Có những chính sách giống như sợi dây trói kho báu trong các vườn quốc gia và trói chặt sinh kế của hàng triệu người dân trong rừng.
Nằm trên địa bàn các xã Hoàng Liên, Tả Van, Bản Hồ của tỉnh Lào Cai và Phúc Khoa, Trung Đồng của tỉnh Lai Châu, Vườn quốc gia Hoàng Liên hiện quản lý khoảng 28,5 nghìn ha vùng lõi, 1.383 ha vùng đệm. trong và ngoài vùng đệm có hơn 62.407 ha.
Hoàng Liên là một trong những vườn quốc gia “sinh sau đẻ muộn”, mới hơn 20 năm, trong khi người Mông, Dao, Tày, Giáy… đã sống trong rừng từ lâu đời.
Ông Nguyễn Duy Thịnh, Phó Giám đốc VQG Hoàng Liên cho rằng, nếu không thay đổi chính sách thì bài toán hài hòa giữa đời sống người dân và bảo vệ, phát triển rừng sẽ còn nhiều khó khăn.
Đầu tiên.
Nhìn từ bản đồ, xã Bản Hồ, thị trấn Sa Pa, tỉnh Lào Cai gần như được bao phủ bởi một màu xanh mướt. Rừng xanh. Xung quanh là núi rừng, xã nằm giữa lòng chảo lấy nước từ con suối bắt nguồn từ Mường Hoa, thường xuyên qua thung lũng nước chảy êm đềm, từ trên cao nhìn xuống như một hồ nước lớn nên có tên gọi là Bản. xã Hồ.
Với diện tích tự nhiên hơn 11.000 ha, trong đó có hơn 9.000 ha rừng đặc dụng do Vườn quốc gia Hoàng Liên quản lý, Bản Hồ là xã có nhiều rừng nhất ở Sa Pa và dường như cũng có tỷ lệ hộ nghèo cao. phải nhất.
Chủ tịch Bản Hồ Lý Lão Tà nói giọng trầm buồn: Đáng lẽ diện tích đất rộng như vậy thì khó cho người dân nghèo, nhưng phần lớn diện tích đó là đất của vườn quốc gia. bất cứ điều gì trong đó, chỉ cần giữ nó, bảo vệ nó.
Vì thế Bản Hồ nghèo. Toàn xã có hơn 600 hộ dân, chủ yếu là dân tộc Tày, Mông, Dao, tỷ lệ hộ nghèo của xã còn hơn 42%. Sinh kế của hơn 3.000 người phụ thuộc vào 150 ha lúa trồng một vụ. Trước đây, cũng có thêm chút ít thu nhập từ việc trồng thảo quả dưới tán rừng, nhưng sau thấy việc trồng loại cây này ảnh hưởng đến hệ sinh thái rừng, hệ sinh thái rừng cấm, người dân càng khổ hơn.
Tả Trung Hồ, Ma Quai Hồ, Séo Trung Hồ, Nậm Tống, La Vệ là 5 bản nằm trong vùng lõi VQG nghèo nhất. Mặc dù cả phía VQG Hoàng Liên và chính quyền địa phương đang tìm mọi cách để tạo thêm sinh kế cho người dân nhưng vẫn có nơi bế tắc.
Chính quyền không tuyên truyền đi vào rừng đặc dụng vườn quốc gia chỉ để lại dấu chân, chỉ lấy đi hình ảnh.
Các anh ở trạm kiểm lâm số 5 đưa chúng tôi đến La Ve, bản 100% dân tộc Tày của xã Bản Hồ. Nói về bảo vệ rừng, có lẽ ít nơi nào người dân tuân thủ các quy chuẩn như ở đây. 120 hộ dân tộc Tày La Vệ sống trong vùng lõi rừng Hoàng Liên. Cây cối của vườn quốc gia quản lý mọc cao đến tận mái hiên của những ngôi nhà sàn. Bóng tối, tĩnh lặng, bởi rừng đối với người Tày không chỉ là kế sinh nhai mà còn mang nhiều giá trị văn hóa tinh thần.
Lý A Sầu vừa là Bí thư Đảng ủy, Giám đốc HTX Nông nghiệp Bản Hồ, vừa là Tổ trưởng Tổ bảo vệ rừng cộng đồng La Ve. Họ còn làm lễ tuyên thệ cùng nhau gìn giữ, bảo vệ rừng. Đại diện các hộ trong thôn có khi tập trung ở nhà bí thư, có khi ở nhà trưởng thôn, nhà văn hóa để cùng nhau liên hoan.
Một bản sao của giao ước được xuất bản bởi tác giả của bản thảo. Trong đó có một số nội dung trọng tâm như không thả rông gia súc vào rừng, không chặt phá, lấn chiếm đất rừng, không vào rừng hái măng, tích cực tham gia tuần tra bảo vệ rừng…
Mỗi gia đình phải ký cam kết, nếu vi phạm sẽ chấp nhận xử phạt theo thỏa thuận đã ban hành. Nhờ vậy, rừng ở đây được gìn giữ từ đời này sang đời khác. Tên làng cùng với tên suối La Vệ, có nghĩa là trong sạch, mát lành bởi khu rừng được gìn giữ, bảo vệ.
Từ khi có chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, với diện tích nhận khoán gần 300 ha, mỗi năm thôn La Vệ nhận được khoảng 160 triệu đồng. Một nửa chia cho dân bản cải thiện cuộc sống, nửa còn lại dùng cho hoạt động của tổ xung kích bảo vệ rừng gồm 12 người. Vào rừng mỗi tháng bốn lần, cũng gọi là giúp được chút đỉnh, không thể đảm bảo tính mạng cho đồng bào.
Vì vậy, nói như Chủ tịch xã Lý Lao Tá Lý A Sầu nghĩ, đời sống người dân còn quá vất vả. 52 hộ còn nghèo và cận nghèo, không phải họ lười mà do đất sản xuất ít quá, chỉ làm được một vụ, rừng thì bạt ngàn nên chỉ biết giữ chứ không làm được. làm bất cứ gì. . Là cán bộ thôn Sấu, tôi thấy mình phải có trách nhiệm tìm kế sinh nhai cho bà con, chứ cứ để thế này thì nguy hiểm quá.
Năm 2021, HTX Nông nghiệp Bản Hồ được thành lập với 7 xã viên, Sáu làm giám đốc. Vườn Quốc gia Hoàng Liên và xã Bản Hồ mong muốn HTX khi đi vào hoạt động sẽ phát triển các loại cây trồng thế mạnh như sâm Hoàng Sin Cô, chè hoa cúc, chăn nuôi lợn thảo dược.
Nó cũng đã liên kết với các hộ dân ở các thôn Tả Trung Hồ, Ma Quai Hồ, Séo Trung Hồ và các doanh nghiệp gia công tại Hà Nội, nhưng hướng phát triển bền vững dường như vẫn còn rất mơ hồ. “Tính ra nếu doanh nghiệp phát triển được sâm thì họ sẽ bao tiêu với giá 5-8 nghìn đồng/kg, trà hoa cúc khoảng 200-500 nghìn đồng/kg.
Từ điều kiện tự nhiên đến thị trường tiêu thụ ở đây đều rất phù hợp, giá trị kinh tế mang lại cũng cao hơn nhiều so với sản xuất lúa và chăn nuôi. Tuy nhiên, hiện nay HTX mới chỉ triển khai được trên diện tích ruộng bậc thang đã chuyển đổi, còn việc quản lý diện tích vườn quốc gia còn vướng mắc, chưa ai cho phép làm gì.
2.
Lấy trước, lấy sau. Phó Giám đốc VQG Hoàng Liên, ông Nguyễn Duy Thịnh cứ nói đi nói lại với chúng tôi câu đó khi đặt vấn đề cởi trói cho các VQG. Từ phát triển kinh tế dưới tán rừng, chính sách cho thuê dịch vụ môi trường rừng là “nhất cử lưỡng tiện” như thế. Không riêng gì Hoàng Liên mà là tình trạng chung của tất cả các vườn quốc gia trên cả nước.
Ở rừng Hoàng Liên, nếu nói về danh lam thắng cảnh thì rất nhiều. Đó chính là đỉnh Phan Xi Păng, nóc nhà Đông Dương. Suối Vàng – Thác Tình Yêu, Vũng Rồng – Giếng Tiên, Núi Hàm Rồng, Thác Bạc Sa Pa, Cổng Trời Sa Pa…
Nếu nói về văn hóa thì đó là đời sống, bản sắc của cộng đồng các dân tộc Mông, Dao, Tày, Giáy. Về đa dạng sinh học, đây là nơi có số lượng loài động thực vật đặc hữu lớn nhất cả nước. Tuy nhiên, ông Thịnh cho biết, kho báu khổng lồ đó chưa phát huy được giá trị vì “vấn đề thứ nhất, thứ hai”.
Từ khi có dự án cáp treo lên đỉnh Fansipan, mỗi năm vườn quốc gia thu được hơn 7 tỷ đồng tiền thuê môi trường rừng, cùng với đó, các tuyến du lịch leo núi chinh phục đỉnh Fansipan ở nhiều lộ trình khác nhau cũng được mở rộng. đưa vào hoạt động.
Đặc biệt du lịch làng nghề, du lịch văn hóa nhân văn vùng lõi VQG cũng đã mở ra những con đường mới, gắn kết chặt chẽ giữa bảo vệ và phát triển rừng, mở ra sinh kế cho người dân địa phương. tế bào. Công việc đơn giản nhất như khuân vác, khuân vác, hướng dẫn cho khách leo núi cũng có thể kiếm được từ 300-500 nghìn đồng mỗi ngày.
Rồi du lịch cộng đồng, dịch vụ homestay, phát triển dược liệu dưới tán rừng… Có quá nhiều cơ hội mở ra, thấy rất rõ để phát triển nhưng đụng đến là phải trả giá đắt.
“Chúng tôi đã hoàn thành xây dựng Phương án quản lý, bảo vệ và phát triển rừng bền vững và Đề án Khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí khu vực VQG Hoàng Liên, giai đoạn 2020 – 2030, định hướng đến năm 2050, trong đó có 7 khu được được cho thuê để kinh doanh dịch vụ môi trường rừng, du lịch sinh thái nhằm mục đích bảo tồn và phát triển. Nếu so với Luật Lâm nghiệp 2017 thì không có vướng mắc nhưng Nghị định 156/2018/NĐ-CP còn nhiều bất cập”, ông Thịnh nói.
Theo Phó Giám đốc VQG Hoàng Liên, hiện cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, thuê dịch vụ môi trường rừng để tăng nguồn thu cho quỹ bảo vệ và phát triển rừng nhưng luật chưa ban hành. đồng bộ, chưa có cơ sở đảm bảo để doanh nghiệp yên tâm bỏ tiền đầu tư.
Chẳng hạn, khi triển khai dự án trên đất rừng, ngoài việc ký hợp đồng với chủ rừng và trả tiền thuê môi trường rừng, tài sản của doanh nghiệp phải được ghi nhận và bảo đảm như thế nào, so với Luật Lâm nghiệp? Xây dựng, Luật Đầu tư sẽ như thế nào. Không thể kêu gọi người ta bỏ hàng nghìn tỷ đồng vào rồi đổi, hôm nay không hợp ngày mai được.
Rồi chủ trương phát triển dược liệu dưới tán rừng cũng tốn kém. Nghị định 156/2018/NĐ-CP mới quan tâm đến việc cho thuê rừng để phát triển du lịch sinh thái, nhưng chưa nói rõ về việc cho thuê làm dược liệu. Tiềm năng của Hoàng Liên với phân khúc này là rất lớn.
Thực tế đã có nhiều doanh nghiệp liên kết với người dân để phát triển thương hiệu sâm Fansipan, sâm Hoàng Sin Cô, trà hoa cúc, hoa lan, thậm chí trồng cả sâm Ngọc Linh và vô số loài thảo dược khác. Đó không chỉ là nâng cao giá trị kinh tế của rừng mà còn là sinh kế, cuộc sống, mở lối cho hàng nghìn người dân bao đời nay gắn bó với rừng.
Chúng tôi nhẩm tính, một ha sâm Hoàng Sin Cô hiện cho thu nhập khoảng 120 – 150 triệu đồng, trong khi người dân trồng lúa trên ngần ấy diện tích đất, một vụ tốt cũng chỉ được 5 tấn lúa, trừ chi phí. còn khoảng 25 triệu. Vườn quốc gia có đất đai, có lao động bản địa, nếu liên kết với doanh nghiệp có vốn, có khoa học, có thị trường sẽ tạo thành chuỗi khép kín, kinh tế đồi rừng có chứ không đâu vào đâu.
Nhớ để nguồn bài viết này:
Sống lay lắt giữa kho báu đại ngàn của website thpttranhungdao.edu.vn
Chuyên mục: Phong thủy
Đặt mâm cúng tất niên cuối năm 2022 tại đây: cungtatnien.com
#Sống #lay #lắt #giữa #kho #báu #đại #ngàn