I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
– NCT (1778 – 1858), xuất thân trong một gia đình nho học, quê ở làng Uy Viễn, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.
– Năm 1819, ông thi đậu, được bổ làm quan.
– Là người có tài năng, tâm huyết trên nhiều lĩnh vực: văn hóa, xã hội, kinh tế, quân sự.
– Đường làm quan ko trót lọt.
– Ông sáng tác phần lớn bằng chữ Nôm. Thể loại thích thú là Hát.
Người cao tuổi là người có chí lớn, “kinh bang tế thế” (trị nước giúp đời) chạy ngang dọc. Là một chàng trai, theo ông “Mang tiếng cho… núi sông”, hay “chẳng đáng là bao, thà tàn cây cối”, nhưng những con người sống với lý tưởng cao đẹp đó luôn phải đương đầu với “nỗi kinh hoàng. trạng thái của tình yêu và lòng trắc ẩn. ” thay vào đó là ấm áp trong túi rỗng ”, nên thỉnh thoảng anh thấy:“ ham lợi danh thì chán, trăng gió có vui ko ”, anh cũng là người hết mình vì dân và cho tổ quốc.
2. Bài thơ
– Thời kì sáng tác: Sau năm 1848, năm ông nghỉ hưu.
– Thể loại: Hát nói – Là một trong những làn điệu của Ca trù. (Ca trù do người con gái hát gọi là hát đào nương). Một bài hát nói bao gồm hai phần: phần hát và phần hát. Phần hát đối đúng gồm 11 câu, chia làm 3 khổ: khổ đầu 3 câu, khổ cuối 3 câu, khổ thơ giữa có thể lược bớt hoặc thừa.
II. Phân tích
1. Cảm hứng chủ đạo của bài thơ
Từ “ngông cuồng” xuất hiện 5 lần.
Nghĩa thực của từ “quá mức” là: Trạng thái của một vật cao ở vị trí nghiêng, ko ổn định, lắc lư, nghiêng ngả, gây khó chịu cho người)
“Vượt lên” là sự bất chấp, phá cách, phá bỏ khuôn mẫu hành xử “nết na, bạc tình” của nhà Nho để tạo nên lối sống thực chất hơn, dám khẳng định mình, khẳng định khả năng tư nhân. xuất phát từ ý thức về tài năng và tư cách của bản thân.
=> Đó là nội dung xuyên suốt toàn thể tác phẩm, nêu bật tư cách của anh.
Trên cơ sở ý thức về tài năng và tư cách của mình, NCT trong “bài ca ngất ngưởng” đã phô trương và phô trương khả năng, cách sống, lối sống ko thích hợp với phạm vi của gia đình mình. Nho giáo. Ngất ngưởng là sự bất chấp, phá cách, phá bỏ khuôn mẫu hành xử “khuất tất, phục tùng” của các nhà nho để tạo nên lối sống chân thực hơn, dám là chính mình, dám khẳng định khả năng tư nhân. ..
Phản đối kịch liệt các nghi lễ và tôn giáo tôn giáo.
2. Câu chuyện
một. Cuộc sống như một quan chức
Trong thời kì làm quan, NCT đã trình bày thái độ “lấn lướt” của mình rất nhiều ở các đô thị như: quan niệm kẻ làm người thì phải mang nợ, phải đi khắp nơi mới trả được. món nợ đó
Vòng tròn của trời và đất nằm ngang và dọc
Vay thế chấp trả nợ
Chi là phương Nam, phương Bắc, phương Đông, phương Tây.
Cho tôi sức mạnh để vẫy vùng trong bốn bể
(Người hùng Chí)
Tuy nhiên, đối với người cao tuổi, danh vọng ko chỉ là danh dự nhưng còn là món nợ và trách nhiệm nên ông coi đó là sự tự nguyện mang tự do và tài năng vào thế trói buộc.
=> thích hợp với tâm trạng của con người từng trải nhiều truân chuyên chốn quan trường.
– Câu 1 “Vũ trụ … trách nhiệm”: Ko có việc gì trên trời dưới đất nhưng ko phải là trách nhiệm của ta.
=> Thái độ tự tin, ý thức thâm thúy về vai trò, trách nhiệm và tài năng.
– Câu 2 “Anh Hi Văn Tài … vào lồng”
=> Ông coi việc đầu thai làm quan là trói buộc, nhốt vào lồng => thích hợp với tính cách của ông.
Ông coi việc làm quan là mất tự do, nhưng vẫn làm quan: Vì ông coi đó là điều kiện, là phương tiện để trình bày hoài bão vì dân, vì nước và tài năng của mình. Điều quan trọng là trong môi trường có nhiều ràng buộc, anh vẫn có thể thực hiện được lý tưởng xã hội của mình nhưng vẫn giữ được khả năng và tư cách của mình.
Lối sống “xa hoa” của người cao tuổi được ông trình bày ngay từ lúc về làm quan, được ông tóm gọn trong 4 câu: 3, 4, 5, 6.
– Câu 3, 4, 5, 6 Liệt kê tất cả những sự việc lớn nhỏ, những chức vụ nhưng ông đã trải qua.
=> Anh đó có tài năng thực sự và tận tình với sự nghiệp, ko bao giờ cúi đầu trước danh dự gia đình.
+ Nghệ thuật: Hệ thống từ Hán Việt trang trọng, trang trọng, nhịp độ nhịp nhàng, nhiều ngụ ý.
=> khẳng định tài năng kiệt xuất, địa vị xã hội vẻ vang, xứng đáng là người kiệt xuất.
b. Lúc báo cáo
– Câu 7, 8: Ngũ quan là một sự kiện kỳ lạ với một phong cách khác.
Thái độ ngất ngưởng của Nguyễn Công Trứ lúc này như thế nào so với lúc làm quan ở triều đình? (đặm đà hơn, vì nó đã được “lấy củi” ra khỏi vị trí chính thức).
Ngày “nghỉ hưu” của anh rất đặc trưng: NCT đã làm một điều ngược đời, ngược đời. Người ta trải ô, ngựa và xe ngựa nghiêm trang, ông ngự trên lưng bò. Đã là động vật thấp hèn, bò tuy bò nhưng được trang sức bằng đồ ngựa – trang sức quý giá của loài động vật cao cấp (ngựa). Nhưng anh ta cũng buộc con nai vào đuôi con bò ở nơi cần thiết nhất bằng một câu nói ngạo mạn: bịt mồm người đời => trêu bạn khinh bỉ cả người đời.
– Câu 9-12: Cách sống phóng khoáng, ung dung tự tại.
+ Dẫn các cô gái trẻ đi viếng chùa, hát đào nương và tự thẩm định cao những việc làm đó.
+ Bạn có quyền được tôn vinh vì được nghỉ hưu trong danh dự, sau lúc đã làm được nhiều việc có ích cho nhân dân …
+ “Kìa núi đó… mây trắng”: câu thơ trữ tình gợi chút ngùi ngùi, đau xót, mây trắng trên đỉnh núi rất trắng, mang đậm ý nghĩa tượng trưng, giàu sức gợi.
+ “Kiếm khách bi thương”: địa vị, chức vụ, cuộc đời đã thay đổi. Kiếm và cung – tướng quyền tử sinh; bộ dạng từ bi: tướng mạo hòa thượng, trái lại so với trước đây.
– Câu 13-16: Quan niệm sống:
+ Ko quan tâm
+ Ko thèm khen ngợi
+ Vui vẻ, ko có vấn đề gì
Câu 13-16, ông là người ko màng lợi danh, ko ngại khen chê, có lúc ăn nói bậy bạ: rượu chè, đàn đúm, ca hát, nhưng ông ko phải là người của Phật, nhưng vẫn là người. của cuộc sống, điều duy nhất: ko vướng bận
+ Một tư cách, một khả năng cao, chấp nhận mọi việc, ko khinh thường, khinh thường tất cả những gì là phong tục.
Câu 17, 18: Tổng kết cuộc đời mình, người cao tuổi cho rằng hai điều quan trọng nhất của một người đàn ông là trách nhiệm “kinh tế thế gia” và đạo lý vua tôi. Anh đó đã duy trì nó, trình diễn một cách xuất sắc.
+ Lúc làm quan trong triều, ông cũng ko chấp nhận việc khom lưng, khom lưng hay thói quen cúi đầu thường xuyên “ở cung người nào… như mày” Khẳng định tài năng, phẩm giá, tấm lòng trung nghĩa của vua tôi.
+ Tấm lòng và lời thề suốt đời vì dân vì nước của tác giả.
+ Câu cuối: vừa hỏi vừa khẳng định: trong triều ko người nào sống xa hoa như ông.
=> Khả năng tư nhân trong cuộc sống.
III. bản tóm tắt
Bài hát tuyệt vời đã trình bày một quan niệm về một nghệ sĩ nổi tiếng đầu thế kỷ XX, dựa trên những phẩm chất và khả năng thực sự.
Bạn thấy bài viết Giỏi Văn – Bài văn: Soạn bài: Bài ca ngất ngưởng (1) có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Giỏi Văn – Bài văn: Soạn bài: Bài ca ngất ngưởng (1) bên dưới để thpttranhungdao.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Ngữ Văn
Nguồn: thpttranhungdao.edu.vn
Trả lời