ, với cách dùng từ ngữ lạ mắt, thông minh và khác thường khiến người đọc bị thu hút và thu hút. Những người nào đã từng ngẫm qua thơ ông một lần ắt hẳn sẽ ko bao giờ quên được niềm khát khao sống được hòa mình vào tự nhiên của tác giả. Bài thơ Đây mùa thu tới được thi sĩ Xuân Diệu in trong tập Thơ thơ. Đây là một trong những bài ông viết trước Cách mệnh nên vẫn còn mang tâm trạng buồn thương.
Ngay từ tiêu đề “Đây mùa thu tới”, độc giả đã phần nào hiểu được nội dung chủ yếu của bài thơ là gì. Đó là nói về mùa thu nhưng ko phải là giữa mùa thu hay cuối thu. Nhưng mà là đương lúc mùa thu mới tới, đất trời vừa mới tiễn biệt mùa hè để đón thu tới. Lúc ngắm nhìn sự chuyển đổi của đất trời đó, thi sĩ Xuân Diệu phát xuất hiện:
“Rặng liễu quạnh hiu đứng chịu tang,
Tóc buồn buông xuống lệ nghìn hàng;
Đây mùa thu tới – mùa thu tới
Với áo mơ phai dệt lá vàng”.
Đập vào mắt thi sĩ trước nhất lúc mùa thu tới là hình ảnh rặng liễu rũ. Nếu người thường, thấy rặng liễu đấy sẽ mang dáng vẻ dịu dàng ê ấp, thế nhưng, ở đây thi sĩ lại thấy rặng liễu như mang tâm trạng buồn phiền như đang chịu tang, như đang trong cảnh li biệt chết chóc. Từng cành lá buông xuống, được thi sĩ ví như những giọt lệ tuôn rơi. Thật là một cảnh sắc thật buồn thê lương. Hình như ẩn đàng sau hình bóng rặng liễu là hình ảnh một thiếu phụ đang khóc lóc trong cảnh đưa tang. Đọc câu thơ lên nhưng mà độc giả cảm thấy buồn tới nao lòng. Tới hai câu tiếp, thi sĩ thông báo “mùa thu tới mùa thu tới” với màu sắc mờ nhạt và lá vàng, lại càng nhán mạnh thêm sự âm u trong bức tranh thu mới tới.
Ở khổ thơ này, thi sĩ đã dùng những từ ngữ nhân hóa, làm cho mùa thu cũng mang dáng vẻ của con người, biết khóc, biết buồn, biết dệt lá. Qua đây, chúng ta có thể cảm thu được tâm trạng thảm sầu trước cuộc sống của thi sĩ.
Tới khổ thơ 2, chúng ta càng thấm thía hơn quang cảnh âm u của mùa thu. Dưới con mắt nhạy cảm, tinh tế nhưng đầy u uất của thi sĩ, mùa thu tới mang theo sự chia phôi, lúc các loài hoa thay nhau rụng xuống. Thay vì sắc xanh tươi trẻ của mùa hè thì giờ đây sắc đỏ đã chiếm chỗ và xua đuổi màu xanh đi để chiếm trọn ko gian thu cho riêng mình. Ko những thế, mùa thu tới mang theo những cơn gió heo may se se lạnh, làm cho cành lá rung rinh một cách run rẩy chứ ko phải rung rinh vui vẻ như lúc mùa hè. Cùng với đó là những cành cây rụng hết là chỉ còn trơ xương gầy mỏng mảnh thiếu sức sống.
“Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh;
Những luồng run rẩy rung rinh lá…
Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh”.
Cả khổ thơ, tác giả đã dùng màu sắc và các nét chấm phá để khắc họa lên bức tranh thu đầy xơ xác và khô héo. Hình như nó ẩn chứa dáng vẻ thất vọng, chán ngán của tâm trạng con người. Con người trước Cách mệnh tháng tám hay chính thi sĩ đang thấy mình thiếu sức sống, ko biết bấu víu vào đâu và cảm thấy run rẩy trước dòng chảy của thời kì. Bốn câu thơ đều sử dụng phép đảo ngữ, nhằm nhấn mạnh những thay đổi của tự nhiên lúc mùa thu tới và cũng nhằm làm nổi trội nét thu đầy buồn thương.
Nếu như những câu thơ trên, thi sĩ mới phác họa bức tranh thu qua những thay đổi của tự nhiên, thì tới khổ thơ tiếp theo thi sĩ đã nói tới sự vần chuyển của cả vũ trụ lẫn con người. Ở đây, thi sĩ ko gọi là bóng trăng, hay ánh trăng nhưng mà gọi là “nàng trăng”. Cụm từ đấy cho độc giả thấy nàng trăng như cô gái ngơ ngẩn tiếc nuối trước sự thay đổi của đất trời, của thời kì. Trăng thu ko sáng vành vạch như thường nhưng mà lại thỉnh thoảng ngơ ngẩn như đang tơ tưởng hay tiếc nuối điều gì.
“Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngơ ngẩn…
Non xa khởi sự nhạt sương mờ…
Đã nghe rét mướt luồn trong gió…
Đã vắng người sang những chuyến đò…”
Ko chỉ trăng ngơ ngẩn nhưng mà núi non cũng trở thành mờ nhạt. Hình như vạn vật đều trở thành hiu quạnh, mờ ảo lúc bước chân mùa thu tới. Đã thế, đâu đó còn có những cơn gió lạnh đầu mùa, làm cho cả đất trời lẫn con người bỗng trở thành buốt giá, là lạnh lẽo. Cũng chính vì thế nhưng mà những chuyến đò vốn tập nập hàng thì giờ trở thành nên vắng vẻ, chẳng còn người nào qua sông. Điều đó chứng tỏ sức sống của con người cũng trở thành khô cằn, con người đều lui về ở ẩn. Điệp từ “đã” ở đây tác giả sử dụng nhằm nhấn mạnh rằng mùa thu đã tới thực sự. Mùa thu ko còn mới tới nữa nhưng mà đã bao trùm lên khắp ko gian, cảnh vật và hồn người.
Qua quá trình phân tích bài thơ Đây mùa thu tới của thi sĩ Xuân Diệu, chúng ta cảm nhận nét đẹp sầu bi của mùa thu. Thu chẳng còn vẻ đẹp lãng mạn mộng mơ nhưng mà chất chứa đầy nỗi buồn u uất. Đó cũng chính là tâm trạng của hồ hết các thi sĩ, nhà văn Việt Nam trước Cách mệnh tháng 8 lúc non sông còn trong cảnh lầm than, lúc mọi sự đang còn trong vòng luẩn quẩn và đời sống con người đang bị giày đạp bởi những thế lực tàn bạo nửa thực dân nửa phong kiến.
“Mây vẩn từng ko, chim bay đi,
Khí trời u uất hận chia ly.
Ít nhiều thiếu nữ buồn ko nói
Tựa cửa nhìn xa, nghĩ ngợi gì”.
Chính bởi tâm trạng đang rầu rĩ nên tác giả đã nhuốm màu buồn đó lên cảnh thu. Mặc dù có thể, mùa thu ko tới nỗi sầu đau như thế. Nhưng vì quá uất hận, quá bi thương nên thi sĩ Xuân Diệu đã ko thể giấu được lòng mình. Ông đã gửi gắm qua những câu thơ về mùa thu đầy xót xa. Đặc thù ở khổ thơ cuối. Thi sĩ đã cho xuất hiện một loạt hình ảnh trình bày sự chia ly, sự tử biệt. Rồi giữa quang cảnh mùa thu tang thương đấy, hình ảnh người thiếu nữ buồn ko nói càng làm cho bức tranh trở thành thảm sầu. Người thiếu nữ đấy nhìn xa xăm, vô định, nghĩ ngợi mung lung về điều gì nhưng mà ko biết xác thực là điều gì. Hình như đó cũng chính là tâm tư của thi sĩ lúc đang khát khao điều gì đó nhưng lại ko thể biết xác thực là điều gì. Cái hình ảnh “tự cửa” nhìn xa xăm ko nói sao nhưng mà buồn thảm sao nhưng mà bất an và nhiều lo lắng tới thế. Hình như con người đang ko biết bấu víu vào đâu, ko biết đi đâu về đâu giữa cuộc đời đầy bất an đó.
Toàn thể bài thơ một là một bức tranh mùa thu buồn được vẽ bằng những văn pháp nghệ thuật lạ mắt. Thi sĩ đã sử dụng những từ láy gợi cảm giác như “run rẩy”, “ngơ ngẩn”, “quạnh hiu”, “mỏng manh”… Nhờ những từ đó là bức tranh thu trở thành sinh động hơn, có sức hút hơn với người đọc. Đặc thù, những cách đảo ngữ thú vị càng giúp bài thơ bộc lộ rõ hơn sự lay động của thời kì và tâm trạng não nuột của tác giả. Với thể thơ tự do, thi sĩ cho thấy tâm hồn của mình thật phóng khoáng, ko bị gò bó rào cản trong một khuôn mẫu nào cả. Nhờ thế nhưng mà bài thơ cũng dễ đi vào lòng người, dễ hiểu, dễ thuộc và dễ cảm hơn.
Đã có rất nhiều thi sĩ lấy mùa thu làm chủ đề trong tác phẩm của mình. Nếu Nguyễn Khuyến là chùm thơ thu với nỗi buồn hoang vắng hiu quạnh thì ở đây, Xuân Diệu là nỗi buồn chia li đầy tang thương sầu muộn. Đó cũng chính là tâm trạng chung của hồ hết các thi sĩ, nhà văn của Việt Nam trước Cách mệnh tháng 8. Nhưng thật may, sau Cách mệnh, cái nhìn của họ đã trở thành tươi đẹp hơn và căng tràn sức sống hơn. Qua bài thơ Đây mùa thu tới, chúng ta thêm thấm thía hơn vẻ đẹp buồn mênh mang của một mùa trong bốn mùa tự nhiên thú vị.
Tham khảo thêm:
Phân tích Đây mùa thu tới khổ 1
Phân tích khổ thơ đầu bài Đây mùa thu tới – Mẫu 1
Xuân Diệu là gương mặt thi sĩ tiêu biểu trong phong trào Thơ Mới ở Việt Nam. Thơ Xuân Diệu nổi trội với tình yêu cuộc sống, khát khao giao cảm với đời, với tự nhiên. “Đây mùa thu tới” là bài thơ tiêu biểu cho nguồn cảm hứng dạt dào đấy, bài thơ ko chỉ vẽ ra quang cảnh tự nhiên những ngày chớm thu đẹp nhưng mà buồn nhưng mà còn bộc lộ những rung động, xao xuyến của nhân vật trữ tình.
Trong hai câu thơ đầu, tác giả đã gợi ra quang cảnh buồn với hàng liễu rủ bên hồ lúc tiết trời sang thu:
“Rặng liễu quạnh hiu đứng chịu tang
Tóc buồn buông xuống lệ nghìn hàng”
Mùa thu vốn là nguồn đề tài thân thuộc trong thi ca, tới lượt mình Xuân Diệu một mặt kế thừa nguồn thi hứng vô tận đấy, mặt khác mang tới những nét mới mẻ về mùa thu. Mùa thu được thi sĩ Xuân Diệu cảm nhận qua hàng liễu quạnh hiu với những cành lá rủ xuống mặt hồ. Có thể nói tác giả đã rất thành công trong việc sử dụng giải pháp láy âm (liễu-đìu-hiu- chịu, tang-ngàn hàng, buồn-buông-xuống) để tạo ấn tượng về hình ảnh thơ, đồng thời mang tới nhạc điệu buồn làm cho nỗi buồn trong lòng người càng thêm lan tỏa.
Những rặng liễu rủ trong cảm nhận của thi sĩ tựa như mái tóc dài của người thiếu nữ “Rặng liễu quạnh hiu đứng chịu tang”. Hình ảnh thơ ấn tượng tới mức tê tái cõi lòng, rặng liễu ko chỉ là loài thực vật vô tri nữa nhưng mà đã trở thành tiếng lòng của nhân vật trữ tình. Rặng liễu thu buồn với những cành dài rủ xuống mặt hồ như mái tóc người con gái đứng chịu tan, lại vỡ òa thành những tiếc khóc và đọng lại thành những giọt nước mắt xót xa.
Cảnh vật tuy buồn nhưng vẫn đẹp tươi tới nao lòng, nhận diện những tín hiệu sang thu đấy, người thi sĩ đã reo lên đầy nô nức:
Đây mùa thu tới- mùa thu tới
Với áo mơ phai dệt lá vàng
Hai câu thơ tiếp của khổ thơ trước nhất như lời reo mừng hoan hỉ lúc phát hiện thu đã về “áo mơ phai dệt lá vàng”. Sắc vàng đã gắn liền với mùa thu, với sự phôi phai, tàn úa nhưng ở đây thi sĩ dùng “Mơ phai” lại gợi ra sắc vàng đầy tươi tỉnh, thanh nhẹ. Ko gian rộng lớn đầy chất thu, thu về vạn vật như tươi sáng, nhẹ nhõm hơn nhưng cũng thấm đượm một nỗi buồn khó có thể thổ lộ.
Bằng sự tinh tế trong cảm nhận và tài năng thông minh bậc thầy, chỉ với bốn câu thơ ngắn gọn thi sĩ Xuân Diệu như kéo cả mùa thu về cho non sông, làm xao xuyến lòng người. Bức tranh mùa thu trong thơ Xuân Diệu đẹp tươi, lãng mạn nhưng cũng thấm đượm nỗi buồn trong cảnh vật và sự tê tái trong lòng người.
Phân tích khổ đầu Đây mùa thu tới – Mẫu 2
Xuân Diệu được mệnh danh là “ông hoàng thơ tình” của văn học Việt Nam. Ông là thi sĩ tình viết hay nhất và nhiều nhất trong kho tàng thơ văn nước nhà. Với ngôn từ lãng mạn và nhịp độ thơ đậm chất trữ tình, những tác phẩm của Xuân Diệu luôn lay động tâm hồn người đọc. Đối với ông, mùa thu cũng là nguồn cảm hứng vô tận, cảnh thu chứa đựng nhiều rung động bổi hổi, bởi lẽ “Thu tới – nơi nơi động tiếng huyền”.
Đối với Xuân Diệu, mùa thu lúc nào cũng thật thơ mộng, làm cho tâm hồn người thi sĩ như dây đàn đang rung lên xao xuyến. Và “Đây mùa thu tới” là cũng là một tuyệt phẩm về mùa thu của thi sĩ Xuân Diệu. Tác phẩm được trích trong tập “Thơ thơ”, xuất bản năm 1938, trình bày bước chân của mùa thu làm xôn xao, rung động đất trời và lòng người.
Mùa thu thường gợi buồn và cũng gợi tình. Có nhẽ chính vì thế, Xuân Diệu cũng ko thể làm ngơ trước vẻ đẹp rất riêng của thu. Cảm nhận trước nhất của thi sĩ Xuân Diệu về mùa thu ko phải là ở ko gian mênh mang, rộng lớn khiến con người trở thành nhỏ nhỏ như “Ao thu lạnh lẽo nước trong veo” hay “Trời thu xanh ngắt mấy từng cao” của Nguyễn Khuyến. Ông cảm nhận mùa thu trước hết ở dáng liễu nhỏ nhỏ ven hồ.
“Rặng liễu quạnh hiu đứng chịu tang,
Tóc buồn buông xuống lệ nghìn hàng”.
Cả ko gian “quạnh hiu”, vắng vẻ và gợi cho người ta một nỗi buồn mang mác. Rặng liễu trầm ngâm như chỉ biết “đứng chịu tang”, như một lẽ tất nhiên phải tương tự và chỉ có thể cam chịu, lặng thầm đón nhận nhưng mà thôi. Lá liễu buông dài như tóc nàng góa phụ “buồn buông xuống”. Lá liễu ướt đẫm sương thu tưởng như “lệ nghìn hàng”.
Nhành liễu đã được tác giả sử dụng giải pháp nhân hóa, trở thành một người con gái yếu ớt, nhỏ nhỏ với những tâm tình và xúc cảm riêng. Nàng “đứng chịu tang”, từ tóc liễu tới lệ liễu đều mang theo nỗi sầu man mác ko biết ngỏ cùng người nào. Chỉ một dáng liễu thôi cũng được Xuân Diệu mô tả và cảm nhận đầy chất thơ, thổi vào đó hồn thu đầy hoài niệm.
Tuy nhiên, giải pháp láy âm cũng được thi sĩ Xuân Diệu vận dụng tài tình để tạo nên những vần thơ giàu nhạc điệu: “quạnh hiu – chịu”, “tang – nghìn – hàng”, “buồn – buông – xuống”, như bước đi uyển chuyển, thướt tha, nhẹ nhõm của nàng thu. Đó là một điểm mới nhưng mà Xuân Diệu đã học tập được trong trường phái thơ tượng trưng Pháp thế kỉ XIX.
Từ chỗ say mê ngắm “rặng liễu quạnh hiu”, tâm hồn thi sĩ như khẽ reo lên lúc nhìn thấy mùa thu đã tới. Cảm nhận đó được trình bày qua hai câu thơ tiếp theo:
“Đây mùa thu tới/mùa thu tới
Với áo mơ phai/dệt lá vàng”.
Chắc hẳn điều trước nhất nhưng mà người đọc cảm thu được là nhịp thơ dồn dập, “mùa thu tới” được lặp lại trong câu cho thấy thu đã tới ngay trước hiên nhà, như tiếng reo hoan hỉ của thi sĩ trước mùa lãng mạn và tình nhất trong năm.
Thu vừa tới, sắc màu cỏ cây vạn vật đều thay đổi, trở thành “mơ phai” nhẹ nhõm và có chút mơ hồ đầy quyến rũ. Từ “dệt” cũng được sử dụng tinh tế cho thấy bước đi mùa thu như có sức chuyển biến mạnh mẽ tới vạn vật, đi tới đâu là nơi đó trở thành huy hoàng, lộng lẫy hơn bội phần. Câu thơ “Với áo mơ phai dệt lá vàng” là một câu thơ thi vị, nói lên cái hồn thu vừa mơ mòng, lơ đãng nhưng cũng rất tươi sáng và rực rỡ.
Hai câu thơ đầu và cuối của khổ thơ trước nhất trong “Đây mùa thu tới” của thi sĩ Xuân Diệu phản ảnh hai sắc thái của mùa thu trong cảm nhận của con người. Lúc đầu, người ta sẽ thấy mùa thu thật buồn và âm u qua nhịp thơ chậm rãi, âm điệu nhiều thanh bằng và hình ảnh rặng liễu. Nhưng rồi lúc mùa thu thực sự tới, vạn vật như thay áo mới, đẹp thơ mộng và huy hoàng. Có thể nói, khổ thơ đầu của “Đây mùa thu tới” đã vẽ lên một bức tranh thu đượm buồn phủ lên cây cối và lòng người, nhưng ko hề âm u, thê lương nhưng mà trái lại, thu vẫn đẹp thơ mộng và làm lòng người khẽ reo vui mỗi lúc mùa thu tới.
Mẫu 3:
Xuân Diệu được biết tới là một thi sĩ đa tài với hồn thơ lúc tha thiết nhẹ nhõm, lúc lơi lả nô giỡn, rồi cũng có cả những đau buồn da diết, khắc khoải. Ông được mệnh danh là “ông hoàng thơ tình” của nền thơ mới Việt Nam. Tới với bài thơ ” Đây mùa thu tới” của Xuân Diệu, chúng ta có dịp hiểu rõ hơn về tâm hồn thi sĩ, về tình yêu tự nhiên trong trái tim người thi sĩ. Có nhẽ khổ đầu bài thơ chính là những nốt nhạc dạo tuyệt vời nhất, vẽ lên một bức tranh thu tuyệt vời.
”Rặng liễu quạnh hiu đứng chịu tang
Tóc buồn buông xuống lệ nghìn hàng
Đây mùa thu tới mùa thu tới
Với lá mơ phai dệt lá vàng”.
Tự nhiên là nơi chứa đựng những cái đẹp tinh túy nhất của đất trời, cỏ cây, hoa lá…. Hiểu được tự nhiên, có tình yêu tự nhiên vô tận thì những thi sĩ của chúng ta mới viết nên những dòng thơ nặng tình vẹn ý. Ở ” Đây mùa thu tới” cũng vậy, mỗi dòng thơ là một miếng ghép tươi đẹp cùng ghép lại cho bức tranh mùa thu tuyệt vời.
Nói tới mùa thu, con người ta luôn cảm nhận một nỗi buồn rất đặc trưng. Hình như mùa thu trở thành mùa của những xuyến xao nồng nàn, của những bâng khuâng khó tả và của những nối buồn xa xăm.
Mùa thu- mùa của tình yêu thầm lặng và những khát khao trằn trọc, mùa của ánh vàng miên mang úa phai màu thời kì. Viết về mùa thu, có rất nhiều thi sĩ dành tình cảm đặc trưng cho chủ đề này, cũng ko ít tác phẩm thu thành công rực rỡ.
Nói tới thu, người ta ko thể ko nhớ tới Nguyễn Khuyến với những câu thơ thu yên ắng: “Ao thu lạnh lẽo nước trong veo” hay Hữu Thỉnh với cảm nhận:
“Sương dùng dắng qua ngõ
Hình như thu đã về”
Nhưng tới với ” Đây mùa thu tới” ta bắt gặp một ” nàng thu” hoàn toàn mới lạ với những cung bậc xúc cảm đầy sức hút.
” Rặng liễu quạnh hiu đứng chịu tang
Tóc buồn buông xuống lệ nghìn hàng”
Mở đầu bài thơ là hình ảnh của những cây liễu rủ lá xuống mặt hồ.Cành liễu mềm mại với những dải lá mềm mại buông rủ xuống mềm mượt khiến ta liên tưởng tới hình ảnh thuớt tha nhỏ nhỏ của một người con gái.
Nghệ thuật sử dụng từ ngữ ” quạnh hiu” với cách láy vần lạ mắt gợi tả sự độc thân tới đơn độc, một cảnh buồn rất lạ.
Bức tranh dần dần hiện lên qua từng nhịp thơ chậm rãi, êm đềm. Rặng liễu xanh thẫm buông những cành lá một cách buồn buồn. Hình như ẩn chứa bên trong nó là một nỗi niềm sâu kín chưa biết tỏ cùng người nào.
Nó cứ đứng giữa đất trời rộng lớn, mặc cho thời kì trôi đi, mặc cho mọi thứ đang chuyển động. Ta cảm nhận dường như nhấp nhoáng đâu đó bóng vía yếu mềm của cô gái với nét mặt u sầu man mác. Ko gian cũng yên tĩnh, lặng trôi như chính nỗi buồn ko tên vậy.
” Tóc buồn buông xuống lệ nghìn hàng”
Giữa trời đất rộng lớn đấy chẳng biết là cành liễu mỏng manh buông xuống hay chính là mái tóc dài mượt của cô gái nữa. Chỉ thấy rằng hình ảnh trước mắt thấm đẫm sự buồn và độc thân. “Lệ nghìn hàng” là cách sử dụng rất đắt về ngôn từ của thi sĩ. Độc giả ko cứng cáp được đó là dòng nước mắt hay là dòng nước yên ắng của tự nhiên. Cũng có thể đó lại là những giọt nước mắt của cô gái đang chảy dài, rơi xuống mặt hồ.
Dù hiểu theo cách nào thì sự thực về nỗi buồn cũng đang hiển hiện một cách rất cụ thể, rất rõ ràng. “Tóc buồn” là cách bộc bạch trực tiếp, nói một cách chân nguyên nhất về tâm trạng của con người lúc này. Phải chăng nỗi buồn đang lan trải từ con người sang cảnh vật, khiến cảnh vật cũng đượm màu sầu muộn? Hay chính cảnh vật mang hơi hướng của sự buồn nên khiến long người cũng buồn theo? Bức tranh phong cảnh được thi sĩ vẽ nên chỉ bằng vài nét chấm phá tinh tế, khiến ko gian và cảnh vật, con người hoà quyện lẫn nhau thành chỉnh thể hợp lý.
Ta đột nhiên nhớ tới một câu thơ thân thuộc: “Em là người nào cô gái hay nàng tiên”. Bởi mọi thứ như thực như vô, vừa rõ ràng lại vừa mờ ảo, mung lung. Hai câu thơ mở ra cánh cửa trước nhất của toàn cảnh bức tranh đất trời, của cái nhìn đầy sức hút với vạn vật trong quang cảnh đấy. Để rồi ở những câu thơ tiếp theo, mọi thứ đã có sự thay đổi:
“ Đây mùa thu tới mùa thu tới
Với lá mơ phai dệt lá vàng”
Nhịp thơ lúc này ko còn chậm rãi mang vẻ buồn thiu như những câu thơ đầu nữa; nhưng mà chúng trở thành nhanh hơn, gấp gáp hơn cùng điệp từ “mùa thu tới”. Vâng, mọi thứ ở hai câu thơ trước nhất chính là những bộc lộ đặc trưng cho ko khí và thời tiết sang thu. Để tới câu thơ thứ ba, thi sĩ khẳng định xác thực phút giây sang mùa đã tới, ngày thu đang cựa mình trong gió. Xuân Diệu chẳng còn kìm được long mình, cũng chẳng cần kìm lại những xúc cảm đang dồn dập lúc ông nhìn thấy mùa thu đã tới. Điệp từ “mùa thu tới” với nhịp độ nhanh hơn, thái độ hào hứng vui tươi hơn đã xua đi phần nào ko khí vắng lặng của ko gian, đất trời. Mỗi mùa trong năm đều có những đặc trưng rất riêng, mang những bộc lộ rõ nét của từng thời kỳ. Thế nhưng phút giây giao mùa, thời khắc chuyển mùa luôn là những khoảnh khắc đẹp tới khó tả, chỉ có thể cảm nhận và tận hưởng nhưng mà thôi. Mùa thu như một sự trông đợi từ lâu, cho nên lúc thấy thu về, tâm trạng của con người cũng trở thành tươi vui hơn. Con người tiếp đón mùa thu với ánh mắt nụ cười thân thiệt, với nét mặt rạng rỡ như chút ấm áp thư thái trong trời thu. Mùa thu e ấp, dịu dàng và thánh thiện như một người thiếu nữ; chẳng vồn vập, chẳng ồn ĩ; thu cứ tới một cách nhẹ nhõm, lan toả. Hương thu là làn gió nhẹ thổi bay bay những sợi tóc mai suôn dài, hong khô những giọt lệ buồn và phủ ánh vàng ấm áp cõi lòng đang cô độc. Có phải thu dịu dàng vuốt ve tâm hồn con người, mơn trớn với trái tim đầy mến thương và ko quên phù phép cho những sắc màu:
“Với lá mơ phai dệt lá vàng”
Ko ồn ĩ mạnh mẽ như mùa hạ, chẳng lạnh lùng tự hào như mùa đông, chưa căng tràn sôi động như ngày xuân nhưng trời thu luôn được ưu ái bởi những nét riêng, rất riêng không thể nhầm lẫn đi đâu được. Nếu mùa xuân có sắc xanh lộc lá làm biểu tượng về sự sinh sôi nảy nở, vươn mình mạnh mẽ cho những khát khao; mùa hạ phóng khoáng với từng cơn mưa rào liên tục, với ánh nắng chói chang cho vạn vật khởi sắc, hay mùa Đông trong suốt với một màu trắng xoá buốt lạnh… thì mùa thu chọn cho mình ánh vàng dịu nhẹ, từng cơn gió se se và ko gian mang màu hoài niệm. Mùa thu- mùa của những trằn trọc còn khôn nguôi, mùa của những bâng khuâng cứ âm ỉ day dứt mãi chưa ngừng. Con người ta thường hay ưu tư mỗi độ thu về, tự thưởng cho mình ngụm trà ấm nồng bên thú vui ngắm nhìn hoa cúc, hay thả dòng suy tư về những hoài niệm xa xôi. Có thể thấy rằng, thu là bình yên tới cô độc, úa vàng và xơ xác mỏng manh. Và dù là sự úa vàng thì nó cũng vẫn luôn rất đẹp, đẹp trong từng hơi thở.
Nhịp thơ ở câu cuối cùng lại trở về sự chầm chậm lúc đầu, nhưng ko hoàn toàn là nỗi buồn lúc đầu nữa. Hình ảnh lá mơ hiện lên với màu sắc đang phai nhạt dần, ko sắc nét nữa nhưng mà mờ mờ như bị lớp bụi thời kì bao phủ. Hình như sắm thu có phép thuật, như một bàn tay đầy uy quyền đang lướt nhẹ khắp đất trời. Mỗi cành cây, chiếc lá, đều được “dệt” bởi màu vàng đặc trưng của trời thu. Ga màu vàng loang lổ khắp cả ko gian, sự úa vàng đang xâm chiếm lấy mọi thứ; như thể rằng tâm hồn con người cũng bị nhuộm màu theo đó. Mùa thu như một quãng nghỉ cho vạn vật trong suốt cuộc hành trình dài. Nó ko phải là sự héo tàn chết chóc, cũng ko phải là sự hoàn thành hay đau thương; vàng úa để âm ỉ sự sống sau đó, để sẵn sàng cho một sự mở đầu. Vòng tuần hoàn của sự sống luôn tiếp tục, nếu ko có quãng âm ỉ đợi chờ thì ko bao giờ tới ngày xanh của sôi nổi căng tràn. Chúng ta ngắm nhìn bức tranh mùa thu nhưng mà thấy như chính chúng ta đang được sống giữa đất trời lúc đấy. Mọi thứ lan toả và hài hoà ở tất cả khía cạnh một cách tâm thành nhất, đẹp tươi nhất. Động từ “dệt” được dùng một cách chuẩn xác, khiến ý thơ vừa trọn vẹn về nội dung, vừa đẹp về hình thức. Mùa thu đang thay áo mới cho quang cảnh, sẵn sàng cho sự sống đang len lỏi động đậy chờ ngày hồi sinh. Đi qua úa tàn, tất cả sẽ trỗi dậy sự sống mãnh liệt và thái độ trân trọng nâng niu những gì ở quá khứ. Thi sĩ Xuân Diệu đã mở cánh cửa của thời kì, dùng tài năng và tình yêu của mình dẫn dắt chúng ta vào với toàn cầu nơi ông đang cảm nhận, để chúng ta thấy như chính ta đang cảm nhận trời thu năm đấy. Chắc hẳn thi sĩ phải dành trọn tình yêu cho tự nhiên thì mới có thể viết những vần thơ đầy tình tới thế.Mạch thơ xuyên suốt toàn bài với những tình cảm mãnh liệt trường tồn, trình bày một cách tâm thành dung dị nhất về cảnh thu.
Qua đây chúng ta thấy được tâm hồn đa cảm và trái tim đầy tình yêu của thi sĩ Xuân Diệu. Ông đã vẽ lên một bức tranh rất đẹp, có chiều sâu từ chính những điều giản đơn của cuộc đời. “ Đây mùa thu tới” xứng đáng là tác phẩm xuất sắc của thi ca.
Phân tích khổ hai Đây mùa thu tới
Mẫu 1
Nếu ví Đây mùa thu tới của Xuân Diệu là một bức tranh thu thì bốn khổ thơ có thể coi như bộ tứ bình hợp làm nên tuyệt tác đấy. Trong đó, khổ thơ thứ hai tuy chỉ là một mảng nhỏ nhưng là mảng màu đậm nhất, sống động nhất, đã thâu tóm bước đi của mùa thu trong một góc vườn:
Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rủa màu xanh
Những luồng run rầy rung rinh lá
Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh
Mùa thu đã tới thật rồi. Từ phút giao mùa đầy ngỡ ngàng “Đây mùa thu tới, mùa thu tới”, sang khổ hai, mùa thu đã bất đầu hành trình xâm chiếm của nó ở cấp độ vĩ mô, từ những tế bào của sự sống:
Hơn một loài hoa đã rụng cành
Câu thơ mang đậm phong cách Xuân Diệu. Vì sao lại là “Hơn một loài hoa’’ chứ ko phải “Đã mấy loài hoa rụng dưới cành” như Thế Lữ đã từng sửa cho Xuân Diệu? “Một là duy nhất nhưng “hơn một” thì cái thế độc tôn đấy đã bị phá vỡ. “Hơn một” chứ ko phải “nhiều” vì mùa thu chỉ mới vừa chạm ngõ đất trời, chỉ mới vừa dột những đường chỉ trước nhất của chiếc “do mơ phai” tuyệt đẹp. Cách diễn tả mới lạ, lạ mắt nhưng mà tinh tế và xác thực vô cùng. Nhưng ko chỉ ngừng lại ở sự tàn phai, rơi rụng cua “Bỗng hoa rứt cánh rơi ko tiếng” ( Ý thu), mùa thu còn tràn saug những cảnh vật khác.
Trong vườn sắc đỏ rủa màu xanh
Thu tới thì lá chuyển màu, điều này Xuân Diệu ko phai là người trước nhất nói tới. Nhưng khắc một chữ “rủa” với âm vực thấp, nặng để mô tả những lay động tinh xảo đấy, chàng thi sĩ say mê Rimbaud và Veriain đã mượn cách diễn tả của Pháp để tạo nên thế xung đột gay gắt và sự thắng thế từ từ của mùa thu. Thế tới hay ở đây đã làm cho sự tương phản giữa sức sống và tàn phai, giừa hệ và thu càng thêm mãnh liệt. Bức tranh dịu dàng với sắc “mơ phai” ở khổ một đã được chấm phá thêm hai mảng màu đậm, làm nổi trội lên hình hài, vết dấu của mùa thu. Chính vì vậy nhưng mà tuy ko có một chữ “thu”, bước đi của mùa thu trong câu thơ vẫn hiện nên rõ nét.
Và ko chỉ cảm nhận mùa thu bằng thị giác, Xuân Diệu còn mở rộng hồn mình để đón nhận “những luồng run rẩy” của xúc cảm, của mùa thu:
Những luồng run rẩy rung rinh lá
Giải pháp điệp phụ âm ở khô đầu lại một lần nữa tỏ ra vô cùng đắc địa. Bốn âm rung liên tục ko chỉ khắc họa tinh tế chuyển động run rẩy của lá cây nhưng mà còn khiến câu thơ đọc lên cũng nghe rung rinh một điệu nhạc. Có người vè đoán rằng “luồng run rẩy” ở đây là luồng gió nhưng nếu vậy thì câu thơ chỉ ngừng lại ở việc tả chứ đâu gợi rét, đâu thể chuyển tải được những cảm nhận tinh xảo, bén nhạy ở thi sĩ. “Luồng run rẩy” ở đây chính là cái rùng minh của cây lá, là luồng run rẩy của cảm súc “khắp mình tôi run rẩy tựa dây đàn”. Tâm hồn thi sĩ mỏng manh quá, đa cảm quá, tưởng như chỉ cần chạm khẽ, đụng hờ cũng rung lên những tiếng tơ lòng. Lấy chuyển động của cây để tả gió, gợi rét, làm cái rét tuy ko hiên ra nhưng mà như thấm sâu, ngấm vào từng dòng sức sống. Cái tài, cái lạ mắt của Xuân Diệu chính là ở chỗ đó.
Khổ thơ kết thúc ở hình ảnh những nhánh cây khô gầy, gân guốc như chạm khắc lên nền trời. Mùa thu đã hoàn thành thời kỳ của một hành trình đi tới. Nó ko chỉ tước hết lá trên cành nhưng mà còn tước đi cả sự sống, cả dáng vẻ mạnh mẽ của những thân cây. Cây cối dường như cũng trở thành yếu ớt hơn, như thu mình lại trong nỗi độc thân, buồn phiền:
Cây bên đường trụi lá đứng tần ngần
Khắp xương nhánh chuyển một luồng tê tái
(Tiếng gió)
Và lòng người cũng chùng xuống, nao nao trong nỗi buồn man mác nhưng mà sâu lắng.
Đôi nhánh khô gày xương mỏng manh
Câu thơ bảy chữ nhưng mà đã có tới sáu thanh bằng, tạo cảm giác ngưng đọng, ngừng nghĩ như dấu lặng giữa ban nhạc, lẽ dư ba, dư vang của khổ thơ ngân mãi và bắc cầu sang khổ thứ ba.
Tuy chỉ là bốn câu trong bài. Đó mùa thu tới nhưng nếu đứng một mình, khổ thơ trên có thể sánh ngang với một bài tứ tuyệt hoàn mĩ bởi sự dồn nén của xúc cảm, nói ít nhưng gợi nhiều vần lá hoa lá cỏ cây – những thi liệu cổ điển, nhưng tới với Xuân Diệu, dưới lăng kính một tâm hồn “dào dạt sức sống”, chúng bỗng như được thổi một luồng gió mới mang nặng giác quan của tác giả. Và đằng sau những dòng chữ run rẩy, xao động kia phải chăng là nỗi ám ảnh khôn nguôi về thời kì của Xuân Diệu, là sự “vội vã“, cuống quýt trước “độ phai tàn sắp sửa” cua cái đẹp, của tự nhiên. Bức tranh mùa thu ko chỉ đóng khung trong 28 chữ nhưng mà như động đậy, xôn xao trên mặt giấy, trong lòng người. Ngòi bút tài hoa của Xuân Diệu như vùng vẫy trên trang giấy, chấm phá mảng kia nhưng mà tạo nên cái hồn của quang cảnh. Khổ thơ đã góp một phần ko nhỏ làm nên thành công cho toàn bài cũng như chứng tỏ lời nhận định của tác giả thi nhân Việt Nam: “Xuân Diệu mới nhất trong các thi sĩ mới” là hoàn toàn xác thực.
Mẫu 2
Xuân Diệu được coi là ông hoàng của dòng thơ tình Việt Nam, và trong phong trào thơ Mới thì ông ko chỉ là một gương mặt tiêu biểu, một cây bút tài năng nhưng mà ông còn được nhận định là “thi sĩ mới nhất trong các thi sĩ mới”, và trong phong cách thơ ca của ông, thì dù viết về đề tài gì, thì người đọc cũng cảm thu được chất trữ tình trong từng câu chữ, cũng bởi lẽ đó nhưng mà Xuân Diệu được coi là thi sĩ của tình yêu, thi sĩ của sức sống. Một trong những tác phẩm thơ tiêu biểu của Xuân Diệu có thể kể tới, đó chính là bài thơ “Đây mùa thu tới”, bài thơ trình bày được nỗi niềm, xúc cảm của thi sĩ lúc biết mùa thu đã về, cùng với đó là tâm trạng xuyến xao, bổi hổi lưu luyến lúc một mùa thu nữa lại tới, cũng có tức là những vẻ đẹp của cuộc sống cũng mở đầu bước vào thời khắc tàn úa, phôi pha.
Trong văn học xưa nay, mùa thu xuất hiện trong các áng văn đều gợi một nỗi niềm thảm sầu, chia li, bởi nó gợi ra sự mất mát, tàn úa của cảnh vật, sự bi thương của lòng người. Viết về mùa thu ko phải là một đề tài mới mẻ, nó đã quá thân thuộc trên văn đàn, đã có rất nhiều những tác phẩm hay, những bài thơ nổi tiếng viết về đề tài này. Nhưng lúc tới lượt mình, Xuân Diệu đã tạo ra được những cái mới lạ từ cái đề tài tưởng dường như đã thân thuộc đấy, bằng tâm hồn nhạy cảm của thi sĩ, bằng tài năng cảm nhận, tái tạo xuất sắc của thi nhân, Xuân Diệu đã vẽ ra một bước tranh mùa thu hoàn toàn mới lạ, mới lạ từ những chất liệu, từ những cung bậc xúc cảm tâm thành nhưng mà thi sĩ đã khôn khéo lồng ghép vào bức tranh thơ đó.
Nếu như trong khổ thơ đầu, thi sĩ Xuân Diệu đã chỉ ra tín hiệu của mùa thu, dù chỉ thông qua hình ảnh của rặng liễu quạnh hiu thôi nhưng người đọc lại có những liên tưởng rõ nét, sống động về mùa thu, bởi thi sĩ ko gợi ra hình ảnh rặng liễu như những sự vật, hiện tượng thông thường của tự nhiên nhưng mà lại gợi vẽ thông qua dòng cảm nhận tinh tế nhưng mà đầy lạ mắt của mình. Rặng liễu mùa thu đứng “quạnh hiu”, dường như trong cách cảm nhận của thi sĩ thì rặng liễu này ko phải vô tri vô giác nhưng mà nó cũng mang xúc cảm, trạng thái như một con người thực sự, đó chính là dáng vẻ độc thân, lẻ loi lại có phần thảm sầu, vẻ đượm buồn đấy được thi sĩ ví như “đứng chịu tang”, tức là đối diện với sự đau thương, mất mát tới tột độ.
Những cành liễu rủ được thi sĩ liên tưởng tới mái tóc dài của người thiếu nữ, và hình ảnh của người thiếu nữ đấy cũng thật buồn, mái tóc dài buông xuống nhưng cũng ko thể che khuất đi được đôi mắt u buồn, đẫm lệ “Tóc buồn buông xuống lệ nghìn hàng”, có nhẽ đó chính là những bất an, dự cảm chẳng lành về sự chia li sắp tới nên ngay cả những cảnh vật vô tri cũng mang những cảm giác mất mát, phôi pha tới tương tự. Trước những cảnh vật nhuốm màu chia phôi, thi sĩ Xuân Diệu, người luôn mang trong mình tình yêu, niềm ham mê cháy bỏng với sự sống trần thế, với cảnh sắc tự nhiên đã ko khỏi vội vã, bổi hổi “Đây mùa thu tới, mùa thu tới”, đây ko chỉ là sự báo hiệu cho mọi người biết rằng mùa thu đang về, nhưng mà còn là tiếng thúc giục đầy gấp gáp, vội vã, kêu gọi mọi người hãy cảm nhận, hãy tận hưởng phút giây của thực tại.
Tuy nhiên, khổ thơ trước nhất mới bước đầu phác họa bức tranh mùa thu, với những nét gợi tả nói chung nhất như tạo cho người đọc một tâm thế để đón nhận, phải tới khổ thơ thứ hai, thi sĩ mới trình bày rõ nét, khắc họa sinh động trước mắt của người đọc những tín hiệu cụ thể của mùa thu, và cũng như khổ thơ đầu thì khổ thơ thứ hai này thi sĩ ko chỉ thuần tuý gợi tả tự nhiên, nhưng mà còn phác họa nó qua lăng kính cảm nhận chủ quan của mình. Cũng có nhẽ vì vậy nhưng mà mỗi trang thơ của Xuân Diệu đều có sức thu hút mạnh mẽ với người đọc, bởi sự nhạy bén của tâm hồn, bởi sự dạt dào xúc cảm của một tâm hồn đầy đa cảm.
“Hơn một loài hoa đã rụng cành”.
Mùa thu tới là lúc vạn vật mở đầu trút bỏ từng chiếc lá, những bông hoa cũng luyến tiếc nhưng mà nói lời li biệt với cành. Cảnh vật mùa thu thường gợi tới sự héo úa, tàn phai. Cùng dòng cảm nhận đó, nhưng với tâm hồn đầy nhạy cảm, luôn luyến tiếc với cảnh sắc tự nhiên thì thi sĩ Xuân Diệu đã lựa chọn cho mình một cách trình bày hoàn toàn mới lạ. Vẫn là những tín hiệu của sự tàn úa, mất mát nhưng thi sĩ đã giản lược đi các yếu tố gợi buồn, thông qua đó dùng các từ ngữ lượng hóa, vừa trình bày chân thực cảnh sắc, chân thực về tâm hồn nhưng cũng làm cho người đọc bớt đi cảm giác mất mát, u sầu. Thi sĩ đã sử dụng từ “hơn một” thay vì dùng cho rất nhiều hay tất cả những loài hoa rụng cành.
Cách dùng từ này thật lạ mắt, bởi nó vừa gợi cho người đọc liên tưởng tới quang cảnh tàn úa dần của cây cối, hoa lá, lại vừa tránh được cảm giác hụt hẫng, mất mát, người đọc cần cảm nhận, suy tư mới có thể nhìn thấy, hay nói cách khác đây chính là sự gạt gẫm cảm giác, thi sĩ Xuân Diệu như muốn tạo cho con người một tâm thế, một sự tĩnh tâm nhất mực trước sự thay đổi của tự nhiên. Lúc đã có sự chiêm nghiệm, liên tưởng nhất mực, người đọc tưởng tượng ra được hình ảnh của những bông hoa, những cánh hoa dần dần lìa khỏi cành, đây cũng là lúc người đọc cảm thu được hơi thở của mùa thu đã tràn về. Những hình ảnh thi sĩ Xuân Diệu lựa chọn để đưa vào bức tranh mùa thu của mình cũng là những hình ảnh lạ mắt, được lựa chọn thận trọng.
“Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh”
Ta có thể nhận thấy, đó đều là những hình ảnh có sức gợi tả, kích thích liên tưởng mạnh mẽ tới người đọc, người nghe. Từ sự mô tả nói chung về trạng thái của các loài hoa, lúc chúng đã mở đầu lìa cành, cuốn theo mùa thu thì tới câu thơ này, thi sĩ lại gợi ra cái cụ thể của quang cảnh đó, từ ko gian rộng lớn, biến động, thi sĩ đã hướng sự chú ý của người đọc tới một ko gian hẹp hơn, cụ thể hơn – ko gian của khu vườn. Và trong khu vườn đấy, những sắc đỏ rực rỡ, tươi thắm ko còn nhuận sắc như lúc đầu, màu xanh cũng ko còn gợi sức sống nữa nhưng mà nó đã dần dần trở thành héo úa . Vì vậy nhưng mà dù vẫn còn sắc đỏ của hoa, sắc xanh của lá đấy nhưng người đọc lại cảm nhận đước sự mất mát ko tên, có nhẽ bởi chính sự nhạt nhòa của cảnh sắc.
“Những luồng run rẩy rung rinh lá”
Ko ko gian của mùa thu đó, những cơn gió vẫn nhẹ nhõm thổi, đó là những luồng “run rẩy”. Từ run rẩy gợi cho ta cảm nhận về những đợt gió nhẹ nhưng thổi dồn dập, gấp gáp. Và chính sự gấp gáp, vội vã đó đã làm cho những chiếc lá trên tán cây kia rung rinh, đưa đẩy theo chiều gió. Sẽ là rất lãng mạn nếu như quang cảnh này trong mùa xuân hay mùa hạ, nó sẽ gợi ra sự hòa quyện vẻ đẹp của tự nhiên nhưng những cơn gió này lại là gió mùa thu, nó ko phải làm vui đùa, tôn vinh vẻ đẹp của những chiếc lá nhưng mà chính những luồng gió nhẹ đấy đã vô tình tạo ra sự cách ngăn, chia li của những chiếc lá với nơi đã sinh thành, nuôi dưỡng mình, đó chính là cành cây. Gió đưa làm lá rụng, và còn lại trong ko gian chỉ là những chiếc cành ngẳng nghiu, trơ trọi của thân cây:
“Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh
Tương tự, bài thơ “Đây mùa thu tới” của thi sĩ Xuân Diệu đã mang cho người đọc một bức tranh mùa thu với vẻ đẹp tàn úa, gợi ra cảm giác của sự chia phôi, li biệt. Đồng thời, qua bài thơ này, đặc trưng là khổ thơ thứ hai của bài ta còn cảm thu được bức tranh của tâm hồn của thi sĩ Xuân Diệu, đó là một tâm hồn đầy nhạy cảm cùng tình yêu thiết tha với sự sống, và chính vì tình yêu đó nhưng mà trước viễn cảnh tàn úa của tự nhiên ko tránh được cảm giác xót xa, lập cập cảm nhận, tận hưởng từng phút giây của thời tươi.
Phân tích khổ cuối Đây mùa thu tới
Mẫu 1
Xuân Diệu là gương mặt thi sĩ tiêu biểu trong phong trào Thơ Mới ở Việt Nam. Thơ của ông nổi trội với tình yêu cuộc sống, khát khao giao cảm với đời, với tự nhiên. “Đây mùa thu tới” là bài thơ tiêu biểu cho nguồn cảm hứng dạt dào đấy, bài thơ ko chỉ vẽ ra quang cảnh tự nhiên những ngày chớm thu đẹp nhưng mà buồn, nhưng mà còn bộc lộ những rung động, xao xuyến của nhân vật trữ tình.
“Đây mùa thu tới” trích trong tập “Thơ thơ” nổi tiếng của Xuân Diệu, xuất bản năm 1938. Tập thơ là đại diện tiêu biểu cho nét rực rỡ của phong trào “Thơ mới”.
Khổ một là dáng liễu và lá thu buổi thu sơ. Khổ hai nói về vườn thu trong gió thu. Khổ ba tả trời thu, núi thu và sông thu. Khổ bốn là hình ảnh thiếu nữ bâng khuâng trước cảnh thu chia li.
“Mây vẩn từng ko chim bay đi
Khí trời u uất hận chia ly”
Đọc hai dòng này, người đọc bắt gặp ko khí buồn, cô quạnh. Thi sĩ dùng hai hình ảnh tiêu biểu để mô tả bầu trời vào lúc này đó là “mây” và “chim”. Nếu như ở “mây” có sự ngưng đọng, chậm lại thì ở cánh chim lại mang nét chuyển động với “bay đi”. Ngay lúc đọc dòng thơ này độc giả đã thấy được sự chia đôi.
Tác giả rất khôn khéo lúc dùng cái tĩnh (mây) để nói về cái động (cánh chim) làm cho bầu trời thu đượm buồn, gợi sự chia cắt. Tới dòng thứ hai, tác giả ko nói giảm nói tránh nhưng mà trực tiếp chỉ ra sự “chia ly”, “u uất” vừa mang màu sắc u sầu, buồn phiền lại pha thêm nét uất ức, có nhẽ do “hận chia ly”. Đối với Xuân Diệu ông luôn tích cực, say mê với vẻ đẹp cuộc sống, vẻ đẹp đất trời. Ông yêu biết bao sự tươi trẻ căng tràn trong tự nhiên, trong chính cuộc sống.
Tác giả là người luôn muốn chiếm trọn cái đẹp, cái trẻ của đất trời nên lúc thấy hình ảnh vào thu đang dần buồn, tự nhiên mở đầu tản ra thì ông lại xót xa và hận cho sự phai phôi. Tuy nhiên, cái buồn này chưa ngừng lại ở cảnh vật nhưng mà nó còn lan tràn sang lòng người.
“Ít nhiều thiếu nữ buồn ko nói
Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì.”
Hình ảnh “thiếu nữ” gợi sự tươi trẻ, thanh xuân đi kèm với đó là cụm từ “buồn ko nói” như một sự che đậy tình cảm giấu kín ở bên trong. Nàng thơ chất chứa nỗi buồn trong lòng, ko tỏ với người nào. Rõ ràng nhân vật ở đây vẫn đang độ tuổi “xanh mơn mởn” nhưng lại mang trong mình tâm trạng sâu lắng thay vì vui tươi như đúng độ tuổi của mình. Có thể thấy cảnh buồn đã lan sang lòng người, người vì thấy cảnh buồn nhưng mà tâm tư cũng trở thành trĩu nặng. Chính cách dùng từ đã nói lên được cái trầm ngâm của thiếu nữ.
Tác giả vẽ thêm một nét nữa giúp người đọc tưởng tượng rõ hơn về nhân vật này. Hành động “tựa cửa” gợi cảm giác buồn cùng với đó là hành động “nhìn xa” – mơ hồ, vô định. “Nghĩ ngợi” lại diễn tả suy nghĩ, trằn trọc, day dứt khôn nguôi về một điều gì đó. “Gì” gợi về sự mung lung, bâng quơ ko biết cái để khiến “nàng thơ” bận tâm là gì nhưng ắt hẳn do cảnh sắc gợi lên. Mỗi từ trong dòng thơ này đều gợi lên sự suy tư, có nhẽ bên trong nhân vật này chứa nhiều điều khó nói.
Dù nỗi buồn được khắc họa thông qua hình ảnh “thiếu nữ” nhưng lúc đọc chúng ta có thể cảm thu được tình cảm tư nhân của tác giả. Có nhẽ chính tác giả cũng mang nhiều nỗi buồn, và cũng là một thoáng ưu tư lúc thu cuối ngày. Đây chính là cái tôi đầy mới mẻ của thi sĩ như chính Hoài Thanh nói: “Xuân Diệu là thi sĩ mới trong các thi sĩ mới.”
Đọc qua nhiều thi phẩm của thi sĩ Xuân Diệu, ít lúc chúng ta bắt gặp cái khắc khoải trong hồn thơ của ông nhưng khổ thơ cuối trong “Đây mùa thu tới” đã mang lại xúc cảm mới lạ đó. Bức tranh mùa thu ko còn mang nét tươi vui nhưng mà thay vào đó là “chiếc áo” trầm ngâm, suy tư.
“Đây mùa thu tới” là một tuyệt tác về bức tranh mùa thu. Qua hình ảnh mùa thu, tác giả bộc lộ thái độ tiếc nuối trước sự trôi chảy của thời kì, ý thức trân trọng, tình yêu mãnh liệt của một con người say mê đối với tự nhiên, với cuộc sống.
Mẫu 2
Mang trong mình sự tâm huyết, tình yêu say đắm trước mùa xuân và tuổi xanh, chính vì thế nhưng mà thi sĩ Xuân Diệu đã thốt lên rằng “Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi” (Vội vã) – xúc cảm mãnh liệt cho khát khao chiếm lấy mùa xuân. Thơ Xuân Diệu luôn tràn trề sự tươi vui, say mê nhưng ở “Đây mùa thu tới” cụ thể là khổ thơ cuối cùng người đọc lại bắt gặp cái tình thu dần buồn, cảnh thu hòa dần vào lòng người.
“Đây mùa thu tới” trích trong tập “Thơ thơ” nổi tiếng của Xuân Diệu, xuất bản năm 1938. Tập thơ là đại diện tiêu biểu cho nét rực rỡ của phong trào “Thơ mới”. Ở bài thơ này, thi sĩ ko chỉ khắc họa bức tranh lúc thu sang nhưng mà còn lồng ghép vào đó yếu tố con người hay xác thực là cái tôi tư nhân đang dần “xâm chiếm”, một nét đặc trưng cho “Thơ mới”.
Với ba khổ thơ đầu, tác giả bộc bạch sự phấn khích, hồ hởi lúc nàng thơ về. Tới khổ cuối xúc cảm có chút lay động, lời thơ lúc này lắng đọng, trầm tư và thoáng buồn.
“Mây vẩn từng ko chim bay đi
Khí trời u uất hận chia ly”
Đọc hai dòng này, người đọc bắt gặp ko khí buồn, cô quạnh. Thi sĩ dùng hai hình ảnh tiêu biểu để mô tả bầu trời vào lúc này đó là “mây” và “chim”. Nếu như ở “mây” có sự ngưng đọng, chậm lại thì ở cánh “chim” lại mang nét chuyển động với “bay đi”. Ngay lúc đọc dòng thơ này độc giả đã thấy được sự chia đôi. Vì lúc này, hành động của hai “nhân vật” có sự không giống nhau, bên tĩnh bên động. Mây thì đứng yên nhưng chim đã bay đi, cả hai ko còn gắn bó nữa. Khác với bài thơ này, trong “Thơ duyên” Xuân Diệu đã nói:
“Chim nghe trời rộng giang thêm cánh,”
Đó là sự gắn bó thân thuộc giữa cánh chim và bầu trời. Nhưng ở “Đây mùa thu tới” hai hình ảnh tiêu biểu đó ko hề có chút gắn kết nhưng mà trái lại cảm giác chia đôi, tách rời hiển diện rõ hơn. Mây trôi là chuyện của mây, chim bay lại là việc của chim. Tác giả rất khôn khéo lúc dùng cái tĩnh (mây) để nói về cái động (cánh chim) làm cho bầu trời thu đượm buồn, gợi sự chia cắt. Tới dòng thứ hai, tác giả ko “nói giảm nói tránh” nhưng mà trực tiếp chỉ ra sự “chia ly”. ” U uất” vừa mang màu sắc u sầu, buồn phiền lại pha thêm nét uất ức, có nhẽ do “hận chia ly”. Đối với Xuân Diệu ông luôn tích cực, say mê với vẻ đẹp cuộc sống, vẻ đẹp đất trời. Ông yêu biết bao sự tươi trẻ căng tràn trong tự nhiên, trong chính cuộc sống. Vì lẽ đó nhưng mà
“Ta muốn ôm
Cả sự sống mới mở đầu mơn mởn”
(Vội Vàng)
Ông là người luôn muốn “chiếm trọn” cái đẹp, cái trẻ của đất trời nên lúc thấy hình ảnh vào thu đang dần buồn, tự nhiên mở đầu “tản” ra thì ông lại xót xa và “hận” cho sự “phai phôi”. Tuy nhiên, cái buồn này chưa ngừng lại ở cảnh vật nhưng mà nó còn lan tràn sang lòng người
“Ít nhiều thiếu nữ buồn ko nói
Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì.”
Hai dòng thơ cuối, thi sĩ đã cho nhân vật trữ tình xuất hiện. Hình ảnh “thiếu nữ” gợi sự tươi trẻ, thanh xuân đi kèm với đó là cụm từ “buồn ko nói” như một sự che đậy tình cảm giấu kín ở bên trong. Nàng thơ chất chứa nỗi buồn trong lòng, ko tỏ với người nào. Rõ ràng nhân vật ở đây vẫn đang độ tuổi “xanh mơn mởn” nhưng lại mang trong mình tâm trạng sâu lắng thay vì vui tươi như đúng độ tuổi của mình. Có thể thấy cảnh buồn đã lan sang lòng người, người vì thấy cảnh buồn nhưng mà tâm tư cũng trở thành trĩu nặng. Chính cách dùng từ “ít nhiều” đã nói lên được cái trầm ngâm của “thiếu nữ”. Độc giả ko xác định được “ít nhiều” là nhiều hay ít nhưng chắc rằng phải có và cụ thể ở đây là có buồn. Chính cách giấu đi của “thiếu nữ” làm cho nỗi buồn này thêm phần bí mật, riêng tư.
Tác giả vẽ thêm một nét nữa giúp người đọc tưởng tượng rõ hơn về nhân vật này. Hành động “tựa cửa” gợi cảm giác buồn cùng với đó là hành động “nhìn xa” – mơ hồ, vô định. “Nghĩ ngợi” lại diễn tả suy nghĩ, trằn trọc, day dứt khôn nguôi về một điều gì đó. “Gì” gợi về sự mung lung, bâng quơ ko biết cái để khiến “nàng thơ” bận tâm là gì nhưng ắt hẳn do cảnh sắc gợi lên. Mỗi từ trong dòng thơ này đều gợi lên sự suy tư, có nhẽ bên trong nhân vật này chứa nhiều điều khó nói.
Nỗi buồn gợi lên từ cảnh mùa thu hay chính mùa thu là đòn bẩy làm cho sự trầm ngâm được dâng cao hơn. Dù nỗi buồn được khắc họa thông qua hình ảnh “thiếu nữ” nhưng lúc đọc chúng ta có thể cảm thu được tình cảm tư nhân của tác giả. Có nhẽ chính tác giả cũng mang nhiều nỗi buồn, và cũng là một thoáng ưu tư lúc thu cuối ngày. Đây chính là cái tôi đầy mới mẻ của thi sĩ như chính Hoài Thanh nói: “Xuân Diệu là thi sĩ mới trong các thi sĩ mới.”
Đọc qua nhiều thi phẩm của thi sĩ Xuân Diệu, ít lúc chúng ta bắt gặp cái khắc khoải trong hồn thơ của ông nhưng khổ thơ cuối trong “Đây mùa thu tới” đã mang lại xúc cảm mới lạ đó. Bức tranh mùa thu ko còn mang nét tươi vui nhưng mà thay vào đó là “chiếc áo” trầm ngâm, suy tư. Qua hình ảnh mùa thu, tác giả bộc lộ thái độ tiếc nuối trước sự trôi chảy của thời kì, ý thức trân trọng, tình yêu mãnh liệt của một con người say mê đối với tự nhiên, với cuộc sống.
Phân tích Đây mùa thu tới học trò giỏi
Tham khảo Đây mùa thu tới phân tích của học trò giỏi để giúp các em có bài làm tốt nhất nhé:
Cũng viết về đề tài mùa thu – một đề tài thân thuộc của thơ ca Việt Nam. Nhưng cái thu trong bài thơ Đây mùa thu tới của Xuân Diệu ko giống với cảnh thu, trời thu, sắc thu truyền thống trong chùm thơ Thu của Nguyễn Khuyến. Trong bài thơ này tác giả gửi vào đó những xúc cảm mới, đồng thời có nhiều canh tân táo tợn trong việc xử lý thi liệu, trong diễn tả,…đã làm nên một mùa thu rất lạ mắt trong hồn thơ Xuân Diệu.
Nhạy cảm với những chuyển đổi của tự nhiên đất trời trong khoảnh khắc giao mùa giữa hạ sang thu. Thi sĩ cảm thu từ hình ảnh thay đổi của rặng liễu- một hiện tượng rất mới lạ và lạ mắt so với thơ trung đại. Hình ảnh rặng liễu ở đây được thi sĩ liên tưởng tới các thiếu nữ đứng xõa tóc chịu tang và tràn lệ. Điều đó làm cho rặng liễu mùa thu bỗng trở thành đẹp hơn, trẻ trung và có hồn hơn.
“ Rặng liễu quạnh hiu đứng chịu tang
Tóc buồn buông xuống lệ nghìn hàng”
Qua đó cũng trình bày rõ giác quan thẩm mỹ riêng của Xuân Diệu: lấy cái đẹp thanh xuân của người thiếu nữ để làm thước đo, phương tiện để tả vẻ đẹp của tự nhiên. Nhưng cảnh đẹp này vương vấn chút buồn. thật khiến lòng người man mác. Tếp đó là tiếng reo vang như đang vui tươi trước sự xuất hiện của “Nàng Thu”:
“ Đây mùa thu tới – mùa thu tới
Với áo mơ phai dệt lá vàng”
Xuân Diệu sử dụng điệp ngữ “ đây mùa thu tới – mùa thu tới” trình bày sự sôi nổi giống như là tiếng reo thích thú với sự tới của mùa thu. Đó chính là tình cảm, sự ưu ái của thi sĩ dành cho cái đẹp. Thông qua hình ảnh “áo mơ phai dệt lá vàng” cho thấy thi sĩ phát xuất hiện nàng thu đang tới chậm rãi, thong dong bước tới với tấm áo vàng màu mơ phai. Giống như một thiếu nữ đoan trang, nhát gan bước đi uyển chuyển, cười duyên nhẹ nhõm như hơi thở say đắm nhưng mà dịu ngọt của mùa thu.Đặc thù, Xuân Diệu có con mắt rất tinh tế, rất lạ mắt. Ông mô tả mùa thu với màu “áo mơ phai”. Mơ phai ko phải hẳn vàng, nhưng mà cũng chẳng hẳn là xanh. Đó màu vàng pha chút ánh xanh, vàng tươi non, một màu vàng còn vương vấn màu xanh của mùa hạ.
“ Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh
Những luồng run rẩy rung rinh lá…
Đôi nhánh khô gầy sương mỏng manh”
Tới đây thi sĩ đi vào quan sát rất tỉ mỉ, mô tả cụ thể cảnh thu đẹp trong vườn thu: có hoa, lá, cành, gió thu. Nghệ thuật liệt kê để kể ra hàng loạt cảnh vật phong phú. Về hoa đã có một số loài hoa đã lìa cảnh, những cánh hoa rơi nhẹ xuống mặt đất. Còn lá trong vườn thì đã tàn úa. Màu xanh là biểu tượng của sự sống tươi trẻ đã bị một màu đỏ màu tàn tạ biểu tượng cho sự chết tróc đã “rũa”, mài mòn, gặm nhấm, dần xâm lấn thay thế màu xanh. Thêm vào đó là hình ảnh các nhánh cây, chúng ko chỉ khô gầy nhưng mà được tác giả mô tả tăng lên tới độ mỏng manh. Hình ảnh những cành cây chụi lá, giường như nó đã khô kiệt mất hết đi sức sống, sức sống. Đôi nhánh “run rẩy”, “rung rinh” ớn lạnh. Tác giả sử dụng giải pháp láy phụ âm đầu để trình bày sự ớn lạnh của các cành cây trước gió.
Cảnh thu được mở rộng ra ko gian ba chiều với trăng cao, non xa, đò sâu:
“ Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngơ ngẩn…
Non xa khởi sự nhạt sương mờ…
Đã nghe rét mướt luồn trong gió..
Đã vắng người sang những chuyến đò..”
Thi sĩ đã sử dụng nghệ thuật nhân hóa khiến hình ảnh nàng trăng xuất hiện với khuôn mặt tròn đầy, tươi sáng nhưng lại vương một nỗi sầu ngơ ngẩn. Đó là sự tiếc nuối, vơ vẩn và mơ hồ. Trăng giống như một cô gái đẹp đang tựa cửa suy tư, ánh mắt trong veo nhìn vô định, ngơ ngẩn buồn giữa ko gian xa và rộng.
Trong câu thơ:
“Non xa khởi sự nhạt sương mờ…”
Cụm từ “non xa” gợi tả những dãy núi nhấp nhô, trùng điệp, vươn lên trong biển khói sương một cách mạnh mẽ trình bày thông qua từ “khởi sự” cho thấy phong cảnh rất hùng vĩ, tráng lệ và thơ mộng. Lại tiếp tục là một từ gợi hình “ rét mướt” để nói lên sự rét mướt của mùa đông đang luồn vào những sợi gió của mùa thu. Và ở đây tác giả cảm được sự giao thoa của ba mùa hạ- thu- đông.
“Đã vắng người sang những chuyến đò..”
Những chuyến đò đã vắng khách, ít người qua lại. Hơn nữa, qua khổ thơ cũng cho thấy mùa thu với Xuân Diệu còn là mùa của sự chia li: người chia tay với người, mùa chia tay với mùa, cảnh vật cũng chia ly với nhau. Điều đó được ông trình bày thông qua các câu thơ:
“ Mây vẩn từng ko chim bay đi
Khí trời u uất hận chia li
Ít nhiều thiếu nữ buồn ko nói
Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì”
Màu sắc của sự chia li từ khi cảnh vật. Những loài chim di trú cũng đã cảm thu được cái rét của mùa đông sắp tới nên chúng vội vã bay về phương Nam để tránh cái lạnh giá nơi phương Bắc. Bầu trời cũng nhuốm màu u uất của sự chia ly trình bày ở những đám mây vần vũ, động dao. Tất cả đã làm cho bầu trời trở thành vẩn đục, xám xịt. Và đó cũng chính là bầu trời của tâm trạng, sắc màu tâm lý.
Trong hai câu thơ cuối tác giả trình bày tình thu:
“Ít nhiều thiếu nữ buồn ko nói
Tựa cửa nhìn xa nghĩ ngợi gì”
Hình ảnh các thiếu nữ tươi trẻ xuất hiện trong dáng đứng tựa cửa, yểu điệu duyên dáng nhưng ánh mắt thì nhìn xa xăm và ẩn chứa một nỗi buồn rất mơ hồ, ko xác định được nguyên nhân bộc lộ của những thiếu nữ nhạy cảm. Các thiếu nữ là trung tâm, điểm sáng và là vong linh cho bức tranh làm cho bức tranh bằng ngôn từ của Xuân Diệu trở thành đẹp và gợi cảm hơn.
Đây mùa thu tới trích trong tập Thơ thơ của Xuân Diệu đã vẽ lên một bức tranh phong cảnh mùa thu trong thời khắc giao mùa và được thi sĩ cảm nhận tinh tế, tái tạo bằng văn pháp hiện đại. Đây cũng là một trong những bài thơ ghi lại thành công xuất sắc tiêu biểu cho hồn thơ Xuân Diệu. Một bức tranh thu đẹp, rất đẹp nhưng buồn, khiến ta đọc xong cứ ngơ ngẩn, vương vấn mãi.
Tham khảo thêm:
►►CLICK NGAY vào nút TẢI VỀ dưới đây để download 10+ Mẫu phân tích bài thơ Đây mùa thu tới lựa chọn hay nhất hoàn toàn miễn phí!
Bạn thấy bài viết 10+ Mẫu phân tích bài thơ Đây mùa thu tới lựa chọn hay nhất có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về 10+ Mẫu phân tích bài thơ Đây mùa thu tới lựa chọn hay nhất bên dưới để thpttranhungdao.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Soạn Văn 11
Nguồn: thpttranhungdao.edu.vn
#Mẫu #phân #tích #bài #thơ #Đây #mùa #thu #tới #chọn #lọc #hay #nhất
Trả lời