Thơ ca Việt Nam xưa và nay có những bài thơ nói về thương và khóc vợ rất cảm động. Tương truyền bài thơ khóc thê thiếp của Tự Đức có câu:
Đập vỡ gương để tìm quả bóng
Gấp tro lại để tiết kiệm hơi thở.
Nỗi nhớ da diết, da diết đấy còn được Bùi Hữu Nghĩa, Nguyễn Thượng Hiền, Nguyễn Khuyến xúc động trong những bài tế, những câu đối khóc vợ sau này. Ngưỡng mộ, ngậm ngùi, tự hào… trước tấm lòng và đức hi sinh quên mình của vợ bằng giọng văn vừa có chút tai ngược, vừa rất xúc động; Sự liên kết giữa trào phúng và trữ tình của Tú Xương đã làm “phong phú” đề tài viết về bà Tú và góp vào nền văn học trung đại Việt Nam một bài thơ về tình mến thương vợ xinh xắn, thâm thúy.
Yêu vợ tôi là bài thơ vừa xúc động vừa hóm hỉnh của Tú Xương. Chỉ hai dòng đầu của bài thơ đã làm nổi trội vai trò trụ cột của gia đình:
Quanh năm giao thương trên sông mẹ
Nuôi năm đứa con với một người chồng.
Ông Tú tỏ ra thương vợ kể từ việc tính công. Nói đúng hơn là sự hàm ơn thâm thúy đối với việc làm của bà Tú. Có thời kì cụ thể: “quanh năm”; ko gian cụ thể: “mẹ sông” làm nổi trội sự lam lũ, vất vả của bà Tú. Nơi giao thương kiếm sống của cụ Tứ là “mom sông” – nơi bỏ bến ven sông, nơi ít người qua lại, sóng biển khấp khểnh gợi sự cồn cào, cập kênh, nhiều bất trắc. Còn “quanh năm” tức là ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác như một vòng tuần hoàn khép kín, dù nắng hay mưa, ốm đau hay khỏe mạnh, bà Tú đều quăng gánh ở nơi “mom sông”. nó để giao dịch. Cách nói như kiểu kể chuyện văn học xô bồ, trong trường hợp này là biểu thị sự hàm ơn đối với bà Tú về mặt thời kì làm việc. Và điều cảm động, đáng khâm phục ở bà Tú là nhịp độ làm việc ko ngừng nghỉ giữa chốn kinh doanh, giao thương còn nhiều khó khăn, nhưng ko chỉ để nuôi thân, nhưng mà “Nuôi năm con một chồng”. Tôi có thể xem ảnh ở đâu nữa:
Trên đồng nông sâu theo hợp đồng
Chồng đi cày trâu bò bừa.
Trái lại, đó là kiểu chồng: “Tiền để đấy cho con kiếm”, kiểu chồng “Thung chiến trên lưng mẹ”. Người chồng là trụ cột của gia đình, gánh vác công việc nặng nhọc để nuôi vợ con, nhưng ở đây, trong câu thơ này, ông Tú lại cảm thấy mình như một “người thừa”, một kẻ vô dụng và là một “đứa con” cá biệt đối với bà. Tú để nuôi riêng. Cơ chế xã hội cũ đã sản sinh ra loại chồng lùn, loại chồng “lưng dài, tốn vải, ăn nằm” như ông Tú. Trình bày qua hai câu thơ là một sự thương cảm của ông Tú dành cho người vợ trước đức hi sinh, đảm đang của bà; Đồng thời là sự tự trách mình là chồng nhưng mà để vợ gánh vác việc gia đình, đồng thời thoáng thấy sự tự hào về người vợ lúc mình vất vả “Nuôi 5 đứa con”. với một chồng”. Dẫu rằng, ko phải là chồng nhưng với lối viết hóm hỉnh, tình cảm chân tình, nhìn thấy những vất vả của vợ, anh tỏ ra có lỗi, biết bù đắp bằng tình mến thương, bằng tấm lòng nhân văn. Người đọc ko trách nhưng mà trái lại có chút thương cảm cho “người chồng” này.
Tình vợ được trình bày trọn vẹn trong hai câu thơ 3, 4:
Lặn biển lúc ko có cò
Mặt nước vào mùa đông.
Hai câu thơ gợi lên cảnh nghèo khổ, vất vả của bà Tú. Chẳng hay, ông Tú đã chấp nhận câu ca dao “Con cò lặn lội bờ sông/Gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc”, từ bao giờ? Qua lời ru của bà mẹ láng giềng hay trong lời ru của bà cụ Nhuận nhưng mà đi vào tiềm thức của lễ tế Xường? Chắc hẳn từ “thân cò lặn lội bến sông”, hình ảnh những người vợ Việt Nam xưa trong xã hội cũ, xuôi ngược vất vả nuôi chồng con từ lâu đã đi vào hồn thơ giàu sức rung động. của Tú Xương với biết bao ngậm ngùi thương cảm. Giờ đây, lúc đang nghĩ tới bà Tú, con cò chợt chồm lên vỗ cánh bay đi Yêu vợ tôi của Tú Xương. Phép đảo ngữ “lặn lội thân cò” càng khắc họa rõ nét nỗi khổ cực, hi sinh, chịu đựng của bà Tú. Hai từ “ly hôn” xen kẽ ở đầu câu. Cảnh lặn thậm chí còn “lặn” nhiều hơn. Dân gian nói “thân cò”, Tú Xương nói “thân cò”. Ý thơ xưa hình như chìm sâu trong khổ cửa ải. “Thân cò” gợi thân phận lẻ loi, yếu ớt, lẻ loi và nó càng trở thành lẻ loi, lạc lõng hơn lúc đi kèm với từ “ỉ eo” – một sự mặc cả, nhỏ nhỏ, hiu quạnh, tội nghiệp. Vì “năm con một chồng”, vì “miếng cơm manh áo” nhưng mà bà Tú phải chen chúc nhau trên những con đò đưa khách sang sông. Hẹp hòi, cập kênh, lưu manh, chới với quá! Và dường như dòng sông càng rộng lớn bao nhiêu thì độ chơi vơi, mỏng manh, cập kênh lại càng tăng bấy nhiêu. Từ đó làm nổi trội tấm lòng mến thương vợ của Tú Xương, qua đó cho thấy ông thấu hiểu hết nỗi vất vả của bà Tú:
Một duyên hai nợ
Năm nắng mười mưa dám quản công.
Đoạn thơ như nói lên tâm tư của bà Tú. Cuộc đời tương tự là duyên nhưng cũng là nợ, một là nợ hai nên mình đành thuận theo số phận, tuy vậy nào, tuy vậy nào. Nhưng câu thơ cũng làm tôi nhớ tới một câu ca dao:
Một số phận, hai khoản nợ, ba tình yêu,
Ngẫm rình bên anh năm canh.
Ngoài cái duyên, cái nợ còn có cái tình; Tình nghĩa vợ chồng của Tú dành cho chồng. Cho nên nói “nợ” thực chất là nói “tình”, nhưng đã là tình thì người nào sẽ ghi công. Số từ tăng lên: “một”, “hai”, “năm”, “mười” càng kìm nén nỗi cực khổ của bà Tú, càng cảm thương, đồng cảm với những hi sinh vất vả, hi sinh. Bà Tú tảo tần.
Bài thơ kết thúc bằng một lời nguyền – một lời nguyền tình yêu:
Cha mẹ sống một đời bạc
Có chồng hờ hững cũng như ko.
Nhìn cuộc sống của cô đấy tương tự, cũng ko tránh khỏi chửi bới. Nhưng người nào chửi ở đây? nguyền rủa người nào? Và nguyền rủa cái gì? Chẳng qua là ông Tú thương hại bà Tú nhưng mà chửi thay bà Tú. Anh Tú tự chửi mình mát tay về cái thói “sống bạc”, cái tội “làm chồng nhưng mà hờ hững chẳng ra gì”, là chồng nhưng mà bỏ vợ để có trăm nghìn đô la Mỹ, vạn cực tương tự. . Hai cấu kết khép lại bài thơ vừa như một lời nguyền rủa vừa như một lời than vãn. Thi sĩ tự xét mình, tự trách mình và tha thứ cho tình cảnh của vợ. Đoạn thơ cũng chỉ ra nguyên nhân khiến bà Tú cực khổ là do “lối sống” bất nghĩa. “Lối sống” trác táng đã biến ông Tú trở thành một kẻ vô dụng, trở thành gánh nặng cho vợ. Tiếng chửi vừa nói lên nỗi niềm đắng cay trước hoàn cảnh của ông Tú đồng thời cũng nói lên nỗi xót xa, thương hại của ông Tú đối với người vợ của mình.
Đoạn thơ đã dựng lên hai chân dung: ông Tú và bà Tú. Bà Tú đi trước, ông Tú nấp sau. Trên tất cả là tình mến thương, kính trọng và hàm ơn của ông Tú dành cho người vợ đảm đang. Thi sĩ Xuân Diệu từng nhận xét về bài thơ Yêu vợ tôi rằng: “Thơ hay, hay trong tình; hoặc trong lời nói, âm thanh, hoặc sự vật; hay trong âm nhạc: lặn lội, eo éo, thân cò, mặt nước, trống vắng, thuyền đông, lời nào cũng xúc động”. Qua đó, tấm lòng mến thương, trân trọng cũng như sự quan tâm, dìu dắt đã tạo nên tư cách cao cả của Tú Xương, một người dám công bình với chính mình, nhìn thấy thiếu sót của bản thân và ko thoái thác trách nhiệm.
Bạn thấy bài viết Giỏi Văn – Bài văn: Tâm tư của Tú Xương qua bài thơ “Thương vợ” có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Giỏi Văn – Bài văn: Tâm tư của Tú Xương qua bài thơ “Thương vợ” bên dưới để thpttranhungdao.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Ngữ Văn
Nguồn: thpttranhungdao.edu.vn